به گزارش مشرق، بازار مسکن کشور از سال 97 به این سو چند جهش قیمتی را تجربه کرده که بهاعتقاد کارشناسان برآیند عدم توجه دولت به تقویت سمت تولید و عرضه مسکن بوده است. در بازه زمانی مرداد 92 تا مهر 97 اصرار مسئولان سابق وزارت راه و شهرسازی بر تحریک تقاضا (افزایش وام خرید مسکن) شرایطی را بهوجود آورد تا از اواخر سال 96 افزایش قیمت مسکن کشور روند شتابانی به خود بگیرد. طبق آمار رسمی وزارت راه و شهرسازی طی سال 96 (اواخر سال) 97، 98 و 99 بخش مسکن حداقل چهار جهش قیمتی را ثبت کرده است.
بیشتر بخوانید:
در مجموع، افزایش قیمت مسکن از مردادماه 92 تا مرداد 99 یعنی در دولت یازدهم و دوازدهم 447.3 درصد (از هر مترمربع 3 میلیون و 834 هزار تومان به 20 میلیون و 986 هزار تومان) بوده است. کاهش شدید قدرت خرید مردم، کماثر شدن وامهای مسکن و... باعث شده خانهدار شدن در کشور به یک آرزو برای قشر متوسط به پایین تبدیل شود. در دورهای که دولت نهم و دهم برای تکمیل و تحویل طرح مسکن مهر بسیج شده بودند یک متقاضی واجد شرایط با کمتر از 10 میلیون تومان صاحب خانه میشد ولی با روی کار آمدن دولت یازدهم، طرح مسکن مهر از اولویت خارج شد و بهمرور آورده متقاضیان افزایش چشمگیری یافت. وام این طرح نیز از 20 و 25 میلیون به 50 میلیون تومان افزایش یافت تا متقاضیان بار تکمیل این واحدها را بهجای دولت بر دوش بِکشند.
با وجود اجرای طرح بزرگی مانند "مهر" مسکن همچنان یکی از دغدغههای اصلی ایرانیهاست؛ برای بررسی و واکاوی دلایل بروز این اتفاق میزبان علی نیکزاد وزیر اسبق راه و شهرسازی و نایبرئیس دوم مجلس شورای اسلامی یازدهم بودیم. نیکزاد در این گفتوگو با حمایت تمامقد از طرح مسکن مهر به تشریح اقدامات صورتگرفته در این زمینه پرداخت. وی با تأکید بر اینکه در هیچ جای دنیا امکان ندارد دولتی در یک دوره 4 یا 8 ساله 4.3 میلیون مسکن شهری و روستایی را در دست بگیرد و به اتمام برساند، افزود: مجلس شورای اسلامی طرح اضطراری برای حل مشکل معیشت مردم را در اولویت کاری قرار داده است.
مشروح گفتوگو با نایبرئیس مجلس یازدهم در ادامه میآید؛
مسکن هم قبل از انقلاب و هم طی چهار دهه سپری شده از پیروزی انقلاب اسلامی همیشه مهم ترین دغدغه مردم بوده است. بعد از انقلاب دولت های مختلفی با رویکردهای متفاوتی روی کار آمدند اما مشکل مسکن همچنان حل نشد. به نظر شما به عنوان وزیر دو دولت و نماینده کنونی مجلس شورای اسلامی مشکل اصلی بخش مسکن به سیاست های مسکنی دولت ها برمی گردد یا نشأت گرفته از سیاست های کلان اقتصاد کشور بوده است. در دولت نهم و دهم هم که نگاه ویژه ای به حل مشکل مسکن بود شاهد بودیم قیمت مسکن در برخی مقاطع اوج گرفت.
نیکزاد: شکل گرفتن مجلس شورای اسلامی منوط بر این بود که کمیسیون ها شکل بگیرد، وقتی کمیسیون ها شکل بگیرد و با توجه به رویکرد جدید در مدیریت مجلس الان کمیسیون محور شده است. الان بیشتر وقت همکاران عزیز در کمیسیون ها می گذرد، پیرو پیامی که "حضرت آقا" در افتتاح مجلس و بعد توفیق ویدئو کنفرانسی که با رهبر معظم انقلاب داشتیم ایشان تاکیداتی داشتند و راس امور بودن مجلس را منوط به داشتن نمایندگان پاکدست، فعال، کارشناس و اولویت مجلس را اقتصادی، معیشتی فرهنگی فرمودند.
به شخصه معتقدم باید به دنبال فرهگ باشیم؛ فرهنگ در کشور ساخته شود خیلی از مباحث حل می شود. از درون فرهنگ شیعی-علوی حاج قاسم سلیمانی ها بیرون می آید، شهدای والا مقام، آدم های پاکدست و خدمتگذار بیرون می آید. ناگزیریم چون فرهنگ بلند مدت است، اما زندگی و معیشت و بهداشت مردم روزمره است. در این باب درباره مسکن هر دولتی آمده یک سری کارها را انجام داده است و برخی دولت ها هم کارهای زیادی انجام داده اند از جمله دولت نهم و دهم.
* رئیس جمهور مملکت هم الان نمی تواند یک خانه به یک بیخانمان مضطر بدهد، چون ندارند که بدهند
در آن دوره رئیس جمهور وقت، زمان بسیار ویژه ای را برای بخش مسکن گذاشتند، اگر تاریخ را جستجو کنید هیچ دولتی در هیچ جای دنیا امکان ندارد در یک دوره 4 یا 8 ساله 4.3 میلیون مسکن شهری و روستایی را در دست بگیرد و به اتمام برساند.
منکر زحمت عزیزان نمی شویم، زحمات قابل تقدیری را آقای مهندس سعیدی کیا در دولت نهم در جایگاه وزیر مسکن و شهرسازی کشیدند. اما کار عملیاتی نشده بود و بسیار بسیار سخت و با تلاش فراوان زیرساخت آمده شده بود. ما که وارد شدیم بستر برای عملیات آماده بود و کار را شروع کردیم از 4.3 میلیون مسکن بالغ بر 2 میلیون و 880 هزار واحد به افتتاح رسیده است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم انتقادات به مسکن مهر شکل جدیدی به خود گرفت، برخی مسئولان سابق و کنونی دولت مدعی بودند که این طرح در بیابان ها ساخته شده است. به اندازه انگشتان دست هیچکس در شهر و روستا نیامده که واحدهای مسکن مهر را پس بدهد. این دولت هم قرار بود مانده مسکن های مهر را که بالغ 520 هزار مسکن روستایی و یک میلیون مسکن شهری، قرار بود 370 تا 380 هزار واحد به اتمام برسد چراکه مسکن شهری 70 درصد پیشرفت و روستایی 30 درصد.
این دوستان اعتقاد نداشتند و کار را انجام ندادند. این را نمی پذیرم که می گویند مسکن مهر در دولت قبل موثر نبوده است. الان اگر کسی جلوی رئیس جمهور را بگیرد و بگوید به من یک خانه بدهید نمی تواند، چون ندارند. در آن مقطع در برخی سفرهای استانی، به افرادی که مستاصل بودند در همان سفرهای استانی رئیس جمهوری خانه می دادیم با آورده 2 تا 10 میلیون تومانی که آنرا هم دولت می داد.
در سفر هرمزگان در همان ساعت 12 و نیم شب تصمیم گرفته شد با توجه به این که یک خانواده در چادر مستقر بودند ساعت 6 صبح آنها را در واحد مسکن مهرشان مستقر کردیم. اینها باور نمی کردند و خیلی برای من جالب بود همان افرادی که به آنها ساعت 6 خانه دادیم جلوی استانداری گریه می کردند. علت را جویا شدیم گفتند می خواهیم رئیس جمهور را ببینیم. رئیس جمهور را دیدند و قسم می دادند رئیس جمهور را که از هرمزگان نرود چون خانه آنها را پس می گیرند، می گفتند حداقل نیکزاد را بگذارید بماند.
در سطح کلان کشور باید دو موضوع حل شود؛ هر کمیسیون در مجلس شورای اسلامی تعدادی طرح اضطراری که به معیشت بر می گردد در دست پیگیری دارد. کمیسیون عمران هم موضوع قیر را دست اجرا داشت که مجلس آنرا مصوب کرد و امیدوارم شورای محترم نگهبان کمک کند و این مصوبه به قانون تبدیل شود.
*تبدیل کشور به کارگاه عمرانی با کمک قرارگاه خاتم
در تبدیل کردن کشور به یک کارگاه عمرانی بزرگ قرارگاه خاتم الانبیاء 10 هزار میلیارد تومان از دولت طلب داشت که برای این طلب در جلسات متعدد با حضور فرمانده این قرارگاه به توافق رسیدیم تا 12000 میلیارد تومان کار جدید را شروع کند. عمده این پروژه ها ادامه طرح های نیمه تمام است که اجرای آنها با سرعت پیش خواهد رفت. در 5 استان اصفهان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کردستان و همدان که هیچ پروژه ای نداشتند قرار شده که کار جدید شروع شود. این یک کار بزرگی است.
از سوی دیگر فتاح رئیس بنیاد مستضعفان نیز در جلسه ای که با هم داشتیم اعلام کرد حاضر است پروژه های با پیشرفت فیزیکی 90 درصد به بالا را با هزینه 20 هزار میلیارد تومانی به اتمام برساند.
معنی این حرف آن است که با 20 هزار میلیارد تومان بنیاد مستضعفان 200 هزار میلیارد تومان پروژه زمین مانده به افتتاح می رسد. این یک تفکر انقلابی است که 90 درصد پروژه با 20 هزار میلیارد تومان به اتمام می رسد، ما می توانیم بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان از سبد پروژه های عمرانی نیمه تمام که عددی بالغ بر 700 هزار میلیارد تومان است را افتتاح کنیم.
در حوزه مسکن نیز مجلس جدید کار بسیار بزرگی را انجام داده است؛ همه نمایندگان علاقه مند هستند که در مجلس کاری انجام شود چراکه "حضرت آقا" در جلسه ویدئو کنفرانسی فرمودند: « مسکن مهم و کلیدی است و در سبد خانوار نقش بسیاری دارد.» مسکن دور زدن تحریم است، همه مولفه ها داخلی را دارد، عین اقتصاد مقاومتی است، ارزبری ندارد و... . دولت ها در بخش مسکن کار کرده اند و موفقیت آنها کم و بیش بوده است. اما با این همه کاملا موفق نبوده اند چون باید دو کار با هم انجام می شد. یکی اقدام لازم برای تولید انبوه مسکن و دوم قانونی برای جلوگیری از احتکار مجلس و سرمایه ای شدن مسکن. در دنیا تجربه شده است. مالیات بر خانه های خالی، مالیات بر معاملات مکرر، مالیات بر عایدی مسکن، مالیات بر زمین های بایر با دخالت دادن شهرداری ها. این مالیات ها در ایران اجرا نمی شود.
اما قانونی به نام قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن در کشور داریم که سبب تولید میلیونی مسکن شد. اقشاری که قدرت خرید آنها پایین بود به مسکن رسیدند. اما این که مسکن از کالای سرمایه ای خارج شود، عملیاتی نشد. این که می گویند 2.5 میلیون خانه خالی در کشور داریم، درست است. اگر اینها را همین الان در بازار عرضه کنند مردم قدرت خرید ندارند. مردم منظورم کارگران، کارمندان و اقشار متوسط جامعه است.
این اقشار قدرت خرید ندارند چون بانک ها و اشخاص حقیقی این خانه ها را برای احتکار و سرمایه گذاری ساخته اند. بنابراین به این رسیدیم پس از 4 دهه رسیدیم تا قانونی را تصویب کنیم هم تولید انبوه مسکن -که دولت های نهم و دهم در این مقوله بسیار موفق بود- و هم جلوگیری از احتکار مسکن را با همدیگر داشته باشیم. یکی از اینها را به نام طرح دوفوریتی قانون مالیات بر خانه های خالی درمجلس یازدهم مصوب کردیم که امیدواریم شورای نگهبان آنرا تایید کند.
همزمان طرح مسکن انقلاب در کمیسیون عمران مجلس پیش می رود، طرح دو فوریتی را پیشنهاد داده ایم. برای این طرح نظر مرکز پژوهش های مجلس را هم گرفته ایم، نظر صاحبنظران انقلاب را نیز دریافت کرده ایم ضمن این که با دوستان انقلابی در دانشگاه های مختلف در حال کار هستیم.
امیدوارم این هفته (چهارشنبه) بتوانیم طرح مذکور را که چندین و چند بار چکش کاری شده است را به صحن مجلس بیاوریم. همکاران عزیز به دو فوریت آن رای بدهند تا بتوانیم در زمانی کوتاهی به قانون تبدیل کنیم و مانند موضوع قیر عملیاتی شود. این قیر رایگان نیست و کمکی در جهت عدالت اجتماعی است. اگر این طرح مسکن تبدیل به قانون شود شاید برای اولین بار به شرط اراده و عزم دولت می توانیم با قانون مالیات هم بازدارندگی از احتکار مسکن را داشته باشیم و هم تولید انبوه مسکن با مساعدت شهرداری ها، سازمان های نظام مهندسی، سیستم بانکی عملیاتی کنیم.
اگر این لکوموتیو را بتوانیم به حرکت در آوریم 156 واگن در اقتصاد ایران راه می افتد. مسکن راه بیفتد کارخانه های فولاد، سیمان، کاشی، کارگر، مهندس راه می افتد. بعد از تولید مسکن کارخانه های تولید لوازم خانگی و آنچه برای زندگی شهری و روستایی لازم است راه می افتد. بنابراین اقدام دولت قبل در بخش مسکن بسیار اقدام انقلابی و در جهت عدالت بود. اینکه آقای رئیس جمهور به درستی به ناکامی بخش مسکن اشاره کردند، دلیلش این بود که به شخص آقای روحانی در موضوع مسکن اطلاعات غلطی دادند و آقای روحانی متوجه شده که 5.5 تا 6 سال از عمرش در باب مسکن هدر رفت.
سال 1393 در اولین دیدار هیئت دولت با رهبر معظم انقلاب، "حضرت آقا" در تذکر 15 فرمودند: «اگر کسی با اصل مسکن مهر و تسهیلات آن مشکلی دارد بدانید میلیون ها خانوار منتظر خانه دار شدن هستند و این طرح باید پیگیری و به اتمام برسد.» اگر این کار را انجام می دادند الان مجبور نبودند طرح های مسکن مهر را در قالب طرح ملی مسکن افتتاح کنند.
در بحث تولید مسکن 2 موضوع خیلی مهم است؛ هزینه ساخت و زمین. به نظر می رسد مشکلات طرح ملی مسکن که ممکن است به سرانجام نرسد همین دو موضوع بوده که تدبیرخوبی برای آنها نشده است. در طرح مجلس یازدهم برای مسکن این دو مسئله دیده شده است؟
نیکزاد: در موضوع مسکن، زمین و تسهیلات بسیار مهم است. قانون ساماندهی هنوز منسوخ نشده است، شورای عالی مسکن دارد و عوامل موثر در تولید مسکن از دستگاه های تامین کننده تاسیسات زیربنایی تا وزارت کشور، نظام مهندسی ، سیستم بانکی، تامین اجتماعی، شرکت ملی گاز، وزیر نفت و... در آن عضو هستند. رئیس شورای عالی مسکن رئیس جمهوری است و متاسفیم در این مدت که باید هر 15 روز یکبار تشکیل جلسه می دادند ولی این کار را انجام نداده اند. در دولت قبل هر 15 روز یکبار با حضور تمام اعضای هئیت دولت شورای عالی مسکن را برگزار می کردیم. مضاعف بر این که وزاری دولت دهم مانند وزیر اقتصاد، وزیر کشور، رئیس کل بانک مرکزی، وزیر رفاه و... به موضوع تولید انبوه مسکن و خانه دار کردن مردم اعتقاد داشتند.
*وزارت راه به تنهایی از عهده طرح ملی مسکن بر نمی آید
بار طرح ملی مسکن به تنهایی روی دوش وزارت راه و شهرسازی است. موفقیت مسکن هم به تنهایی توسط این وزارتخانه محال است. اگر سیستم بانکی و دولت و شخص رئیس جمهوری و وزارتخانه ها در باب واگذاری زمین بر اساس قانون کمک نکنند، مشکل تولید مسکن حل نخواهد شد. بنابراین در این طرح بر سیستم بانکی تکلیف کرده ایم باید تسهیلات پرداخت کند. تاکید هم نکرده ایم که حتما باید ارزان قیمت باشد، خط اعتباری هم نخواسته ایم. گفته ایم وقتی در کشور 1100 هزار میلیارد تسهیلات می دهید و لکوموتیو این اقتصاد مسکن است و شورای پول و اعتبار مصوب کرده، باید بین 20 تا 25 درصد (کل تسهیلات) به این بخش با سود رایج شورای پول و اعتبار تسهیلات از سوی بانک ها پرداخت شود.
هرچند از اقساط تسهیلات مسکن مهر که هنوز در اختیار بانک مسکن است و دولت در این مدت بنا بر بررسی دقیق اکثر امورات خود را از طریق این خط اعتباری انجام داده، هنوز زیر ته مانده قضیه می توان 35 هزار میلیارد تومان تسهیلات 11 درصد از طریق بانک مسکن بدون هیچ فشاری به بخش تولید مسکن پرداخت شود. طرح مورد نظر مجلس به شرطی که دولت و شخص رئیس جمهور به جهت نیاز به هماهنگی فرابخشی، قطعا عملیاتی می شود.
*حساب ملی مسکن تاسیس می شود
از سوی دیگر سازمان امور مالیاتی و وزارت اقتصاد مالیاتی را که الان وضع می شود عدد قابل توجهی است، بین 8 تا 12 هزار میلیار تومان است که اگر در حساب پیش بینی شده جمع شود، این صندوق یا حساب ملی مسکن پس از مدت کوتاهی خودگردان می شود. این یک نقش ویژه و بی بدیل در تسهیلات دهی برای بخش مسکن خواهد داشت. جالب این که کسانی که برای بخش مسکن تسهیلات دریافت کرده اند برخلاف سایر بخش ها که معوقه بسیار بالایی دارند بیش از 2 درصد معوقه ندارد. عددی که بر تسهیلات مسکن داده می شود چون به مرور زمان ارزش ملک خیلی بالا می رود، تسهیلات بسیار عدد نازلی می شود. در این شرایط کسی راضی نمی شود به ملک و مستغلات که در رهن بانک است به دلیل یک عدد کوچک خدشه وارد شود.
برای تدوین این طرح از تجربه 40 ساله نخبگان در کمیسیون عمران مجلس استفاده کرده ایم و امیدواریم این را تبدیل به قانون کنیم و همزمان دو بال را پیش ببریم. یک بال تولید انبوه مسکن و یک بال قوانین بازدارند از احتکار مسکن.
مشخصا در بحث تامین زمین در تهران فکری شده است؟
نیکزاد: در تهران گفته شده زمین های مربوط به دستگاه های دولتی الزام شده که در اختیار وزارت راه قرار گیرد. همچنین تشویق شده که نهادهای انقلابی مانند بنیاد مستضفان، ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس رضوی و ... می توانند در اختیار طرح مجلس قرار دهند. اگر هم این گونه نشد می توان شهرهای جدید را با تدابیری که بتوانیم حمل ونقل و تاسیسات زیربنایی را تامین کنیم پیش بینی شده است.
بحثی در خصوص ایجاد یک منطقه جدید در تهران برای تامین مسکن مورد نیاز مطرح شده بود، آیا این هم در طرح مجلس آماده است؟
نیکزاد: خیر بنده خبر ندارم. اولین بار است که این را می شنوم.
مردادماه 92 و پس از مراسم معارفه وزیر سابق راه و شهرسازی دولت یازدهم، برخی وزرا مسکن مهر را عامل 40 درصد تورم کشور اعلام کردند...
نیکزاد: اقتصاددانان بر این باور بودند که مسکن مهر سبب تورم شده است و می گفتند خط اعتباری 50 هزار میلیارد تومانی با ضریب فزاینده 4000 میلیارد تومان سبب 200 هزار میلیارد تومان نقدینگی و به دنبال آن تورم شده است. اگر تاریخ را نگاه کنیم جناب آقای رفسنجانی در آن مقطع کشور را با 1180 میلیارد تومان نقدینگی تحویل گرفت و با 13500 میلیارد تومان آنرا تحویل رئیس جمهور دوره اصلاحات داد. رئیس جمهور اصلاحات نقدینگی را با 92 هزار تومان به دولت نهم تحویل داد. دولت دهم هم نقدینگی را 492 هزار میلیارد تومان تحویل دولت آقای روحانی داد.
تا اینجا کمترین رشد نقدینگی مربوط به دولت نهم و دهم از نظر برابری بوده است. نقدینگی در زمان حاضر 2700 هزار میلیارد تومان (2700 تریلیون تومان) است. پایه پولی هم 380 هزار میلیارد تومان است. برای من سئوال پیش می آید که این نقدینگی کجا رفته است؟ به بازار مسکن رفته، به بخش صنعت یا کشاورزی رفته؟ پاسخ این سئوال منفی است. دولت ها بین 5 تا 7 برابر نقدینگی را افزایش داده اند اما دولت قبل حداقل از قِبل این افزایش نقدینگی 4.3 میلیون واحد مسکن شهری و روستایی را ساخت. اگر این را به بُعد خانوار ضرب کنیم زمانیکه کشور 75 میلیون نفر جمعیت داشت، 15 میلیون نفر انسان در جمهوری اسلامی ایران در شهر و روستا خانه دار شدند. این به عدالت اجتماعی نزدیک است، این یک کار انقلابی بود. اما الان نقدینگی به 2700 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. چه اتفاقی افتاده است؟ اگر کشاورزی یا صنعت رشد کرده است که ممنونیم. اگر مسکن تولید شده ممنون. در آن مقطع اقتصاددانان گفتند مسکن مهر باعث تورم شده است.خیلی خوب، الان چگونه نقدینگی بالا رفته است؟؟
سال 92 در مقطعی این قبیل حرف ها را بیان می کردند. در دولت دوازدهم هم نقدینگی بالا رفت و هم تورم عدد 47 درصدی را ثبت کرد. اگر در مقطع دولت نهم و دهم که یک خط اعتباری از بانک مرکزی دریافت شد و از آن برای 16.5 میلیون ایرانی خانه ساختیم الان که نقدینگی سر به فلک کشیده هیچ اتفاقی در بخش مسکن روی نداده است.
زمانی اعلام کردند که در بافت های فرسوده کل محله را می سازیم . در این راستا نیز اعلام شد که سالانه 270 محله احیا می کنیم. آقای رئیس جمهور این را گفت و افتتاح کرد. الان بیایند بگویند فان محله را در تهران یا استان های دیگر یک محله را کوبیدیم و تمام شد. فقط یک محله را بگویند.
مجلس یازدهم طرح های خوبی را در حوزه های مختلف اقتصادی در دستور کار قرار داده، با توجه به این که طی 7 سال اخیر در بخشی مانند مسکن اقدامی انجام نشده می توان به همراهی دولت برای اجرای این برنامه ها امیدوار بود؟
نیکزاد: در انتخابات سال قبل، افکار عمومی و کسانیکه در انتخابات شرکت کردند نمره قبولی به دولت ندادند. نمره قبولی به مجلس دهم هم ندادند. بخش قابل توجهی از همکاران مجلسدهم در مجلس یازدهم هم حضور دارند و متخصص و محترم هستند. اما برآیند کار آنها نمره قبولی نبود. مجلس یازدهم مستقر شد و مردم از نمایندگان تغییر، پاکی، کارشناسی، انقلابی بودن را خواستند. "حضرت آقا" تعبیر فرمودند: «قوی ترین و انقلابی ترین مجلس.» ایشان فرمودند: «مجلس مظهر امید و مظهر انتظار مردم است.» مشخص که یک اتفاقی را باید این مجلس شکل بدهد.
معتقدم باید روی فرهنگ کار کنیم، انقلاب ما انقلاب فرهنگی بود. انسان هایی که بتوانند با فرهنگ بتوانند مسائل را حل کنند از داخل آن شهدایی مانند حاج قاسم سلیمانی بیرون می آیند. اما الان ناگریزیم به رسیدگی اقتصاد و معیشت این یک اضطرار است. دولت ناگزیر است با مجلس همراهی کند. اگر همراهی نکند دیگر نمی تواند ادامه بدهد.کمیسیون فرهنگی طرح جمعیت خانوده را پیش می برد. کمیسیون اقتصادی طرح بالا رفتن ارزش پول ملی، پایین آوردن قیمت ارز در مقابل ریال را در دستور کار دارد. کمیسیون انرژی تغییر در یارانه ها را پیش می برد. کمیسیون عمران تبدیل کشور به کارگاه عمرانی و حل مشکل مسکن را پیگیری می کند. کمیسیون امنیت اقتدار و عظمت و عزت ایران را در عرصه بین المللی دنبال می کند. کمیسیون های ویژه نحوه استفاده از ظرفیت 15 کشور همسایه (با جمعیت 600 میلیون نفر) در تجارت را دستور کار دارد. این که دولت وجهی برای این موضوع قائل نباشد مجلس از ابزار خود استفاده می کند.
*صبر مجلس حدی دارد
چه ابزاری؟
نیکزاد: ابزار و قدرت مجلس مشخص است؛ مجلس و هیئت رئیسه و شخص رئیس مجلس یک طرحی به نام شفاف سازی، کارآمدسازی، مردمی سازی، هوشمند سازی دارد. این طرح می گوید ما باید کارآمد شویم، مردمی شویم، شفاف و هوشمندانه کار کنیم. دولت به نظرم باید از این پتانسیل مجلس که رهبر معظم انقلاب آنرا به سه دسته تقسیم فرمودند استفاده کنند. "حضرت آقا" فرمودند جوانان انقلابی دارای اندیشه، مدیران اجرایی با سابقه اجرایی انقلابی و افراد دارای تجربه ارزشمند در قانون گذاری.
از این رو دولت ناگزیر است با مجلس همراهی کند. در بحث بودجه، معیشت، اقتصاد، خودکفایی در مواد اولیه، کشاورزی و...مجلس همراهی می کند. به عنوان یک نماینده می گویم در کمیسیون ها و در صحن با نمایندگان مردم زندگی می کنم و افکار آنها را می بینم. هر طرح انقلابی باشد که بتواند معیشت و اقتصاد زندگی مردم را کمک کند مجلس کار ویژه می کند. دولت هر طرحی را ارائه کند که سبب گشایش اقتصاد مردم شود مجلس کمک می کند.
البته صبر مجلس هم حدی دارد و تا زمانی صبر می کند که مردم بدانند مجلس انقلابی بودن خود را حفظ کرده است. اگر زمانی دیدند دولت به هیچ صراطی مستقیم نیست از ابزار نظارتی در مورد وزرا و بقیه استفاده خواهد کرد. امیدواریم کار به اینجا نکشد. البته شهادت می دهم در جایگاه هیئت رئیسه مجلس وزرا، سازمان ها و ... همکاری بسیار خوبی را داشته اند.
*فولاد و سیمان درگیر فساد، رانت و اهمال کاری است
چند ماهی است که قیمت سیمان و فولاد در کشور افزایش یافته و ساخت و ساز بخش مسکن را تحت تاثیر قرار داده است. مجلس چه برنامه ای برای کترل قیمت این نهاده های ساختمانی دارد؟
نیکزاد: برای بنده غیرقابل قبول است. در کشوری هستیم که سالانه حدود 28 میلیون تن فولاد تولید می شود، مصرف ما 16 تا 17 میلیون تن است. همه مواد اولیه تولید فولاد را در کشور داریم، ارزبری فولاد پایین است. فولاد صادر نشده و صادرات آن حدود 30 کاهش یافته است. از سوی دیگر کارخانه ها هم تعطیل نشده است و اتفاق ویژه ای هم در کشور نیفتاده است. با این حال فولادی که با قیمت جهانی هر کیلوگرم مییلگرد باید 8000 تومان باشد، 13 هزار تومان فروخته می شود. این غیر از فساد، رانت و اهمال کاری چیز دیگری نیست.
در جمهوری اسلامی ایران بالغ بر 61 میلیون تن سیمان تولید می شود و مصرف داخلی حدود 50 میلیون تن است. همه کارخانه های تولید سیمان با کمتر از ظرفیت فعالیت می کنند، سیمان صادر نشده است. آمار صادرات بالا نرفته است و بگوییم خیلی ممنون فشار را تحمل می کنیم که ارز آوری داشته باشیم. خیر این گونه نبوده است، هیچکدام از کارخانه ها هم از چرخه تولید خارج نشده اند اما با این وجود سیمان 50 کیلویی 24 هزار تومان می شود در صورتیکه سال گذشته 8000 تومان بوده است. یعنی 300 درصد رشد. این قابل قبول نیست. در جلسه با سرپرست سابق وزارت صمت وی قبول کرد که می توان سیمان با قیمت 13500 تومان یا 17500 تومان با ارزش افزوده عرضه شود.
دولت باید به شدت با رانت خواران و جیره خواران برخورد کنند. اینها می خواهند کار کنند اما نمی دانم چرا کار محکم نیست. به عنوان مثال چرا 20 درصد باقیمانده شبکه ملی اطلاعات به اتمام نمی رسد این به حق خواسته رهبر معظم انقلاب از ماست، خواسته فرهگ از ماست، خواسته متدین و خانواده و اصحاب رسانه از ماست. آقای وزیر ارتباطات به مقام معظم رهبری گزارش داده که شبکه ملی اطلاعات 80 درصد پیشرفت کار دارد. کمیسیون صنایع مجلس و بنده در جایگاه خادم مردم باید از وزیر ارتباطات بخواهیم شبکه ملی اطلاعات را تکمیل کند. وی باید بداند که یک کارنامه بسیار درخشانی از وزیر ارتباطات به جای می ماند اگر این کار را به اتمام برساند.
یا این که وقتی در مجلس دهم به وزیر نفت اجازه داده شد که به مردم نفت بفروشد یا به کسانیکه مطالبات قطعی دارند نفت خام بدهد، با آن که این افراد با پروتکل مد نظر وزیر نفت، نفت را بفروشند و خط قرمز وزیر محترم نفت را رعایت می کنند چرا نفت را در اختیار اینها قرار نمی دهد در حالی که نفت تولید می کنیم اما به لحاظ مباحث کرونا و اقتصاد جهانی نمی توانیم نفت بفروشیم. در هیئت رئیسه اینها را پیگیری کرده ایم و تا حدودی موفق بوده ایم. در کمیسیون عمران مجلس آمده اند پاسخ داده اند. اما مردم دنبال عمل هستند الان کارگروه های متعددی را رئیس مجلس از اول وقت تا پاسی از شب گذاشته و می خواهد راهکار به دولت ارائه دهد. دولت باید از این فرصت استفاده کند، ما ناگزیریم به نفع مردم و انقلاب تصمیم بگیریم.
در بحث برخورد با مسئولانی که کم کاری کرده اند، رئیس قوه قضاییه بر این مسئله تاکید داشته است. از سوی دیگر با توجه به کمک کاری صورت گرفته در بخش مسکن نباید دادگاهی تشکیل شود و برخی وزاری سابق پاسخگوی عملکرد خودشان باشند؟
نیکزاد: رئیس جمهوری در کمال شجاعت می گوید ما در بحث مسکن کم کاری کرده ایم، وقتی این را تکرار می کنیم این شائبه ایجاد می شود که این مسئله تبدیل به یک ابزار سیاسی شده و دیگر کسی نمی آید اعتراف به حق کند. باز هم می گویم درباره بخش مسکن اطلاعات غلط به آقای رئیس جمهوری دادند و چون تخصص آنرا نداشت متوجه نشد.
این که فکر کنیم می شود با دنیا آشتی کرد و شرکت های بزرگ خارجی می آیند در کشور سرمایه گذاری کنند، از این سرمایه گذاری ها تولید، اقتصاد و اشتغال شکوفا می شود و مردم پس انداز خواهد داشت، بخش خصوصی مسکن را عرضه می کند و مردم خانه دار می شود، این یک مبنای فکری در دولت یازدهم داشت که عملی نشد. در همین تهران زمانی هتل ها برای هیئت های خارجی جا نداشتند، آخر کار چه شد؟ سرمایه گذاری نکردند.
اگر برجام سبب شکوفایی اقتصاد و برداشتن بالمره تحریم ها و حل شدن سوئیفت، شکوفا شدن اقتصاد و اینکه دیگران بیایند نفت را صادر کنند، بود قبول می کردند. اما آقا و رهبر ما همان روز اول گفتند آمریکا در هیچ مقطعی هیچ زمانی نمی گذارد جمهوری اسلامی ایران در دنیا به امپراتوری تبدیل شود. اعتقاد داریم اگر دنیا چوب لای چرخ ایران نمی گذاشت، جمهوری اسلامی ایران به انقلاب اسلامی تبدل می شد. همان انقلاب اسلامی که به یمن، سوریه، لبنان، ونزوئلا رسیده است. انقلاب اسلامی که شد با آرمان های الهی و انسانی شد. جمهوری اسلامی که شد آدم هایی در جمهوری اسلامی چه در دولت چه در مجلس نتوانستند آرمان های انقلاب اسلامی را در نظر بگیرند. انسانی در تراز شهید قاسم سلیمانی آرمان های انقلابی داشت. این که دوستان ما کوتاهی کرده اند در آن شک نکنید. این که فکر می کردند با نگاه به بیرون مشکل را حل کنند نتوانستند، از روز اول به درون اعتقاد داشتیم ضمن این که به بیرون نیز عزتمندانه و با رعایت منافع ملی کار می کنیم.
از مذاکره با تمام کشورها به جز با رژیم صهیونیستی و آمریکا به دلیل نهی رهبر معظم انقلاب ابایی نداریم به شرط این که منافع و عزت ملی رعایت شود. بنده درباره محاکمه افراد نظر نمی دهم، اما افکار عمومی استراژی اینها را درباره اقدامات اجرایی نپذیرفت و نمره قبولی نداد.
محله سازی دولت و حضور در بافت فرسوده به نتیجه نرسید، مسکن اجتماعی به نتیجه نرسید. شهردار کنونی مجلس معتقد بود باید بافت های فرسوده را احیا کنیم. آقای حناچی امروز بیاید بگوید چند هکتار از بافت های فرسوده را احیا کرده است. 172 هزار هکتار بافت فرسوده داریم که باید حتما احیا شود اما دولت باید یارانه دهد. توجیه اقتصاد در پروژه های احیای فرسوده نباشد، موفق نمی شود. هنوز هم می گویم اگر رئیس جمهوری طرح ملی مسکن را یاری نکند وزیر راه و شهرسازی نمی تواند آنرا به سرمنزل مقصود برساند. باید تسهیلات برای این طرح ارائه شود. تا امروز یک ریال به طرح ملی مسکن تخصیص نیافته است. بنابراین رئیس دولت همه ارگان ها و دستگاه های دخیل در مسکن را باید برای موفقیت طرح ملی مسکن بسیج کند.
گمانه زنی هایی درباره حضور شما در رقابت های انتخابات سال آینده وجود دارد...
نیکزاد: بنده همواره حقوق بگیر دولت بوده ام و هیچ وقت کار خصوصی برای خودم نکرده ایم. یک خانه در اردبیل و تهران برای استفاده شخصی ساخته ام. هیچ وقت نگفته ام نان و ماست می خورم و یخچالم هم خالی است.
نماینده ای که خانه 500 متری در تهران دارد چرا باید از امکان 200 میلیون تومانی مجلس استفاده کند؟
نیکزاد: ما با نمایندگان تهران کاری نداریم، اینها نه ارباب رجوع دارند نه شغلی از آنها می خواهند. نه این که مردم اینها را می شناسند. در شهرستان ها مثلا در حوزه انتخابیه بنده چهار شهرستان دارد. اگر نمی خواستم به شهرستان ها بروم بیخود کردم که نماینده شدم. وقتی نماینده شدم باید به شهرستان ها بروم. در این شهرستان ها باید 4 دفتر بگیریم و هر کدام 2 نفر باید کار کنند. مجلس کلا 12 میلیون تومان برای چهار دفتر می دهد و می گوید دفتر را مدیریت کند. چگونه باید مدیریت کنیم. دو راه دارد؛ یکی این که یک اسپانسر بگیریم که یک سال دو سال، سه سال چیزی نمی گوید. در سال چهارم حیثیت نماینده را می برد. با عدد و رقمی که میدهند باید تلفن، رفتوآمد، دفتر و... را مدیریت کنید.