در زمان حاضر آذربایجان غربی نیمی از تولید باریت، نیمی از ذخیره طلای کشور و عنوان قطب اول در زمینه تولید سنگ‌های تزئینی را در اختیار دارد، ظرفیت کم‌نظیری که تاکنون چندان موردتوجه مسئولان قرار نگرفته است.

بیشتر بخوانید:

کلید چرخ تولید در بیراهه های داخلی قفل کرد

سیلیس، تیتان، کان‌سنگ طلا، باریت، فلدسپات، میکا، کان‌سنگ نقره و انواع سنگ‌های تزیینی مانند گرانیت، دولومیت، تراورتن، مرمر، گنگلومرا و بازالت بخشی از مواد معدنی استخراج‌شده از معادن آذربایجان غربی به شمار می‌رود.

هم اکنون از ۶۸ نوع ماده معدنی شناسایی شده در کشور، ۵۱ نوع آن در آذربایجان غربی موجود بوده و این استان در زمینه تولید باریت، طلا، میکا و سنگ‌های تزئینی بیشترین تولید کشور را به خود اختصاص داده است

این استان توان صادرات محصولات و مواد اولیه موردنیاز صنایع و کشورهای منطقه، ارزآوری و کمک به منابع ملی و صنعت داخلی را در حد وافر دارا است و تلاش مسئولان برای ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌تواند موجب رونق و توسعه استان و حتی کشور شود.

متأسفانه تمامی این ظرفیت‌ها تاکنون دردی از دردهای مردم این استان در بخش اقتصادی، اشتغال و نیز توسعه را حل نکرده و نمونه بارز آن شهرستان محروم تکاب است که نخستین معادن طلای کشور را داراست.

نبود واحدهای فرآوری، عقب ماندن از تکنولوژی روز، ماشین‌آلات و تجهیزات قدیمی در کنار خلأ شهرک و گمرک تخصصی در زمینه تولید و صادرات معادن از مهم‌ترین مشکلات پیش روی قطب معادن کشور است مشکلاتی که اگر رفع آن‌ها موردتوجه قرار گیرد شاه کلیدی برای توسعه اقتصاد استان و منطقه خواهد بود.

معادن یکی از کلیدهای اصلی دستیابی به توسعه است

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی معتقد است یکی از بخش‌های مهم و اثرگذار در اقتصاد کشور، بخش معدن و صنایع معدنی است، بی‌شک نقش معدن در اقتصاد کشورهای جهان منحصر به مشارکت در افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی نشده، بلکه سهم معناداری نیز در ایجاد فرصت‌های شغلی و کاهش فقر در کشورها دارا است.

جعفر صادق اسکندری ، با بیان اینکه این استان به دلیل دارا بودن ۵۱ نوع ماده معدنی یکی از سه قطب اصلی در بخش معادن کشور به شمار می‌رود، افزود: در حال حاضر ۴۵۰ واحد معدنی دارای پروانه بهره‌برداری داریم و ۲۵۰ گواهی کشف مواد معدنی نیز در استان صادر شده است.

وی با بیان اینکه معادن ماهیت غیرقابل تجدیدشوندگی دارند گفت: میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا شرایط زمین‌شناسی زمینه تشکیل یک نوع ماده معدنی را فراهم کند، بنابراین موقعیت استفاده از این ذخایر معدنی ممکن است برای هر کشوری تنها یک‌بار پیش آید.

در حال حاضر ۴۵۰ واحد معدنی دارای پروانه بهره برداری داریم و ۲۵۰ گواهی کشف مواد معدنی نیز در استان صادر شده است

اسکندری تأکید کرد: بنابراین بهتر است که این ذخایر شناسایی و با به‌کارگیری فناوری‌های نوین در جهت توسعه اقتصادی و ایجاد صنایع مولد مورد بهره‌برداری قرار گیرند به‌نحوی‌که تخریب منابع آیندگان صورت نگیرد و زیان‌های زیست‌محیطی برای نسل‌های آینده به بار نیاید.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی خاطرنشان کرد: خوشبختانه استان آذربایجان‌غربی به لحاظ ساختار زمین‌شناسی و اینکه بسیاری از رخدادهای زمین‌شناسی در آن به وقوع پیوسته است، از این نعمت الهی و ثروت ملی به حد وفور و حتی در میزانی بالاتر از میانگین کشوری برخوردار شده است.

وی مجموع استخراج مواد معدنی در استان را شش تا ۶.۵ میلیون تن برشمرد و خاطرنشان کرد: عمده مواد معدنی استخراج‌شده طلا، سیلیس، سنگ‌آهن، کانی‌های غیرفلزی، سنگ‌های مرمر، گرانتن و گرانیت به همراه باریت بوده که استان را در رده سه استان اول از نظر تنوع مواد معدنی قرار داده است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی ذخیره مواد معدنی ۴۵۰ واحد معدنی دارای پروانه را ۶۰ میلیون تن عنوان کرد و اظهار داشت: متأسفانه این استان به دلیل نداشتن تکنولوژی روز در کنار نبود واحدهای فرآوری قابل‌توجه هنوز نتوانسته از این ظرفیت به‌خوبی بهره کافی را ببرد.

قطب معدن کشور گمرک تخصصی سنگ ندارد

اسکندری میزان ذخیره قطعی معادن در حال بهره‌برداری آذربایجان غربی را ۲۲ میلیون و ۳۷۰ هزار تن و میزان استخراج اسمی معادن را نیز ۹۷ میلیون تن عنوان کرد و اظهار داشت: هم‌اکنون ۱۹۲ نوع سنگ تزئینی از معادن استان ازجمله مرمر، مرمریت، تراورتن، کنگلومرا، چینی، گرانیت و بازالت استخراج می‌شود.

وی در خصوص صنایع مرتبط با مواد معدنی در استان گفت: در آذربایجان غربی ۸۰۵ واحد صنایع معدنی با اشتغال‌زایی ۲۱ هزار و ۷۳۷ نفر وجود دارد و عمده صنایع معدنی بزرگ موجود در این استان شامل صنایع استحصال طلا، نقره، جیوه و سیانور سدیم، صنایع سیمان، صنایع تولید آجر، صنایع تولید سفال، واحدهای شستشو و دانه‌بندی شن و ماسه، تولید آسفالت، تولید انواع محصولات بتنی و سیمانی و صنایع دانه‌بندی و فرآوری سیلیس است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در خصوص ایجاد واحدهای فرآوری مواد معدنی در استان افزود: در حال حاضر استان دارای ۶۰ واحد فرآوری مواد معدنی است اما به دلیل نبود تکنولوژی روز و نیز استفاده از تکنولوژی قدیمی در کنار کمبود ماشین‌آلات و تجهیزات موردنیاز بسیاری از این واحدهای فرآوری فعالیت قابل‌توجهی ندارند.

اسکندری ادامه داد: در این راستا با هدف توجه به ظرفیت معادن استان در سال گذشته هم‌زمان با ایجاد چهار الی پنج واحد جدید فرآوری مواد معدنی پنج واحد فرآوری نیز بازسازی و نوسازی شد که تلاش داریم امسال نیز با ایجاد دو واحد بزرگ فرآوری مواد معدنی گام مهمی برای جبران عقب‌ماندگی استان در بخش معدن برداریم.

وی در خصوص میزان صادرات مواد معدنی با توجه به هم‌مرزی با سه کشور خارجی اضافه کرد: متأسفانه باوجود هم‌مرزی با سه کشور خارجی و صادرات قابل‌توجه در بخش مواد معدنی به دلیل نداشتن گمرک تخصصی سنگ آمار دقیقی از میزان صادرات استان در این بخش وجود ندارد.

اسکندری فرهنگ‌سازی فعالیت‌های معدنی، توجه به توسعه واحدهای فرآوری، تجهیز معادن استان به تکنولوژی روز دنیا، به همراه اعطای تسهیلات ویژه به این بخش را از راهکارهای توجه به معادن به‌عنوان شاه‌کلید توسعه در استان عنوان کرد.

بازسازی معادن آذربایجان غربی ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی از ایجاد پارک تخصصی و بین‌المللی فرآوری سنگ در خوی باهدف فرآوری سنگ و استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه صنایع معدنی منطقه خبر داد و افزود: تعداد ۲۵۰ معدن فعال در شمال استان وجود دارد که از این تعداد نزدیک ۳۰ درصد آن در شهرستان خوی است.

اسکندری از شناسایی ۱۰ محدوده امیدبخش فلزی در استان آذربایجان غربی خبر داد و افزود: در کل استان دو پهنه جنوب و شمال به مساحت ۷۱۶۶ کیلومترمربع موردمطالعه قرار گرفت که از این میزان ۳۳۵کیلومترمربع منطقه امیدبخش نیز شناسایی شده است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت فعالیت معادن استان گفت: نبود واحدهای فرآوری در کنار تکنولوژی پایین هم‌اکنون از مشکلات پیش روی معادن استان به شمار می‌رود که تجهیزات و ماشین‌آلات قدیمی نیز این مشکلات را دوچندان کرده است.

اسکندری با بیان اینکه نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات فرسوده معادن نیازمند ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار است اضافه کرد: در زمان حاضر هفت هزار نفر به‌صورت مستقیم و ۱۵ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم در بخش معدن استان مشغول به کار هستند.

نبود واحدهای فرآوری در کنار تکنولوژی پایین هم اکنون از مشکلات پیش روی معادن استان به شمار می رود که تجهیزات و ماشین آلات قدیمی نیز این مشکلات را دوچندان کرده است

اظهارات رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی در حالی است که استاندار آذربایجان غربی هفته گذشته در نخستین جلسه شورای معادن آذربایجان غربی، گفت: خوشبختانه آذربایجان غربی ازلحاظ معادن غنی بوده و پس از استان‌های کرمان، خراسان رضوی و اصفهان در رتبه چهارم کشور قرار دارد.

محمدمهدی شهریاری با تأکید بر حمایت از بهره‌برداران معادن استان و اینکه این حمایت‌ها تنها باید از افراد صلاحیت‌دار انجام شود اظهار داشت: در بحث واگذاری پروانه‎های معدنی، باید این کار به افرادی واگذار شود که دارای صلاحیت فنی باشند، متأسفانه در کل کشور این مشکل وجود داشته و برخی رابطه‌ها سبب شده که افرادی باوجود نداشتن صلاحیت، در این کار مشغول باشند.

استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اینکه باید شهرک سنگ در ارومیه ایجاد شود تصریح کرد: با توجه به مرزی بودن استان نیز باید استعلامات انجام‌شده و سپس پروانه داده شود تا برخی مشکلات به وجود نیاید.

وی افزود: علاوه بر آن‌ هم اکنون تعداد ۵ هزار نفر بر اساس پروانه بهره‌برداری معادن در استان مشغول به کار هستند و در این رابطه مشکلی که در آذربایجان غربی وجود دارد، مسئله شناسایی معادن است که برای عملیات ژئوفیزیک آن مبلغ ۳۰ میلیارد تومان اعتبار لازم است.

مواد معدنی آذربایجان غربی به نام سایر استان‌ها صادر می‌شود

عبدالله آزغ صاحب یکی از کارخانه‌های سنگ‌بری در استان در خصوص مشکلات پیش روی معدن کاران و فعالان این بخش اظهار داشت: آذربایجان غربی یکی از قطب‌های اصلی کشور در بخش معدنی به‌خصوص سنگ به شمار می‌رود و در این راستا مواد خام از استان‌های آذربایجان غربی و شرقی وارد کارخانه سنگ‌بری شده و محصولات فرآوری شده به شهرهای ایران و کشورهای همسایه مثل ترکیه، افغانستان، عراق و جمهوری آذربایجان فرستاده می‌شود.

وی با اشاره به برخی مشکلات این واحد تولیدی گفت: یکی از اصلی‌ترین مشکلات ما دسترسی نداشتن به بازارهای خارجی و شرکت نکردن در نمایشگاه‌های بین‌المللی است چراکه انجام این کار به‌طور مستقیم به دلیل هزینه هنگفت در توان کارخانجات نیست و نیاز به حمایت مسئولان دارد.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص آخرین وضعیت و مشکلات بخش معدن در استان اظهار داشت: این استان یکی از سه قطب اصلی معدن در کشور به شمار می‌رود اما به دلیل بی‌توجهی مسئولان تاکنون از این ظرفیت به‌درستی استفاده نشده است.

نادر قاضی پور با بیان اینکه باوجود غنی بودن آذربایجان غربی از معادن تنها پنج درصد آن کشف‌شده است افزود: اگر آذربایجان غربی نمی‌تواند نفت صادر کند در عوض تعداد زیادی معدن دارد که اگر این ظرفیت شناسایی شود می‌تواند در اشتغال استان تأثیر به سزایی داشته باشد.

وی با انتقاد از نبود واحدهای فرآوری معدن در استان گفت: متأسفانه به دلیل نبود کارخانه‌های فرآوری، تمام عناصر گران‌قیمت کشف‌شده در آذربایجان غربی به سایر استان‌ها برده شده و تأثیر آن بر وضعیت اشتغال و بهبود درآمد مردم در سایر استان‌ها مشخص می‎شود.

قاضی‌پور معدن را یک ثروت طبیعی و ارزشمند دانست که در مناطق مختلف کشورمان همچون آذربایجان غربی وجود دارد و اظهار داشت: ولی متأسفانه آن‌طور که شایسته و بایسته است از این ظرفیت عمده استفاده چندانی نشده است بنابراین می‌طلبد که با مشارکت همه نهادهای متولی در مسیر بهره‌برداری بهینه از این معادن گام برداشت تا تولید ثروت شود.

وی تأکید کرد: یکی از سؤالاتی که در ارتباط با معادن استان وجود دارد این است که چرا نسبت به راه‌اندازی صنایع فرآوری در کنار معادن اقدام نمی‌شود و فعالان این عرصه به خام‌فروشی روی آورده‌اند که این رویه موجب خروج ثروت طبیعی از استان و کشور می‌شود.

آذربایجان غربی با سه کشور خارجی هم‌مرز بوده و دروازه ورود ایران به بازارهای اروپایی است اما هم‌اکنون ۳۸ درصد جمعیت استان از بخش کشاورزی ارتزاق می‌کنند این در حالی است که با توجه به منابع محدود آبی توجه به ظرفیت معادن و اشتغال‌زایی در این بخش می‌تواند شاه‌کلید توسعه استان و رفع مشکل بیکاری در منطقه باشد.