به گزارش مشرق، «عباس حسینی» در یادداشت روزنامه «جوان» نوشت:
تصمیم جدید رئیسجمهور امریکا برای خروج از سوریه و به دنبال آن، بیرون کشیدن نیمی از سربازان این کشور در افغانستان، واکنشهای گستردهای در جهان و به ویژه در منطقه و کشورهایی نظیر افغانستان داشته است. جدای از اینکه خروج امریکا از سوریه چه دلایل و زمینههایی داشته، اعلام خروج نیمی از ۱۴ هزار نیروی امریکایی در افغانستان، واکنشهای مختلفی را به همراه داشته است. در یک دید عمومی، میتوان این دو خروج را با توجه به تحولات منطقهای با هم مرتبط و نشاندهنده نخستین زمینههای تغییر رویکرد امریکا در منطقه دانست. با توجه به دفاع تمامقد امریکا از سیاستها و رویکردهای ظالمانه آلسعود و همپیمانان آن در منطقه و همچنین تغییر رویکرد این کشور نسبت به پاکستان در مسئله افغانستان، به نظر میرسد امریکا در یک رویکرد جدید با کاهش نقش مستقیم و فیزیکی خود در منطقه، تلاش دارد بحرانها را در این مناطق از طریق همپیمانان راهبردی خود در کشورهای عربی، گروههای شبهنظامی و تروریستی و همچنین شرکتهای خصوصی به پیش ببرد؛ تغییری که بار مصارف اقتصادی امریکا را نیز کاهش بدهد. جدای از مسئله سوریه، اعلام خروج نیمی از ۱۴ هزار نیروی امریکایی در افغانستان از سوی دونالد ترامپ، تصمیمی غیرمنتظره بود، اما احتمال دارد این تصمیم که ناشی از ناکامی آشکار استراتژی جنوب آسیای دونالد ترامپ و شکست نظامی در برابر گروه طالبان است، با برخی تبعات مثبت در محور صلح افغانستان همراه باشد؛ هرچند این ظاهر مسئله است و در باطن، تغییر رویکرد امریکا از نقش مستقیم در عرصه تحولات افغانستان و واگذاری این نقش به همپیمانان آن به خصوص در کشورهای عربی، گروههای تروریستی و شرکتهای خصوصی، سرنوشت مرگبارتری را در انتظار افغانستان و منطقه قرار خواهد داد.
بیشتر بخوانید:
از این پس نقشه منطقه را ایران ترسیم خواهد کرد
واقعیتهایی که باعث فرار ترامپ از سوریه شد
گروه طالبان در طول سالهای گذشته و به خصوص در مذاکرات ماههای اخیر، خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان را به عنوان خط قرمز مذاکرات خود و پذیرش هر نوع توافق صلح اعلام کرده است. رویکرد طالبان در سه دور مذاکرات با زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان نشان از جدیت این گروه در این شرط خود و عدم عقبنشینی از آن است. حال باید دید که این تصمیم جدید رئیسجمهور امریکا، طالبان را برای انعطاف در پیشبرد مذاکرات، به خصوص بحث گفتوگوی مستقیم این گروه با دولت افغانستان تشویق خواهد کرد یا خیر؟ اما آنچه مشخص است، این رویکرد ترامپ به معنای خروج کامل از افغانستان نیست و گروه طالبان بدون اقدام عملی امریکا برای تعیین یک جدول زمانی برای خروج از افغانستان، حاضر به پیشبرد مذاکرات نخواهد شد.
اما در مورد باطن مسئله، امریکا از چند ماه گذشته به اینسو، به خصوص پس از معرفی نماینده ویژه برای صلح افغانستان، به دنبال پررنگکردن نقش کشورهای عربی منطقه به خصوص عربستان و امارات در مسئله افغانستان بوده است. در این زمینه، در شرایطی که دفتر سیاسی طالبان در قطر قرار دارد، به دلیل روابط تیره عربستان و امارات با قطر، امریکا مذاکرات با طالبان را از دوحه به ابوظبی منتقل کرد تا نقش این دو کشور را در مسئله افغانستان، برجسته نماید. این در حالی است که نمایندگان عربستان و امارات در جریان مذاکرات امریکا با طالبان حضور داشتند و تنها جای دولت افغانستان در این مذاکرات، تنگ بوده است. بر این اساس، این احتمال میرود که امریکا از طریق عربستان و امارات، نقش غیرمستقیم خود را در افغانستان تقویت کند و از نقش مستقیم خود، با هدف کاهش مصارف و فشارها بکاهد.
در کنار این دو کشور عربی، دونالد ترامپ پس از ناکامی رویکرد خود در برابر پاکستان، با فرستادن نامهای به عمران خان، نخستوزیر جدید پاکستان، به نوعی عادی شدن روابط دو کشور را به تلاشهای اسلامآباد برای کشاندن طالبان به پای میز مذاکرات منوط کرده، به همین دلیل، دیده میشود که پاکستان برخی گامهای عملی را در کنار عربستان و امارات، در راستای گفتوگوهای صلح با طالبان برداشته است. علاوه بر این، در یک سال گذشته بار دیگر زمزمههای خصوصیسازی جنگ افغانستان و واگذاری آن به شرکت هایی، چون بلکواتر در رهبری امریکا مطرح شده است.
با توجه به آنچه گفته شد، رویکرد جدید دونالد ترامپ در عین حالی که بیانگر ناکامی سیاستهای نظامیگرایانه او در منطقه است، میتواند به مفهوم پیچیدهتر شدن سیاستهای این کشور در منطقه به شمول افغانستان و آغاز یک رویکرد جدید و خطرناکتر دیگر نیز باشد.
اما امریکا با یک مانع جدی در داخل افغانستان روبهرو است. برخلاف آنکه دولت افغانستان همراهی نزدیکی در بعد نظامی با ایالات متحده امریکا نشان داده و حالا زلمی خلیلزاد به ظاهر در هماهنگی با این دولت عمل میکند، اما به لحاظ سیاسی، پس از روی کار آمدن ترامپ و در یک سال اخیر، روابط میان رهبری دو کشور خوب نبوده است. به عنوان مثال، رئیسجمهور افغانستان به دنبال لغو دیدار خود با دونالد ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در ماه مهر گذشته، سفر خود به امریکا را لغو کرد. آنچه مشخص است، جمهوریخواهان دولت کنونی افغانستان را میراث دموکراتها میدانند و اگر به گزینه مناسبی در انتخابات ریاست جمهوری آینده افغانستان دست یابند، قطعاً از محمد اشرف غنی در این انتخابات حمایت نخواهند کرد.
این در حالی است که به دنبال تصمیم جدید ترامپ برای خروج ۷ هزار نیروی نظامی خود از افغانستان، ریاست جمهوری این کشور این خروج را فاقد هرگونه تأثیر منفی بر وضعیت امنیتی افغانستان خواند، زیرا این نیروها فقط نقش نظارتی و مشورتی دارند و از سال ۲۰۱۵ به اینسو، بار جنگ افغانستان در میدانهای جنگ، به دوش نیروهای امنیتی و دفاعی این کشور بوده است.