به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، طی روزهای گذشته، دوست و دشمن جمهوری اسلامی ایران علنا شاهد برگزاری رزمایش بزرگ و مهمی در نیروهای مسلح کشورمان با نام "الی بیت المقدس ۱ " بود. این رزمایش که توسط نیروی هوا فضای سپاه برگزار شد در حقیقت یک تمرین در مقیاس بزرگ برای استفاده از پهپادهای شناسایی و رزمی محسوب می شد که از جهات مختلف،  در جهان بی سابقه بود.

بخصوص از آن جهت که، امروزه در جهان، پهپادهای اصطلاحا بال پرنده و پنهانکار مثل ار کیو ۱۷۰ در تعداد پایین و عمدتاً در نقش شناسایی، عملیاتی شده اند. از سوی دیگر طرح هایی مثل ایکس ۴۷ بی، ار کیو ۱۷۰، فانتوم ری، شمشیر تیز و شکارچی در آمریکا، چین و روسیه، به طور محدود فعال یا در مراحل مختلف توسعه قرار دارند، لذا تعداد این پهپادهای عملیاتی، در کشورهای دیگر بسیار کم است.

پهپادهای ایرانی در کلاس RQ-170 ، از خانواده سیمرغ هستند. سپاه پاسداران در آبان ماه سال ۹۳ و در جریان بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، نخستین نمونه ایرانی از پهپاد غنیمت گرفته شده RQ-170 آمریکا را رونمایی و چندی بعد نیز، فیلم‌هایی از پرواز این پهپاد را به نمایش گذاشت. این پهپاد در سه مدل تولید شده و دو مدل از این خانواده پهپاد در جریان بازدید دریابان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی از نمایشگاه پهپادی نیروی هوافضای سپاه در سال ۱۳۹۵ به نمایش درآمد که با پیشرانه‌های جت و ملخی (احتمالاً توربوپراپ) به نمایش گذاشته شدند.

اما عضو سوم این خانواده پهپاد، شاهد ۱۷۱ است که دهه فجر امسال و در جریان نمایشگاه توانمندی‌های نیروهای مسلح به نمایش گذاشته شد. به نظر می رسد با بررسی مشخصات و برخی شواهد تصویری، شاهد ۱۷۱ همان پهپادی است که در عملیات ضربت محرم نیروی هوافضای سپاه برای بمباران مواضع تروریست‌های داعش در شرق فرات از آنها استفاده شد.

اما در اتفاقی منحصربفرد در دنیا، برای نخستین بار تعداد ۵۰ فروند هواپیمای بدون سرنشین تهاجمی ۱۷۰ RQ ایرانی همراه با تعدادی دیگر از پهپادهای تهاجمی و رزمی، در یک تمرین واقعی و با استفاده از مهمات جنگی شرکت کردند. بررسی های تطبیقی مشرق نشان می دهد این برای اولین بار در کشور ما و نیز کشورهای دیگر است که این تعداد پهپاد همزمان در یک عملیات تهاجمی - رزمی، در فاصله بیش از  1000کیلومتر دورتر از هدف همزمان پرواز و در یک زمان مشخص با حضور روی اهداف از پیش تعیین شده آنها را با دقت بالا مورد اصابت قرار داده و منهدم کردند.

بیشتر بخوانیم:

بمب مینیاتوری «قائم» دقیق‌تر و دوربردتر از نمونه‌های اروپایی و آمریکایی/ آمادگی پهپادهای ایرانی برای حمله گسترده به اهداف دریایی

اما سپاه با به میدان آوردن ۵۰ فروند از این پهپادها دو رکورد را از خود به جا گذاشت. اولاً با وارد کردن ۵۰ پهپاد از نوع بال پرنده رزمی سپاه نشان داد که بزرگترین ناوگان پهپاد رزمی از این کلاس را در جهان در اختیار دارد و دوم اینکه رزمایش الی بیت المقدس ۱ در حقیقت بزرگترین تمرین نظامی در شکل خود در جهان محسوب می شود.

محقق شدن پیش بینی اندیشکده آمریکایی درباره سپاه

این تمرین نظامی را می توان اولین رزمایش ایرانی برای شبیه سازی یک حمله یا یورش فوجی پهپاد در تعداد بالا برشمرد. نکته جالب اینجاست که در بهمن ماه ۹۶ اندیشکده آمریکایی «مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» در گزارشی ایران را در آستانه رسیدن به فناوری حملات فوجی معرفی می کند. البته در جریان حمله سپاه به شرق فرات بر علیه مواضع گروه تروریستی داعش سپاه در یک شرایط عملیاتی و در اندازه ای کوچک تر با استفاده از ۷ فروند هواپیمای بدون سرنشین به نوعی حمله گروهی پهپادی را تمرین کرد.

اما رزمایش الی بیت المقدس ۱ را می توان وارد شدن ایران به یک مرحله جدید در حوزه کنترل و فرماندهی و البته حمله دسته جمعی دقیق به هدف یا اهداف متفاوت در یک نقطه تفسیر کرد. در حقیقت در مقایسه با حمله سپاه به شرق فرات، استعداد نیروی حاضر در این تمرین بیش از 7 برابر افزایش پیدا کرده است. البته این صرفاً مربوط به پهپادهای مربوط به کلاس RQ-170 بوده و در صورت حساب کردن سایر پهپادهای حاضر در این تمرین با عددی بسیار بزرگتر رو به رو خواهیم شد.

با این اوصاف، نمی توان هیچ تمرین یا عملیات واقعی در نیروهای مسلح حتی سطح اول جهان پیدا کرد که نزدیک به این رقم پهپاد را در یک رزمایش یا عملیات، به کار گرفته باشند آنهم در یک منطقه مهم و حساس همچون آبهای جنوب ایران اسلامی.

هدف سپاه از حمله دسته جمعی چیست؟

شاید یکی از مهم ترین مباحث و سوالات در خصوص این رزمایش، هدف اصلی است که سپاه به آن رسیده است. با استفاده از این حجم از پرنده های بدون سرنشین، چند مسئله پیش می آید:

اول آنکه به دلیل حضور تعداد بسیار زیادی از پهپادهایی که هم قابلیت رزمی و هم شناسایی دارد، در مرحله اول فرماندهان می توانند به تصویر بسیار دقیق تر و در عین حال بزرگتر از فضایی با مساحت بیشتر از میدان نبرد برسند. این اطلاعات نه فقط برای عملیات بدون سرنشین ها بلکه برای یگان های زمینی، واحد های دریایی و موشکی و حتی هواپیمای های رزمی نیز مفید خواهد بود.

دوم آنکه طرف مقابل که مورد حمله در این حجم قرار می گیرد مجبور به استفاده از حجم بالایی از یگان های پروازی یا دفاع هوایی زمین پایه خود است و ناچار می شود بخشی از دارایی موشکی و توان راداری خود را برای مقابله با این موج از مهاجمان صرف کند. دقیقاً در همین زمان موقعیت مناسب برای یگان مهاجم اصلی هوافضای سپاه یعنی موشک های بالستیک ایجاد می شود تا ضربه نهایی را به هدف وارد کنند. البته این در شرایطی که مدافعان موفق شوند کل پهپادهای مهاجم را ساقط کنند که خود این مسئله نیز دارای اما و اگرهای فراوانی است و احتمال رسیدن پهپادها به منطقه هدف و نابود کردن نقاط مورد نظر بسیار بالاست.

سوم هم آنکه مسئله برآورد خسارت وارد شده به دشمن و داشتن تصاویر مربوط به جریان حمله و پس از آن نیز حاصل می شود که به فرماندهان تصویری بسیار جامع و دقیق از نتایج حمله و خصوصاً خسارات وارد شده به دشمن را ارائه می کند.

تمرین در فاصله دور و نتایج خیلی نزدیک

یکی از سناریوها و کدهای مهم اعلام شده در این رزمایش آن بود که پرنده های شرکت کننده در این رزمایش، شامل یگان‌های پهپادی سپاه در استان های خوزستان، بوشهر ، فارس و هرمزگان بودند. این موضوع، حمل چند پیام ساده است. نخست آنکه به احتمال زیاد، یگانهای پهپادی سپاه در اکثر استانهای کشور مستقر شده اند چراکه در استانهای غربی، شرقی و شمالی نیز نمونه های مشابه وجود دارند و فقط نیاز بوده از استعداد مناطق جنوبی کشور برای این رزمایش استفاده کرد.

طبیعتا وقتی چنین حجم وسیعی از پهپادها، فقط بخشی از پرنده های بدون سرنشین 4 استان کشورمان هستند، باید برآورد بهتری از انبوه پرنده های موجود در هوافضای سپاه در مقیاس کل کشور داشت؛ چیزی در حد بزرگترین یگانهای پهپادی موجود در جهان.

همچنین این تعداد پهپاد، با طی کردن برد بیشتر از هزار کیلومتر در این عملیات منسجم، نشان دادند امکان انجام عملیات در بردهای مورد نیاز کشور برای دفاع از خود در برابر هر تهدیدی را دارند؛ چیزی که قبلا فقط موشک های بالستیک سپاه عهده دار آن بودند اما اکنون حتی با این پهپادهای بمب افکن و رادارگریز هم می توان به آن رسید؛ هدف هایی مهم در حد فلسطین اشغالی و اهداف استراتژیک آن. البته قبلا تست موفق این عملیات در حمله به شرق فرات و بیخ گوش نیروهای آمریکایی انجام شده بود و هیچ رادار و سامانه پدافندی از عهده شناسایی و مقابله با آن بر نیامده بود.

علاوه بر آنکه پهپاد های شرکت کننده در نقاط متعدد، به صورت همزمان در این رزمایش، به سمت منطقه تعیین شده در جزیره بنی فارو حرکت کردند و اهداف مورد نظر را با دقت بالا مورد اصابت قرار دادند، تصاویر منتشره از رسانه ملی نیز نشان می داد هر هدف با چندین بمب مورد اصابت قرار گرفته که نشان دهنده دقت بالا و هدف گیری مناسب این پرنده ها و اپراتورهای آنهاست.

در هر صورت پیام های مهم و خاصی که سپاه در رزمایش بیت المقدس ۱ به نمایش گذاشت را می توان یک نمایش قدرت بزرگ، یک رکورد شکنی جهانی و البته یک نشانه از ورود سپاه به عصری کاملاً جدید در عرصه جنگ های نوین در قرن بیست یکم دانست که از نام آن نیز نشأت گرفته و این بار "الی بیت المقدس" با پرنده های بمب افکن و رادارگریز سپاه، میسر خواهد شد؛ انشاء الله.