سرویس جنگ نرم مشرق - دولت ترامپ روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه، ۲۴ و ۲۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، در شهر ورشو پایتخت لهستان کنفرانسی را تحت عنوان «نشست وزرا برای حمایت از آینده صلح و امنیت در خاورمیانه» برگزار کرد. بر هیچ‌کس پوشیده نبود که دعوت از جنایت‌کارانی مانند مقامات رژیم‌های سعودی و صهیونیستی در کنفرانس به‌اصطلاح صلح و امنیت خاورمیانه و در عین حال دعوت نکردن از ایران برای حضور در این نشست به معنای تلاش برای ایجاد یک اجماع حداکثری علیه جمهوری اسلامی [۱] و البته تشویق کشورهای عربی به برقراری روابط نزدیک‌تر با رژیم صهیونیستی بود. آمریکا با اعزام دو «مایک» یعنی مایک پمپئو، وزیر خارجه، و مایک پنس، معاون اول ترامپ، عملاً سرمایه‌گذاری هنگفتی روی این نشست کرده بود، اما آیا نتیجه دل‌خواهش را نیز گرفت؟

در همین‌باره بخوانید:

›› قیام ربات‌های مجازی برای حمایت از نشست ضدایرانی لهستان

در حالی که بسیاری از رسانه‌های جریان عمومی در آمریکا از حضور گسترده مقامات بین‌المللی و نتایج مثبت این نشست گزارش می‌دهند، پایگاه خبری «واکس» در تحلیلی درباره این نشست به نقاط ضعف آن اشاره کرده است. حضور کم‌رنگ مقامات اروپایی [۲] (در اعتراض به خروج یک‌جانبه از برجام و موضع واشینگتن در قبال توافق هسته‌ای با ایران)، بایکوت کامل نشست توسط برخی مقامات مانند «فدریکا موگرینی» نماینده عالی امور خارجی و سیاست امنیتی اتحادیه اروپا [۳] (به بهانه مشغله کاری) و مقامات روسیه [۴] (در اعتراض به دستورکار ضدایرانی نشست)، مقامات فلسطین [۵] و لبنان [۶] (در اعتراض به دستورکار کنفرانس و حضور صهیونیست‌ها در آن)، دست رد اروپایی‌ها به سینه مقامات آمریکایی درباره خروج از برجام، توهین و تحقیر میزبانان لهستانی [۷] نشست توسط نتانیاهو بلافاصله پس از پایان کنفرانس [۸] (که منجر به احضار سفیر رژیم صهیونیستی در لهستان نیز شد [۹] ) و موارد دیگر از این دست نشان می‌دهد که کنفرانس ضدایرانی‌ای که در ورشو برگزار شد با آن‌چه که آمریکایی‌ها برنامه‌ریزی کرده بودند تفاوت‌های چشم‌گیری داشته است. جزئیات بیش‌تر در این‌باره در گزارش «واکس» تحت عنوان «ایالات متحده نشستی جهانی برای منزوی کردن ایران برگزار کرد. اما آمریکا خودش را منزوی کرد. [۱۰] » آمده است.

دستورکار کنفرانس ورشو کاملاً ضدایرانی بود

«الکس وارد» کارشناس مسائل دفاعی و امنیت بین‌الملل و نویسنده «واکس» در ابتدای گزارش خود می‌نویسد:

این هفته، کنفرانسی به رهبری ایالات متحده در ورشو [۱۱] که هدف آن انزوای ایران بود، به‌عکس منجر به انزوای آمریکا شد و یکی از مشکلات اصلی سیاست خارجی دونالد ترامپ را به نمایش گذاشت. این نشست دوروزه که عجولانه برنامه‌ریزی شده بود و روز پنج‌شنبه به پایان رسید، تحت عنوان کنفرانس امنیت خاورمیانه تبلیغ می‌شد، اما رازی که همه از آن خبر داشتند [۱۲] این بود که اجتماع بیش از ۶۰ کشور در واقع به منظور متقاعد کردن جهان به همراهی با سیاست آمریکایی «سخت‌گیری علیه ایران» بود، اگرچه خود واشینگتن این مسئله را انکار می‌کرد [۱۳] . متحدان اروپایی از این موضوع ناراحت بودند و بسیاری از آن‌ها صرفاً دیپلمات‌های سطح پایین خود را برای حضور در این نشست اعزام کردند؛ یا اصلاً هیچ نماینده‌ای به این کنفرانس نفرستادند.

در همین‌باره بخوانید:

›› در دورهمی سفرای اروپایی در «شورای آتلانتیک» چه گذشت؟

معاون سابق مدیر مرکز امنیت بین‌الملل اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» در ادامه توضیح می‌دهد:

آخرین دلیل اختلاف‌نظرها در مورد ایران به ماه می گذشته [سال ۲۰۱۸] برمی‌گردد، زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران خارج شد [۱۴] ، اما متحدان اروپایی واشینگتن مانند فرانسه و انگلیس توافق کردند که در این معاهده باقی بمانند. دلیل آن‌ها ساده بود: اگرچه ترامپ می‌گفت ایران سعی دارد بمب هسته‌ای به دست بیاورد، اما کشورهای اروپایی هیچ نشانه‌ای مبنی بر این‌که تهران به دنبال سلاح هسته‌ای باشد نمی‌دیدند. به علاوه، با این‌که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا با ارزیابی اروپایی‌ها موافق بودند [۱۵] ، ترامپ با خروج از برجام به امضاکنندگان این توافق دیپلماتیک تاریخی پشت کرد، ایران را مجدداً تحریم نمود، و تهدید کرد هر کس را که از ایران نفت وارد کند، مجازات خواهد نمود.

«وارد» سپس آغاز به کار «سامانه حمایت از تبادلات تجاری» با ایران موسوم به «اینستکس» توسط اروپا [۱۶] را نشانه‌ای از بدتر شدن اوضاع برای آمریکا می‌داند و معتقد است این سازوکار علاوه بر دادن تنفس مصنوعی به برجام، تأثیر مخرب تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران را نیز کاهش خواهد داد. وی اگرچه از ایران به خاطر دفاع از بشار اسد و شلیک موشک انتقاد و تهران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کند، اما می‌نویسد: «اکنون که کنفرانس ورشو به پایان رسیده، واضح است که این نشست شکاف میان اروپا و آمریکا را عمیق‌تر کرده است؛ صرفاً به خاطر اصرار لجوجانه دولت ترامپ بر این مسئله که ایران در حال حاضر به دنبال سلاح هسته‌ای است.» «وارد» به نقل از «آماندا اسلوت» کارشناس امور اروپا در اندیشکده «مؤسسه بروکینگز» آمریکا، می‌نویسد: «این نشست به جای آن‌که یک اقدام دیپلماتیک اتحادآفرین برای برجسته کردن فعالیت‌های منطقه‌ای دردسرساز ایران باشد، در اصل، انزوای دیپلماتیک آمریکا از متحدان اروپایی‌اش را برجسته کرد.»

در همین‌باره بخوانید:

›› «ابزار ویژه مالی»: تنفس مصنوعی یا اُتانازی برجام/ آقای ظریف! از چاله JCPOA به چاه SPV نیفتیم

از شکست تا آبروریزی: چهار اشکال مرگ‌بار کنفرانس ورشو

«واکس» در بخشی از گزارش خود چهار دلیل اصلی شکست نشست ورشو را به این ترتیب برمی‌شمارد:

◄ شروع بد: این نشست، شروع بدی داشت. «رودی جولیانی» وکیل شخصی ترامپ، روز چهارشنبه در یک مراسم گردهمایی در نزدیکی محل برگزاری نشست ورشو سخنرانی کرد که توسط گروهی ضدایرانی [مجاهدین خلق] سازمان‌دهی‌شده بود؛ گروهی که زمانی در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار داشت و جولیانی مدت‌هاست لابیگر آن است [۱۷] . وکیل ترامپ در حاشیه این گردهمایی به روزنامه یواس‌ای‌تودی گفت: «همه اتفاق‌نظر دارند که ایران بزرگ‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان است. بنابراین باید این را بفهمید: ایران کشوری است که نمی‌توانید به آن تکیه کنید، با آن تجارت کنید، و به آن اعتماد کنید [۱۸] .» اگرچه اظهارات جولیانی درون نشست ورشو ایراد نشده بودند، اما قطعاً همان پرده نازکی را هم دریدند که مقابل واقعیت نشست ورشو یعنی تلاش آمریکا برای بدگویی از ایران کشیده شده بود.

◄ حضور کم‌رنگ: حضور مقامات بین‌المللی در نشست رسمی ورشو ضعیف بود. مقامات آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا (که همگی اعضای توافق هسته‌ای ایران هستند) اگرچه توسط «برایان هوک» نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران [و مدیر «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا] دعوت شده بودند، اما به این نشست نیامدند [۱۹] ؛ اگرچه «جرمی هانت» وزیر خارجه انگلیس در نشست ورشو حضور داشت. به علاوه، سایر کشورهای اروپایی و عربی نیز نمایندگان سطح پایینی را به این کنفرانس اعزام کردند [۲۰] . در نتیجه، مقامات ارشد آمریکا مانند مایک پنس، معاون اول رئیس‌جمهور، و مایک پمپئو، وزیر خارجه در ورشو بلاتکلیف ماندند. این افراد که معمولاً صرفاً در رویدادهایی شرکت می‌کنند که همتایان‌شان در آن‌ها حضور داشته باشند، این‌بار این همه تا لهستان رفتند تا صرفاً با مقامات خارجی‌ای «خوش‌وبش» کنند که سطح بسیار پایین‌تری از آن‌ها داشتند.

در همین‌باره بخوانید:

›› «برایان هوک» کیست و در «گروه اقدام ایران» چه مأموریتی دارد؟

◄ خبرسازی‌های جنجالی: حتی همان مقامات بلندپایه خارجی [معدودی] هم که در کنفرانس حضور داشتند، به خاطر اشتباهاتی که کردند خبرساز شدند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز چهارشنبه افتضاح به بار آورد و حساب رسمی وی در توئیتر نه تنها هدف واقعی نشست ورشو را افشا نمود، بلکه به طور تصادفی به ایران اعلام جنگ کرد. در این توئیت آمده بود: «آن‌چه در مورد این نشست اهمیت دارد، و بر کسی هم پوشیده نیست… آن است که کنفرانس ورشو یک گردهمایی آزادانه و علنی با نمایندگان کشورهای پیشروی عربی است که دارند با اسرائیل دور هم می‌نشینند تا منفعت مشترک «جنگ» با ایران را پیش ببرند [۲۱] .» این توئیت یک ساعت بعد حذف شد، اما کار از کار گذشته بود. ظاهراً مشکل، ترجمه اشتباه از واژه عبری معادل «جنگ» بوده است. منظور نتانیاهو «مبارزه» بود و یک توئیت جدید با استفاده از همین کلمه به جای «جنگ» نیز خیلی زود در صفحه توئیت آقای نخست‌وزیر منتشر شد [۲۲] ؛ احتمالاً برای اطمینان از این‌که هیچ‌کس متوجه طرح «جنگ» در «ورشو» نخواهد شد [۲۳] .

◄ انتقاد / التماس پنس به اروپا: علاوه بر همه این‌ها، مایک پنس هم با استفاده از فرصت سخنرانی خود برای انتقاد آشکار از دوستان اروپایی آمریکا مرتکب اشتباه بعدی شد. وی روز پنج‌شنبه درباره [اینستکس،] مکانیسمی که اروپا از آن برای ادامه تجارت با ایران استفاده می‌کند، گفت: «اروپایی‌ها نام این طرح [و توطئه] را «ابزار ویژه مالی» گذاشته‌اند. ما نام آن را گامی ناآگاهانه می‌گذاریم که تنها موجب تقویت ایران، تضعیف اتحادیه اروپا، و ایجاد فاصله بیش از پیش میان اروپا و آمریکا خواهد شد [۲۴] .» سخنرانی پنس به معنای درخواست از اروپا برای رها کردن برنامه‌های خود و افتادن دنبال آمریکا بود، اما در واقع این تقاضای پنس بود که اقدامی ناآگاهانه به شمار می‌رفت. درخواست از اروپا برای انجام کاری که کشورهای این قاره به وضوح نمی‌خواهند انجام بدهند (مانند قطع روابط اقتصادی با تهران و لغو توافق با ایران) تنها به روابط شکننده آمریکا و اروپا آسیب وارد خواهد کرد. به علاوه، این کار موجب می‌شود دولت ترامپ ضعیف به نظر بیاید، به خصوص اگر این کشورها به حرف آمریکا گوش ندهند. «اریک برور» کارشناس مسائل ایران در «مرکز امنیت جدید آمریکایی»، اندیشکده مستقر در واشینگتن، می‌گوید: «آمریکا در نشستی شکاف میان خود و متحدانش را گسترده‌تر کرد که می‌توانست از آن برای درمان زخم‌ها استفاده کند.»

برنامه هسته‌ای ایران: اصرار ترامپ و انکار نهادهای اطلاعاتی

«الکس وارد» توضیح می‌دهد چرا همه هزینه‌هایی که آمریکا در ورشو برای خود تراشید بی‌دلیل و بی‌فایده بوده است. وی می‌نویسد: «اگر ایران واقعاً با نقض صریح توافق هسته‌ای به دنبال سلاح اتمی بود، باز هم می‌شد این اقدام دولت ترامپ را توجیه کرد. اما مشکل این‌جاست که حتی جاسوسان آمریکا هم می‌گویند ایران به معاهده پای‌بند بوده است؛ این یعنی تمام آسیب‌هایی که واشینگتن در ورشو به خودش تحمیل کرد به خاطر هیچ‌وپوچ بوده‌اند.» «واکس» با اشاره به گزارش «ارزیابی تهدیدات جهانی» اخیر منابع اطلاعاتی آمریکا که بسیاری از گفته‌ها و سیاست‌های ترامپ را نقض کرده است، ادامه می‌دهد:

طبق گزارشی که مقامات ارشد اطلاعاتی آمریکا اواخر ماه ژانویه منتشر کردند [۲۵] ، تداوم اجرای توافق هسته‌ای توسط ایران (حتی پس از آن‌که ترامپ آمریکا را از این توافق خارج کرد) «مدت زمان لازم برای تولید مواد شکافت‌پذیر کافی به منظور ساخت یک سلاح هسته‌ای را از چند ماه به حدود یک سال افزایش داده است [۲۶] . علاوه بر این، در این گزارش هشدار داده شده است که «مقامات ایران به طور علنی تهدید کرده‌اند» که «اگر این کشور از مزایای قابل‌ملاحظه تجاری و سرمایه‌گذاری‌ای بهره‌مند نشود که از توافق هسته‌ای انتظار داشت، فعالیت‌های هسته‌ای خود را که (به موجب معاهده هسته‌ای) محدود کرده بود، از سر خواهد گرفت.»

عضو سابق اندیشکده شورای آتلانتیک گزارش خود را این‌گونه به پایان می‌رساند: «به این ترتیب، فشارهای ترامپ علیه ایران نه تنها نتایج مدنظر وی را به دنبال نداشته است، بلکه تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای ممکن است در واقع ایران را به سمت تلاش برای دست‌یابی به سلاح اتمی سوق بدهد. کنفرانس ورشو مطمئناً با هدف کمک به اصلاح این رویه برگزار شد؛ این در حالی است که تنها کاری که این کنفرانس انجام نداد همین بود.»

در همین‌باره بخوانید:

›› آیا اروپایی‌ها روی دیوار ایران یادگاری می‌نویسند؟