به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، با تحویل ناو (اصطلاحا ناوشکن) دنا به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، یک گام دیگر در مسیر نوسازی ناوگان سطحی نیروهای مسلح کشورمان، با موفقیت برداشته شد. ناو جدید تحویل شده دارای ویژگی های جالب و قابل توجهی است و شاید مهم ترین پیام آن، تکمیل شدن یک دوره طراحی در نداجا و ورود به سطحی جدید در تاریخ شناور سازی جمهوری اسلامی باشد.
بیشتر بخوانید:
«عصر جدید» قدرت‌نمایی رادارهای ایرانی در دریا آغاز شد/ جزییات مهاجرت نخبگان ایرانی از «S» به «X»+عکس
شناور دنا به عنوان عضو جدید کلاس موج بعد از ناوهای جماران، دماوند و سهند وارد خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران شد. شناور سهند در حال حاضر در آب های اقیانوس اطلس در حال طی کردن یک مسیر طولانی و یک ماموریت مهم و تاریخی است. جماران به عنوان اولین کشتی در این کلاس همچنان در خدمت ناوگان جنوب کشور بوده اما ناو دماوند در شمال کشور دچار حادثه شده و غرق شد که خوشبختانه در حال حاضر مراحل نهایی آماده سازی جایگزین این ناو برای عملیات در دریای خزر در حال انجام است.
رادارهای سامانه ثامن (کادر مشکی)، رادار عصر بهینه شده (سفید)، سامانه الکترواپتیکی (زرد) و رادار و اپتیک توپ فجر ۲۷ (قرمز) و پرتابگر موشک پدافند هوایی (آبی) روی ناو دنا
دایره مشکی سیستم پرتاب چف و فلر - دایره قرمز پرتابگرهای اژدر - فلش بنفش توپ ۴۰ میلی متری - فلش آبی موشکهای کروز و دایره های قهوه ای دو قبضه توپ ۲۰ میلی متری
قبل از پرداختن به مباحث جزیی تر بهتر است یک معرفی کلی از مشخصات ناو دنا داشته باشیم: این شناور با وزنی در حدود ۱۳۰۰ الی ۱۵۰۰ تن، طولی در حدود ۹۴ متر و عرضی در حدود ۱۱ متر است. در حوزه تسلیحات این شناور به دو موشک سطح به هوای سری محراب که الگو برداری شده از سری استاندارد است مجهز شده و در بحث ضد کشتی نیز به ۴ تیر موشک ضد کشتی (احتمالا از سری قدیر یا قادر) است.
یک قبضه توپ ۷۶ میلی متری فجر ۲۷، یک توپ ۴۰ و دو توپ ۲۰ میلی متری در کنار دو پرتابگر سه فروندی اژدر تسلیحات این شناور را در بر گرفته و در عین حال این شناور توان پذیرش بالگرد را در پد پشت خود در شب و روز را دارد. در بخش راداری، رادار آرایه فازی عصر بهینه شده بر روی این ناو نصب شده که مدل اولیه آن ۲۰۰ کیلومتر و مدل جدید نصب شده بر روی شناور دنا تا ۳۰۰ کیلومتر برد داشته و توان پوشش ۳۶۰ درجه اطراف ناو را دارد.
طراحی نسل اول و برخی سامانه های نسل جدید در دنا
یکی از نکات مهم در خصوص "دنا" بحث طراحی بخش بیرونی این ناو است که شبیه به ناو جماران بوده و این مسئله متفاوت با طراحی ناو سهند و جانشین ناو دماوند است. ما همچنان در دنا شاهد به کار رفتن طراحی اولیه کلاس موج هستیم و البته اطلاعات در خصوص ساخت این ناو و زمان طراحی آن شاید تا حدودی به ما برای فهم بهتر این مسئله کمک کند. طراحی کلی این شناور در سال ۱۳۹۱ به تصویب رسیده و ساخت آن در سال ۱۳۹۲ آغاز شده و در آبان ماه سال ۱۳۹۹ بعد از تقریبا ۷ سال ساخت آن به اتمام رسیده و تا به امروز نیز مراحل مختلف آزمایش های دریایی و بندری آن نیز در حال انجام بوده است.
تقریبا یک دهه از زمان طراحی تا تحویل این ناو به طول انجامیده و می توان گفت طراحی و ساخت این ناو در کنار جماران و دماوند محصول دوره شروع کار در حوزه شناور سازی در ایران بوده و مهندسان ایرانی سه شناور اول در این کلاس را با نگاهی محافظه کارانه توسعه داده اند.
ناو دنا - به طراحی بخش کناری و طراحی دودکش دقت کنید
ناو جماران - به طراحی بخش کناری و طراحی دودکش دقت کنید
ناو سهند - به طراحی یک پارچه بخش کناری در این شناور و تفاوت آن با دو تصویر بالا دقت کنید
شناور بعدی در خانواده موج، تفتان است که سازه اولیه و بخش پایینی آن نیز آماده شده و توان در این بخش، روی تفتان متمرکز می شود. با نگاهی به سازه سهند و جانشین دماوند متوجه می شویم که طراحان ایران با درس های گرفته شده از شناورهای اولیه به دنبال طراحی پنهانکار و استفاده بهینه تر از فضای شناور رفتند و احتمالا می توان گفت دنا آخرین شناور از سری اول خانواده موج خواهد بود. اما این بدین معنا نیست که همه سیستم ها در دنا متعلق به ۱۰ سال پیش است و توضیحات فرمانده نیروی دریایی ارتش در خصوص این ناو نکات جالبی را برای مشخص می کند.
در بخش پیشران از سیستم بومی برای اولین بار استفاده شده است. بر اساس تصاویر از ۴ دستگاه موتور دریایی بنیان ۴ با قدرت ۵ هزار اسب بخار برای هر کدام ( ۲۰ هزار اسب بخار در مجموع) استفاده شده است. بر اساس صحبت های دریادار خانزادی، دیجیتالی شدن سامانه های فرماندهی کنترل بحث مهم دیگری است که در این ناو انجام شده و در حقیقت نشان دهنده عبور و یا به عبارت دیگر جهش الکترونیکی نداجا از دوره آنالوگ به دوره دیجیتال است که یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه رزم در قرن بیست و یکم میلادی به حساب می آید.
انتقال یکی از موتور ها برای نصب در شناور دنا
اما یکی از سوالات مهم برای اکثر مخاطبانی که این اخبار را دنبال می کنند مسئله نصب موشک های عمود پرتاب است. بر اساس صحبت های دریادار خانزادی در ارتقاء بعدی روی این ناو سیستم های پرتاب عمودی موشک نصب خواهد شد. این گونه می توان گفت که با حذف دو فروند موشک محراب از جایگاه فعلی آن ها، فضایی برای نصب پرتابگرهای عمودی ایجاد خواهد شد و نیاز به تغییر خاصی در بدنه و سازه ناو برای نصب پرتابگرهای عمودی نخواهد بود. در عین حال بحث اضافه شدن سیستم دفاع نزدیک کمند نیز از جمله گزینه هایی است که می توان گمانه زنی کرد که در این ارتقاء بعدی به مجموعه تسلیحاتی ناو دنا اضافه خواهد شد.
در تصاویر مربوط به ناو دنا شاهد حداقل دو مورد جدید دیگر نیز هستیم. اولین نکته دیده شدن سامانه رانش بوتراستر در دماغه ناو دنا است. این سامانه در واقع یک یا چند پروانه در دماغه شناور است که موجب افزایش مانور ناو به ویژه در هنگام جدا شدن سریع از اسکله می شود. این سامانه برای اولین برای در پروژه موج دیده می شود.
در عقب تر از بوتراستر در زیر بدنه برآمدگی مشاهده می کنید که در ناو های قبلی کلاس جماران وجود نداشته که باید محل قرارگیری سیستم سونار باشد که تا پیش از این به این شکل در سری موج حداقل در تصاویر منتشر شده دیده نشده بود. این احتمال وجود دارد که سیستم سونار به کار رفته در شناور دنا از سروش باشد که اولین بار در تابستان سال ۱۳۹۵ از آن رونمایی شده است.
سامانه بوتراستر ساخت نیروی دریایی ارتش برای شناورهای رده موج
دایره مشکی خروجی سیستم بوتراستر و دایره قرمز جایگاه سامانه سونار
شاید جدیدترین ناو (ناوشکن) کاملا ایرانی از نظر ظاهری و کمی در حوزه تسلیحاتی، شناوری شبیه به جماران -یعنی اولین نمونه خانواده موج- با وجود بالای یک دهه اختلاف بین دو شناور باشد اما بهره گیری برای اولین بار از پیشران بومی، استفاده از یک سیستم سونار کاملا ایرانی، جهش نیروی دریایی از عصر آنالوگ به دیجیتال باز هم بر پایه سیستم های ساخت داخل، همه و همه نشان می دهد که نیروی دریایی راهبردی کشورمان در مسیر صحیح و تحسین برانگیزی قرار گرفته و قدم به قدم در حال تکمیل کردن پازل ها برای رسیدن به یک توان بومی کامل در ساخت شناورهای رزمی است.
با این اوصاف، طراحی بدنه دنا شاید آخرین مورد از این مدل طراحی در شناورهای سنگین کشورمان باشد و به نظر می رسد که در شناورهای بعدی کاملا بومی، علاوه بر تمام اتفاقات مهم زیر پوستی، بدنه های جدید نیز بر اساس اصول پنهانکاری توسعه پیدا خواهند کرد و در کنار بالا رفتن سرعت تولید این محصولات مهم و اقتدارآفرین، کلاس طراحی و ساخت در ایران نیز همچون بزرگان این صنعت در جهان خواهد بود؛ انشاء الله.
۰۲:۱۶ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۰۲:۱۸ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۱۸:۲۱ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۰۲:۳۵ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۰۶:۱۳ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۰۹:۲۵ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۵
۰۳:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۳/۲۶
