به گزارش مشرق، اگرچه در سال 90، یکی از مهم‌ترین اهداف سازمان سنجش برای نیمه متمرکز کردن آزمون دکتری، کاهش هزینه‌های وارده به داوطلبان ورود به این مقطع اعلام شد، اما نگاهی به هزینه‌های درخواست شده دانشگاه‌ها از داوطلبان برای دعوت به مصاحبه، نشان می‌دهد که همچنان فشار مالی سنگینی به داوطلبان حضور در بالاترین مقطع تحصیلی دانشگاه‌ها وارد می‌شود.

داوطلبان حضور در مقطع دکتری دانشگاه سراسری پس از گذراندن خان اول یعنی انتشار کارنامه اولیه آزمون که مشخص می‌کند داوطلب مجاز به انتخاب رشته هست یا نه، در صورت مجاز بودن باید از خان دوم یعنی دریافت کارنامه و مجوز برای حضور در مصاحبه عبور کند؛ مرحله زمان بر و طاقت فرسایی که البته به هزینه‌های مالی قابل توجهی نیاز دارد.

بیشتر بخوانید:

آغاز مرحله مصاحبه آزمون دکتری از ۷ خرداد

آنها باید در گام بعدی با پرداخت هزینه‌ای به دانشگاه‌هایی که نمره حد نصاب آنها راکسب کرده‌اند، در مصاحبه‌های دانشگاهی که در آن دعوت به مصاحبه شده‌اند، شرکت کرده و شانس خود را از میان داوطلبانی که چندین برابر ظرفیت برای انجام مصاحبه دعوت شده‌اند، امتحان کنند.

ناگفته نماند که شیوه کنونی برگزاری آزمون دکتری یعنی شیوه نیمه متمرکز با تمام موانع و سختی‌هایی که برای داوطلبان دکتری به همراه دارد با هدف کاهش هزینه‌های داوطلبان و تسهیل در روند انتخاب دانشجو اجرا شد اما نگاهی به موانع پیش روی داوطلبان و هزینه‌های مختلفی که آنها از زمان خرید کارت حضور در جلسه آزمون تا پرداخت مبلغی به هرکدام از دانشگاه‌های پذیرفته شده پرداخت می‌کنند، حکایت از ایرادات ریز و درشت شیوه پذیرش نیمه متمرکز داوطلبان دکتری دارد.

البته در زمان اجرای این شیوه ، رئیس‌سازمان سنجش طی گفت وگویی و در پاسخ به دلایل تغییر شیوه برگزاری آزمون، گفت: که پیش از این در برخی رشته‌ها مانند فیزیک یا شیمی حدود 50 دانشگاه نسبت به پذیرش دانشجوی دکتری اقدام می‌کردند بنابراین در این شیوه داوطلب برای ورود به دوره دکتری باید در آزمون ورودی کلیه این 50 دانشگاه شرکت می‌کرد که این مسئله علاوه بر سختی کار، هزینه‌های زیادی را هم بر دانشجو تحمیل می‌کرد بر همین اساس این شیوه پیشنهاد و اجرایی شد.

اما نگاهی به شرایط کنونی داوطلبان مقطع دکتری پس از شرکت در آزمون به خوبی نشان می‌دهد که این شیوه حداقل در تحقق دو هدف اصلی خود یعنی تسهیل سختی‌های داوطلبان و کاهش هزینه‌های پرداختی آنها چندان موفق نبوده است ضمن اینکه اعتراضات به شیوه مصاحبه دانشگاه‌ها همچنان هم ادامه دارد.

در این میان نگاهی به کارنامه یکی از داوطلبان مقطع دکتری رشته ارتباطات (روزنامه نگاری) سال جاری می‌تواند به روشن شدن بحث و اثبات تحمیل هزینه‌های فراوان به داوطلبان دکتری، کمک شایانی می‌کند. این داوطلب از 6 کد رشته انتخابی، نمره حد نصاب 5 کدرشته را کسب کرده است و برای حضور در مصاحبه هر کدام از این دانشگاه‌ها باید هزینه‌ای را پرداخت کند.

براساس اعلام نظر سایت سازمان سنجش، هر دانشگاه چند برابر ظرفیت خود، داوطلبان را برای حضور در مصاحبه دعوت می‌کند و از همه این داوطلبان این هزینه دریافت می‌شود اما تنها یک دهم از این داوطلبان در مرحله نهایی انتخاب می‌شوند.

در این شرایط برای تعیین هزینه دریافتی هر دانشگاه از داوطلبان مقطع دکتری به صورت موردی، دانشگاه تهران را مورد بررسی قرار می‌دهیم البته با توجه به اینکه تا دو روز پس از اعلام کارنامه دعوت شدگان به مصاحبه سایت جامع آموزش دانشگاه تهران با مشکل روبرو بود ارقام درج شده در این گزارش براساس هزینه‌های دریافت شده از داوطلبان در سال گذشته است.

اگر دانشگاه تهران از هر داوطلب مقطع دکتری رشته ارتباطات در سال جاری حداقل 100 هزار تومان دریافت کند و این دانشگاه حدود ده برابر ظرفیت هم داوطلب برای مصاحبه پذیرفته باشد با در نظرگرفتن اینکه این دانشگاه فقط 3 نفر برای مقطع دکتری ارتباطات می‌پذیرد یعنی 30 داوطلب مبلغ 100 هزار تومان به این دانشگاه پرداخت می‌کنند که فقط برای رشته ارتباطات این رقم 3 میلیون تومان می‌شود.

رقم به دست آمده فقط برای یک رشته دکتری دانشگاه تهران است و این دانشگاه در بیش از 222 رشته دانشجوی دکتری می‌پذیرد.

اگر این دانشگاه به طور متوسط در رشته‌های دیگر هم سه نفر را برای مقطع دکتری بپذیرد 3 میلیون تومان را باید در 222 رشته ضرب کرد که رقم 666 میلیون تومان به دست می‌آید که این رقم بسیار کمتر از رقمی است که دانشگاه تهران از داوطلبان دکتری دریافت می‌کند، زیرا در برخی رشته‌های فنی و مهندسی تعداد دانشجویان پذیرفته شده به 5 نفر هم می‌رسد.

 آنچه به آن‌اشاره شد تنها نمونه کوچکی از یک داوطلب متقاضی شرکت در مصاحبه دکتری بود و این موضوع برای ده‌ها هزار داوطلب دیگر نیز به همین روال است.

با این تفاوت که بعضاً برخی داوطلبان در بیش از 10 دانشگاه و کد رشته دعوت به مصاحبه شده‌اند و این یعنی آنها باید هزینه‌های بیشتری را در این مسیر متقبل شوند.

به این مسئله باید این مورد را افزود که برخی داوطلبان برای حضور در دانشگاه‌ها لازم است اقدام به انجام مسافرت‌های طولانی کنند و در این مسیر هزینه‌های سنگین تری متوجه آنها می‌شود.

این رویه نشان می‌دهد که اصلی‌ترین و یکی از مهم‌ترین اهداف سازمان سنجش از متمرکز کردن آزمون دکتری محقق نشده است و هنوز داوطلبان ورود به مقطع دکتری چون منبع درآمدی هستند که عایدات خوبی را به دانشگاه‌ها تقدیم می‌کنند؛ دانشجویانی که اکثر آنها پذیرفته نمی‌شوند و در سال‌های بعد نیز به همین روا منبع پول سازی برای دانشگاه‌ها می‌شوند.