سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

پاسخ آنارشیستی به یک سؤال عقلایی!

تأکید عطریانفر بر افراطی بودن "تحریم خاموش انتخابات"

محمد عطریانفر، از فعالین مبرّز حزب کارگزاران در بخشی از یک مصاحبه پیرامون تحریم خاموش انتخابات توسط اصلاح‌طلبان گفته است:‌ در این دوره به دلیل سیاست های انقباضی شورای نگهبان چهره های مورد نظر اولیه چهره اصلاحات که ابتدا دکتر ظریف و بعد شخصیت های دیگری چون آقایان پزشکیان، محسن هاشمی و شریعتمداری بودند چون احراز صلاحیت این افراد تحقق پیدا نکرد طبعا جبهه اصلاحات دچار نگرانی شد و نسبت به رفتار شورای نگهبان موضوع گرفت. بازتاب این موضوع این بود که اعلام شود چون شخصیت مورد نظر ما در صلاحیت شده پس ما خود را از رقابت ها باز می داریم به نظر کارگزاران این رویکرد افراطی است.

به گزارش اعتمادآنلاین، او همچنین تصریح می‌کند: شرایط امروز ما با شرایط گذشته هیچ تفاوتی ندارد و این انتخابات هم مشابه سایر انتخابات هایی است که بر ما سخت گرفته اند مگر در سال ۹۲ نبود که آقای هاشمی رفسنجانی بر خلاف حق و عدل به بهانه کبر سن رد صلاحیت شدند. علاوه بر اینکه ما در این دوره از انتخابات دو چهره اصلاح طلب داریم آقایان مهرعلیزاده و آقای همتی که سابقه اصلاح طلبی دارند و در درون دولت اصلاحات نقش داشتند. ما می توانیم این دو نفر را علاوه بر دلخوری هایی که داریم جایگزین کنیم.

عطریانفر می‌افزاید: جبهه اصلاحات می تواند از این دو بزرگوار حمایت کند و در پایان دوره هر کدام موقعیت بهتری دارد دیگری به نفع او کنار بکشد. این رفتار انتخاباتی زمینه ای را فراهم می کند تا اصلاح طلبان مجددا علی رغم همه محدودیت های اعمال شده توسط شورای نگهبان توفیقاتی به دست بیاورند چرا احزاب اصلاح طلب خود را از این احتمال عقلایی محروم کنند. محروم کردن خودمان از انتخابات هیچ رهاوردی برای ما ندارد و چه بسا ما را از توفیقات آینده باز دارد.[۱]

*صحبت‌های عقلایی عطریانفر در حالی است که حسن رسولی، عضو نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان چند روز قبل خبر داد که اعضای این نهاد علیرغم اصرارهای بهزاد نبوی (رئیس نهاد) و شخص رسولی حتی حاضر نشده‌اند به همتی و مهرعلیزاده اجازه دهند که برای ارائه برنامه‌هایشان در این نهاد حضور یابند! [۲]

تأکید عطریانفر بر افراطی بودن روش ستاد اصلاحات بر تحریم خاموش انتخابات یا همان راهبرد "برای اعتراض به انتخابات نامزد نداریم! " در ادامه تحلیلی است که برخی محافل از ۲ سال قبل مبنی بر هشدار پیرامون رفتارهای خطرناک و آنارشیستی هسته سخت اصلاحات برای خروج از مردمسالاری مطرح کرده بودند.

"تحریم خاموش انتخابات" با هدف کاستن از مشارکت مردم در انتخابات طراحی شده و قصد دارد به این بهانه مدعی نامشروع بودن نظام اسلامی شود.

این در حالی است که مشروعیت نظام به رعایت قانون و برگزاری انتخابات قانونی است و مشارکت بالا اگرچه یک امتیاز محسوب می‌شود اما ربطی به مشروعیت نظام ندارد.

***

اتفاق عجیب در سیاست ایران؛ این حزب آن جبهه را به انتخابات دعوت کرد!

روزنامه شرق در شماره روز شنبه خود از انتشار بیانیه حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان با تأکید بر حضور در انتخابات خبر داد.

بیانیه‌ای که علیرغم تصمیم ستاد هسته سخت اصلاحات مبنی بر "تحریم خاموش انتخابات" منتشر شده و البته حاوی یک نکته عجیب و جالب نیز هست و آن دعوت حزب ندا از ستاد اصلاحات یا همان جبهه اصلاحات برای حضور در انتخابات است!

در بیانیه حزب ندا می‌خوانیم: با همه این احوال و با وجود همه دلخوری‌ها و نگرانی‌ها و انتقادها، حزب ندای ایرانیان اعلام می‌دارد جدا مخالف قهر با صندوق رأی و کناره‌جویی از انتخابات بوده و پشت‌کردن به صندوق رأی را کنشی منفعلانه و بی‌ثمر می‌داند؛ بنابراین به قدر وسع، برای برهم‌زدن سناریوهای خطرناک حذف مردم و در جهت حفظ جمهوریت نظام و در نهایت بهبود و تغییر شرایط به نفع مردم، مشارکت را بر کناره‌گیری از عرصه انتخابات و تحریم ترجیح می‌دهد. باشد که با این راهبرد فداکارانه، آخرین روزنه امید و اصلاح در سال‌های آینده بسته نشود.

حزب ندا در پایان تأکید می‌کند: حزب ندای ایرانیان از جبهه اصلاحات ایران و احزاب اثرگذار جریان اصلاحات درخواست می‌کند با اتخاذ نگاهی بلندمدت، فعالانه وارد عرصه انتخابات شده و ضمن طرح مطالبات مردم ایران، تلاش کنند با اتکا بر اراده و توان جمعی، یک بازی به‌ظاهر تشریفاتی را بر هم زنند.[۳]

*درباره این بیانیه عجیب دانستن چند نکته ضروریست:

یکم_ عقلانیت سیاسی حزب ندا برای تصمیم حضور در انتخابات شایسته تقدیر محسوب می‌شود.

 حرکت عمومی اصلاح‌طلبان  به سمت تحریم خاموش انتخابات و عدم معرفی رسمی نامزد ریاست‌جمهوری  می‌رود تا ننگ خروج از دموکراسی را برای همیشه بر پیشانی اصلاحات حک کند.

در کنار حزب ندا، خانه کارگر و حزب کارگزاران هم رسما اعلام کرده‌اند که در انتخابات حضور می‌یابند و با حرکت افراطی هسته سخت اصلاحات همراهی ندارند.

دوم_ بیانیه حزب ندا از این حیث حاوی یکی از شگفت‌انگیزترین رخدادهای سیاسی است که شاهدیم یک حزب سیاسی از یک جبهه سیاسی (جبهه فراگیر اصلاحات) برای حضور در انتخابات دعوت می‌کند!

این در حالی است که شأن وجود احزاب و جبهه‌ها و طیف‌ها نیز در وهله اول حضور رسمی در انتخابات است.

اینکه شاهد رخداد عجیب "دعوت یک جبهه به حضور در عرصه انتخابات" هستیم یکی از برگه‌های تأسف‌انگیزی پرونده چپ ایرانی در سپهر سیاست است.

و سوم_ بیانیه حزب ندا که در حوالی یک هفته پایانی رقابت‌های انتخاباتی صادر می‌شود در حالی است که جبهه اصلاحات آنطور که حسن رسولی (عضو جبهه) گزارش داده حتی حاضر به شنیدن برنامه‌های همتی و مهرعلیزاده هم نیست. [۴]

محمدرضا خبّاز، فعال اصلاح‌طلب و از مقامات سابق دولت اعتدال نیز چندی قبل اذعان کرد که "اصلا خبری از حمایت جبهه اصلاحات از مهر علیزاده یا همتی نیست. "[۵]

***

بی‌ارتباطی مشارکت و مشروعیت به زبان ساده

مقام معظم رهبری درباره ارتباط مشارکت و مشروعیت چه گفتند؟

ناصر قوامی، فعال اصلاح‌طلب و از نمایندگان مستعفی مجلس ششم در بخشی از مصاحبه با سایت صبح ما پیرامون انتخابات ۱۴۰۰ گفته است:

"اگر مشارکت مردم پایین بیاید قدرت نظام و دولت کم می‌شود و مشروعیت نظام را تهدید می‌کند. رای دادن حق است و هرکس می‌تواند از این حق استفاده کند یا نکند."

او می‌افزاید: اما برخی می‌خواهند، بگویند رای دادن یک وظیفه است و مردم وظیفه دارند تحت هر شرایطی با تایید یا رد صلاحیت هر نامزدی رای بدهند در صورتی که اینگونه نیست، مردم می‌توانند از این حق خود استفاده کنند یا نکنند. [۶]

*در صحبت‌های قوامی پیرامون ارتباط مشارکت و مشروعیت و تأکید او بر اینکه اگر مشارکت کم شود؛ مشروعیت نظام در تهدید قرار می‌گیرد یک تناقض بزرگ وجود دارد.

و آن اینکه "مشروعیت یک نظام سیاسی" هرگز به رأی و رفراندوم گذاشته نمی‌شود و اگر رأی دادن یک حق است -که هست- پس قاعدتا منصه داوری درباره مشروعیت نیست.

از طرفی مشروعیت در پیشا انتخابات قرار دارد و حکما مشروعیتی هست که حق رأی دادن را اعطا می‌کند. پس رأی دادن که معلول مشروعیت است؛ کم باشد یا زیاد اما نمی‌تواند به علت خود یا همان "مشروعیت" خللی وارد بیاورد.

باید دانست که نامشروع بودن یک حکومت صرفا با انقلاب و براندازی فهم می‌شود.

به سخن دیگر اینکه مشروعیت نظام سیاسی عرصه آزمون و خطای هر ساله نیست که کنشگران سیاسی در هر انتخاباتی منتظر باشند تا مشروع بودن یا نبودن یک نظام را بواسطه میزان مشارکت انتخاباتی بسنجند.

بلکه مشروعیت یک نظام در لحظه ایجاد بواسطه انقلاب فهمیده می‌شود و پس از آن مادام که حکومت از دولت و قانون و اقتدار برخوردار است پس مشروع هم هست.

در این باره البته باید به رخدادهایی مثل اغتشاش و یا حتی جنگ داخلی نیز اشاره و تأکید کرد مادام که حکومتی از این رخدادها نیز پیروز خارج شود پس حکما مشروع و مورد حمایت اکثریت است و بروز بلواهای داخلی به معنای نامشروع بودن نیست.

می‌ماند نظریه "تجدید نظر طلبی" (که آقایان حجاریان و بهشتی درباره آن داد سخن داده‌اند) که آنهم ممکن نیست مگر به شکل براندازی خشونت‌بار!

پس با تناقض موجود در صحبت‌های قوامی اثبات می‌شود که مشارکت بالای انتخاباتی اگرچه یک امتیاز است اما به لحاظ ماهوی ربطی به مشروعیت نظام سیاسی ندارد و نمی‌تواند که داشته باشد.

چه اینکه بر اساس توضیحات ارائه شده؛ مشروعیت یک نظام از روی رعایت مُرّ قانون در انتخابات و برگزاری آن فهمیده می‌شود نه از میزان مشارکت. زیرا نتیجه انتخابات با هر میزان مشارکتی لازم‌الاتباع است و این یعنی مشروعیت نظام که مستظهر به قانون است.

قبل از قوامی، محمد اشرفی اصفهانی از فعالان اصلاح‌طلب نیز در اظهاراتی مشابه گفته بود: نظام امروز به اثبات مشروعیت و قوت خود احتیاج دارد و فقط در انتخاباتی با مشارکت بالا می‌توانیم چنین ادعایی داشته باشیم. در واقع دشمنان با انتخابات سرد به این مساله پی می‌برند که مردم از حاکمیت ناامید شده‌اند! [۷]

گفتنیست، مقام معظم رهبری در سال ۹۴ و در متن یکی از بیانات خود درباره ارتباط مشارکت و مشروعیت فرمودند:

"هر دولتی که در چهارچوب قانون اساسی بر سر کار بیاید، دولت قانونی است، دولت مشروع است. مهم نیست که چقدر و چه نسبتی از آحاد رأی‌دهندگان به این رئیس‌جمهور یا آن رئیس‌جمهور رأی دادند؛ تعداد کاهش و افزایش آراء به محبوبیّت ارتباط پیدا میکند، امّا به مشروعیّت و قانونیّت ارتباطی ندارد. هر کسی با هر تعداد رأیی که از طرف اکثریّت مردم بر طبق چهارچوب قانون اساسی انتخاب شد؛ این مشروع است، دولت قانونی است و باید مردم او را قانونی بدانند و تا آنجایی که میتوانند به او کمک کنند. "[۸]

خوانش این بیانات مهم و مبنایی رهبر معظم انقلاب پیرامون فلسفه مشارکت و مشروعیت؛ یکی از ضروریات مهم برای خواص کشور و باطل‌السحر طرح شوم هسته سخت اصلاحات برای انتخابات ۱۴۰۰ است.

***

1_ https://etemadonline.com/content/494631

2_ mshrgh.ir/1229885

3_https://sharghdaily.com/fa/main/print/283547

4_mshrgh.ir/1229885

5_mshrgh.ir/1227622

6_http://sobhema.news/?p=14643

7_mshrgh.ir/1188084

8_ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29236