سیاست‌هایی که بارها به آن نقد شده و رسانه‌ها نیز با انتقاد سازنده نقش اساسی در پیش برد اهداف توسعه‌ای کشور دارند. اما واقعیت این است که در کنار انتقاد نباید اطلاعات غیرکارشناسی به مخاطب ارائه شود.

بیشتر بخوانید:

کاربرد سامانه اشتغال ایرانیان چیست؟

ایجاد یک سوم اشتغال کشور توسط کمیته امداد

طی چند روز گذشته در فضای مجازی آماری از جمعیت، میزان اشتغال و بیکاران دهه شصتی‌ها ارائه می‌شود که البته ناشی از بی‌اطلاعی از ادبیات آماری، اطلاعات غلط در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.

در همین زمینه در فضای مجازی به استناد گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، جمعیت بیکار متولد دهه شصت کشور، ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر اعلام شده است.

تحلیل گران این گزارش با تحلیل و تفسیر اشتباه از آمار این مرکز چنین آماری به مخاطبان خود ارائه دادند: «از جمعیت ۱۶.۸ میلیون نفری متولد دهه ۶۰ حدود ۷.۴ میلیون نفر شاغل و ۹.۳ میلیون نفر فاقد هر گونه شغل هستند.» این خبر در چند سایت خبری و فضای مجازی منتشر شد که با رعایت اصول حرفه ای و بدون نام بردن از این رسانه‌ها نمونه‌هایی از این اخبار به شرح زیر است:

این خبر به انضمام جدول مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در حالی در برخی از شبکه‌های مجازی دست به دست شد که نویسنده گزارش سهواً در تحلیل این جدول دچار اشتباه شده است.

پیش از ورود به محل اشتباه در تحلیل این خبر، باید تاکید کرد که در تحلیل بازار کار، سه شاخص و تعریف تحت عناوین «جمعیت فعال»، «جمعیت شاغل» و «جمعیت بیکار» باید مورد توجه باشد. عناوینی که در جدول زیر که در اخبار نادرست مذکور به آن استناد شده، وجود دارند.

تعاریف جمعیت شاغل و بیکار مشخص است اما «جمعیت فعال» در تعاریف آماری به مجموع جمعیت شاغل و بیکار کشور گفته می‌شود. همانطور که در جدول منتشر شده مشاهده می‌شود، جمعیت کل متولدین دهه شصت ۱۶ میلیون و ۸۰۲ هزار نفر است که از این میزان، ۹ میلیون و ۲۰۱ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت فعال کشور (مجموع جمیعت بیکار و شاغل) هستند؛ دقیقاً عددی که در فضای مجازی به اشتباه تحت عنوان «جمعیت بیکار» از آن یاد شده است.

از مجموع ۲۲۶۷۰۹۸۸ نفر شاغلان کشور، تعداد ۷۴۶۶۸۳۴ نفر دهه شصتی هستند. به عبارت دیگر حدود ۳۳.۰ درصد شاغلان کشور را جمعیت دهه شصت تشکیل داده‌اند. همچنین از مجموع ۳۲۵۸۲۱۵ نفر بیکاران کشور، تعداد ۱۷۳۴۷۱۵ نفر (۵۳.۲ درصد) مربوط به جمعیت ۲۵ تا ۳۴ ساله است. از این رو میتوان گفت، علیرغم آنکه بیش از یک سوم جمعیت شاغلین کشور را متولدین دهه شصت تشکیل دادهاند، اما بیش از نیمی از جمعیت بیکار کشور را نیز به خود اختصاص داده‌اند.

از مجموع ۱۶۸۰۲۰۴۶ نفر جمعیت دهه شصت، ۹۲۰۱۵۴۹ نفر (۵۴.۸ درصد) در گروه جمعیت فعال، ۷۵۰۳۱۹۷ نفر (۴۴.۷ درصد) در گروه جمعیت غیرفعال قرار دارند. همچنین ۹۷۳۰۰ نفر (۰.۵ درصد) وضع فعالیت خود را اظهار نکرده‌اند.

به عبارتی تحلیل گران این جدول به اشتباه میزان جمعیت فعال را به عنوان جمعیت بیکار تلقی کردند در حالی که در همین جدول میزان جمعیت بیکار دهه شصت یک میلیون و ۷۳۴ هزار و ۷۱۵ نفر و جمعیت شاغل متولدین این دهه ۷ میلیون و ۴۶۶ هزار و ۸۳۳ نفر است. بنابراین مجموع جمعیت بیکار و شاغل، جمعیت ۹.۳ میلیونی فعال متولدین دهه شصت هستند نه جمعیت بیکار.

در عین حال با توجه به اینکه بر اساس گزارشات رسمی مرکز آمار مجموع جمعیت کل بیکار کشور در حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار اعلام می‌شود، اعلام جمعیت ۹ میلیونی بیکار آن هم برای یک بازه سنی مشخص با آمار همخوانی ندارد.

البته به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران جمعیت بیکار کشور بسیار فراتر از آمار رسمی است و سه میلیون بیکار با واقعیت جامعه همخوانی ندارد که این موضوع همواره محل اختلاف نظر بین کارشناسان و سیاست‌گذاران بوده است. اما جمعیت ۹ میلیونی بیکار برای متولدین یک دهه قطعاً نمی‌تواند آمار درستی باشد.

با این حال، خیل بیکاران امروز ناشی از سیاست‌های غلط بیش از یک دهه اخیر است که به بازار کار توجه نشده و به انباشت نیروی کار به ویژه در بین جمعیت فارغ التحصیل کشور منجر شده است.

سیاست‌های غیرقابل دفاع همه دولت‌ها بدون توجه به تورم جمعیت جوان کشور روی ناخوش خود را امروز علنی‌تر کرده که با پدیده بیکاری دهه شصتی‌ها مواجه هستیم. آمار ۱.۷ میلیونی بیکاری متولدین دهه شصت نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد جمعیت بیکار کشور را متولدین این دهه به خود اختصاص می‌دهند و این هشداری به سیاست گذاران است.

عدم توجه به مهارت آموزی، تشویق و هدایت جوانان برای ادامه تحصیل در دانشگاه، عدم نیاز سنجی بازار کار و نداشتن سیاست‌های بلند مدت برای اشتغال زایی از جمله مهمترین عوامل انباشت جمعیت بیکار است.