سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
چرا می‌خواهند بی‌تحملی را به مردم القا کنند؟
ظلم به مردم با یک جمله
معصومه آقاپورعلیشاهی، از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس سابق در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا در اشاره به مشکلات روز کشور گفته است: متاسفانه شرایط، شرایط خوبی نیست؛ مردم در تنگنا قرار گرفته‌اند، تاب‌آوری‌شان کم شده است و انتظار دارند که بسیار سریع نتایج را مشاهده کنند.
او همچنین با بیان اینکه در عمل و اهداف دولت رئیسی شکاف ایجاد شده، اظهار می‌کند:
"تاب‌آوری مردم به حداقل خودش رسیده است و من به نوبه خودم از تک تک مردم ایران تشکر می‌کنم که پای همه آرمان‌های خودشان ایستادند و ایستادگی کردند و این وظیفه مسئولان است که روزی هزاران بار از آنان تشکر کنند."[1]
*در متون و ادبیات کهن ایران، قصه‌ها و تمثیل‌های حکمت‌آمیز بسیاری از تأثیر سخنان غلط و "جنگ روانی" بر روی افکار عمومی و اذهان مردم وجود دارد.
حکمت‌هایی که در سرجمع خود بر پرهیز از بیان حرف‌های غلط و مختل‌المعنی در مقابل یک مخاطب یا دسته‌ای از مخاطبان تأکید دارند و به آثار و تأثیرات غلط و ظالمانه این حرف‌های سوء به کرّات اشاره کرده‌اند.
اکنون ما نمی‌دانیم که گوینده جملات فوق که بر گزاره غلط "تاب‌آوری مردم به حداقل خودش رسیده"(!) تأکید دارد؛ از این امثال و حِکَم بیخبر است یا اینکه عمدی در کار دارد.
خاصّه اینکه در سابقه خانم پورعلیشاهی هم دیده می‌شود که پس از فراغت از کسوت نمایندگی در مجلس؛ اشاره خاصی به "زمستان داغ 1400" و به خیابان آمدن مردم در اعتراض به مشکلات هم داشته‌اند![2]
در بحث تاب‌آوری اجتماعی و میزان تحمل مردم گفتنی‌های بسیاری وجود دارد.
اساساً در بحث رشد سرزمین‌ها و سیر حکومت‌ها که جز با همراهی و همیاری اکثریت مردم ممکن نیست؛ صحبت کردن از سقف و بی‌تحملی مردم یک رفتار غلط، غیر عقلانی و مغایر با فلسفه سیاست اصولی است.
چه اینکه در تمام حکومت‌های دیگر جهان نیز شاهدیم که مردم در این کشورها نسل اندر نسل صبر کرده‌اند تا توانسته‌اند برخی مشکلاتشان را حل کنند.
در این زمینه می‌توان به طرح پیاتی لتکای استالین در اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد که مردم آن سامان برای همراهی با طرح رهبرشان به منظور صنعتی کردن شوروی؛ چگونه سال‌ها صعوبت معیشت و حتی گرسنگی را به جان خریدند و از ابتدایی‌ترین حقوق خود گذشتند تا شوروی صنعتی شود و هدایای بزرگی به نسل‌های بعدی داده شود.(منبع: نگاهی به تاریخ جهان - جواهر لعل نهرو)
و یا همینطور می‌توان به انقلاب کبیر فرانسه در 1789 اشاره کرد که پس از رفورم با چندین جمهوری و امپراطوری و قانون اساسی در قالب اتفاقاتی خونین و کشتارهایی عجیب مواجه شد و آنقدر ساخت و خراب کرد تا به امروز و جمهوری پنجم خود رسید.
هدف از بیان این مثال‌ها پیش کشیدن حقیقت تاریخ و نقش مردم در سیاست و حکومت و تاریخ و البته نقض این گزاره است که تحمل مردم باید یک سقف کوتاه داشته باشد! و گرنه همه خردمندان و عاقلان تأکید دارند که بایستی مشکلات مردم با نقش‌پذیری خود آنان همواره در فرایند رفع قرار گیرد و مسئولان یک کشور نسبت به رفع این مشکلات اهتمام داشته باشند.
اکنون خراش دو سوی این کفه که در یک سوی آن لزوم حل مشکلات مردم و در سوی دیگر آن کمک به افزایش تحمل مردم قرار دارد؛ یک ظلم بزرگ به مردم و یک ذنب لایغفر است.
در فرایند اشاره شده البته "رأی خوب" در انتخابات‌ها و چاره جستن از مسیر صندوق رأی و نه از خیابان! نیز به تسریع حل مشکلات کمک خواهد کرد.
***
پیغامی از هلند که نمی‌خواهند رئیسی بخواند!
محمد فاضلی، از جامعه‌شناسان اصلاح‌طلب و از چهره‌هایی که بر ترویج ناامیدی در ایران اصرار زیادی دارد، اخیراً در یک توییت با طعنه به گفته‌های مقامات دولتی مبنی بر لزوم نظارت بر بازار و قیمت‌ها نوشته است:
"صد و بیست سال در جا زدن؟ سیاستمدار ایرانی از زمان چوب زدن و فلک کردن تاجر قند مشهور تهران در زمانه انقلاب مشروطه به بهانه گران شدن قند و در سودای کنترل قیمت آن، تا ایام تورم میانه دهه ۱۳۵۰ و تا به امروز دست از این میل به کنترل دستوری قیمت نکشیده است. آخه صد و بیست سال توهم؟!"
*ما در اینجا به خبر جریمه شدن 40 میلیون یورویی شرکت سامسونگ توسط دولت هلند به جرم گرانفروشی و قیمت‌گذاری دلخواه اشاره می‌کنیم![3]
خبری که چندی قبل منتشر شد و ملاک و پیغام خوبی است از طرف هلندی‌ها برای این قضاوت که مردم و مخاطبان محترم بدانند هلندی‌ها معنای اقتصاد بازار آزاد و قیمت‌های رقابتی را می‌فهمند یا امثال آقای فاضلی که نه تنها تخصصی در اقتصاد و سیاست ندارند بلکه سابقه‌شان در ترویج ناامیدی و تباهی و حرف‌های غیر عقلانی؛ تأملات زیادی را در اصرارشان بر نکوهش نظارت آقای رئیسی بر بازار و باقی‌ماندن گرانی سبب می‌شود.
گرانی بیقاعده‌ای که از هیچ قاعده بازاری، دلاری، تحریمی و تورمی پیروی نمی‌کند و مردم و معیشت آنها را قربانی یک مشت گرانفروش طمّاع و مترف کرده است.
فاضلی پیش از این اظهاراتی از قبیل حکومت ایران به خانواده‌ها ظلم می‌کند، ایران دچار فساد سیستمی است و ایرانیان شکست‌خورده‌اند نیز داشته است.[4]
***
نقش سخنان عوامانه و سیاست‌بازی در گم‌شدن راه حل‌ها
راه‌حل‌های عقلانی را از دسترس مردم و حکومت دور نکنید!
محمود میرلوحی، فعال چپ و عضو شورای شهر سابق تهران که به جرم کذب‌گویی علیه قالیباف به زندان و شلاق محکوم شده بود، اخیراً در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا اظهار کرده است: متاسفانه نوعی دو قطبی‌سازی در کشور وجود دارد که عده‌ای معتقدند این مسائل مربوط به دولت سایه است و عده‌ای اعتقاد دارند که دولت فعلی مسبب این مشکلات است. در زمان دولت آقای روحانی ما اصلاح‌طلبان معتقد بودیم که دولت سایه عامل بسیاری از این مشکل‌هاست. آنها نیز معتقدند که دولت روحانی و اصلاح‌طلبان مسبب وضع موجود هستند.
میرلوحی با بیان اینکه تشدید مشکلات بانکی از زمان آقای احمدی‌نژاد آغاز شد، گفت: قطعاً امروز در اینکه کشور با بحران‌های متعدد احاطه شده است، کسی تردید ندارد اما علت آن جستجو نمی‌شود. علت بیکاری و کسری بودجه و تورم چیست؟ اصولگرایان معتقدند که دلیل وضع موجود، اصلاح‌طلبان و نگاه سوسیال دموکراسی و لیبرال دموکراسی است و ما نیز معتقدیم که دلواپسان اجازه به سرانجام رسیدن برجام را ندادند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب بیان کرد: به هر دلیلی مسائل اقتصادی کشور سیاسی و بین‌المللی شده است و این موضوع خواسته یا ناخواسته به برجام گره خورده است و این دولت نیست که باید تعیین کند که مشکلات به برجام گره خورده است یا خیر؛ بلکه مردم هستند که باید باور کنند و بازار ارز نشان‌دهنده وضعیت خواهد بود.[5]
*اظهارات آقای میرلوحی همانقدر که از منطق و دانش بری هستند از حیثیت نظرات یک رجل سیاسی هم برخوردار نیستند و در سطحی کاملا عوامانه بیان شده‌اند.
چه اینکه اولا ایران اسلامی با هیچ بحران خاصی مواجه نیست و مشکلات فعلی هم مشکلاتی عادی و مثل مشکلات دیگر کشورهای دنیا هستند که با برنامه‌های اصولی، با کارآمدی و ایضا با "رأی خوب" مردم به راحتی و بعضا حتی در مدت چند روز قابل حل هستند.
فلذا القای عبارات برساخته‌ای مثل بحران و ابر بحران به زعم ما کار کسانی است که قصد دارند ذهن مردم را دچار ناامیدی کنند و کار کشور را به "فتنه اقتصادی" بکشانند.
در این بین برخی از ادعاها پیرامون مشکلات کشور نیز دروغ محض است که مردم باید با عنایت به سوابق این آقایان متوجه آنها باشند!
مثلا ادعای شروع شدن مشکلات از زمان احمدی‌نژاد در حالی است که سازمان تحریم‌های ایران از دوران مرحوم هاشمی و در زمان کلینتون آغاز شد و یا همینطور باید دانست که ایران بحران بیکاری ندارد و آنچه در ایران هست "بیکاری شیک" است.(به معنی اینکه کارجویان به دلیل برخورداری از سطحی از معیشت، هر شغلی را قبول نمی‌کنند)
مشکلات روز کشور هم خاصه در اقتصاد نه تنها به برجام گره نخورده (تجربه دولت اعتدال و شورای شهر پنجم و مجلس دهم به وضوح نشان داد که سهم ناکارآمدی در مشکلات چقدر است و سهم برجام چقدر؟!) بلکه به هیچ‌وجه سیاسی و بین‌المللی هم نیست. چه اگر هم بود؛ ایران اسلامی توانسته است با کاستن از اثرگذاری تحریم‌ها تا حد 20 درصد و کمتر و نیز افزودن به توان اقتصادی خود با بهبود شاخص‌هایی مثل کاهش فقر، ضریب جینی و کاهش بیکاری؛ وجوه سیاسی و بین‌المللی این مشکلات را از بین ببرد.
مسئله مهمتر بعنوان ترجیع‌بند این پاسخ‌ها و نیز گفته‌های میرلوحی آنست که علت‌العلل وجود برخی مشکلات در کشور و از دسترس خارج شدن راه‌حل‌ها را نباید در قال و مقال‌های سیاسی و کاسب‌کارانه که در وادی منطق باید یافت.
منطق ماجرا هم بر اساس عقلانیت، بر اساس شناختی که اقتصاد داریم، بر اساس بیانات مقام معظم رهبری و بر اساس تجربیات دیگر ممالک؛ به ما می‌گوید که راه حل مشکلات روز کشور در گزینه "کارآمدی و مدیریت جهادی" نهفته است.
شاقول و عیارسنج نیز اینست که در بحث مدیریت جهادی اگرچه تقصیر دیگران قابل کتمان نیست؛ اما ثمرات کارآمدانه مدیریت جهادی هم قابل کتمان نیست و یک دولت کارآمد و یک مدیر جهادی به راحتی می‌توانند با تسهیم عقلانی؛ سهم اشتباهات دیگران و سهم کارآمدی خود را برای مردم و عقلای کشور بیان کنند و روی نمودار بیاورند.
فلذاست که باید در سمت واقعی‌تر و دانشی‌تری در جستجوی راه‌حل مشکلات کشور بود و در این میان همه باید مراقب مانورهای سیاسی عده‌ای بی‌هنر و بدخواه برای دفن شدن شاه‌کلیدها باشند.
***
1_ https://www.ilna.news/fa/tiny/news-1155217
2_ mshrgh.ir/1271003
3_ http://fna.ir/47jtc
4_ mshrgh.ir/1289817
5_ https://www.ilna.news/fa/tiny/news-1153247