به گزارش مشرق، حجت الاسلام محمدمهدی زارعی گلپایگانی گفت: اربعین نه یک روز بلکه یک فرهنگ و فرهنگ اتصال و ارتباط با سید و سالار شهیدان است. اگر روز عاشورا جلوه ای در میان شیعیان دارد ولی روز اربعین جلوه ای دیگر دارد.

وی افزود: روز عاشورا روز شهادت و یادآور مصیبت های سیدالشهدا (ع) و تاریخ غمباری است که بر امت گذشته و امام حسین (ع) برای احیای مکتب نورانی اسلام و برای اصلاح امت پیامبر و نجات امت از شر افراد شرور که بر مردم مسلط شده بودند، قیام کردند و به شهادت رسیدند ولی روز اربعین در حقیقت روزی است که ما برای تجدید عهد با یک شهید بزرگوار آمده ایم که اگر خودشان به حسب ظاهر نیستند ولی خط و آرمانشان هست.

به عبارت دیگر عاشورا تمام شدن خط حق نیست. اگرچه سپاهیان حق در آن روز در سرزمین کربلا به خاک و خون کشیده شدند و امام حق به شهادت رسید خط حق استمرار دارد و ما آمده ایم تا بگوییم اگر چه دیر رسیدیم؛ ما بر این خط هستیم و سیدالشهدا (ع) تجلی آیه ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا و زنده هستند.

وی اضافه کرد: وقتی به زیارت می آییم ضمن تجدید عهد، اعلام می‌کنیم بر همین خط پایدار و استوار هستیم و این همه تاکیدی که به زیارت به صورت کلی و به ویژه به زیارت اربعین شده به دلیل آن است که خودمان را در افق متعالی سیدالشهدا (ع) تعریف کنیم و جایگاه خودمان را در این آرمان ها بیابیم.

این استاد حوزه با اشاره به فرازهایی از زیارت اربعین گفت: در زیارت اربعین ما با ویژگی های امام حسین(ع) و یادآوری شخصیت ایشان آشنا می شویم و در بخشی از زیارت می گوییم سلام بر ولی خدا و حبیب او؛ سلام بر خلیل خدا و برگزیده او. این ویژگی ها بازگو می شود تا به مرحله‌ای می رسیم که نزد خدا شهادت می دهیم و خدا را بر این باور و عقیده و دلبستگی به سیدالشهدا (ع) شاهد می گیریم.

از دشمنان امام حسین (ع) فاصله بگیریم

وی افزود: در این زیارت به مباحث دیگری می رسیم که به آرمان های سیدالشهدا و اهداف ایشان اشاره می کند و از طرف دیگر به دشمن شناسی از نوع شخصیت و اخلاق و روحیات پرداخته شده که چه افرادی با چه ویژگی های اخلاقی و با چه انحطاط شخصیتی روبروی سیدالشهدا قرار گرفتند و یک زمینه ای باز میشود برای اینکه من به عنوان زائر از اخلاق دشمنان امام حسین(ع) فاصله بگیرم.

امام صادق (ع) فرمود وقتی روز بلند شد این زیارت را بخوانید و آن حضرت در قسمتی که باید شهادت بدهیم، اینگونه برای ما انشا کردند که امام حسین(ع) راه بهانه تراشی را قطع و حجت را بر مردم تمام کرد و دلسوزی خود را به مردم هدیه داد.

بخشش امام حسین (ع)

وی ادامه داد: ما در این زیارت می گوییم خدایا من شهادت می دهم امام حسین (ع) خون خود را در راه تو بذل کرد تا بندگان تو از ناآگاهی و سرگردانی ناشی از گمراهی نجات پیدا کنند.

زارعی درباره کلمه بذل گفت: به هر گونه بخشش و عطایی بذل گفته نمی شود؛ بلکه به آن چیزی گفته می شود که وقتی انجام می دهید برای شما سنگین نیست و احساس می کنید کوچک است و اهمیتی ندارد. لذا توقع هم ندارید که تشکر ویژه ای شود. مثلاً اگر به کسی هدیه سنگین بدهیم، توقع تشکر از طرف مقابل داریم اما ممکن است هدیه ما مهم نباشد مثلاً خرمایی تعارف می کنیم و در این صورت تصور نمی‌کنیم لطف بزرگی کرده‌ایم و حتی ممکن است بگوییم طرف مقابل لطف کرده که خرما را بر داشته تا کار ما به نتیجه برسد.

بذل به بخشش هایی می گویند که از نظر شخص بخشنده، بزرگ و سنگین نیست. سیدالشهدا خون خود را بذل کردند. یعنی این کار را بزرگ ندیدند و منتی هم ندارند و حتی احساس نمی کنند لطف بزرگی برای خدا و دین خدا کرده‌اند و این خون دادن و تقدیم جان به عنوان یک هدیه خیلی سنگین نیست. شاید این نکته را بتوان برداشت کرد که سید الشهدا نمی خواهد منتی بر خدا بگذارد. یعنی برای امام حسین(ع) که خدا بزرگترین است، بخشیدن جان کار سنگینی نیست؛ اگر چه ظلم دشمن ظلم سنگینی است و این ظلم در آسمان‌ها و زمین سنگین بود اما برای سیدالشهدا (ع) سنگین نیست.

این استاد حوزه ادامه داد: نکته دوم در کلمه مهجه به معنای خون است ولی در زبان عربی به خونی گفته می شود که از قلب ریخته می شود. یعنی آن حضرت آخرین قطره های خون خود را نثار کرد. چون سیدالشهدا اینقدر با دست و دلبازی آخرین قطره های خون خود را هدیه کردند که من به عنوان زائر باید به این فکر باشم که خود را با این خط همراه کنم و همچون آن حضرت تلاش کنم تا بندگان خدا را از از ناآگاهی نجات دهم.  

تلخی جهالت مردم از زخم شمشیر بدتر است

زارعی افزود: مشخص می‌شود که تلخی و دردناکی جهالت مردم از تلخی و دردناکی  شمشیرها سخت تر بوده است و امام حسین (ع) برای این که این ناآگاهی برطرف شود این شهادت را می پذیرد. ناآگاهی به معنای آن نیست که اطلاعات عمومی بسیاری داشته باشیم. ناآگاهی و جهالت یک منش است که ممکن است کسی سطح تحصیلات بالا داشته باشد ولی اینگونه زندگی کند. انسانی که هوا و هوس و تعصبات بر او حاکم باشد و کسی که اسیر هوا و هوس دیگران و تعصبات دیگران باشد جاهل است.

امام حسین (ع) می‌خواهد جهالتی را پاک کند که بر امت تحمیل شده و انسان ها اسیر هوا و هوس دشمنان خدا و جریان باطل شده و زندگی آگاهانه ای ندارند. امروز نیز هنر دشمن این است که ناآگاهی را پخش کند حتی جایی که به حسب ظاهر اگاهای های مخدوش و اطلاعات تحریف شده را منتقل می کند به خاطر آن است که ما بیدار نشویم و نفهمیم.

مرگی در متنِ آگاهی داشته باشیم

زارعی گفت: پیام سید الشهدا این است که باید آگاه زندگی کرد و فهمیده در میدان‌های زندگی قدم برداشت و نهایتاً مرگ انسان باید مرگی در متن ‌آگاهی ها باشد نه در متن جهالت ها و توهمات. امروز رسانه های دشمن تلاش می کند از آگاهی های واقعی و انتشار خبرهای صحیح و ارزشمند جلوگیری شود و خبرهای تحریف شده و دست دوم و خبرهایی که اولویت سوم یا چهارم نیست را چنان پرهیجان به ذهن ما بنشاند که گویی بزرگترین خبرهای جهان همین هاست. 

وی افزود: اینها بخشی از تمام تلاش هایی است که با آن می خواهند ما را جاهل نگه دارند و سرگردانی را بر ما تحمیل کنند تا راه را گم کنیم و اولویت‌های ما فراموش شود و سرگرم مسائل بی ارزش شویم و در نتیجه  متحیر و سرگردان بمانیم. همین تبیین امام صادق (ع) از هدف سیدالشهدا (ع) دنیایی از حرف دارد که آن ناآگاهی با این سرگردانی ناشی از گمراهی چه اندازه می تواند بشر را منحط و تهی کند و به خاک سیاه نشاند.

من به عنوان زائر در این روز می ‌گویم اگر سیدالشهدا در آن روز شهید شد، امروز می خواهیم بگوییم پرچم او را زمین نمی گذاریم چون هدف این است و لذا امتی که با امام حسین (ع) بیعت می کند در راستای این سخن قرار می گیرد و فکر، اندیشه، تصمیم و حرکت هایشان در راستای این تبیین قرار می گیرد.

با پای دل به سمت امام حسین (ع) حرکت کنیم

وی افزود: دستاورد اربعین باید این باشد که یک حرکت جمعی برای رهایی بندگان خدا و همه انسان چنین نگاهی از ناآگاهی ها و گمراهی ها و سرگردانی ها تلاش صورت گیرد. یعنی تمام شور اربعین منتهی به این موضوع متعالی شود و طبیعی است که زیارت اربعین قرار است ما را به اینجا برساند.

زارعی اضافه کرد: به همین دلیل بزرگان تاکید دارند  زیارت اربعین را به عنوان یک ظرفیت متعالی شیعه برای آماده سازی همه دنیا جهت ظهور امام زمان (عج) درنظر بگیریم که چنین ظرفیتی آمیخته به شور و شعوری حیات بخش برای انسان‌هاست و می‌تواند انسان‌ها را به آن جایگاه رفیع برساند. اگر امسال از زیارت محروم هستیم با پای دل به سمت امام حسین (ع) حرکت و زیارت اربعین را از دور قرائت کنیم و عاشقانه و صادقانه این خواسته ها را از خدا بخواهیم تا جزء زائران امام حسین (ع) و کسانی باشیم که به فرهنگ اربعین دست یافتند.

حرکت به سوی مقصود

این استاد حوزه افزود: زمانی که به سمت کربلا پیاده روی می کردیم یک خبرنگار خارجی سوال کرد با توجه به وسایل نقلیه امروزی چه نیازی وجود دارد که پیاده این مسیر را طی کنید و من برای او توضیح دادم میان مقصود و مقصد تفاوت وجود دارد.

وی اضافه کرد: گاهی مقصد انسان بازار است ولی مقصودش رسیدن به بازار نیست، بلکه مقصودش خریدن یک کالا است. اگرچه مقصد ما کربلا و رسیدن به حرم سیدالشهدا(ع) است ولی مقصود ما چیز دیگری است.  ما در این پیاده روی اگر چه دیرتر به مقصد می رسیم زودتر به مقصود می رسیم. با حسرتی که در دل داریم و با عشقی در دل ها شعله ور است با توجه به این مضامین نورانی اگر به مقصد نرسیدیم به مقصود برسیم.