به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، داستان شبه جزیره کره را شاید بتوان به عنوان یکی از تراژدی های خاموش یک صد سال اخیر معرفی کرد؛ منطقه ای که در قرن بیستم بین ابرقدرت های مختلفی مثل ژاپن، شوروی سابق و آمریکا دست به دست شده و امروز نیز میراث آن، رویارویی دو همسایه در مقابل هم و زندگی کردن در شرایطی نزدیک به جنگ است. در حقیقت آنچه امروز به عنوان کره جنوبی و کره شمالی یاد می شود، میراث تقسیم مناطق توسط قدرت های جهانی در پایان جنگ جهانی دوم بود؛ جایی که شوروی سابق در شمال و آمریکا در جنوب مستقر شده بود و سهم این رقابت ابرقدرت ها، دوری و خصومت میان ملت هایی بود که سالهای سال، همسایه یکدیگر و با مراودات مختلف، مشغول زندگی بودند.
بیشتر بخوانید:
با ورود نیروهای فرامنطقه ای، مدار ۳۸ درجه بدل به خط جدایی دو ملت شد و در تابستان ۱۹۵۰ میلادی، نیروهای کمونیست از شمال به سمت جنوب حمله کرده و به نوعی اولین جنگ بزرگ بعد از جنگ جهانی دوم و اولین رویارویی بین دو ابرقدرت رخ داد. نیروهای کره شمالی با کمک های شوروی و چین به سرعت به سمت آخرین مرزهای نیروهای جنوبی حرکت می کردند که با ضد حمله سنگین آمریکا و نیروهای متحد رو به رو شده و مجبور عقب نشینی شدند. در مقطعی از جنگ، نیروهای آمریکایی از هزاران کیلومتر دورتر، حتی با عبور از خطوط قبل از جنگ تقریبا کل کره را تصرف کرده و به نزدیک مرزهای چین رسیدند. با احساس خطر و ورود چین به میدان نبرد، ناگهان حجم عظیم نیروی انسانی اضافه شده به جبهه کمونیستی دوباره ورق جنگ را برگردانده و در نهایت در تابستان سال ۱۹۵۳ تقریبا جنگ در همان مناطقی که شروع شده بود پایان یافت.
از آن زمان تا به امروز این دو کشور درگیر یک دوره به نظر بی پایان از مسلح سازی و آمادگی برای حمله طرف مقابل هستند و با وجود اتمام جنگ سرد و بهبود روابط بین بسیاری از دشمنان قدیمی، هنوز دو کره به دلیل فشارها و تحریک های خارجی، با دید خصمانه به یکدیگر نگاه کرده و در مواردی نیز درگیری های مرزی، هوایی، دریایی و توپخانه ای نیز با تلفات قابل توجه بین طرفین روی داده و چشم انداز خاصی از صلح و حل دوستانه به دلیل همین تحریک و فشار خارجی بویژه غربی ها وجود ندارد.
آمریکا و تبدیل کره جنوبی به یک پایگاه بزرگ
بعد از پایان جنگ جهانی دوم و خصوصا بعد از پایان جنگ کره، آمریکا یک فرماندهی به ظاهر مشترک با ارتش کره جنوبی تاسیس کرده و از آن زمان تا به امروز، همیشه بیش از ۲۰ هزار نظامی آمریکایی در این کشور حضور داشته اند. اگر بخواهیم به برخی از ارقام در این خصوص اشاره کنیم می توان گفت که در سال ۱۹۵۰ و درست قبل از شروع جنگ بین دو کره، تعداد نظامیان آمریکایی در این کشور تنها ۵۱۰ نفر بوده که در سالهای بعد و در اوج جنگ و در بالاترین حالت به بیش از ۳۲۰ هزار نفر نظامی رسید. بعد از پایان جنگ این رقم کاهش قابل ملاحظه ای پیدا کرده و در طول جنگ سرد معمولا رقمی بین ۴۰ الی ۶۰ هزار نفر نظامی آمریکایی در کره جنوبی حضور داشتند.
تصویر از منطقه معروف مرزی بین دو کره که از سمت کره جنوبی گرفته شده است
بعد از پایان جنگ سرد، این رقم به حدود ۳۰ هزار کاهش پیدا کرد و کم کم با کاهش بخشی از تنش ها با فروپاشی شوروی و افزایش سطح روابط دوستانه آمریکا و چین از یک سو و افزایش قدرت ارتش کره جنوبی از سمت دیگر، روند نیروهای آمریکایی از بعد نفر و افزایش تجهیزات، همچنان ادامه پیدا کرد و در نهایت در سال ۲۰۲۰ میلادی چیزی در حدود ۲۸ هزار و ۵۰۰ نفر نظامی آمریکایی در این کشور حضور داشته اند که به نوعی کمترین رقم بعد از پایان جنگ کره تا به امروز است. اما نکته جالب این که این مقدار از نیروی نظامی آمریکا بعد از ژاپن و آلمان به عنوان دو کشور شکست خورده در جنگ جهانی دوم، بیشترین تعداد حضور نظامی آمریکایی خارج از خاک آمریکا محسوب می شود.
تصویر هوایی از پایگاه هوایی اوسان در اختیار ارتش آمریکا در کره جنوبی
تصویری از بخشی از پادگان یونسنگ متعلق به ارتش آمریکا در سئول
تصویری از بخشی از پادگان یونسنگ متعلق به ارتش آمریکا در سئول که مهم ترین پایگاه نظامی آمریکا در کره جنوبی محسوب می شود
در حال حاضر آمریکا در دو پایگاه هوایی، یک پایگاه دریایی و حدود ۱۲ پایگاه مربوط به نیروی زمینی در کره جنوبی حضور دارد. از واحدهای بزرگ و در اصطلاح مادر که یگان های آنها در کره جنوبی حضور دارند، می توان به ارتش هشتم از نیروی زمینی، نیروی هوایی هفتم، واحد دریایی و سپاه تفنگداران دریایی مستقر در کره جنوبی و فرماندهی عملیات ویژه در کره اشاره کرد. پایگاه هوایی کونسان، پایگاه هوایی اوسان، پایگاه نیروی زمینی کمپ ایگل، کمپ کارول، کمپ استنلی و پایگاه دریایی چینهایی از جمله این مراکز نظامی هستند.
تاجر با استراتژی جدید وارد بازی کره شد
با روی کار آمدن ترامپ، شاهد بروز حرکات به نوعی عجیب از طرف او بودیم. حرکاتی که به نظر بسیاری از کارشناسان موجب آزردگی متحدان سنتی و حتی اتحاد آن ها برای حمایت از رقیب او در انتخابات و در نهایت خروج ترامپ از کاخ سفید شد. یکی از بحث های اولیه پس از حضور ترامپ در کاخ سفید، افزایش هزینه های دفاعی کشورهای دوست و متحد آمریکا بود. این مسئله در ناتو تحت عنوان افزایش سهم کشورهای عضو در بودجه دفاعی و در جایی مثل حکومت سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس به شکلی علنی و صحبت های گاهی اوقات تمسخر آمیز ترامپ، مبنی بر پرداخت پول در مقابل حفاظت آمریکا از آنها در مقابل تهدیدات، کشید.
ترامپ در دیداری با رییس جمهور کره جنوبی و رهبر کره شمالی در مرز دو کره
اما در خصوص شرق آسیا و دو کشور ژاپن و کره جنوبی، ماجرای به شکل خاصی وارد مراحلی شد که شاید تا پیش از این کسی تصور آن را نمی کرد. دو کشور ژاپن و کره جنوبی ناگهان با درخواست آمریکا برای افزایش شدید پرداخت پول از طرف این دو کشور برای نظامیان آمریکایی حاضر در این کشور ها رو به رو شدند. در سال ۲۰۱۵ میلادی هزینه پرداخت شده از طرف کره جنوبی برای نظامیان آمریکایی حدود ۹۳۲ میلیارد وون بوده است. در توافق مربوط به سال ۲۰۲۰ که در اواخر سال ۲۰۱۹ بین دو طرف امضاء شد این رقم به حدود ۱.۰۴ تریلیارد وون ( 927 میلیون دلار ) رسیده است و حالا دولت ترامپ در اخرین روزهای خود، در حال فشار به دولت کره جنوبی برای افزایش این رقم برای سال بعدی به رقم ۵ میلیارد دلار است که افزایشی تقریبا ۵ برابری را نشان میدهد.
چنین باج هنگفتی، نشان می دهد پشت پرده اینکه علی رغم تمایل دو کشور همسایه در شبه جزیره کره برای کاهش اختلافات و افزایش سطح همکاریها، چرا امکان به نتیجه رسیدن این تفاهمات وجود ندارد، این است که اگر این دو کشور بدون دخالت آمریکا مشکلات فیمابین را حل کنند، عملا پایگاههای نظامی متعدد این کشور و هزینه هایی که از کره جنوبی دریافت میکند، تداوم نخواهد داشت.
از طرف دیگر ترامپ ضمن افزایش فشارها در این بخش، روابط با کره شمالی را نیز در دستور کار قرار داد که حتی به چند دیدار بین رهبران دو کشور موجب شده و علیرغم برخی خوشبینی های اولیه که ترامپ در این حوزه شاید با رفتارهای عجیب خود بتواند ققل نزدیک به ۷۰ سال چالش و بحران در شبه جزیره کره را یک بار برای همیشه حل کند نیز بعد از مدتی با عدم ارائه امتیاز خاصی از طرف آمریکا به کره شمالی در ضمن افزایش تهدیدات لفظی و نیز عدم عقب نشینی خاصی از طرف این کشور تبدیل به یکی دیگر از خاطرات دوران ۴ ساله ریاست جمهوری این تاجر نیویورکی پیوست.
بازگرداندن سایتهای نظامی به سئول؛ گروکشیها ادامه دارد
اما نکته قابل توجه اینجاست که در سال ۲۰۰۲ میلادی توافقی بین کره جنوبی و آمریکا حاصل شد که بر اساس آن، آمریکا ۸۰ سایت نظامی را در طول سالهای آینده به کره جنوبی تحویل دهد و در حال حاضر نیز بحث ها برای آزادسازی ۱۲ سایت از آن ۸۰ سایت بین طرفین در جریان است. در تعریف سایت نظامی باید متذکر شد که معنی این واژه صرفا بخش های مشخصی از پایگاه ها و تاسیسات نظامی است و کل پایگاه ها یا مراکز نظامی در اختیار آمریکا را شامل نمی شود. به طور تقریبی، طبق این توافق آمریکا کنترل حدود ۱.۴۵ میلیون متر مربع زمین را به دولت کره جنوبی واگذار میکند که از جمله آن میتوان به کمپ هلی برن در شهر «دائه گو»، کمپ جکسون و کمپ موبایل در شهر «اوجیئونگ بو» و «مجموعه گلف سانگنام» در شهر هانام اشاره کرد.
کارشناسان کرهای در حال بازبینی سطح آلودگی در یکی از سایتهای نظامی آمریکا که به این کشور تحویل شده
نقشه کلی ارائه شده توسط وزارت دفاع کره جنوبی از ۱۲ سایت نظامی که قرار است به این کشور تحویل شود
بخش زیادی از این زمینها در پایتخت کره جنوبی و در مرکز شهر سئول قرار دارند. دولت کره جنوبی با توجه به گرانشدن هزینه مسکن در این کشور قصد دارد بخش عمده این زمینهای برگشت داده شده را تبدیل به واحدهای مسکونی، تجاری و پارک کند. اما دو طرف همچنان بر سر سهم طرف مقابل در بحث پاکسازی محیطهای نظامی که قرار است به کره جنوبی پس داده شود اختلاف دارند. آمریکا اعتقاد دارد که کره باید هزینه بیشتری از سهم خود برای پاکسازی بپردازد و از طرفی نمایندگان مجلس و دولتمردان کره ای نیز اعتقاد دارند کره جنوبی باید از این بحث به عنوان یک اهرم فشار برای مذاکره در خصوص هزینه کلی نیروهای آمریکایی در کره استفاده کرده و آن رقم را کاهش دهد. رقم دقیق مورد نیاز برای پاکسازی این ۱۲ سایت مشخص نیست ولی وزارت دفاع ملی کره جنوبی اعلام کرده که سال پیش برای پاکسازی ۳ سایت تحویل گرفته شده از ارتش آمریکا هزینه ای بالغ بر ۹۰ میلیون دلار خرج شده است. در سالهای اخیر اثر مخرب این پایگاه های نظامی بر محیط زیست کره جنوبی از جمله موارد مورد اعتراض مردم در این کشور بوده است.
اگرچه سرنوشت شبه جزیره کره به عنوان یکی از ارثیه های دردناک جنگ جهانی دوم و جنگ سرد همچنان نامشخص مانده اما به نظر می رسد فعلا کره جنوبی همچنان باید بهای همکاری و رفاقت با دولت آمریکا در بیش از ۷ دهه گذشته تا به امروز را به شکل باج علنی به آمریکا پرداخت کند تا لطف ایالات متحده، شامل آنها شده و بخشی از میلیون ها متر مربع زمین اشغال شده توسط آنها، به صاحبان اصلی اش بازگردانده شود.