خندان دل ادامه می دهد: زمانی که شهردار و شورای شهر یک شهر در حال برنامه ریزی برای منایع یک شهر هستند باید بر اساس اولویت های آن شهر منابع را تخصیص دهند. وقتی اولویت یک شهر حمل و نقل عمومی است باید در اسناد بودجه ای این شهر هم منعکس شود. دولت به دلیل محدودیت منابع مالی امکان مداخله ندارد شهرداری ها باید با افزایش سهم خود این مشکل را جبران کنند.
به گفته معاون وزیر کشور اتوبوس جدیدی توسط دولت خریداری نشده است.
در حالی این مقام دولتی از عدم خرید اتوبوس جدید برای شهرداری ها خبر می دهد که سال ها است (بیش از ۶ سال) که شهرداری تهران حتی یک اتوبوس از دولت نگرفته و نیمی از ناوگان اتوبوس رانی پایتخت فرسوده است و ۳ هزار و ۵۶۷ اتوبوس فرسوده که عمر آنها بالای ۸ سال است در سطح شهر تهران تردد می کنند.
نشانی از خروج اتوبوس های فرسوده نیست
بر اساس تکالیفی که لایحه هوای پاک بر عده نهادهای مسئول گذاشته است تمامی اتوبوس های بالای ۸ سال باید از ناوگان حمل و نقل عمومی خارج شوند اما نشانه هایی برای اجرای این حکم قانونی و نوسازی ناوگان که بر سن فرسودگی آن نیز افزوده شده دیده نمی شود. تنها هر از گاهی برخی از مسئولان دولتی بر لزوم تصویب این لایحه در مجلس تاکید می کنند.
سال ها است که مسئولان دولتی به نسخه ای علمی و عملی برای مهار آلودگی هوای پایتخت و سایر کلان شهرها که درگیر آلودگی هوا هستند رسیده اند اما اجرای دستورالعمل های ۲۲ گانه آن با دشواری هایی همراه بوده است.
هیات وزیران در جلسه چهارم دی‌ماه سال ۹۰، بنا به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست «برنامه کاهش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور» را به تصویب رساند. مطابق با متن قانون «برنامه کاهش آلودگی هوا» به دستگاه‌های ذی‌ربط در هشت شهر کشور شامل تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان تکلیف داده شد تا نسبت به اجرا و رعایت احکام ۲۲ گانه این برنامه در محدوده و حریم شهرهای نام برده اقدام کنند.
در بند نخست مصوبه دولت، نیروی انتظامی مکلف شده است تا از ابتدای تیرماه سال ۹۱ از تردد وسایل نقلیه با عمر زیاد در شهر جلوگیری کند. سن مشخص شده برای سواری‌های شخصی ۲۰ سال، وانت معادل ۱۵ سال، تاکسی معادل ۱۰ سال و مینی‌بوس معادل ۱۰ سال است. به این معنی که از ابتدای تیرماه سال ۹۱ تردد خودروهای سواری، تاکسی و مینی‌بوس با عمر بیش از ۲۰ سال، ۱۰ سال و ۱۰ سال در کلانشهرهای کشور ممنوع بوده است.
ممنوعیت تردد برای اتوبوس‌های شهری با عمر بیش از ۸ سال، برای اتوبوس‌های برون‌شهری با عمر بیش از ۱۲ سال و برای کامیون‌ها با عمر بیش از ۲۰ سال نیز لازم‌الاجرا است.
یکی از بندهای مهم این قانون افزایش پنج درصدی سهم حمل و نقل عمومی به‌صورت سالانه است، به‌طوری که در بند سوم این مصوبه آمده است: سهم حمل و نقل عمومی در هشت کلانشهر موضوع این مصوبه تا پایان برنامه پنجم توسعه کشور (پایان سال ۹۴) باید سالانه حداقل معادل پنج درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش پیدا کند.
انتقاد از ناوگان فرسوده اتوبوسرانی
محمد حقانی، رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر با بیان این که تعداد اتوبوس های تهران باید ۱۰ تا ۱۲ هزار دستگاه باشد، در حالی که در حال حاضر تنها ۷۵۰۰ دستگاه است که ۵۰۰ دستگاه آن نیز از رده خارج هستند، می گوید: نیمی از ۷ هزار دستگاه باقی مانده نیز فرسوده هستند و آلودگی بسیاری تولید می کنند و علاوه بر آن، ۱۱۰۰ دستگاه مینی بوس تهران کاملاً فرسوده اند و آلایندگی بالایی تولید می کنند و سؤالی که در این جا پیش می آید، این است که چه کسی مسئولیت آلودگی هوای تهران را بر عهده دارد و به عنوان نماینده مردم تهران در شورای شهر از مسئولان می خواهم که یکی به این پرسش پاسخ دهد.
وی با تأکید بر این که بر اساس قانون، ۸۲ و نیم درصد بودجه خرید اتوبوس های شهری را باید دولت تقبل کند، در صورتی که دولت گذشته با وجود درآمد نفتی ۹۰۰ میلیارد دلاری، هیچ کمکی به نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تهران نکرد، اضافه می کند: تأمین ۵۰ درصد بودجه ساخت مترو و یک سوم هزینه بهره‌برداری از آن در قالب یارانه بلیت مترو، وظیفه دولت است که البته دولت قبل در این بحث کمکی نکرد و دولت فعلی هم که از نظر درآمد نفتی در مضیقه است و کمکی نمی کند.
معطل کمک دولتی نمانده ایم
به تازگی مدیریت شهری وعده های جدیدی در خصوص نوسازی ناوگان اتوبوسرانی داده است. مازیار حسینی معاون شهردار تهران با بیان این که به فکر نوسازی شبکه اتوبوسرانی هستیم می گوید: با توجه به این که طی سال های اخیر حتی یک دستگاه اتوبوس دولتی نیز دریافت نکرده ایم، کمک دولت بسیار مهم و مؤثر است.
وی با بیان این که البته معطل نمانده ایم و در حال حاضر با تأکید شهردار تهران برای ورود ۳ هزار دستگاه اتوبوس به چرخه حمل و نقل شهری در حال مذاکره هستیم، می گوید: تهران با ۹ میلیون جمعیت، تنها ۴ هزار دستگاه اتوبوس سالم دارد که اگر ۳ هزار دستگاه اتوبوس جدید وارد ناوگان اتوبوسرانی شود، این حوزه متحول خواهد شد.
وی با تأکید بر این که تا کنون بالغ بر ۲۰۰ خط اتوبوسرانی تهران به بخش خصوصی واگذار شده و به دنبال واگذاری بقیه خطوط نیز هستیم، خاطرنشان می کند: از این ۳ هزار دستگاه اتوبوس، ۵۰۰ دستگاه اتوبوس جدید در روزهای پایانی مهر وارد ناوگان شدند و اگر بتوانیم ۷ هزار دستگاه اتوبوس سالم داشته باشیم، شرایط اتوبوسرانی تهران به وضعیت مطلوب نزدیک می شود.
در این روزهای آلوده و سرد که مسئولان و کارشناسان شهروندان را توصیه می کنند به استفاده از حمل و نقل عمومی برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا، بهتر است سری هم به ایستگاه های شلوغ اتوبوس بزنند و از نزدیک با اتوبوس سوارانی که گاهی تا ۱۵ دقیقه منتظر هستند اتوبوسی نفس نفس زنان در افق پدیدار شود، این هم اگر موفق شوند خود را در ازدحام جمعیت به نحوی در آن اتوبوس جای دهند، آشنا شوند.