به گزارش مشرق، حمایت از همه مظلومان و مستضعفان جهان، از اصول بنیادین سیاست خارجی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد: «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف عالیه اسلامی نظام، همه امکانات خود را برای تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه به همه مسلمانان و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان به کار برد.» براساس این اصل، در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، توجه به محرومیت زدایی و حمایت از ملت‌های مظلوم و مستضعف در سراسر جهان، اولویت اساسی دارد.
همچنین اصل ۱۵۴ قانون اساسی ایران می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود می‌داند و استقلال و آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان می‌شناسد؛ بنابراین در عین خودداری کامل از هر گونه دخالت در امور داخلی ملت‌های دیگر، از مبارزه حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می‌کند.» در اندیشه‌های رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی ره نیز حمایت از محرومین چه از ملل مسلمان و چه سایر ملل، از جایگاه خاصی برخوردار است. بطوری که ایشان، بارها در سخنرانی‌ها و پیام‌های خود، با به چالش کشیدن نظام ناعادلانه اقتصادی و سیاسی حاکم بر روابط بین الملل، رابطه مستکبران با مستضعفان را رابطه " گرگ و میش" توصیف و انقلاب اسلامی ایران را حامی آسیب دیدگان از این نظام غیرانسانی معرفی کردند.
به گزارش معاونت برون مرزی صداوسیما، در راستای مقابله با نظام ناعادلانه و غیر انسانی حاکم بر روابط بین الملل، امام خمینی ره، یکی از وظایف اصلی دولت و حکومت جمهوری اسلامی ایران را به طور عام و دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را به طور خاص، حمایت از محرومان و مستضعفان جهان می‌دانستند. تا آنجا که ایشان حتی فرمودند: «گمان نمی‌کنم عبادتی بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد.» امام خمینی ره، همچنین بدون تفکیک ایرانی یا غیرایرانی بودن مستضعفان، همواره از پابرهنه‌ها و زاغه نشینان به عنوان «ولی نعمت» خود و مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران یاد می‌کردند و خواهان خدمت گزاری هرچه بیشتر به آنها بودند. بطوری که، امام خمینی (ره) به صراحت خطاب به مسئولان فرمودند: «به مستضعفان و مستمندان و زاغه نشینان که ولی نعمت ما هستند، خدمت کنید.» امام خمینی، جمهوری اسلامی ایران را موظف کردند برای احقاق حقوق فقرا در تمامی کشورها و جوامع بکوشد و فرمودند: «ما باید تمام تلاشمان را بنماییم تا به هر صورتی که ممکن است خط اصولی دفاع از مستضعفین را حفظ کنیم … ما برای احقاق حقوق فقرا در جوامع بشری تا آخرین قطره خون دفاع خواهیم کرد.»
درباره مهاجریان افغان بیشتر بدانید:
تبیین مفاهیم پناهجو، مهاجر و آواره
کمک‌های ایران به پناه جویان افغانستان
اتخاذ سیاست درهای باز از سوی ایران برای پذیرش پناهجویان افغانستان
یکی از مصادیق بارز تحقق اندیشه‌های ناب و توصیه‌های ماندگار امام خمینی (ره) و اصول قانون اساسی ایران اسلامی در حمایت از مستضعفان را، می‌توان در میهمان نوازی جمهوری اسلامی ایران از میلیون‌ها مهاجر و آواره پناهجوی افغانستانی و عراقی از دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تا عصر حاضر دانست. در روند تحقق این اندیشه‌ها و اصول که در دوران رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز با قوت ادامه یافته است، پایه‌های مناسبات دوستانه و برادرانه جمهوری اسلامی ایران با افغانستان و عراق آنچنان مستحکم شده است که دشمنان این مناسبات، پس از گذشت حدود چهار دهه، هنوز نمی‌توانند خدشه‌ای بر آن وارد کنند. تحت تأثیر این رویکرد اسلامی و برادرانه، در هنگام جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعث عراق علیه ایران، تعدادی زیادی از برادران افغانستانی با حضور داوطلبانه در جبهه‌های نبرد و تشکیل گردان‌هایی نظیر گردان ابوذر، حمایت خود از آرمان‌های انقلاب اسلامی را به نمایش گذاشتند و در این عرصه، حدود دو هزار شهید تقدیم انقلاب اسلامی کردند. چنانکه، فرزندان آنها هم در چند سال اخیر در کنار برادران ایرانی، سوری و عراقی خود، سهم مهمی در مبارزه با تروریست‌های تکفیری مزدور آمریکا و رژیم صهیونیستی و دفاع از حریم حرم اهل بیت پیامبر (ص) در عراق و سوریه داشته‌اند. در این خصوص، حسام رضوی، یک فعال رسانه‌ای شناخته شده در حوزه مسائل افغانستان می‌گوید: «وجود شهدای افغانستانی در دفاع مقدس ایرانیان، نشانه علائق مشترک میان دو ملت و عمق ارادت مردم افغانستان به مقدسات دینی و انقلاب اسلامی است. در جریان جهاد مردم افغانستان علیه ارتش متجاوز شوروی نیز، مردم افغانستان به امام خمینی (ره) علیه، به عنوان رهبر دینی اقتدا کردند.»
موضع گیری سریع و صریح امام خمینی (ره) در محکوم نمودن تجاوز شوروی به افغانستان و حمایت قاطع ایشان از مردم و مجاهدین افغان، سرفصلی درخشان و ماندگار در تاریخ مناسبات ایران و افغانستان شناخته می‌شود. امام خمینی ره، خطاب به سفیر وقت شوروی در ایران، به صراحت گفتند: «ما از شوروی می‌خواهیم در افغانستان دخالت نکند.» آن رهبر بصیر، با تأکید بر اسلامی بودن جنبش مردم افغانستان و رد سخنان سفیر شوروی مبنی بر وجود جنبشی ضد انقلابی در آن کشور، فرمودند: «معلوم می‌شود که شما از اوضاع افغانستان خیلی اطلاع ندارید. در افغانستان، حکومت فعلی فشار زیادی به نام کمونیسم به مردم وارد می‌کند و به اطلاع ما رسیده که حدود پنجاه هزار نفر از مردم در افغانستان کشته شده‌اند و علمای اسلام را در آنجا دستگیر کرده‌اند.» امام خمینی (ره)، همچنین در مصاحبه‌ای با هفته نامه اکونومیست، پناهجویان افغانستانی را «برادر» توصیف کردند و فرمودند: "افغانستان کشوری است که در همسایگی ما واقع است و مسلمان است. ما با ملت افغانستان روابط دوستانه داریم، آنان برادران ما هستند.".
پس از رحلت امام خمینی (ره)، حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز در مقام رهبری انقلاب اسلامی همواره با عزمی راسخ بر تداوم رویکردهای امام راحل در حمایت از مستضعفان عالم از جمله ملت مظلوم و رنج کشیده افغانستان تاکید داشته‌اند. حضرت آیت الله خامنه‌ای در مراسم بزرگداشت بیست و ششمین سالروز رحلت امام خمینی (ره) در ۱۴ خرداد ۱۳۹۴ فرمودند: «امام بزرگوار در طول سالیان طولانی از افغانستان دفاع کرد. آن روزی که شوروی‌ها وارد افغانستان شدند، با اینکه ما گرفتار دشمنی آمریکا بودیم، امام بزرگوار در همان حال در مقابل شوروی موضع قاطع گرفت که این موضع قاطع را حتّی بعضی از دولت‌هایی که گرایش غربی داشتند هم نگرفتند و این در صورتی بود که طبق عرف دیپلماتیک، دولت‌ها معمولاً در این مواقع که با یک طرف گرفتاری دارند، با طرف دیگر مدارا می‌کنند، امّا امام بزرگوار بدون هیچ ملاحظه‌ای از ملّت افغانستان حمایت کرد. امام خمینی ره به صراحت حمایت ایران را از مردم افغانستان اعلام و تأکید داشتند: ما پشتیبانی بی دریغ خود را از برادران مسلمان و مظلوم افغانستانی اعلام می‌داریم و اشغال گران را شدیداً محکوم می‌نماییم. ما مسلمانیم و شرق و غرب برایمان مطرح نیست. ما از مظلوم دفاع می‌کنیم و بر ظالم می‌تازیم.» امام خمینی (ره) می‌فرمود: «مهمان‌هایی داریم که افغانستانی و عراقی هستند، ایشان مسلمان هستند، آنها را از خانه‌هایشان دور کردند، مالشان را بردند، خودشان را فرستادند اینجا، چه باید کرد با این‌ها؟ (آیا) نباید این‌ها را پذیرایی کرد؟ ما مسلمانیم، آنها هم مسلمان‌اند، ما باید از آنها پذیرایی کنیم، به آنها خدمت کنیم و این دولت ماست که دارد این کارها را انجام می‌دهد.»
همانند امام خمینی ره، حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز چه در دوران ریاست جمهوری خود و چه در دوران تصدی مقام رهبری انقلاب اسلامی، همواره با قاطعیت از حقوق ملت مظلوم افغانستان دفاع کرده‌اند. ایشان در اشاره به سخنرانی خود در مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران در محکومیت تجاوز شوروی به افغانستان در اجلاس غیرمتعهدها در تاریخ ۱۴ شهریور سال ۱۳۶۵ هجری شمسی مصادف با ۵ سپتامبر سال ۱۹۸۶ میلادی در حراره، پایتخت زیمباوه، یادآوری می‌کنند: «کنفرانس غیر متعهّدها عمدتاً در اختیار چپ‌ها بود. البته دولت‌های متمایل به غرب و آمریکا هم در آنجا بودند، اما کارگردان عمده، یکی رابرت موگابه و دیگری فیدل کاسترو بود. بقیه رؤسای جمهورِ چپ دنیا هم که طرفدار شوروی بودند، حضور داشتند و عمده کارگردانی در دست این‌ها بود. من رفتم در آنجا سخنرانی کردم. با صراحت و شدّت، به تجاوز شوروی به افغانستان حمله کردم.» این یادآوری تاریخی از رویکرد و موضگیری صریح و انقلابی حضرت آیت الله خامنه‌ای در دفاع از ملت افغانستان در دوران ریاست جمهوری و تداوم آن در دوران رهبری داهیانه ایشان، نشان می‌دهد پایه‌های مستحکمی که امام خمینی ره، در زمان حیات پربرکت خویش بر اساس اخوت اسلامی و مشترکات دینی و همسایگی در روابط دو ملت ایران و افغانستان بنا نهادند، بعد از رحلت ایشان هم، پایدار و پا برجا مانده‌اند. حضرت آیت الله خامنه‌ای حتی در بعضی شرایط خاص، شخصاً به حل مشکلات مهم و اولویت دار پناهجویان افغانستان اقدام کرده‌اند.
۱۴:۴۸ - ۱۳۹۷/۱۰/۲۳
