به گزارش مشرق، آیت‌الله قربانعلی محقق کابلی از مراجع تقلید شیعیان افغانستانی امروز در سن ۹۱ سالگی دار فانی را وداع گفت.

آیت‌الله محقق کابلی متولد ایالت پروان در شمال کابل است. او تا ۲۴ سالگی در افغانستان بود و سپس برای تحصیل علوم اسلامی همراه با یک کاروان زیارتی به نجف رفت. او دروس دینی را نزد علمای نجف همچون آیت الله سیدابوالقاسم خویی، آیت الله محمدباقر زنجانی و آیت الله سیدمحسن حکیم گذراند و به درجه اجتهاد رسید. محقق کابلی همچون در دوره‌ای از شاگردان امام خمینی (ره) در نجف بود. او علاوه بر تحصیل در حوزه علمیه نجف به تدریس نیز می‌پرداخت.

بیشتر بخوانید:

آیت الله «محقق کابلی» از مراجع تقلید شیعه درگذشت

وی در اواخر سال ۱۳۵۱ با استقبال گسترده شیعیان به افغانستان بازگشت و در شهر کابل زندگی کرد. او تا ابتدای سال ۱۳۵۸ در افغانستان ماند که در این مدت به زعامت حوزه علمیه کابل، تدریس علوم دینی، تبلیغ معارف دینی و تاسیس چند مرکز اسلامی از جمله جامعة الاسلام پرداخت. این روحانی افغانستانی همچنین اقدام به ساخت مسجد امام خمینی در افغانستان کرد که چند سال بعد تکمیل شد.

حضور آیت‌الله محقق کابلی در افغانستان همزمان با ترویج اندیشه‌های کمونیستی و مارکسیستی در این کشور بود و وی همراه با چند عالم دیگر افغانستانی از جمله آیت‌الله بهسودی، آیت الله شیخ محمدامین افشار و شیخ اسماعیل مبلغ اقدام به نقد و مبارزه با اندیشه‌های چپ در حوزه علمیه کابل کردند و به تقویت گروه‌های مسلمان شیعی پرداختند، اما با روی کار آمدن حزب چپ‌گرای دموکراتیک افغانستان که مورد حمایت شوروی بود و به سرکوب شدید مخالفان مسلمان می‌پرداخت، محقق کابلی همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران مجبور به ترک افغانستان شد.

آیت‌الله محقق کابلی ابتدا به پاکستان رفت و در آنجا بعضی از احزاب جهادی افغانستان مقیم پاکستان مانند حزب اسلامی و جمعیت اسلامی از او دعوت به همکاری کردند که در همان مدت همراه با مجاهدین افغانستانی سازمان دفاع از حریم اسلامی را تاسیس کرد. این عالم افغانستانی یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران آمد و با استاد خود در حوزه علمیه نجف یعنی امام خمینی (ره) دیدار کرد و در مشهد و قم اقامت کرد. او تا سال ۱۳۷۱ در ایران بود و با سقوط دولت کمونیستی در افغانستان همراه با مجاهدان اسلامی به کابل بازگشت و با آنان همراه شد.

آیت الله محقق کابلی آن زمان دبیر شورای عالی نظارت بر حزب وحدت اسلامی بود و با بازگشت به کابل، نمازجمعه برپا کرد. او سپس دوباره در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت و با انتشار رساله توضیح المسائل، به عنوان مرجع تقلید شیعیان شناخته شد. آیت‌الله محقق مقلدانی را در افغانستان، ایران و پاکستان داشت. این مرجع تقلید پس از سقوط طالبان نیز چندین بار به افغانستان سفر کرد.

** مبارزه با اندیشه‌های چپ و جنایت نیروهای ناتو

آیت‌الله محقق کابلی در طول سال‌های زندگی نقش مهمی در ساماندهی و حمایت از مجاهدان افغانستانی و مبارزه با اندیشه‌های چپ مارکسیستی داشته است. در سال‌های اخیر نیز ضمن سفرهای متعدد به افغانستان، نقش مهمی در ترویج اندیشه ضدآمریکایی و تشویق مردم برای شرکت در انتخابات‌ها داشته است.

او در بیانیه‌ای که در سال ۹۲ برای دعوت مردم برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان منتشر کرد، آورده بود: "رئیس جمهوری آینده افغانستان باید با ویژگی‌های ذیل انتخاب گردد: ۱ معتقد به اسلام و شریعت نبوی و قانون اساسی افغانستان باشد. ۲ در اداره ی مملکت متخصص، مسلکی، مدیر و مدبر و در یک کلام شخصیت ارزشی و قانون مدار باشد. ۳ متعهد به تأمین حقوق اقلیت های قومی و مذهبی، در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی باشد؛ در جهت مبارزه با فساد اداری، تبعیض نژادی، مذهبی، منطقه ای و … خود را ملزم بداند. ۴ پاسداری از دست آوردهای جهاد و انقلاب اسلامی افغانستان و رسیدگی به معلولین و خانواده شهدا را جز وظائف اصلی خود بداند."

او همچنین در اسفند سال ۹۰ در پی کشتار مردم قندهار توسط نیروهای ناتو در پیامی عنوان کرد: "اینجانب قتل و کشتار، توحشّ و بربریت نیروهای ناتو در افغانستان را شدیداً محکوم می‌نمایم و از دولت اسلامی افغانستان و مجلسین سنا و پارلمان جداً تقاضا دارم با این گونه کشتارهای دسته جمعی بر خورد قاطع نمایند و حضور نیروهای خارجی را در راستای مصالح ملی با نظارت حکومت افغانستان در چهار چوب قانون تعریف مشخص نمایند."

این مرجع تقلید افغانستانی نسبت به اتفاقات جهان اسلام هم بی تفاوت نبوده و در پی سلب تابعیت از آیت الله شیخ عیسی قاسم توسط حکومت بحرین، اعلام داشت که "از کشورهای اسلامی، سازمان کنفرانس اسلامی و سازمان های مدافع حقوق بشر و همه کسانی که دغدغه انسانی و دینی دارند می خواهم ضمن محکومیت سلب تابعیت این شخصیت بحرینی، عواقب موضوع را درک نموده و به طور جدی پیگیری نمایند."

آیت‌الله محقق کابلی در سال‌های اقامت در ایران ارتباط صمیمانه‌ای نیز با رهبر انقلاب داشته است و در سفری که امام خامنه‌ای در آبان ماه سال ۸۹ به قم داشتند، خدمت رهبر انقلاب رفت و با ایشان گفتگو کرد. او در این دیدار نیز پیگیر مشکلات طلاب و مهاجرین افغانستانی مقیم ایران شد.