به گزارش مشرق، روزنامه «کیهان» در ویژه‌های خود نوشت:

وطن امروز در توضیح این ارزیابی نوشت: بعد از خروج آمریکا از برجام، انتظارات ایران از اتحادیه اروپایی چیزی بیش از تعهدات اروپا در ضمیمه ۲ برجام نبوده است. در ضمیمه ۲ برجام، اتحادیه اروپایی باید با برداشتن تحریم‌های مربوط به ارز، خدمات بانکی و مالی، تجارت طلا و فلزات گران‌بها، فروش نفت و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، بنادر و کشتیرانی، بیمه و حمل‌ونقل، خودروسازی، هواپیما و… تجارت خود با ایران را عادی کند.

بیشتر بخوانید:

اینستکس تازه‌ترین فریبکاری اروپا

آصفی: اینستکس، خدمت به آمریکاست

زمانی که آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌های فراسرزمینی (ثانویه) خود را بر روی ایران اعمال کرد، اروپا باید با تمهیدات حقوقی، اقتصادی و سیاسی فضای غیرعادی تجاری ایران و اروپا را عادی‌سازی می‌کرد. اروپا در این رابطه راهکارهایی از جمله قانون مسدودسازی را اعمال کرد ولی از آنجایی‌که پشت این راهکارها، اراده سیاسی محکمی وجود نداشت و از طرف دیگر خیال اروپا بابت عدم خروج ایران از برجام راحت شده بود، این راهکارها عملاً به جایی نرسید. شرکت‌های اروپایی از ایران خارج شدند، واردات نفت کشورهای اروپایی از ایران صفر شد و بانک‌های اروپایی حتی از تسهیل تراکنش‌های بانکی مربوط به غذا و دارو امتناع کردند. بدین ترتیب اروپا در زمان بازگشت کامل تحریم‌های آمریکا در ۱۳ آبان‌ماه ۹۷، به‌طور غیررسمی از تحریم‌های آمریکا تبعیت کرد.

طبق بیانیه مذکور، مشخص شد سازوکار پشتیبانی از تبادلات تجاری ایران و اروپا موسوم به اینستکس یک نوع اتاق پایاپای است که قرار است تنها داده‌ها و اطلاعات مربوط به تبادلات تجاری را ثبت کند و خود هیچگونه تراکنش مالی را تسهیل نمی‌کند و خدمات مالی در این سازوکار ارائه نمی‌شود.

بر خلاف بیانیه نشست ۱+۴ برجام با حضور وزیران در تاریخ سوم مهرماه سال ۹۷ که صحبت از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ایران و تجارت دوجانبه شده بود اما در بیانیه ثبت سازوکار اینستکس، خبری از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ایران نیست و حوزه تبادلات تجاری تنها تجارت اقلام بشردوستانه (غذا و دارو) ذکر شد. با ثبت اینستکس چه اتفاقی برای تعهدات اروپا افتاده است؟

اول اینکه سازوکار اینستکس به هیچ وجه تعهدات اروپا ذیل ضمیمه ۲ برجام از جمله خدمات مالی و تامین مالی را پوشش نمی‌دهد، دوم، به رغم اینکه در بیانیه مشترک ۳ کشور اروپایی تصریح شده است که اینستکس «ابتدا» با اقلام بشردوستانه آغاز می‌شود اما این مسئله نشان می‌دهد اتحادیه اروپایی عزمی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا ندارد. اجرای اینستکس محدود به اقلام بشردوستانه که آمریکا آن را «مشروع» دانسته است، به معنای اجرای رسمی تحریم‌های آمریکا علیه ایران است و این اقدام کشورهای اروپایی بر خلاف قوانین بین‌المللی و اتحادیه اروپایی است.

سومین مسئله این است که در سازوکار طراحی‌شده توسط اروپایی‌ها، تنها نقطه تماس بین طرف ایرانی و طرف اروپایی شرکت اینستکس و نهاد متناظر ایرانی آن است. بنابراین بانک‌های اروپایی با شرکت‌های اروپایی همکاری خواهند کرد و بانک‌های ایرانی با شرکت‌های ایرانی و هیچ ارتباط بانکی و مالی بین بانک‌های ایران و اروپا وجود ندارد. به همین جهت انتظار ۳ کشور اروپایی برای اجرای برنامه اقدام FATF کاملاً بی‌ربط، غیرفنی و سیاسی است. چرا که اجرای برنامه اقدام FATF برای جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم صورت می‌گیرد، حال آنکه پولی میان ایران و اروپا رد و بدل نمی‌شود.

با در نظر گرفتن نکاتی سازوکار اینستکس با توجه به اظهارات مقامات اروپایی و بیانیه‌های رسمی اتحادیه اروپایی کاملاً در جهت اجرای تحریم‌های آمریکاست و علیه آن نخواهد بود.