گروه جهاد و مقاومت مشرق - شهید حسین شهرام فر در سال 1326 در مشهد به دنیا آمد. در سال 1345 وارد دانشکده افسری شد و در سال 1349 دوره‌ی مقدماتی را در شیراز به پایان رساند. دوره‌ی چتر بازی را در خارج از ایران طی کرد و در رشته‌ های کوهنوردی، کاراته و تکواندو به کسب تجربه پرداخت. شهرام فر سپس به تهران بازگشت و در مرکز آموزش 01 تهران مشغول خدمت شد و چندی بعد به تیپ23 نیروی مخصوص (نوهد) که به کلاه سبزها معروف بودند انتقال یافت.

وی در سال 1355 ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد. سال 1356 در جمع یاران امام (ره) قرار گرفت. با پیروزی انقلاب ماموریت های جنگی خود را در غرب و کردستان داوطلبانه و در مبارزه با دشمنان کشور و انقلاب انجام داد و ضمن فعالیت در واحد عقیدتی سیاسی تیپ در مقابل ضدانقلاب و بعثیان مبارزه نمود. در پاییز سال 1360 و در پاکسازی جاده بانه- سردشت تعدادی از نیروها به شهادت رسیدند که از آن جمله می توان به شهید حسین شهرام فر اشاره نمود.

شهرام فر به عنوان یکی از نیروهای پیش رو، جلوتر از همه در حال حرکت بود و توانست مهمترین تپه که امروز بر پاسگاه انتظامی زرواو مسلط است را به تصرف درآورد. وی دقایقی پس از استقرار بر روی تپه مورد اصابت گلوله مستقیم منافقین قرار گرفت و شهید شد. این تپه امروز به تپه شهید شهرام فر مشهور است.

کیوان نوری کوچی جوانی که چند سال بعد از شهادت سرلشگر شهرام فر به دنیا آمد، حالا برای او کتابی نوشته که موضوع گفتگوی ما است. با او در ساختمان مشرق، روند شکل گیری این کتاب را بررسی کردیم.

**: ابتدا از آشنایی ات با شهید حسین شهرام فر برایمان بگو تا برویم سراغ بقیه سئوال ها...

*: من سال 91 دفترچه اعزام به خدمتم را برای سپاه پست کردم اما به پادگان 02 افسری ارتش اعزام شدم و بعد از آن هم دوره توپخانه را در مرکز توپخانه اصفهان گذراندم. دوست داشتم به شیراز بروم. یکی از همدوره ای هایم به «تیپ مستقل 25 تکاور پسوه» مامور شده بود و ما دلمان برایش می سوخت. آنجا به جهنم نیروی زمینی مشهور بود چون شرایط سختی داشت و مثلا 6 ماه از سال به خاطر برف سنگینی که در آن منطقه می آمد کلا در وضعیت غیرفعال به سر می برد و بقیه سال را مشغول ماموریت های سخت بود.

**: البته از نیرو که خالی نمی شود؟

*: نیروها هستند اما در حال استراحت. البته این استراحت در 6 ماه بعدی سال به خوبی جبران می شود. هفتم ماه محرم بود که فهمیدم من هم به پادگان پسوه که به نام شهید حسین شهرام فر بود مامور شده ام. این پادگان، اولین آشنایی من با این شهید بود.

**: از پادگان هم آشنایی داشتی؟

*: وقتی نام پادگان را در اینترنت جستجو کردم به نوشته های یکی از سربازان رسیدم که همه توضیحات لازم را درباره پادگان داده بود و من با اطلاعات کاملی به آنجا رفتم. البته پادگان وحشتناک بود و حس تکاوری به انسان می داد. چند روز بعد به پیرانشهر رفتم و در کافی نت مشغول کارهایم بودم که نام شهید شهرام فر را جستجو کردم. چون من چند سالی با بروبچه های راهیان نور ارتباط داشتم، حساس بودم که این شهید را بشناسم. مطالب کمی درباره شهید در اینترنت وجود داشت اما برایم کنجکاوی برانگیز بود.

من زندگی نامه ای از شهید شهرام فر تهیه کردم و به فرمانده تیپ گفتم که می خواهم درباره این شهید تحقیق کنم. ایشان هم وقتی با شخصیت شهید شهرام فر آشنا شد من را خواست و ماموریت داد که به تهران بیایم و تحقیقات درباره شهید را آغاز کنم.

**: در تهران به کجا رفتی؟

*: ابتدا به عقیدتی سیاسی نیروی زمینی و بعد از آن به سازمان ایثارگران نیروی زمینی رفتم. سرهنگ مجتبی جعفری که از مدیریت ایثارگران به سازمان حفظ آثار ارتش رفته بودند من را دیدند و اجازه دادند که پیش شان بروم.

**: از شرایط خسته نشدی؟

*: روزهای سختی در تهران داشتم. نه پولی داشتم و نه جایی برای استراحت. می خواستم وسائلم را جمع کنم و به پسوه برگردم. از خوابگاه هیات معارف جنگ زدم بیرون و سوار یک ماشین مسافرکش شدم. راننده پرسید چرا ناراحتی؟ درددل هایم را گفتم و او گفت که مشکلاتت را بنویس و به من بده. از قضا او از دوستان پسرِ امیر موسوی که الان فرمانده کل ارتش هستند، بود. پسر امیر موسوی همچنین داماد امیر سیفی مسئول نیروی انسانی ارتش بود. فردا صبح من را خواستند تا مشکلم را حل کنند. خواسته ام را که گفتم فوری به فرمانده پادگان زنگ زدند و گفتند که این سرباز را منتقل کنید. من موافق انتقال نبودم و فقط می خواستم مامور بشوم. من هر ماه ماموریتم را تمدید می کردم. اینگونه بود که مشکلاتم تا حدودی حل شد و تحقیقات درباره شهید را شروع کردم.

**: قبل از شما کسی برای شهید شهرام فر کاری نکرده بود؟

*: یک خانمی بود که از طرف هیات معارف جنگ قرار بود کتابی برای شهید بنویسد و تعدادی مصاحبه هم گرفته بود اما نیمه کاره مانده بود. من این فرد را پیدا کردم و شماره یکی از دوستان شهید را گرفتم و از آن طریق با بقیه دوستان و همرزمان شهید مرتبط شدم. تا اینکه به سرنخ اصلی یعنی سردار حاج حسن رستگارپناه رسیدم.

**: ارتباط سردار با شهید شهرام فر که ارتشی بود، چگونه شکل گرفته بود؟

*: در زمان درگیری های کردستان همه بسیجی بودند و حاج حسن رستگارپناه هم اهل اصفهان بود و با نیروهای این استان آمده بود. در قرارگاه عملیاتی کردستان آشنایی حاج حسن و شهید شهرام فر که جانشین عملیاتی شهید صیاد شیرازی بود شکل می گیرد و ادامه پیدا می کند. سردار رستگارپناه تک تک همرزمان شهید را هماهنگ کرد و در حقیقت ترسیم مسیر کار برعهده ایشان بود و محتواهای مصاحبه ها را به ایشان می دادم تا تایید کنند. گفتگو با نیروهای ارتشی را هم به امیر ولی الله یزدانی می دادم تا بخوانند چون شوهرِ دختر خواهرِ شهید شهرام فر هم بودند و نسبت فامیلی هم داشتند و از دوره دانشکده افسری با هم بودند. خاطرات دوستان تسخیر لانه جاسوسی را هم به آقایان کاظم ده بزرگی و پوریزدان پرست می دادم تا تایید کنند. از حدود 50 نفر مصاحبه گرفتم اما متاسفانه از شهید هیچ عکسی وجود نداشت.

**: این مصاحبه ها چقدر طول کشید؟

*: حدود 6 ماه.

**: با پیشمرگان کرد مسلمان هم گفتگویی داشتی؟

*: بله، حاج حسن رستگار هماهنگی هایی انجام داد و من به بانه رفتم و گفتگوهایی گرفتم. ایشان حتی از لحاظ مالی هم برای این کار خرج های زیادی کردند.

**: پس معلوم است که شهید شهرام فر بین سپاهی ها خاطرخواه های زیادی داشته...

*: افرادی مثل سردار فتح الله جعفری می گفتند: ما اصلا نقشه خوانی بلد نبودیم و خیلی از آموزش های نظامی را شهرام فر به ما یاد داد... مثلا هیچ وقت درجه نمی زد و می خواست شبیه بسیجی ها باشد.

**: کمی هم درباره خودِ شهید برایمان بگو.

*: شهید شهرام فر اصالتا مشهدی بوده و در تهران ساکن بود. خانواده اش در مشهد بودند اما از وقتی در دانشگاه افسری قبول می شود، به تهران می آید. دوره مقدماتی را در تهران بوده و دوره مرکز پیاده را در شیراز می بیند و سپس به تیپ نوهد می . شهرام فر اساسا تکاور بوده و تمام دوره های نظامی را در اسرائیل دیده بود. در همه دوره ها هم نفر اول می شده. در همان فضا هم همیشه نماز اول وقت و آداب مسلمانی اش را حفظ می کرده و اگر کسی هم می خواسته خلاف این عمل کند، حتما به او تذکر می داده.

قبل از انقلاب در پادگان به «شیخ حسین» معروف بوده و چون در پادگان محل خدمتش، یکی از آسایشگاه ها را به مسجد تبدیل کرده بود و در آنجا سخنرانی هم می کرد، همین کار باعث بروز مشکلاتی برای او شد تا جایی که او را به مسئولیت بوفه پادگان تنزل دادند! در همان حال و هوا اخبار روز را هم برای نیروهایش تحلیل می کرد.

با پیروزی انقلاب، شهرام فر هم شکوفا می شود و همراه با اصغر نوری (برادر زاده آقای ناطق نوری) و احمد دادبین، مسئول پاکسازی تیپ نوهد می شوند. در این دوران شبانه روز در تیپ بود و خدمت می کرد. حتی به دانشگاه علم و صنعت هم می رفت و به دانشجویان آنجا از جمله احمدی نژاد و ثمره هاشمی را آموزش نظامی می داد.

در قضیه تسخیر لانه جاسوسی، شهید عباس ورامینی و علی زحمتکش تصمیم می گیرند تا به نیروهایشان آموزش نظامی بدهند. پیش محسن رضایی، رفیقدوست و ابوشریف می روند تا کمک بگیرند. در آن روزها حضرت آیت الله خامنه ای نماینده امام در ستاد کل بودند و ایشان شهرام فر و دادبین را برای آموزش معرفی می کنند و به مدت دو هفته در منطقه چیتگر و کلاردشت، نیروها را آموزش می دهند.

در زمان انقلاب، شهید نامجو فرمانده دانشگاه افسری بود و فردی به نام کتیبه فرمانده تیپ دانشجویی را به عهده داشت. آنها به این نتیجه می رسند که شهرام فر و دادبین و نوری به مدت چند ماه دانشجویان افسری را آموزش بدهند و شهرام فر رژه آخر دوره را به بهترین نحو برگزار می کند.

**: گویا در سرکوبی کودتای نقاب هم نقشی داشته اند...

*: بله، همین سه نفر به با یک پیکان به همدان می روند و در عرض چند ساعت پادگانی که سقوط کرده بود را می گیرند. کودتا به این ترتیب خنثی می شود و شهرام فر از سوی ارتش ترفیع درجه می گیرد.

قبل از این اتفاقات، غائله خوزستان و خرمشهر در سال 58 اتفاق می افتد که شهرام فر به همراه 100 نفر با هواپیما به اهواز می روند و آن غائله را می خوابانند و رهبرشان را دستگیر می کنند و به تهران می آورند.

**: یعنی حتی قبل از آغاز جنگ هم یک لحظه آرامش نداشت!

*: بله، همسرشان می گفت: از 4 سالی که ازدواج کردیم، حتی 2 سال هم پیش ما نبود! قضیه کردستان که پیش می آید شهرام فر با تیپ نوهد به کردستان می رود. شهید صیاد شیرازی که فرمانده نیروی زمینی بود آن ها را به کردستان اعزام می کند و شهرام فر کل عملیات منطقه را به دست می گیرد. شهرام فر با کردها خیلی رفیق بوده و همه او را «کاک حسین» صدا می کردند و حتی به فرماندهی پیشمرگان کرد مسلمان بانه هم می رسد و این علاقه بین آن ها را نشان می دهد. شهرام فر در 10 عملیات فرمانده محور بوده تا این که در 6 مرداد 1360 در جاده بانه سرشت، در یک کمین او را شهید می کنند.

یکی از بچه های کرد به نام محمد امین ملازهی را کوموله ها می زنند و وقتی شهرام فر می رود تا جنازه او را بیاورد، خودش هم شهید می شود. جنازه شهرام فر را هم با خودشان می برند چون برایشان مهم بوده. آن موقع حاج حسن رستگار فرمانده بوده و جنازه تعدادی کوموله را که گرفته بودند، می دهند و پیکر شهید شهرام فرو چند نفر همراهش را می گیرند.

**: واکنش شهید محمد بروجردی به این اتفاق چگونه بوده؟

*: شهید بروجردی اعتقاد داشت که غم شهرام فر سنگین است و با رفتن او کردستان یتیم شد. نیروهای سپاه هم خیلی برایشان سنگین بوده چون خیلی مدیون شهرام فر بوده اند.

**: بعد از آماده سازی متن کتاب، چرا آن را ارتش منتشر نکرد؟!

*: من کتاب را به بنیاد حفظ آثار ارتش دادم اما متاسفانه هیچ کاری انجام نشد و من هم چندین بار پیگیر شدم و هر دفعه عقب می انداختند. لذا به این نتیجه رسیدم که با ناشر خصوصی ارتباط بگیریم. من هم متن را برای آقای خلیلی در نشر شهید کاظمی فرستادم و با توافق ایشان به چاپ رسید.

**: کتاب را چگونه به دست خانواده شهید رساندی؟

*: همراه با سردار رستگارپناه و امیر دادبین به منزل شهید رفتیم و کتاب را تقدیم کردیم که خیلی خوشحال شدند و باور نمی کردند که کسی برای این شهید مظلوم اقدامی کرده باشد. متاسفانه شهدای ارتش مظلومند و ارتش آنقدر درگیر کارهای خودش است که شهدایش را از یاد برده.

**: البته در یگان های ارتش من تصاویر شهدا را خیلی دیده ام.

*: تصاویر را روی دیوار نصب می کنند اما آشنایی با شهدا خیلی اندک است. مثلا در ارتش کسی داریم به نام شهید غیور اصلی که می گویند بعدها فرمانده آموزش سپاه اهواز می شود. او ارتشی بوده و تمام دوره های نظامی را در ایتالیا و خارج از کشور دیده بوده و با درجه استوار دومی تمام تلاشش را کرده بود تا اینکه به شهادت رسید.

شهید یوسف زمانی در نفت شهر بعد از قطعنامه 598 در تیپ ذوالفقار بوده که عراق با تانک ها حمله می کند و این فرد، به خودش نارنجک می بندد و به زیر تانک می رود.

ارتش شهدای بسیار عزیزی دارد که متاسفانه درباره آن ها خیلی کم کاری شده.

**: استقبال مخاطبان از کتاب «کاک حسین» به چه صورتی بوده؟

*: تا آنجایی که توانسته ام در فضای مجازی، کتاب را تبلیغ کرده ام. برای مخاطبان هم ارتباط ویژه او با سپاهی ها خیلی جالب بوده. الان هم مهمترین قرارگاه عملیاتی سپاه در غرب کشور و در کردستان به نام شهید شهرام فر که ارتشی بود نامگذاری شده است.

**: چرا برای کتابتان رونمایی نگرفتید؟

*: وقتی کتاب چاپ شد از مسئولان ارتش خواستم که هم این کتاب را رونمایی کنند و هم مراسمی برای شهید شهرام فر برگزار کنند که متاسفانه هیچ خبری نشد.

**: کتاب دیگری در دست تهیه دارید؟

*: زندگی نامه سرلشگر شهید جمشید جاودانیان فرمانده گردان هوابرد را نوشته ام که انتشارات سوره مهر منتشر می کند. کتاب دیگری را هم درباره شهید مسعود اصلاحی دارم که فرمانده گردان در تیپ المهدی بوده و اهل فسا بوده و نیروهای لبنانی را آموزش می داده. یک کتاب دیگر را هم در دست دارم درباره شهید صادق گنجی که اهل فسا بوده و سال 69 در پاکستان شهید می شود. کتابی هم درباره شهید امیر «بیژن بهرام پور» در دست دارم که ایشان فرمانده ژاندارمری کردستان و بزرگ و ریش سفید آن منطقه بودند.

**: الان مشغول چه کاری هستی؟

*: من کارشناس و مهندس جوش هستم و در عسلویه کار می کنم.

**: امکان این نبود که در همین حال و فضای نوشتن برای شهدا کار کنی؟

*: من 22 روز در محل کار و 8 روز در منزل هستم و امکان این وجود ندارد که بیش از این برای شهدا کار کنم. اگر مثلا در تهران بودم، این امکان فراهم بود که بیشتر در این زمینه وقت بگذارم. این کارهایی که انجام می دهم از روی علاقه شخصی است.

*میثم رشیدی مهرآبادی