سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارشها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژههای مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامههای کشور قرار میدهیم. در این ویژهنامه، نگاهی به آخرین مواضع جناحهای سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته میشود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافتهای مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
*******
روزنامههای امروز یکشنبه ۲۷ آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که هشدار درباره موجِ بعدیِ کمبودِ دارو، کورس خودرو با دلار و بورس، سفر مقامات آژانس به تهران و مازوت سوزی و آلودگی هوا در شهرهای بزرگ در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
قرار است امروز هیئتی از آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران بیاید تا جدیدترین گفت وگوها بر سر پرونده هسته ای ایران را شکل دهند، این سفر دیپلماتیک مورد توجه روزنامهها قرار گرفته است؛ روزنامه آرمان امروز نوشته است:
باتوجه به جبههگیریهایی که دولت «جو بایدن» و مجموعه دولت آمریکا در مورد اعتراضات داخلی ایران در دستور کار قرار دادهاند بهنظر آنها نمیخواهند پنجره مذاکرات و آنچه موسوم به احیای برجام است را ببندند. در مورد کشورهای اروپایی و بهخصوص تروئیکای اروپایی باید این موضوع را مورد توجه قرار بدهیم که واکنشهای تند آنها به دلیل آن افزایش یافت که فشار مهاجران ایرانی که حالا در این کشورها زندگی میکنند و به شهروندان آنها تبدیل شدهاند، خواستار برخوردهای اینچنین با دولت جمهوری اسلامی بودند.
در ادامه این گزارش آمده است:
فراموش نکنید که هم غربیها و هم ایرانیها خواستار بازگشت بهبرجام هستند. ایران از این نظر تحت فشار قرار دارد، که با چالش اساسی اقتصادی روبهرو است و هرچه زودتر به دنبال رسیدن به توافق با جامعه جهانی است. از سوی دیگر این غربیها هستند که برای حفظ منافع خود به دنبال گشودن راهی برای رسیدن به توافق هستند. غربیها در طول سالهای گذشته سرمایهگذاریهای زیادی در منطقه خاورمیانه انجام دادهاند و اگر به هر بهانهای در منطقه آلودگی نظامی به وجود بیاید قطعا منافعشان با خطر جدی روبهرو خواهد شد.
روزنامه خراسان نیز در گزارش تیتر اول خود با عنوان «هیئت آژانس در تهران برجام در مسیر احیا؟» مینویسد:
شورای حکام آژانس، ماه گذشته قطعنامه ای علیه کشورمان به تصویب رساند که طبق آن ایران باید به صورت فوری و ضروری پاسخ به سوالات آژانس را در دستور کار خود قرار دهد. ایران نیز در واکنش به این اقدام خصمانه، غنی سازی ۶۰درصد در فردو و برخی دیگر از اقدامات فنی در حوزه غنی سازی را آغاز کرد و سفر هیئت فنی آژانس را به تعویق انداخت. حالا بعد از فروکش کردن تنش های ماه گذشته بین تهران و وین، هیئت فنی آژانس در راه تهران است تا شاید بتواند این گره کور شده را باز کند.
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی پیرامون فرجام برجام نوشته است:
دیپلماسی هستهای هرگز به دنبال پاداش دادن به دولت ایران و سرمایهگذاری برای تغییر آن به سوی بهتر نبوده است. این توافق در مورد جلوگیری از دستیابی ایران به بمب بود و هست. آژانس بینالمللی انرژی اتمی و جامعه بینالمللی از اینکه ایران سطح غنیسازی اورانیوم خود را به ۶۰ درصد افزایش داده است، نگران است چراکه یک گام فنی با سطح غنیسازی تسلیحاتی ۹۰ درصد فاصله دارد. دولت بایدن با احتیاط و دقت گفته است از برجام دست نکشیده است، فقط «اولویتهای دیگری» دارد. توافق روی میز در ماه آگوست که از نظر فنی هنوز پابرجاست، پیشنویس مورد تایید ایالات متحده/ اتحادیه اروپاست. بازگشت به مذاکرات البته با ایران آغاز میشود. اما اگر ایران دوباره علاقهمند شود، ایالات متحده نیز باید برجام را در میان «اولویتهای دیگر» بازگرداند.
در هتل رئیسجمهور چین چه گذشت؟
روزنامه فرهیختگان در شماره امروز خود به موضوع داغ روابط ایران با چین پرداخته و با روایتی از سفر رئیس جمهور چین به ایران نوشته است:
در ماههای ابتدایی امضای برجام، روحانی که روی مراودات اقتصادی با غرب بیش از اندازه حساب باز کرده بود حتی حاضر نشد پس از ورود شی جین پینگ به تهران به استقبال وی برود. نهایتا رئیسجمهور چین نیز بعد از دیدار با ظریف و اقامت در اتاق هتلی که از داشتن سرویس بهداشتی مناسب نیز بیبهره بود و او را ناگزیر به استفاده از سرویس بهداشتی عمومی هتل مینمود، سفر ۳ روزه خود را به ۲ روز کاهش داد و احتمالا با دلخوری تهران را ترک کرد. دلخوریای که چهبسا یکی از مهمترین دلایل برای گردش روابط منطقهای چین به سمت عربستان باشد. روحانی، محمدجواد ظریف را به دیدار با رئیسجمهور چین فرستاد و خود مهیای سفر به فرانسه شد. سفری که در آن انبوهی از قراردادهای تجاری ازجمله خرید ایرباس به امضا رسید اما درنهایت هواپیمایی وارد ایران نشد. دولت دوازدهم برای آنکه نشان دهد برای تعامل همهجانبه با غرب وارد میدان شده همه پالسها از جمله بیاحترامی به ابرقدرت اقتصادی آینده جهان را نیز ارسال کرد.
در ادامه این گزارش آمده است:
پالسی که نشان داد دولت دوازدهم همه تخممرغهای خود را در سبد اروپا و آمریکا چیده و نسبت به سیاست خارجه متوازن با کشورهای شرق و غرب جهان بیتوجه است. طرف غربی اما از این فرصت نه برای گسترش روابط با ایران بلکه برای معطل کردن سیاستهای اقتصادی تهران بهره برد و نهایتا خروج یکجانبه آمریکا از برجام نیز باعث نشد تا دولت دوازدهم بتواند دیوار واقعیت سیاست خارجی را که با آن برخورد کرده، ببیند و از تکرار حرکت شتابزده به سمت آن صرفنظر کند. تا جایی که تیم مذاکرهکننده دولت روحانی به سرپرستی عراقچی برای دستاوردسازی در لحظات پایانی دولت عازم وین ۶ شده و در دور ششم مذاکرات بدون اینکه از ارائه تضمین برای جلوگیری از خروج مجدد آمریکا صحبتی بهمیان بیاورد در مسیر ارائه امتیازات فرابرجامی قرار میگیرد. اجهه یکجانبهای که طیف غربگرا با دیپلماسی داشت و نتایج آن اکنون میتواند بهعنوان یک الگوی درسآموز درمقابل مسئولان دیپلماسی کشور قرار گرفته و آنها را از مواجهه غیرمتوازن و یکجانبه با کشورهای غرب و شرق دنیا برحذر دارد تا هم دولتهای شرقی در روابط منطقهای خود احتیاط بیشتری بهخرج دهند و هم دولتهای غربی قدرت مانور برای تحریم هرچه بیشتر ایران پیدا نکنند.
آخرین نقش: وطنفروش
روزنامه همشهری درباره ماجرای رفتار غیرحرفهای و دیکتاتورمآبانه یک سلبریتی نوشته است:
حمید فرخنژاد کارش را با دستیار کارگردانی شروع کرد؛ با بازی در «عروس آتش» شناخته شد و در هجدهمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت. بازیگری که بعدها تجربه بازی در فیلمهای سیاسی- امنیتی را داشت. هرچند این بازیگر شروع خوبی در انتخابهای سینماییاش داشت اما بعدها حضورش در برخی از فیلمهای طنز برای علاقهمندان به بازیهایش خوش نیامد. شاید فیلمهایی که در آن نقش بازی میکرد در گیشه میفروخت اما آن بازیگری نبود که سالهای اول فعالیتش آثار جدی و قابل تامل را انتخاب میکرد. فرخنژاد تا دهه۹۰ تا جایی پیش رفت که در آثاری چون «میلیونر میامی»، «خانم یایا»، «تگزاس» و... نقش بازی کرد. بازیگری که میتوانست جزو نسل تکرارنشدنی باشد اما حضورش در فیلمهای گیشهپسند بیشتر شد. بهنظر، پول برایش حرف اول را میزد.
آغاجری پایان یافتن جمهوری اسلامی را یک توهم خواند
روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه خود درباره اظهارات یکی از اعضای گروهک غیر قانونی سازمان مجاهدین انقلاب نوشته است:
هاشم آغاجری، فعال سیاسی اصلاحطلب و استاد تاریخ دانشگاه تربیت مدرس در گفتوگوی اخیرش با روزنامه هممیهن، سرنگونی نظام را یک «توهم» خوانده که دامن زدن به آن خطرناک است. او همچنین گفته نمیشود با خشونت و خرابکاری و فیک نیوز حکومتی را برانداخت و گفت وقتی من بر سر کار آمدم، از این کارها نمیکنم. آغاجری در این گفتگو، تصریح دارد که با حضور جوانان میشود «تغییر» ایجاد کرد یا حتی به «مطالباتی» دست یافت، اما نمیتوان یک نظام را سرنگون کرد: «بعضی وقتها میبینم برخی این توهم را دامن میزنند و جوری حرف میزنند که انگار روزهای آخر است. آن آقا در روزهای اول این اعتراضات از خارج از کشور میگفت، جوانها خیابان دست شماست، آن را نگه دارید. خب نگهش دارند که چه شود؟ نگه داشتن خیابان مربوط به روزهای آخر است، نه روزهای اول.»
جوان در ادامه نوشته است:
اگر جامعهای میخواهیم که خشونت در آن نباشد، از همین الان باید از روابط خودمان خشونتزدایی کنیم، زیرا اصلاً شما نمیتوانید بگویید من با خشونت، قهر، خرابکاری، جنگ، دروغکاری، افترا، جعلخبر و فیکنیوز، یک حکومتی را بر میاندازم و بعد که بر سر کار آمدم، دیگر از این کارها نمیکنم! امکان ندارد! تجربه نشان داده که امکان ندارد. یعنی هدف و وسیله با هم سنخیت دارند. این وسیله و ابزاری که شما استفاده میکنید، هدف مطابق با خودش خواهد ساخت.»هاشم آغاجری با سخنرانی جنجالیاش در خرداد ۷۹ علیه امر فقهی تقلید از مراجع در فروع دین محاکمه و حکم اعدام اولیه معروف شد؛ حکمی که البته با ورود شخص رهبر انقلاب و دفاع از قاضی مستشار دیوان عالی در نقض حکم اعدام آغاجری، تبدیل به حبس شد.