به گزارش مشرق، اواخر مهرماه سال جاری رزمایش پدافندی مشترکی با حضور یگان‌های پدافندی نیروی پدافند هوایی ارتش و فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه با عنوان «رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹» در منطقه عمومی سمنان برگزار شد که از حیث مشترک بودن عملیات در قالب مدیریت و هدایت عملیاتی توسط قرارگاه پدافند هوایی کشور در نوع خود منحصر به فرد بود.

در این رزمایش همچنین یکی از خاص‌ترین اتفاقات سال‌های اخیر در حوزه پدافند هوایی کشور هم رخ داد و آن هم مقابله سامانه پدافندی بومی باور-۳۷۳ با یک هدف دورایستا بود که با موفقیت و با شلیک موشک صیاد-۴ از این سامانه، این هدف دورایستا منهدم شد.

کمی قبل‌تر و در شهریورماه هم نیروی پدافند هوایی ارتش در رزمایش مشترک ذوالفقار ۹۹ آجا عملکرد موفقی از خود نشان داد چه در بُعد مقابله با اهداف هوایی که در این مرحله با استفاده از سامانه بومی مرصاد یک هدف پرنده را سرنگون کرد و چه در یک مواجهه واقعی در خلال این رزمایش که با استفاده از پهپادهای اسکرمبل در اختیار موفق به دور کردن ۳ فروند هواگرد آمریکایی از مرزهای هوایی کشور شد.

بیشتر بخوانید: 

سامانه "باور 373" در نگاه سرهنگ بازنشسته ارتش چین +فیلم

امیر محمد یوسفی خوش قلب معاون عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش است که به بهانه بررسی رزمایش‌های اخیر پدافند هوایی و نقش نیروی پدافند هوایی ارتش در آنها با او به گفتگو نشسته‌ایم تا از آنچه در این رزمایش‌ها رخ داده و نقش آن در ارتقاء توان دفاعی کشور برایمان روایت کند.

مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

** مقابله با اهداف دورایستا دستور صریح فرمانده معظم کل قوا است

* اخیرا رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ در سمنان برگزار شد، ویژگی‌های بارز این رزمایش چه بود و چه نکته خاصی نسبت به کارهای گذشته داشت؟

امیر خوش‌قلب: بسم الله الرحمن الرحیم- رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ در نوع خود رزمایش بی نظیری بود که مهمترین فاکتور آن را می‌توان بحث مشترک بودن و هم افزایی  در استفاده از توان پدافند هوایی در سطح کل کشور عنوان کرد که در این رزمایش با راهبری، مدیریت و محوریت قرارگاه پدافند هوایی کشور برگزار شد. در سال‌های گذشته هم با توجه به تکالیفی که از سوی ستادهای برتر داشتیم، ما رزمایش‌های فوق العاده موفقی را برگزار کردیم و سعی بر این بود که هر سال از نظر کمی، کیفی، اقدامات خلاقانه و نوآوری یک جهش مناسب و قابل ملاحظه‌ای داشته باشیم که الحمدالله در رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ به اذعان بسیاری از بزرگان و فرماندهان تاثیرگذار در این حوزه، رزمایش بی نظیری برگزار شد.

همانگونه که می‌دانید رزمایش یک گام قبل از جنگ واقعی است و ما در آن تمامی طرح‌ها، دستورالعمل‌ها، سامانه‌های فرماندهی و کنترل ارتباطی، تجهیزات کشف و درگیری و نیروی انسانی را در قالب طرح‌های مصوب در معرض آزمون عملی و آزمایش می‌گذاریم و شرایط واقعی را برای آنها ایجاد می‌کنیم. علاوه بر اشتراک حقیقی عملیات و هم‌افزایی میان نیروی پدافند هوایی ارتش و عزیزان ما در پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه، استفاده از ظرفیت‌های بومی و پرسنل و فرماندهان جوان و باانگیزه و خلاق در این رزمایش از دیگر نکات قابل توجه بود.

همچنین کاملا به صورت هوشمندانه، چابک و تاکتیکی از سامانه‌های فرماندهی و کنترل در هدایت صحنه نبرد استفاده شد؛ در بحث جنگال و سایبر اقدامات بسیار خوبی انجام شد و همچنین در بحث کشف و شناسایی با استفاده از تجهیزات کشف فعال و تجهیزات کشف غیرفعال بعنوان لایه پنهان پدافند هوایی توانستیم به مراتب نسبت به رزمایش‌های گذشته بهره‌گیری وسیع و مطلوبی داشته باشیم.

تمام تلاش ما در رزمایش‌ها این است که تدابیر داهیانه فرماندهی معظم کل قوا در حوزه واقعی کردن صحنه‌ رزمایش را جامه عمل بپوشانیم. یکی از این اقدامات و تکالیف که دستور صریح فرمانده معظم کل قوا بود، بحث مقابله با اهداف متجاوز دورایستا است که در این زمینه شاهد اقتدار ‌آفرینی سامانه بومی باور-۳۷۳ و متخصصین جوان فنی و عملیات آن بودیم که در حقیقت باور ۳۷۳ باور اسلامی جوانان ایرانی و تیم فنی و عملیاتی و دانشگاهی ما بود و این سامانه ظرفیتی است که با هم‌افزایی در سطح وزارت دفاع، نیروی پدافند هوایی و نیروهای علمی و دانشگاهی به دست آمده است.

در بحث تحرک و جابجایی سریع، پدافند غیرعامل، استفاده از لایه‌های ارتباطی امن، مطمئن و پایدار، سامانه‌های فریب و رعب و ... اقدامات بسیار خوبی در رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ انجام شد.

** جزئیات تشکیل مراکز فرماندهی و کنترل مشترک در یک‌سال گذشته

* به مشترک بودن رزمایش اشاره کردید، یکی از نکاتی در حین رزمایش اعلام شد، بحث بکارگیری مراکز فرماندهی مشترک یا همان SOC های مشترک در این رزمایش بود، سازوکار این مراکز به چه شکلی است و این اشتراک در عملیات به چه صورت حاصل می‌شود؟

امیر خوش قلب: تا قبل از این شاید به جرأت بتوان گفت که در بحث اتاق‌های فرماندهی عملیات مشترک، مراکز فرماندهی و کنترل مشترک و رهبری و هدایت مشترک، شاید به شکلی که ما در طول یک سال گذشته با تشکیل قرارگاه پدافند هوایی کشور با آن مواجه بودیم، نداشتیم.

البته نه به این معنا که کار مشترک و هم افزا انجام نمی‌دادیم، ولی اینکه بخواهیم در اتاق‌هایی بنشینم در کنار هم و در بحث تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی به صورت هم‌افزا با اشتراک گذاری همه ظرفیت‌های فنی و عملیاتی به این شکل نداشتیم.

چه بسا تعدادی از مراکز فرماندهی و کنترل در اختیار نیروی پدافند هوایی بود و تعدادی دیگر در اختیار عزیزان ما در پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه؛ با تشکیل قرارگاه پدافند هوایی و تکالیفی که برای این قرارگاه ایجاد شد، اولین وظیفه‌اش تشکیل همین مراکز فرماندهی و کنترل مشترک بود که با توجه به دستورالعمل ها و روابط کاری که در سطح پدافند هوایی موجود هست، ما به این سمت رفتیم که مراکز فرماندهی و کنترل منطقه‌ای و مرکز فرماندهی عملیات پدافند هوایی کشور را به صورت مشترک ایجاد شد.

به این شکل که ما دیگر مراکز فرماندهی و کنترل مجزا نداریم و تمام این مراکز به صورت یکپارچه و هم‌افزا کار می‌کند، البته به این معنا نیست که چون این مراکز تجمیع شده ما دیگر از ظرفیت‌های قبلی استفاده نمی‌کنیم، بلکه از تمام آنها استفاده می شود بعنوان مراکز فرماندهی و کنترل فرعی و یدکی در زمانی که نیاز به فعال کردنش باشد در بازه زمانی بسیار کوتاهی با دریافت تدابیر ویژه از قرارگاه پدافند هوایی کشور فعال می‌شود.

تقریبا از یک سال گذشته بخش زیادی از این مراکز به صورت مشترک کار می‌کند و تمام ظرفیت‌های کشف، شناسایی، رهگیری، درگیری و انهدام در سطح تمام نیروهای مسلح و بخشی هم که در حوزه کشوری هست تمام عناصر آنها وارد اتاق‌های فرماندهی و کنترل مشترک ما شده است. در طرح های عملیاتی ما، الان به صورت مشترک در کنار هم از سامانه‌های یکدیگر به صورت اشتراکی استفاده می‌کنیم.

** تشکیل اتاق‌های عملیات مشترک درست و دقیق بود

* این‌ها فقط برای رزمایش است یا در شرایط واقعی و Live ‌هم اینگونه است؟

امیر خوش قلب: این موارد در واقعیت هم دارد انجام می‌شود، در رزمایش ما آمدیم کار Live را به مرحله آزمایش گذاشتیم و آن را چک کردیم تا میزان پاسخگویی به تهدیدات محک زده شود و اگر مواردی وجود دارد آنها را تصحیح کنیم که الحمدالله این رزمایش نشان داد اقدامات یک سال گذشته در بحث تشکیل اتاق های عملیات مشترک کار بسیار درست و دقیقی بوده و موفقیت‌های ما در این رزمایش قطعا نتیجه کاری است که ما در فضای واقعی انجام می‌دهیم.

** مهمترین طرح‌های دفاعی کشور را در رزمایش شبیه‌سازی می‌کنیم

* اشاره کردید به موضوع واقعی کردن صحنه نبرد در رزمایش‌های پدافند هوایی، چند سالی است که در رزمایش‌های پدافند هوایی از طرح‌های واقعی دفاعی موجود در کشور استفاده می‌شود، ضرورت این کار چیست و چه دستاوردهایی برای ما دارد؟

امیر خوش قلب: در این زمینه سعی کردیم رزمایش ما واقعی باشد، نه رزمایش تخیلی یا نمایشی! ما در این رزمایش که نقطه اوجی بود، دقیقا یکی از طرح‌های دفاعی حساس کشور را پیاده‌سازی کردیم.

یعنی ابزار و تجهیزات همان ابزار و تجهیزاتی است که برابر با آن طرح دفاعی در آن نقطه مستقر هستند، نفرات را هم سعی کردیم همان نفراتی باشند که در آن منطقه مشغول به انجام وظیفه هستند. حتی پا را فراتر از این موضوع گذاشتیم و از ظرفیت همه مناطق پدافند هوایی در این رزمایش استفاده کردیم، یعنی منطقه ای در پدافند هوایی‌ در کشور نبوده که در این رزمایش نقشی نداشته باشد.

در رزمایش امسال هم یکی از مهم‌ترین طرح‌های دفاعی خودمان را در معرض آزمایش گذاشتیم و آن را با همان تجهیزات، امکانات و با همان پیش بینی‌های آتی که برای آن منطقه داریم اجرا کردیم. یعنی برخی از تجهیزات و سازمان رزم ما پیش‌بینی آتی است و طرح‌های ما طرح‌های ثابتی نیست، بلکه ما آمایش شناور داریم که از نقاط قوت ما است و باعث می‌شود فضا برای دشمنان ما فضای ابهام آمیز باشد.

** جزئیات مقابله باور ۳۷۳ با هدف دورایستا در رزمایش اخیر

* به مقابله با اهداف دورایستا هم اشاره کردید، در رزمایش‌های اخیر پدافند هوایی توجه ویژه‌ای به این موضوع شده است، علت آن چیست و تاکتیک ما برای مقابله با این اهداف چیست؟

امیر خوش‌قلب: تاکتیکی که امروز دشمنان ما در مقابله با کشورهای هدف‌شان استفاده می‌کنند، تاکتیک دورایستا است. به این معنا که در این تاکتیک اهدافی که بعنوان اهداف پدافند هوایی قلمداد می‌شود در برد نزدیک و متوسط سامانه‌ها قرار نمی‌گیرند، بلکه در فاصله بسیار دور نسبت به پایش منطقه و اقدامات آفندی‌شان عمل می‌کنند و قاعدتا پدافند هوایی هم باید در این برد بتواند با آنها مقابله کنند.

موضوع دورایستا بسیار برای ما مهم است تا بتوانیم در جایی که دشمن تصورش را هم نمی‌کند او را غافلگیر نموده و با او مقابله کنیم. در حال حاضر پایش دورایستا کاری است که ما داریم انجام می‌دهیم، یعنی آنچه که از دشمنان‌مان می‌بینیم چیزی نیست که در مرز و یا در جوار مرزمان او را رصد کنیم، بلکه در بحث کشف صدها کیلومتر دورتر از مرزهایمان کار پایش را انجام می‌دهیم.

البته خب پایش دورایستا نیازمند ابزار و تجهیزات درگیری در فاصله دور است، ما در این رزمایش در یک برد بسیار دور که عدد آن را به دلیل ملاحظات امنیتی نمی‌توانیم بازگو کنیم، هدفی که بعنوان هدف دشمن شبیه سازی شده بود را با یک RCS (سطح مقطع راداری) پایین و در حداقل ارتفاع ممکن توانستیم کشف کنیم و به محض کشف هدف، بحث لاک (قفل راداری) پایدار روی هدف داشتیم و در یک فاصله مناسب و منطقی توانستیم با هدف درگیر شویم و با یک سامانه و یک تیر موشک و برخورد مستقیم موشک سامانه باور-۳۷۳ توانستیم هدف دورایستا را منهدم کنیم. البته در فاصله زمانی کشف تا انهدام هدف به جهت انتقال تجربه همه بهره برداری های فنی و عملیاتی را انجام دادیم.

** باور ۳۷۳ در دفاع هوایی متوسط و نزدیک هم به کار گرفته می‌شود

* وضعیت ما به طور کلی در حوزه مقابله با تهدیدات دورایستا چگونه است؟

 امیر خوش قلب: ما تجهیزات و سامانه‌هایی داریم که تا قبل از این رزمایش از آنها برای کشف و درگیری دورایستا استفاده می‌کردیم؛ اما باور-۳۷۳ یک توانمندی و ظرفیت بومی بود چراکه ما در حالیکه در شدیدترین تحریم‌ها قرار داشتیم این توانمندی را به دست آوردیم. باور ۳۷۳ تکنیک، تاکتیک و همه چیزش بومی است و همین موضوع یک فضای ابهامی را برای دشمن در بحث نحوه بکارگیری باور ایجاد می‌کند و ما بر این اعتقادیم که باور نه‌تنها یک سامانه دورایستا بلکه در همه حوزه‌ها مانند دفاع متوسط و دفاع نزدیک و اوجش در دفاع دورایستا است که یک سامانه چند منظوره و چند وظیفه‌ای است.

** کشف چند لایه داریم/ فضای کشور برای دشمنان ناامن است

* موضوع دیگری که بسیار روی آن تاکید می‌شود این است که تمام اهداف برای پدافند هوایی قابل کشف است و رادارگریزی معنا ندارد، این مهم چگونه محقق می‌شود؟

امیر خوش‌قلب: بحث کشف در پدافند هوایی یک مقوله بسیار مهم است و اگر کشف دقیق، به موقع و مناسب و دورایستا نداشته باشیم، شاید در مراحل بعدی دفاع هوایی با چالش‌های خاصی مواجه شویم.

کشف و شناسایی ماموریت اول پدافند هوایی است، ما امروز از یک ظرفیت کشف فوق العاده هم در فضای کشور برخوردار هستیم و هم در پایش از بیرون مرزها. این ظرفیت در باندهای فرکانسی متنوع، برد و ارتفاعات متفاوت وجود دارد. در چند سال گذشته ما در بحث کشف به طور کامل از تجهیزات بومی استفاده می‌کنیم و در حقیقت امروز کشف ما کشف چند لایه است و نقطه ای از کشور وجود ندارد که به صورت ۲۴ ساعته پایش نشود. هم پایش‌های اکتیو (فعال) داریم و هم پایش پسیو(غیرفعال).

در کنار همه ابزار و تجهیزات، یک شبکه دیده بانی کاملا مکانیزه و بسیار گسترده داریم که هم در نوار مرزی و هم در عمق داخلی کشور و هم در اطراف نقاط پدافندی به طور گسترده از آن استفاده می کنیم و به طور جدی میتوانیم این را بگوییم که فضای کشور یک فضای ناامنی برای موشک ها، بمب‌های هدایت شونده، هواپیماهای باسرنشین و بدون سرنشین پنهانکار و جاسوسی دشمن است و تا کنون هم اجازه نداده‌ایم چنین اتفاقی بیفتد.

** سامانه‌های بومی کاربرپسندتر از سامانه‌های خارجی است

* رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ یکی از رزمایش‌هایی بود که می‌توان گفت ۱۰۰ درصد تجهیزات موجود در آن تماما ایرانی بود، بعنوان نیروی کاربر تجهیزات ایرانی، چقدر از سلاح ایرانی راضی هستید؟

امیر خوش‌قلب: در بحث آموزش، که یکی از مسائل مهم در بکارگیری سامانه‌ها است، طبیعتا وقتی سامانه بومی باشد، آموزش هم بومی و راحت است. آن‌چیزی که در این رزمایش اتفاق افتاد گزارشی از کاربران نداشتیم که بگویند در بحث کشف، سامانه های کشف بومی ما با مشکل مواجه شده باشند، در حوزه سامانه‌های فرماندهی و کنترل، درگیری، جنگال، پهپادی، ارتباطات و ... چنین گزارشی نداشتیم.

رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۹۹ اوج رزمایش‌های پدافند هوایی بود و قطع یقین در سال آینده هم جهش بزرگی خواهیم داشت. سامانه های بومی سامانه‌هایی با کاربری بسیار آسان، دقیق و کاربرپسند بوده‌اند، مضاف بر اینکه کار کردن با آنها خیلی راحت‌تر از سامانه‌های غیربومی است.

** کرونا ذره‌ای در امور عملیاتی و فنی پدافند هوایی تاثیر نگذاشت

* از وقتی که در اختیارمان قرار دادید، سپاسگزارم، اگر نکته‌ای در پایان باقی مانده بفرمایید.

امیر خوش‌قلب: ماموریت پدافند هوایی دائمی و ۲۴ ساعته است و تعطیل بردار نیست و سرما و گرما نمی‌شناسد و همیشه فعال و پای کار است.

موضوع کرونا ذره ای در امور عملیاتی و فنی پدافند هوایی تاثیر نگذاشت. ما کمترین آسیب ها را در پدافند هوایی در امور عملیاتی و فنی در حوزه بیماری کرونا داشتیم و در طول مدت شیوع بیماری کرونا، در ماموریت های پدافند هوایی هیچ چالشی نداشته و حتی در خیلی از دستگاه‌های کشور که تعطیل شدند یا تعداد کارکنان آنها کاهش یافت، اما در پدافند هوایی به دلیل دائمی بودن ماموریت، ما هیچگونه تعطیلی و کاهش سطح اقدامات نداشتیم و این اطمینان را به مردم عزیز ایران می دهیم که فرزندان شما در نیروی پدافند هوایی جانانه و مردانه پای کار هستند و هر دست نامرد و مزدوری را که بخواهد به کشور ما تعدی کند را قطعا با همان تجهیزات دورایستای‌مان قطع می‌کنیم.