کد خبر 1410530
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ - ۲۳:۵۷
محمد ایمانی

قطعا توافق نکردن، بهتر از توافق بد است. آمریکا تنها زمانی می‌تواند به برجام برگردد، که حقوق ایران را تضمین کرده باشد. هر توافق دیگری، مثل توافق چندمرحله‌ای، خلاف این ضرورت خواهد بود.

به گزارش مشرق، محمد ایمانی طی یادداشتی در روزنامه کیهان نوشت: خردمندی به یک معنا، آینده‌نگری است. این که سرانجام و سود و زیان یک رفتار چیست. همچنان که افق دید، از نوک بینی تا چند کیلومتر دورتر فرق می‌کند، قابلیت آینده‌نگری در افراد هم متفاوت است.

این دو حکمت از امیر مومنان‌(ع) است که فرمود «اذْکُرُوا انْقِطَاعَ اللَّذَّاتِ وَ بَقَاءَ التَّبِعَاتِ. بریده شدن خوشی‌ها و برجای ماندن پیامدها را به یاد داشته باشید»؛ و «اِرْمِ بِبَصَرِکَ أَقْصَی الْقَوْمِ. نگاهت را به انتهای سپاه دشمن (خیمه فرماندهی) بینداز». در هدف‌گذاری‌هایی که پای تعامل با دشمن در میان است، باید راهبرد حریف را کاوید و از معامله‌ای که شیرینی موقت و خسارت‌های ماندگار برجا می‌گذارد، پرهیز کرد.

توافق برجام که در سال ۹۴ با غفلت از راهنمایی‌ها و هشدارهای رهبر معظم انقلاب تدارک شد، از آینده‌نگری به‌عنوان اقتضای عقلانیت فاصله داشت. برخی دولتمردان سابق بعدها به دفعات اذعان کردند که پیش‌بینی نمی‌کردند آمریکا توافق را زیر پا بگذارد یا از آن خارج شود.

توافق چنان نامتوازن و فاقد ضمانت تنظیم شده که آمریکایی‌ها، از روز اول به نقض آن پرداختند؛ و سپس خارج شدند، بدون اینکه هزینه‌ای بپردازند. این خطای نابخشودنی، عبرت بزرگی است که - ولو در مقیاس‌های کوچک‌تر- نباید تکرار شود. برجام، دستمالی و پایمال شد؛ چون برخی مدیران ما اصرار داشتند برنامه غرب را نفهمند. از خط نفوذ و خیانت که بگذریم، افراد خوش‌بین تصور می‌کردند یک توافق (ولو نیم‌بند) تا مدت‌ها از تنش‌ها و فشارها می‌کاهد. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد و پیش‌بینی هم می‌شد، تشدید فشارها و بهانه‌جویی‌های غرب بود.

دیپلمات‌های آمریکا و اروپا، پای میز مذاکره ادعا می‌کردند که می‌خواهند درباره عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران آسوده خاطر شوند، اما طراحی‌شان چیز دیگری بود.

یک سند در این‌باره، سخنان «جان ساورز»، (رئیس‌ وقت سرویس جاسوسی MI۶) در اواخر مهرماه ۱۳۹۴ است که پس از شروع انجام تعهدات ایران ظرف دو ماه، به CNN گفت: «توافق هسته‌ای، ظرف ۱۵ سال، ایران را به کشوری میانه‌رو تبدیل خواهد کرد. ما شاهد کشوری هستیم که در مرحله انتقال از پایه‌های انقلابی به کشوری نُرمال‌تر قرار دارد. اما در داخل ایران در این مسیر، چالش وجود دارد. ما نیاز داریم صبر استراتژیک داشته باشیم تا به آن فرصت دهیم در ۱۵- ۱۰ سال آینده توسعه یابد و ایران را به کشوری نُرمال تبدیل کند». آنها به توقف ۹۵ درصد برنامه هسته‌ای ایران قانع نبودند بلکه می‌خواستند موتور قدرت ساز انقلاب اسلامی را خاموش کنند.

سند دوم، اظهارات «ریچارد هاویت»، تهیه‌کننده سند راهبردی اتحادیه اروپا درباره روابط با ایران است که سوم آبان ۱۳۹۵ گفت: «توافق هسته‌ای، یک نقطه عطف بود؛ هرچند که همه مشکلات ما با ایران درباره اسرائیل، دموکراسی و حقوق بشر حل نشده... ما باید دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا را در تهران افتتاح کنیم و گفت‌وگو درباره حقوق بشر در ایران را ازسر بگیریم.

نیروهایی در داخل ایران، در حال اعمال فشار بر حاکمیت هستند و ما امیدواریم گزارش ما نیز باعث پیشرفت در این زمینه شود... اکنون اروپا در ایران نفوذ دارد، ولی آمریکا فاقد آن است. ما می‌خواهیم از این اهرم استفاده کنیم و به جنگ در سوریه و یمن پایان دهیم و به سوی ساختار جدید امنیتی در خاورمیانه حرکت کنیم». اروپایی‌ها در همین دوره، سرگرم حمایت از تروریست‌ها در سوریه و عراق، و جنایتکاران سعودی علیه ملت یمن بودند.

مصاف غرب با ما، فرابرجامی است و در قالب تنگ برجام نمی‌گنجد. به همین دلیل هم به برجام، صرفا به‌عنوان ابزار کانالیزه کردن و محاصره واقعی ایران می‌نگریستند.

کاری را که تحریم‌های فلج‌کننده (و فشار حداکثری) نتوانست انجام دهد، برجام و توافق‌های مشابه باید انجام می‌داد: واداشتن ایران به خودزنی، بر اساس دستکاری در محاسبات. کلیت برجام به سمت منافع غرب فرو غلتید، چرا که طرف آمریکایی گفته بود «توافق نکردن بهتر از توافق بد است»؛ اما در این طرف، وزارت خارجه ما، با به خدمت گرفتن چند هنرمند ادعا می‌کرد «هیچ توافقی، بدتر از عدم توافق نیست»! برجام در چنین نامعادله عجیبی، عبرت جهانیان می‌شد.

آینده‌نگری و آینده‌پژوهی درباره برجام و مذاکرات مبتنی بر آن، همچنان اهمیت دارد. جا دارد متولیان امر، با دعوت کارشناسان مختلف، شبیه‌سازی و آینده‌نگری کنند که شرایط در صورت احیای برجام -بدون چاره‌جویی درباره منافذ آن- ظرف سه یا شش ماه بعد (و نه حتی دو سال آینده) چگونه خواهد بود؟ آیا مثلا ایران می‌تواند بدون دردسر، تجارت داشته باشد یا این که تنش‌ها و فشارها، در حد مقدور غرب شدت می‌یابد؟

این بازی برخلاف تلقی دولت سابق، بازی بُرد- بُرد نیست. بلکه غرب، سود خود را در باخت ایران و گرفتن امتیازات جدید از این طریق می‌بیند. به همین دلیل، اگر مسائلی مانند دریافت تضمین محکم، لغو پایدار تحریم‌ها و بستن پرونده PMD، تعیین تکلیف نشده باشد، می‌تواند مقدمه‌ای برای تشدید فشار باشد. قطعا انتظار دروغینی که غربگرایان درباره عواید نجومی احیای برجام ساختند، ما به ازای واقعی ندارد، چنان‌که قبلا هم نداشت و موجب سرخوردگی عمومی شد.

توافق بدون لغو موثر و پایدار تحریم‌ها (گرفتار شدن در بازی برچسب تحریم‌ها)، اخذ تضمین معتبر (مانند نگهداری مواد غنی شده در ایران تحت نظارت آژانس)، تعیین غرامت چند سال عهدشکنی آمریکا، و بسته شدن پرونده PMD‌، فاجعه دوباره‌ای را بر پایه برجام رقم می‌زند.

افق چنان توافقی روشن است: آمریکا مجددا عضو برجام می‌شود و به مکانیسم ماشه دسترسی پیدا می‌کند؛ قیمت نفت با سقوط ۲۰ تا ۳۰ دلاری روبه‌رو می‌شود؛ و سپس، آمریکا در مدت زمانی کوتاه، دبّه می‌کند و بازی مار و پله را به نقطه صفر برمی‌گرداند و حال آن که ضعیف‌ترین دوران خود در ۷۰ سال اخیر را سپری می‌کند.

فرسایشی کردن مذاکرات از سوی غرب، نباید ما را از اولویت‌های خود غافل کند. مذاکره‌کنندگان دولت سابق، همه امتیازات را به شکل نقد و برگشت ناپذیر واگذار کردند، اما امتیازات نسیه، یا ناپایدار و نقض‌پذیر را گرفتند.

نگاه آمریکا به تعلیق تحریم‌ها موقتی (سه تا شش ماهه) است؛ به نحوی که بحران اقتصادی را پشت سر بگذارد و نیاز اورژانسی برای پایین کشیدن قیمت حامل‌های انرژی را برطرف کند و سپس بتواند شیطنت‌های جدید را از سر بگیرد.

بسیار محتمل است که واشنگتن ظرف مدت کوتاهی، در مقابل دسترسی ایران به درآمدهای نفتی یا دیگر سازوکارهای بانکی و مالی جهانی کارشکنی کند و تهدید و کارشکنی علیه سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت شرکت‌ها در ایران را از سر بگیرد. طبیعی است که دوره کوتاه سه تا شش ماهه صرفا می‌تواند اقتصاد در حال خروج ایران از وضعیت شرطی‌سازی را به شرایط سال‌های ۹۹-۱۳۹۸ برگرداند.

فارغ از این که دولت آمریکا وعده می‌دهد چه حجمی از تحریم‌ها را تعلیق کند، اصرار دولت بایدن بر ندادن «تضمین»، مسئله مهم‌تری برای راستی‌آزمایی است. دولت بایدن نمی‌خواهد و نمی‌تواند از طرف دولت بعدی آمریکا تضمین بدهد، اما ضمنا به اعتبار عهدشکنی‌های پیاپی و پسابرجامی دولت دموکرات اوباما، وعده دولت بایدن درباره دوره دو ساله خودش هم معتبر نیست.

ضمنا باید توجه داشت که موضع کنگره همیشه رادیکال‌تر بوده و نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان یا سنا، تحریم‌های پسابرجامی را با اتفاق‌آرا تصویب کرده و رفتار دولت آمریکا برای ممانعت از انتفاع اقتصادی ایران را تکمیل کرده‌اند. کنگره، قانون «اینارا» را در سال ۲۰۱۵ برای نظارت بر توافق تصویب کرد که طبق آن، رئیس ‌جمهور آمریکا باید هر سه ماه یک بار گزارش می‌داد تا کنگره درباره ادامه یا عدم تداوم «تعلیق سه ماهه تحریم‌ها» تصمیم بگیر!.

«اینارا» در سنا با ۹۸ رای موافق و تنها یک رای مخالف به تصویب رسید. اینارا در مجلس نمایندگان هم، با ۴۰۰ رای موافق و فقط ۲۵ مخالف تصویب شد. قانون پسابرجامی کاتسا هم که سال ۲۰۱۷ با ۹۸ رای سناتورها (فقط دو رای منفی) تصویب شد، با ۴۱۹ رای موافق و ۳ رای مخالف، از تصویب مجلس نمایندگان گذشت. قانون دیگری که مانند کاتسا تعهدات برجامی آمریکا را منتفی می‌کند، قانون ISA می‌باشد که سرمایه‌گذاری بیش از ۴۰ میلیون دلار در سال برای توسعه بخش نفت وگاز در ایران را ممنوع می‌کند و به شکل مشابه تصویب شده است.

در این میان و در حالی که سوء نیت آمریکا مُحرز است، دعوت به «تنازل» از خطوط قرمز اعلامی نظام و ادعای این که دستورالعمل ابلاغی برای مذاکرات، جدا از خطوط قرمز اعلامی است، مسیری انحرافی است. جدا کردن «خطوط قرمز اعلامی رهبر انقلاب» و «دستورالعمل مذاکرات» و ادعای این که خطوط قرمز برای چانه‌زنی است و نه ایستادن بر مبنای آن، تحلیل نادرستی است که می‌تواند ایران را مجددا از حداقل حقوق خود محروم کند. ما بر سر سود طرفین در یک توافق «بُرد- بُرد» مذاکره نمی‌کنیم که بتوان درباره کم و زیاد شدن آن چانه‌زنی کرد یا تخفیف داد؛ بلکه دیپلمات‌های سختکوش کشورمان، بر سر حقوق تضمین نشده در برجام می‌جنگند.

در اهمیت نیاز آمریکا به توافق همین بس که در طول یک سال اخیر، قیمت نفت تقریبا دو برابر شده و میزان ذخایر نفتی آمریکا، به پایین‌ترین سطح خود در چهار دهه گذشته رسیده است. اروپا هم که بازگشت به عصر تاریکی و یخبندان و قحطی را ظرف چند ماه آینده انتظار می‌کشد. آنها نیازمند فوری «بازگشت نفت ایران به بازار» هستند. اما با این حال، توافقی را می‌پسندند که خطوط قرمز بازدارنده ایران کمرنگ شده باشد و بتوان زیرش زد.

در مقابل، ما امروز در مقایسه با هفت سال قبل، در موضع قدرت هستیم و فشارهای تحریمی را هم تا حدود زیادی ازسر گذرانده‌ایم. مقامات آمریکایی بارها به شکست فاحش فشار حداکثری اعتراف کرده‌اند. بنابراین نباید اجازه داد دشمن و پادوهای رسانه‌ای آن، معادله موجود به نفع ایران را تحریف کنند. قطعا توافق نکردن، بهتر از توافق بد است. آمریکا تنها زمانی می‌تواند به برجام برگردد، که حقوق ایران را تضمین کرده باشد. هر توافق دیگری، مثل توافق چندمرحله‌ای، خلاف این ضرورت خواهد بود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 17
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 5
  • IR ۰۰:۱۰ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    8 10
    هم جمهوری خواهان ، هم اسراییل و هم اصلاح طلبان نمی‌خواهند دولت رییسی موفق شود به توافق پایدار و مفید دست یابد. لذا آمریکا شدیدا مردد است اما آخر مجبور می‌شود با امتیاز دادن بیشتر به توافق تن دهد. یا علی مدد
  • IR ۰۰:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    14 6
    در یک پیش بینی ساده بوضوح میتوان دید وضعیت برای غرب بد وبدتر میشود وضربه نهایی را باید از یمنی ها نوش جان کنند
    • IR ۰۸:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۶/۰۱
      1 0
      اروپایی ها همان اروپایی های عهدنامه فینکن اشتاین و عهدنامه پاریس (هرات) هستند! البته ما به جناب امیر عبداللّهیان و دانش و توانایی های ایشان اعتماد داریم و نگران برباد دادن منافع ایران مانند دوران ظریف الممالک نیستیم! اما به هرحال از کید و مکر و ترفندهای دشمنان قسم خورده کشور و ملت ایران هم نباید غفلت کرد!!!
  • DE ۰۱:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    5 2
    کلا تحریمها آثار سوء فرهنگی و سیاسی بیشتر داشته تا اقتصادی. همین شرطی کردن زندگی ایرانیان برای امریکا بزرگترین دست آورد تحریمها بوده که استخوان لای زخمی به‌این موثری را ویا به قول اوباماست اسلحه بدون فشنگ را هرگز حاضر نیستند از دست بدهند .
  • IR ۰۲:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    3 2
    تجربه و نقش مسکو در معاهدات بین الملل زیاد است . چه اشکال دارد نظر آنان را نیز جویا شد و تجربه کرد .
  • IR ۰۲:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    6 3
    ضرورت برجام الان بیشتر است یا قبل که شکل گرفت مردم خصوصا بعد از شهادت سردار سلیمانی حاضر و راضی نیستند کمترین امتیاز مانند برگشت به برجام به آمریکای لعنتی داده شود بلکه حق خود را باید با قدرت ستاند به آمریکای فریبکار و دغل باز نباید اعتماد کرد یا امتیاز داد
  • IR ۰۴:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    6 1
    خوب اگر میدانیم هر توافقی با دولت امریکا بکنیم سنا و کنگره به بهانه های دیگرمثل حقوق بشر ، موشکی و... جلوی انتفاع واقعی ایران از برجام را میگیرند چطور میتوان تضمین گرفت ؟ مطمئن باشید چنین چیزی غیر ممکن است و امریکا با قدرت عظیم اقتصادی که داردهر کشوری را از برقراری رابطه اقتصادی قوی با ایران میترساند.
  • IR ۰۸:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    5 2
    آینده تله برجام:(بتن کردن،توقف،تعلیق وپلمپ پیشرفتهای اتمی،کلاهک وبالستیک وبجایش دادن آبنبات چوبی-حضور آژانس جاسوسها واستکبار غرب و...ترور دانشمندان وفرمانده ها وانواع خرابکاری درایران ومنطقه-فساد،غارت،
  • محمدایوب IR ۰۹:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    6 3
    چرا رسانه ملی برجامیان ظریف وروحانی را برای پاسخگویی به این مصیبتی که به بارآوردند را به مقابل دوربین در مقابل متخصصین ومنتقدان نمی آورد تا مردمی که هنوز نفهمیده اند روحانی وظریف چه بلایی سرشان اورده اند واز طرفی سربازان آمریکا در داخل خفه خون بگیرند یک فوتبال بازی می‌کنند بعد بازی کارشناسان می نشینند نقد و بررسی میکنند یک سریال پخش میشود بعد اتمام کارشناسان می نشینند بررسی میکنند اینها با زندگی مردم بازی کردند نباید بررسی شود آیا این عدالت است
    • IR ۱۷:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
      0 0
      منتظرند اینستاگرام روشنگری کند
  • IR ۰۹:۴۳ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    4 2
    مسلمان ایرانی نباید دو بار از یک سوراخ گزیده شود ! آزموده را آزمودن خطاست ! آمریکایی ها همان کاری رو خواهند کرد که قبلا" کردند نقض کردن تعهدات برجام ، خروج از برجام و ..... داستان ادامه دارد ...
    • IR ۱۳:۲۶ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
      3 3
      بایدخسارتمون روحداقل جبران کنیم اقای ظریف که مسئول بتن ریزی وافزایش تحریمهاست چندتاجوون پروانه ای این مملکت دارن درتحریم امکانات بامرگ وضایعه ومشکلات زندگی میکنن زیرنظارت ازانس هم که هستیم بایدتحریمهابرداشته بشه
  • خلیج پارس iran IR ۱۰:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    2 3
    بیش از چهل سال آمریکایی ها، غربی ها آشکارا علنی با ما ایرانیان دشمنی کردند و می‌کنند از جنگ تحمیلی 8 ساله تا تحریم های ناجوانمردانه آمریکا و غرب علیه ملت ایران ... تا ترور سردار بزرگ ملی ایران ، ترور دانشمندان اتمی و ترور بزرگان ما ایرانیان .. توافق برجام و خروج از برجام و فشار حداکثری علیه ما ایرانیان .. ! واقعا" چه کاری نکردند که باقی مانده !!! آزموده را آزمودن خطاست هم میهنان عزیز ، تنها راه عبور از تحریم های دشمن همان خنثی سازی تحریم ها بی اثر کردن زهر دشمن است ، خصوصا" در شرایط کنونی جهانی که به سود ما ایرانیان هست ، آمریکا و اروپا باید یک زمستان سخت و مرگ بار طاقت فرسا و کشنده رو تجربه کنند ما هم باید کمک اشون کنیم بیشتر غرق در این گرفتاری و مشقت بشوند تجربه خوبی برای دشمنان ایران خواهد بود ، قوی شو گر راحت جهان طلبی که در نظام طبیعت ضعیف پامال است پاینده ایران مقتدر و بزرگ
  • IR ۱۰:۰۸ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    5 3
    شیطان به عهدش وفا نمیکند.این سخن قران کریم است.
  • IR ۱۶:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    0 1
    تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر شیطان بزرگ حیله‌گر و عدم توافق است. هرگونه توافقی با دشمن غدار، قطعاً به ضرر ما تمام می‌شود؛ آمریکا هرگز تمام تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد و با توافق یا بدون توافق، هر روز بر تحریم‌ها خواهد افزود. باید سلطه‌ی دلار را بشکنیم و تحریم‌ها را خنثی و بی‌اثر کنیم.
  • IR ۱۷:۳۶ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    1 0
    قطعا آمریکا وکشور های غربی حد اقل با چیزی کمتر از منافعشان با ایران توافق نخواهند کرد ومثل همیشه یا کلاهمان را بر می دارند یا کلاه بر سرمان می گذا رند وتوافق بد با آنها هیچ سودی برای ملت ومملکت ندارد
  • IR ۱۹:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
    0 0
    با سلام تحلیل آقای ایمانی از یک جامعیتی برخوردار است و حق مطلب را بیان کرده است. توافق نکردن بهتر از توافق بد است. توافق بد این بار و پس از تجربه ترامپیسم و فاشیسم آمریکایی احتمالا به یک درگیری نظامی منجر می شود. بدین معنی که ج اا برای اعاده حقوق خود و با بروز کنش های بدعهدی آمریکا به یک واکنش قهر آمیز دست یازید. پس توافق بد یک خطای راهبردی است.

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس