حسینیه مشرق - دنیا، دنیای رسانه است و تمامی اطلاعات از طریق رسانه رد و بدل میشود؛ یک هیئت شاید اندازه هزارنفر یا دو هزار نفر یا بیشتر جمعیت داشته باشد اما این رسانه است که میتواند هیئت را پوشش بدهد و آن را به گوش افراد بیشتری برساند. شاید تاثیر هیئتها فقط بین همان جمعیت مذهبی و هیئتی بماند اما بازتاب آن کار رسانههاست. اگر این رسانهها بتوانند کاری بکنند که حاشیه مثبتی درست بشود که وعظ منبریها و کیفیت مداحیها ارتقاء پیدا کند یعنی در مدار موفقیت و رشد قرار گرفتیم. در غیر این صورت نبایستی سمت حاشیههایی بروند که ممکن است به هیئت ضربه بزنند. منبریها و مداحها وقتی بدانند که برنامههایشان پوشش داده میشود خیلی ملاحظه میکنند، کیفیت کار را بالاتر میبرند و هم اینکه در محتوا بیشتر دقت میکنند. در این میان هیئتهایی که محتوای آنها از همه قویتر است باید معرفی شود و به هیئتهای نوپا و مداحان جوان هم در تلفیق با پیشکسوتان و پیرغلامان پرداخته میشود، کار زیبا و رویکرد ارزشمندی است که برخی از رسانههای مذهبی در دستور کار خودشان قرار دادهاند. درباره این موضوع و جنبههای رسانهای هیئت با احمد واعظی، از مداحان اهل بیت گفتوگو کردیم. مشروح این گفت وگو در ادامه از نظرتان میگذرد:
*فضای مذهبی جامعه امروز را چطور میبینید؟
در شرایط موجود با این همه تغییرات از نظر ارتباطات، رسانه، حضور ماهوارهها و تعدد شبکهها، فضای مجازی و... همه اینها را کنار هم قرار دهید قطعاً خیلی سختتر از گذشته شده و به واقع همان طور که حضرات این روزها و سالها را آخرالزمان میدانند بنابر شواهد موجود و همان پیشگوییهایی که حضرات معصومین فرمودند شرایط دینداری خیلی سخت است و حتی آنها تعبیر آتش نگه داشتن را سهلتر از دینداری توصیف کردند. با وجود این همه هجمه ضدفرهنگی و مشکلات بیرونی و درونی در فضاهای مختلف به تبع در فضای مذهب زندگی کردن بسیار سخت و دشوار خواهد بود. به یک باره در این فضا، جوانی را میبینید که به تعبیر مقام معظم رهبری رویش امروز انقلاب است؛ شهید حججی!
چند وقت پیش یکی از کارشناسان امنیتی تعریف میکرد که ما تا الان بیش از 300 شبکه سازمانیافته و تشکیلاتی منسجم را با لابیهای صهیونیستی-آمریکایی داریم مثل موساد، سی آیای و... که اینها اغلب نوک پیکان حملهشان محبین اهلبیت مخصوصاً ایرانیان است. متولیان این سازمانها در حد کارشناسی ارشد، دکترا و پروفسور هستند که میکوشند در کنار فیلمسازان مطرح هالیوودی و بالیوودی به روز و آنلاین برنامههایی ضدارزشی و ضدفرهنگی در اختیار جوانان ما قرار دهند. چراکه دشمن ما از قبل هم خط و نشان کشیده بود که برای دو قطب مرجعیت و هیئت، مذهب و دین برنامه دارد؛ با همه این تفاسیر جریان دفاع از حرم رشد و نمو پیدا میکند. مخصوصاً رزمندگان حزبالله لبنان که در هفتههای گذشه توفیق داشتم در شهر بعلبک جوانهایی 15 ساله دیدم که با رویکرد معنوی مشابه سالهای دفاع مقدس در این تشکیلات نظامی فعالیت میکنند. این فضاها واقعاً آلودگیهای ضدارزشی را باطل و در فضای مذهبی و ولایی نقطه عطفی ایجاد میکنند. تا جایی که من امروز میتوانم ادعا کنم به مراتب جوانان ما مذهبیتر، ولاییتر و با بصیرتتر از گذشته هستند. رویکردهای مذهبی آنقدر در قالب هیئتها به شکوفایی رسیدهاند که در پرورش این رویشها و مدافعان حرم نقش پیشرونده دارند. اما در عین حال بایستی بیش از دیروز مراقب فضای هیئتها باشیم که دستخوش برخی از حرکات سازمانیافته دشمنان نشوند.
*چقدر هیئتها بستری را فراهم کردند تا جوانان دیندار پرورش پیدا کنند. در این بین برخی به رویش تفسیر میکنند و برخی مدافع حرم تربیت میشوند. چقدر جامعه هیئتی و مداحان در این مسیر مؤثر بودند؟
اگر جایی تأثیرگذار باشد، هیئت است. اگر جستوجویی داشته باشید در میان این همه ایثار و شهادت، نام هیئتی و هیئت میدرخشد. از هرکدام هم مصاحبهای دیدهاید میبینید با افتخار میگویند هیئتی هستند و نوکر حضرت اباعبدالله(ع). چراکه درون این هیئت ما تمرین انقلابیگری را با فریاد هیهات مناالذله سر میدهیم. با این همه نورانیت و بر مدار معنویت حرکت کردن، از هیچ دریچهای به غیر از همین هیئتها، مدافع حرم بیرون نمیآید. واقعاً امروز بسیاری از همین نوجوانان و جوانان فعال هیئتی پیش من میآیند و التماس میکنند ما چطوری میتوانیم مدافع حرم بشویم. الان به عقیده من بیشترین، تأثیرگذارترین و کوتاهترین راه برای مدیریت و حمایت جوانان ولایی و مذهبی با رویکرد انقلابی و دفاع همهجانبه، هیئت است. ما باید در فضای رسانهای هیئت بتوانیم خوب کار کنیم و شما باید بیش از پیش برای امروزِ آخرالزمان در مقابل حربههای تبلیغی دشمن، به پادزهر رسانهای بیندیشید تا سالمسازی جامعه و حفظ دین، محقق شود.
*اشاره کردید به نقش رسانهها؛ به نظرشما چقدر رسانه میتواند در خدمت هیئت باشد و بایستی در این راستا چه رویکردهایی در دستور کار قرار بگیرد که میتواند در روند رو به رشد هیئتها، مداحان و واعظان، نقش داشته باشد؟
قطعاً بیتأثیر نیستید. حضرت آقا امروز در مورد فضای مجازی و نقش رسانهها تعبیر جالب افسران جنگ نرم را به کار میبرند. شما میتوانید از جمله این افسران باشید. شما به نظر من بیشترین و بهترین و مثمرثمرترین اقدام را به عنوان یک هیئتی انجام میدهید. نمیتوانیم بگوییم کافی است اما بیثمر هم نیست. همین جوانانی که کارهای جهادی انجام میدهند و رزمندگان مدافع حرم از جمله هیئتیهای ما هستند که میتوانید به معرفی این افراد هم بپردازید. به این نکته مهم هم توجه کنید که ما در فضای رسانهای و هنری عقب هستیم. ما چقدر فیلم با محوریت مذهبی و هیئتی داریم. در صورتی که موضوعاتی بسیار جذاب و کاربردی هستند که میبینیم اندک تولیداتی در این راستا چقدر مخاطب استقبال میکند.
*چندی پیش به سوریه و شهر بعلبک لبنان رفتید و در جمع رزمندگان حماسهخوانی کردید. امروز متأسفانه مداحانی را که در این فضا ستایشگری میکنند را به سیاسیکاری محکوم میکنند. از طرفی دشمن هم با جدیت در هیئتها نفوذ کرده و با تبلیغات گسترده به ایجاد نفاق مشغول است. در مقطعی با اتهام پاکتهای نجومی و امسال هم با شایعهپراکنی در کانالهای ضدانقلاب! برای جلوگیری از پیشرفت این نوع اهداف شوم چه توصیههایی برای رسانههای داخلی دارید؟
دشمنان ما به واقع بیکار ننشستهاند و نمینشینند. یکی از عمودهای مهم مورد نظرشان مداح و مداحی است که با آگاهی از جایگاه اجتماعیشان، تخریب را با جدیت دنبال میکنند. هرچه قدر اثرگذاری مداح در اجتماع بالاتر باشد، حمله آنها شدیدتر خواهد بود. از مواضع تهمت دوری کنید، یک روایت کلی برای همه اقشار اجتماع است. مداحان به ویژه باید مراقب رفتارهای خودشان باشند. برخی اوقات هم موجسواری از هرچیزی برایشان مهمتر است. چراکه دشمن دریافت که نمیتواند از فضای نظامی به جایی برسد فضای روانی مخصوصاً حمله به اعتقادات، ولایت و مقاومت را در پیش گرفته که وقتی میگویم از کارهای تبلیغی آنها عقبتر هستیم به دلیل پیشروی آنهاست. قسمتی از سخنرانی فلان بزرگ ما را انتخاب میکنند و با دروغپردازی سعی دارند به اعتبار آن واعظ و یا مداح ما لطمه وارد کنند. کسی نیست توضیح بدهد و یا اگر هست آنقدر روشن، آشکار و وسیع نیست. هرچهقدر بتوانیم در فضای رسانهای امروز، هیئتیتر، ولاییتر، با صفاتر، معتقدتر و متعصبتر کار کنیم، چون کار ما برای اهلبیت است به موفقیت میرسد.
وقتی به ما ظنّ سیاسی کاری میزنند حتماً مغرضانه از کنار اینکه ما دشمن امروز را فراموش کردهایم و نگوییم دشمن امروز حضرت زهرا(س) اسرائیل و آمریکا و آلسعود هستند. اینکه شمر به روز، ابن سعد به روز و معاویه آنلاین عصر حاضر کیست و خط به روز حسین بن علی به چه کسی رسیده است. از دشمن امروز اهلبیت و شعار مرگ بر آمریکا، اسرائیل، متحجرین، وهابیها و تکفیریها سر دادیم یعنی همان تبرایی که به آن معتقد هستیم. تولی و تبری مربوط به 1400 سال پیش نبود. بنابراین امروز از شهید مدافع حرم و سرجدا کردن حججی و امثال این شهدا گفتیم واشکی ریختیم در امتداد آن راه و مسیری است که ابتدای آن به اصحاب حضرت اباعبدالله متصل است. چرا وقتی میگوییم آمریکا میگویند حرف سیاسی نزنید! آمریکا دشمن امروز حضرت زهراست. ما فقط به دشمن دیروز کار داشته باشیم این کار ولایی و منطقی نیست. دشمنان ما از هیچکوششی برای زیرسؤال بردن اعتقادات ما دریغ ندارند و فقط لازم است فرزندان ولایی ما یک خطکش حق و باطل داشته باشند. تکفیریهای امروز، سی آیای و دیگر سرویسهای جاسوسی، دشمنان اهلبیت هستند و دوستان اهلبیت همان دوستان اصحاب امام حسین(ع) هستند که حضرت اباعبدالله فرمودند باوفاتر از اصحاب خودم نخواهید دید. امروز یک جوان 25 ساله مثل حججی و امثال اینها اثری گذاشتند که به عنوان فرهنگی ماندگار در تاریخ از آن یاد میشود. این هنر حضرت سیدالشهداء و هنر ولایت است.
*در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
محرم نزدیک است و بازار هیئتها و مدح و وعظ در باب مصائب عاشورا و ایثارگریهای حضرت سیدالشهداء(ع)، رونق پیدا میکند. البته در کنار این رونق توأمان شور و شعور، بدعتها و حرکتهای دون شأن هم انجام میشود. خدا را شکر هیئتهای ما با توجه به فضای روز، پیش میروند. از منبری و مداحی که دو رکن اصلی هیئت هستند تا جوان مستعد ولایی که به هیئتها میآیند. من که از سنین کودکی در فضای قبل از انقلاب حضور داشتم اصلاً امروز با دیروز قابل قیاس نیست. کجا جوان دیروز این همه فهم به روز سیاسی و اجتماعی داشت. البته در عین حال نمیگذاشتند این فضاهای مثبت مذهبی و دینی به جامعه برسد.
یادم هست از شهادت حضرت زهرا(س) به عنوان وفات حضرت نام میبردند. در گذشته، خواندنها و هیئتها منحصر به محرمها و برخی اعیاد خاص بود. الان شبی نیست که هیئت برگزار نشود. شما در طول روز میتوانید در ساعات مختلف به هیئت بروید. مداحان جوان ما باید به رهنمودهای مقام معظم رهبری تأسی کنند. یعنی به مداحی به چشم معلمی نگاه کنند. اگر ستایشگر ما خودش را در قالب یک معلم میبیند در رسیدن به ارتقاء جایگاه معلمی در مداحی تلاش کند و اگر نمیبیند با تمام قوا بکوشد تا به این درجه از کمال دست پیدا کند. همچنین حضرت آقا اعتقاد دارند مداحی مجموعهای از هنرهای گوناگون است. توجه به این رهنمود به تواناییهای فردی هر مداحی برمیگردد که چقدر افراد از هنر بهرهمند هستند. چراکه از شعرشناسی، نوحهسازی، توجه به دستگاههای موسیقی تا هیئتشناسی، وقتشناسی، مخاطبشناسی و دشمنشناسی جزء همین هنرها محسوب میشوند. این مداح است که میتواند یک شعر پخته و سالم با مضامین خوب را انتخاب و با شاهد مثالهای متفاوتی برای مستمع جا بیندازد.
گذشت آن روزهایی که یک مداح با سیدی نوحه و یا سرودی را یاد بگیرد و صرف یک تهصدایی، اجرا کند. یک وقتی سرودی را برای امام رضا(ع) به چهار زبان خواندم، به خیلی از دوستان گفتم که هدفم این بود که یک خط شکنی برای جوانان مستعد و با انرژی امروز بشود تا استعدادهایشان را شکوفا کنند. دغدغه ما امروز باید ایجاد فضای مداحی برون مرزی باشد. نباید اثر مجالس ما تنها به مرزهای جمهوری اسلامی ایران محدود شود. چرا فلان ترانه غربی به سرعت پخش میشود اما این فضای نورانی اهلبیتی منتشر نشود! امروز باید افق دید یک مداح آن سوی مرزها را هدف قرار دهد. البته پیشرفتن در این مسیر نیازمند مطالعه و کسب علم است.