به گزارش مشرق، سپتامبر ۲۰۲۰ دو دولت حاشیه خلیج فارس اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کردند. اقدامی که براساس طرح «ابتکار عربی» سال ۲۰۰۲ عربستان سعودی و توافقنامه اسلو - که مورد تأیید این دو کشور نیز قرار داشت- قرار بود پس از حل مسئله فلسطین و تشکیل کشور مستقل فلسطین انجام شود. اما با خیانت امارات متحده عربی و بحرین به فلسطینیان به یکباره برخلاف معاهداتی که خود آنها پای آن را امضا کرده بودند این دو کشور روابط رسمی خود را با رژیم صهیونیستی آغاز کردند. چند ماه بعد حاکم موقت سودان نیز به این دو کشور ملحق شد و چند ماه پس از آن، دولت مراکش که از دیر باز روابط تجاری و سیاسی وسیعی با صهیونیست ها داشت از عادی سازی روابط رسمی با رژیم صهیونیستی خبر داد. حالا پس از گذشت یکسال از اولین عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در قرن ۲۱ چه دستاوردی نصیب این کشورها شده است؟
توافقات اقتصادی
طی یکسالی که از امضای توافق عادی سازی بین امارات متحده عربی و بحرین با رژیم صهیونیستی می گذرد توافقنامه های اقتصادی متعددی هر یک از این دولت ها با رژیم صهیونیستی به امضا رسیده است. آنچه می تواند نشان دهد که آیا این توافقات اقتصادی بهره‌ای برای امارات متحده عربی و بحرین داشته است، تراز اقتصادی و میزان درآمدهای امارات متحده عربی و بحرین است. تراز مالی و میزان تولید و درآمد ناخالص ملی امارات و بحرین طی یکسال گذشته دچار افول شده است. البته برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند توافقات اقتصادی خود را پس از دست کم یک دوره ۵ ساله نشان می دهند و برخی دیگر این افول را ناشی از بحران کرونا در جهان می دانند که تمام اقتصاد جهان را تحت تأثیر منفی خود قرار داده است.
اما نکته مهمی که نباید از آن غفلت کرد این است که امارات متحده عربی و بحرین با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی بخش قابل توجهی از شرکای اقتصادی خود در جهان اسلام را و بازار کشورهای اسلامی را تا حدی از دست داده‌اند. اندونزی، ایران و مالزی شرکای عمده امارات متحده عربی در عرصه اقتصادی بوده‌اند که با عادی سازی روابط امارات با رژیم صهیونیستی به شدت در این عرصه مبادلات خود را کاهش داده‌اند. همانگونه که در توافقات اقتصادی امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی طی یک دوره ۵ ساله خود را نشان می دهند، این عقب نشینی در تبادل اقتصادی با کشورهای اسلامی نیز طی یک دوره ۵ ساله خود را بهتر نشان خواهد داد و در مجموع باید گفت امارات و بحرین به دلیل از دست دادن شرکای اقتصادی خود در جهان اسلام دچار افول اقتصادی شده‌اند.
نکته دیگری که در عرصه اقتصادی کاملاً قابل توجه است متأثر شدن عرصه گردشگری امارات و بحرین از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است. با حضور گردشگران رژیم صهیونیستی در امارات و بحرین در وهله نخست آنها ضربات قابل توجهی به حوزه گردشگری این دو کشور وارد کردند. چرا که آنها با نگاه های نژاد پرستانه و اقدامات برآمده از نگاه نژاد پرستی و در کنار آن اقدامات سلبی چون دزدی از هتل ها و فروشگاه ها و تخریب هتل ها نوعی شوک را در مرحله نخست به گردشگری این کشورها وارد کردند. و در وهله دوم به دلیل حضور گردشگران رژیم صهیونیستی بخشی از گردشگران کشورهای اسلامی از سفر به این کشورها امتناع کردند. مجموع این مسائل عرصه گردشگری را که یکی از درآمدهای اصلی این دو کشور است از عادی سازی روابط به شدت متأثر شد و اگر در دراز مدت خلأ گردشگران کشورهای اسلامی را نتواند جبران کنند خسران قابل توجهی متوجه آنها خواهد شد.
افول شدید امنیتی
اگر در عرصه اقتصاد افول اقتصادی عادی سازان، براساس ادعای برخی کارشناسان هنوز چندان قابل توجه نیست و به مرور زمان باید این امر را رصد کرد اما در عرصه امنیت این مسئله کاملاً آشکار است. پیش از عادی سازی کشورهای حاشیه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی این رژیم اقدامات هجومی غیر مستقیمی را علیه محور مقاومت در منطقه غرب آسیا شکل داده بود و به طور نامحسوس و بدون آنکه مسئولیت اقدامات هجومی خود را بر عهده گیرد اهداف مقاومت را در منطقه چه در آب و چه خشکی هدف قرار می داد. حملاتی که این رژیم در دریای سرخ علیه کشتی های ایرانی، سوری و لبنانی انجام می داد در کنار حملاتی که به یمن و سوریه انجام داد در این زمره می توان گنجاند.
از زمان عادی سازی روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی این رژیم این حملات و هجوم ها را به خلیج فارس کشاند. این امر موجب شد امنیت خلیج فارس که مهمترین گذرگاه حمل و نقل انرژی در دنیا است در مقایسه با یکسال قبل به شدت کاهش یابد. کاهش امنیت در خلیج فارس مساوی خواهد بود با از خسارت کشورهای حاشیه خلیج فارس در حوزه صدور نفت و این مسئله با گذشت زمان، این کشورها را به بحران جدی خواهد رساند. علاوه بر اینکه نفوذ شرکت های امنیتی رژیم صهیونیستی در کشورهای حاشیه خلیج فارس و آشکار شدن جاسوسی نرم افزاری این رژیم در منطقه به شدت آینده امنیتی آنها را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
افول سیاسی و حرکت به سمت انزوا
کشورهایی که اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کردند در عرصه سیاسی حمایت و ارتباط با کشورهای اسلامی را از دست دادند. جهان اسلام عملاً علیه آنها موضع منفی اتخاذ کرد و هم دولت های اسلامی و هم ملت اسلامی ضمن تقبیح این اقدام دولت های عادی ساز، روابط خود را با آنها محدود یا قطع کردند. این به معنی آن است که آنها در جهان اسلام به سمت انزوا حرکت کرده‌اند و این انزوا با استمرار و توسعه روابط آنها وسیع تر خواهد شد.
برخی مدعی هستند کشورهای عادی ساز در مقابل روابط کشورهای اسلامی، روابط کشورهای غربی را به دست آوردند. این مسئله شاید در عرصه نظر درست باشد اما در عرصه عمل مسئله کاملاً برعکس است. کشورهایی که در حال حاضر اقدام به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی کرده‌اند پیش از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی روابط گسترده‌ای با غرب داشته‌اند و با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی شاید در برخی حوزه ها روابط شان گسترده تر شده باشد. اما آنچه مهم است این است که کشورهای غربی که با این کشورها ارتباط داشته‌اند بر تعدادشان افزوده نشده است و ممکن است در آینده به دلیل اختلاف اتحادیه اروپا با ایالات متحده در حمایت از رژیم صهیونیستی که مربوط به دیدگاه دو دولتی بین دو طرف است موجب شود هر یک از این کشورها برای آنکه امارات و بحرین را در کنار خود نگاه دارند آنها را تحت فشار قرار دهند و بخشی از روابط خود را با آنها محدود کنند.
ضمن آنکه بحرین و امارات بخشی در منطقه غرب آسیا و مراکش و سودان در قاره آفریقا قرار دارند و در دسته بندی حوزه بین‌المللی آنها در بین کشورهای اسلامی قرار می گیرند لذا روابط دیپلماتیک بین‌المللی آنها در وهله نخست در این مناطق رقم خواهد خورد و هرمقدار که غرب به آنها بال و پر بدهد باز این مسئله نمی تواند خلأ جایگاه منطقه‌ای آنها را پر کند و نتیجه منطقی آن است که این کشورهای در دراز مدت نیز در عرصه روابط سیاسی به شدت دچار افول و انزوا خواهند شد. به ویژه زمانی که مسئله‌ای به وقوع بپیوندد که مربوط به جهان اسلام باشد و کشورهای اسلامی در آن نقش عمده را داشته باشند همانند دوره بیداری اسلامی که وقوع چنین جریان هایی خسارت این کشورها در عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را به خوبی آشکار خواهد کرد.
