سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
**********
روزنامه‌های چهارشنبه دوم شهریورماه در حالی چاپ و منتشر شد که پاسخ آمریکا به برجام؛ رای تحلیل و گزارش محسوب می‌شدند. آن‌طور که از شواهد برمی‌آید ستاد بایدن به فارسی در برخی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب از تاخیر در پاسخ آمریکا به پیش‌نویس اروپا به شدت کلافه شده‌اند!
روزنامه اعتماد در گزارشی با تیتر «آغاز زودهنگام جنگ روایت‌ها» نوشته است:
در حالی که ایالات متحده تا غروب روز سه‌شنبه به وقت تهران پاسخ خود به متن پیشنهادی ایران را نداده بود به نظر می‌رسد که تهران و واشنگتن ورود زودهنگامی به مرحله جنگ روایت‌ها داشته‌اند. در چند روز اخیر رسانه‌ها در ایران و ایالات متحده هر کدام روایت‌های متفاوتی از ستانده‌ها و داده‌ها در مسیر احیای برجام منتشر کرده‌اند. در حالی که متن توافق برای احیای برجام هنوز نهایی نشده و در چنین مذاکراتی تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نشده، روایت‌های متفاوت از این متن می‌تواند به تعلل هر کدام از طرفین در اعلام پذیرش آن یا تلاش آنها برای امتحان کردن شانس خود در گرفتن امتیازی بیشتر منتهی شود. باید دید که آیا ایالات متحده پس از تعلل در پاسخ دادن به تهران و خرید زمان برای درز دادن روایت‌های خود از آنچه به دست آورده سرانجام مشت خود را به نفع زمان در مذاکرات احیای برجام باز می‌کند یا خیر.
روزنامه آرمان ملی نیز توپ توافق را در زمین آمریکا انداخته و گفته است که ایران پاسخ‌های لازم را داده و حالا وقت اقدان از سوی آمریکا است.
در این یادداشت آمده است:
لان توپ در زمین آمریکاست درحالی که قبلا توپ در زمین ما بود و ما بالاخره در مقابل سوالاتی از طرف اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر با اینکه درگیر برجام نیستند ولی با ما ارتباطاتی دارند، قرار داشتیم. ایران در همان زمان تعیین شده دوشنبه گذشته ساعت نیمه شب پاسخ‌ها را فرستاد و توپ را به زمین طرف مقابل انداخت و آمریکایی‌ها هنوز مشغول بررسی پاسخ‌های ایران هستند. دومین تحول اینکه ایران از یکی از مهم‌ترین شروط خود که خارج کردن سپاه پاسداران از لیست گروه‌های تروریستی بوده را فعلا کنار گذاشته است که مهم‌ترین تحول و رویکرد ایران بود که انجام داد و طرف مقابل را آچمز کرده است، چون طرف مقابل شاید فکر می‌کرد با توجه به خط قرمزی که از سوی ایران اعلام شده بود، ایران دست به چنین کاری نزند. از این رو تحول مهمی است.
روزنامه شرق دیگر روزنامه اصلاح‌طلب نیز از تاخیر واشنگتن در پاسخ به پیشنهاد اتحادیه اروپا کلافه شده و می‌نویسد:
آن‌گونه که به نظر می‌رسد، تأخیر در ارسال پاسخ نهایی آمریکا به چند عامل گره خورده است. شاید مهم‌ترین مانع به تلاش‌ها و تکاپوهای اسرائیل در عدم احیای برجام بازمی‌گردد. چنان‌که ند پرایس درباره موضوع مشورت آمریکا با اسرائیل درباره احیای توافق هسته‌ای، اذعان کرد: «ما در هر قدم این روند (مذاکرات احیای برجام) با شرکای اسرائیلی‌مان در ارتباط بوده‌ایم تا آنها را در جریان اطلاعات جدید از وضعیت قرار دهیم و درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران تبادل نظر کنیم. مسلما اسرائیل هم مانند ما نگرانی‌های عمیقی درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران دارد. ما به سهم خود عقیده داریم بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام، مؤثرین راه پرداختن به این نگرانی‌هاست، اما همچنان دراین‌باره با شرکای اسرائیلی‌مان صحبت خواهیم کرد».
روزنامه شرق در ادامه این تحلیل نوشته است:
عامل دیگری که به نظر می‌رسد در تأخیر پاسخ دولت بایدن برای روشن‌شدن تکلیف برجام مؤثر باشد، به انتخابات کنگره در ایالات متحده آمریکا بازمی‌گردد. در این رابطه شاهد دو سناریو کاملا متفاوت هستیم؛ از یک طرف بسیاری معتقدند حصول هرچه زودتر توافق می‌تواند برگ برنده‌ای را برای جو بایدن و حزب دموکرات در انتخابات پیش‌رو به همراه داشته باشد، بنابراین واشنگتن با احیای هرچه زودتر برجام موافق است. در مقابل، برخی تحلیلگران، ناظران و کارشناسان تأکید دارند به دلیل فشارهای ناشی از مخالفت جریان‌های ضد برجامی با محوریت کنگره، حداقل تا پایان انتخابات میان‌دوره‌ای، دولت بایدن به دنبال یک پروسه فرسایشی در مذاکرات هسته‌ای با طرف ایرانی است، بنابراین اعلام نتیجه نهایی برجام تا آن زمان به تعویق می‌افتد. به همین دلیل احتمالا واشنگتن سیاست «مذاکره برای مذاکره» را در دستور کار قرار خواهد داد.
روزنامه خراسان اما در پاسخ به دل‌نگرانی لیبرال‌ها در پاسخ به تعلل آمریکا نوشته است:
در حالی که فضای مذاکرات مثبت به نظر می رسد و طرف های گفت وگو به ویژه مقامات ایران و آمریکا به حصول توافق خوش‌بین هستند، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان با اظهارات تند و یک طرفه سعی دارد تا این فضای مثبت که احتمال توافق را نسبت به دو هفته قبل بالاتر برده، برهم بزند. هرچند نمی توان این گمانه را از نظر دور داشت که این اظهارات هم بخشی از سناریوی طرف غربی برای امتیاز گرفتن از ایران است. اظهارات سیاسی و غیر فنی گروسی در قبال پرونده فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران همواره یکی از چالش‌های جدی بر سر حل و فصل اختلافات موجود بوده و حالا در انتهای مسیر و در شرایطی که به نظر می رسد بیش از همه یک سال و نیم اخیر به توافق نزدیک شده ایم، این سخنان بی موقع می تواند حداقل در کار تاخیر ایجاد کند.
در ادامه سرمقاله خراسان آمده است:
ایران همواره با مذاکره به دنبال احقاق حقوق خود و رسیدن به یک توافق پایدار است اما یکی از موضوعاتی که می تواند به پایداری توافق خدشه وارد کند همین باز ماندن پرونده هاست و بدون تعیین تکلیف کردن آن ها نمی توان به توافقی پایدار رسید. در کنار این خواسته ایران، تداوم اتخاذ رویکرد سیاسی و غیرحرفه ای از سوی گروسی نشان می‌دهد که او همچنان به همراه رژیم صهیونیستی اصلی‌ترین مانع برای به نتیجه رسیدن مذاکرات رفع تحریم‌هاست در شرایطی که ظاهرا بقیه راضی شده اند و این که ایران بر بسته شدن پرونده ها قبل از اجرای توافق اصرار دارد، با واقعیت بیشتر همخوانی دارد.
ماجرای جاسوس دیپلمات انگلیسی در شهر شیراز
روزنامه جوان در واکنش به گزافه گویی سفیر انگلیس در ایران نوشته است:
همزمان با ارسال آخرین نقطه نظر امریکایی‌ها به اروپایی‌ها پیرامون بازگشت به توافق هسته‌ای در وین، سفیر انگلیس در تهران در یک جلسه خصوصی با تاجران ایرانی اذعان کرده است مردم ایران نسبت به انگلیس بدبین هستند، البته بیان این بدبینی تاریخی نسبت به عوامل جاسوسی ملکه چیز عجیب و تازه‌ای نیست، ماجرا وقتی جالب می‌شود که سایمون شارکلیف در این جلسه گفته است انگلیسی‌ها نیز نسبت به مردم ایران بدبین هستند! البته این توهین بزرگ از سوی سفیر انگلیسی‌ها در این جلسه از سوی حاضران بی‌پاسخ نمانده است؛ یکی از تجار حاضر در جلسه رو به افسر امنیتی ملکه گفته است که مردم ایران هیچ اعتمادی به اروپا به ویژه انگلیس‌ها ندارند، زیرا پس از خروج ترامپ از برجام، نه تنها انگلیس به عهد و پیمان خود نسبت به تعهدات برجامی وفادار نماند، بلکه در اقدامی عجیب با امریکایی‌ها همدستی کرد و در تحریم ثانویه با آنها همراه شد و تاجران ایرانی را بازداشت و تحویل ترامپ داد، معلوم است که ما مردم ایران به هیچ عنوان به شما اعتماد نداریم.
در ادامه گزارش روزنامه جوان آمده است:
در حالی که دستگاه محاسباتی دشمنان گمان می‌کرد با افزایش فشار سیاسی، ارسال مأمور و اقدامات خرابکارانه توسط عوامل مزدور می‌توانند زمینه کلنگی کردن ایران را فراهم کنند، پیشرفت‌های انقلاب اسلامی فرصت را از حریف گرفته است تا جایی که مقامات امریکایی از اروپا خواسته‌اند تمام خواسته‌های ایران را بپذیرند و برای بازگشت به توافق از جانب بایدن تضمین بدهند تا سربازان گروهک تروریستی سنتکام بتوانند بدون هزینه از منطقه خارج شوند.
این وضعیت نشان از چیرگی بر دشمن در زمین‌های سنگلاخی در منطقه دارد. سفیر انگلیس در تهران نیز بهتر است به جای ادامه رفتارهای خصمانه از گذشته عبرت بگیرد و مأموریت خود را بدون حاشیه اضافه به پایان برساند. سایمون شارکلیف کافی است همین امروز گوشی تلفن سفارتخانه را بردارد و با رابرت مک‌ایر تماس گیرد و از او بخواهد خاطره‌اش در خودروی یک نهاد انقلابی، درست روبه‌روی دانشگاه امیرکبیر پس از بازداشت را تعریف کند. شلوار خیس آقای سفیر هنوز در باغ سفارت انگلیس در قلهک به یادگار جا مانده است، احتمالاً سایمون شارکلیف هم آن خاطره را در یاد دارد و هم ماجرای بازداشت معاونش توسط اطلاعات سپاه در کویر را فراموش نکرده است!