به گزارش مشرق، سه سال پیش بود که آیت الله ابوالقاسم خزعلی از اعضای سابق شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری، دار فانی را وداع گفت. شاید به جرات بتوان گفت که در میان چهره های انقلابی، آیت الله خزعلی نمونه ای کم نظیر است. چه آنکه بازخوانی خصیصه های رفتاری وی می تواند برای الگوبرداری مسئولین امروز کشور مفید فایده باشد.
آیت الله خزعلی همچنین از یاران صدیق حضرت امام خمینی(ره) و از مبارزان فعال علیه رژیم پهلوی بود. در فروردین ماه سال ۴۳، پس از آزادشدن حضرت امام از زندان رژیم پهلوی، خبری در روزنامه اطلاعات مبنی بر مسامحه ایشان با دستگاه شاه منتشر شد؛ پس از این ماجرا، آیت الله خزعلی به دستور حضرت امام بر سر منبر رفت و ماهیت کذب مطلب روزنامه اطلاعات را افشا کرد. این سخنرانی در آن روزگار، به دلیل حماسی و مستحکم بودن، مشهور شد.
امضای آیت الله خزعلی همچنین در بسیاری از بیانیهها در اعلام مرجعیت امام (ره) و لزوم مبارزه با رژیم شاه به چشم میخورد. وی در دوره طاغوت، همکاری نزدیکی با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و اعضای آن داشته است و در مبارزات آن مرکز با رژیم شاه به طور جدی شرکت داشت.
آیت الله خزعلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم فعالیتهای گستردهای برای پیشبرد انقلاب انجام داد. وی در تمام این سال ها در پیروی از اوامر بنیانگذار جمهوری اسلامی و خلف صالح ایشان، حضرت آیت الله خامنه ای و هزینه دادن برای انقلاب اسلامی، لحظه ای دچار تردید نشد.
در این گزارش به طور اجمالی به برخی ویژگی های شخصیتی آن عالم عامل اشاره می کنیم. یکی از خصیصههای بارز آیتالله خزعلی که همگان روی آن صحه گذاشتهاند، نداشتن روحیه تساهل و تسامح نسبت به خطای نزدیک ترین اشخاص حقیقی و حقوقی به وی بود.
داشتن چنین روحیه ای نه تنها صرفا به موضوعات سیاسی یا عقیدتی محدود نبود، بلکه آیت الله خزعلی در قبال کارنامه اقتصادی نزدیکانش از شبهات مالی بسیار حساس بوده است؛ چه آنکه وی در اطلاعیه ای که در آخرین غدیر حیاتش منتشر ساخت، امکان پذیرش یکی از فرزندانش را مشروط به ۴ مورد کرد که اولین آن «پرداخت کلیه حقوق مرتبط با بیت المال مانند بنیاد مستضعفان، بانکها و...» بود.
وی همچنین «پرداخت کلیه طلبها و حقالناس خصوصا طلبهای ایتام، آقای سیفی، آقای پرهیزگار، آقای حکیم و حقوق صاحبخانه فعلی ایشان که موارد مذکور میتواند از اموالی که ایشان به نام بستگان خود نموده، تامین شود» تاکید کرده است.
وی در ادامه اطلاعیه مزبور، بر «اعلام برائت از نوشتههایی که موجب اهانت به مقدسات به ویژه قرآن کریم شده است» و همچنین «التزام عملی به ولایت فقیه و نظام مقدس جمهوری اسلامی» جهت پذیرفتن فرزندش تاکید کرده است.
ویژگی مشخص دیگر آیت الله خزعلی، مقابله با پدیده آقازادگی بود. آیت الله خزعلی در سال ۹۲ با حضور در برنامه ای تلویزیونی با اشاره به پدیده آقازادگی گفت: آقازادگی برای عده ای خاص است که در انقلاب بد رفتار کردند و در این بین افرادی هم بودند که از رفتار فرزندان خود تبری جستند اما عدهای هم با فرزندان خود خوب رفتار میکردند و توجهی به کارهای آنها نداشتند.
وی در همین باره تصریح کرد: مهدی(فرزندش) میگفت من میخواهم با مخالفین اسلام مبارزه کنم، من هم میگفتم یکی از مخالفین اسلام همان کسی است که از شما پشتیبانی میکند، چرا او را مذمت نمیکنید؟ در نهایت هم از او خواستم به منزل من نیاید.
آیتالله خزعلی در طول حیات خود همواره نشان داد که چنانچه مواضع سیاسی نزدیکترین وابستگانش با اصول اسلام و نظام اسلامی مغایرت داشته باشد، حاضر به لحظه ای تغافل نیست.
وی در تاریخ ۲۸ خردادماه سال ۸۸ یعنی تنها ۶ روز پس از انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم، در حالیکه صف سره از ناسره چندان عیان نشده بود، طی اطلاعیهای از مواضع فرزندش برائت جست.
آیتالله خزعلی در این بیانیه تاکید کرد: مدت مدیدی است پسرم مهدی خزعلی از راه مستقیم منحرف شده درست در خط مقابل قرار گرفته هر چه نصحیت میکنم و برای هدایتش متوسل به اولیای خدا میشوم اثر نمیکند. با بعضی از علمای بزرگ صحبت کردم، فرمود دست نگه دار شاید به راه بیاید. دیگر کاسه صبرم لبریز شده، دیگر با او صحبت نمیکنم و حرفهای نامناسب او را بر نمیتابم.
وی در ادامه این بیانیه تصریح کرد: ملت انقلابی عزیز همیشه در صحنه ما بدانند او از ما جدا هست و هر چه از من نقل کند، نپذیرند. با من ارتباطی ندارد ولی الان هم دعا میکنم خداوند به او توفیق دهد که از راه انحرافی که پیش گرفته است، برگردد.
رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتی، ضمن توصیف آیت الله خزعلی به «عالم عامل»، با اشاره به زندگی پر فراز و نشیب وی فرمودند: عمر با برکت این روحانی با فضیلت، سرشار از نقطه های درخشان است، سالیان دراز بهره گیری از درس امام خمینی و دیگر فقهای بزرگ در قم و مشهد، همراهی با امام بزرگوار از آغازین روزهای نهضت انقلابی و دفاع شجاعانه از آن بزرگمرد و در دوران دشوار اختناق طاغوتی با بیانی رسا و صریح، حضور در مسئولیتهای سنگین پس از پیروزی و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان، صبر جمیل بر شهادت فرزندش در قم و در هنگامه ی حرکات انقلابی ملت ایران و آنگاه حفظ قرآن و انس با آن و با دریای بی پایان حدیث و نیز فعالیت بلند مدت در تبلیغ و بیان معارف اسلامی، و آنگاه ثبات قدم در خط اصیل و صراط مستقیم انقلاب در همه حال و تا پایان زندگی.