به گزارش مشرق، بحران انرژی در اروپا رسماً به یک «فاجعه تمام عیار» تبدیل شده و روزی نیست که رسانهها و کارشناسان این کشورها گزارشی از این وضع منتشر نکنند. بر اساس این گزارشها، «هنوز با اوج فاجعه در اروپا فاصله داریم چرا که زمستان از راه نرسیده است و میلیونها نفر با فقر انرژی مواجه خواهند شد»،«جانها را از دست خواهیم داد»،«قبوض انرژی به ۳۵۰۰ پوند رسیده است و بدترین وضعیت هنوز در راه است»،«کل کشور با یک فاجعه روبهرو است»،« به خاطر خدا کاری بکنید» اینها تنها بخشی از عناوین مطبوعات و رسانههای انگلیسی درباره فاجعه کنونی انرژی است که با ورود غرب به جنگ روسیه و اوکراین،گریبانشان را گرفته است. به جملات این شهروند در مصاحبه با رویترز نگاه کنید: «نمیدانم هزینه دیالیز را پرداخت کنم یا قبضهای انرژی را. مجبورم کمتر دوش بگیرم، مدت زیادی است تلویزیون تماشا نکردهام و فقط یک چراغ روشن میکنم.»(!)
واقعیت این است که در پی اِعمال تحریمهای گسترده کشورهای اروپایی علیه روسیه همزمان با اوج گیری جنگ اوکراین، بسیاری از کارشناسان به این نکته اشاره کردند که اتخاذ این رویکرد از سوی اروپا در قبال روسیه، میتواند تبعات بسیار فاجعه باری به ویژه از حیث تامین نیازهای انرژی برای اروپا به همراه داشته باشد. با این وجود گوش آمریکا به این هشدارها بدهکار نبود و کشورهای اروپایی که استقلالی در قبال آمریکا ندارند، با طناب پوسیده این کشور وارد چاه جنگ شدند.
بر اساس آمارهای آژانس انرژی اتحادیه اروپا، ۱۳ کشور اروپایی جهت تامین چیزی میان ۶ تا ۱۰۰ درصد گاز طبیعی خود به روسیه وابستهاند. در این میان، ۳ کشور مقدونیه شمالی، بوسنی و هرزگوین و مولداوی، ۱۰۰ درصد از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از روسیه تامین میکنند و این رقم برای فنلاند، ۹۴ درصد و برای لتونی ۹۳ درصد است. در عین حال آلمان و فرانسه نیز ۴۹ و ۲۴ درصد از نیازهای خود به گاز طبیعی را از روسیه تامین میکنند. این که با وجود چنین شرایطی چرا برخی از این کشورها حماقت کرده و وارد این جنگ شدند، یکی به عدم استقلال سیاسیشان باز میگردد و دیگری این که، پیشبینی نمیکردند جنگ اینقدر طولانی شود!
افزایش ۱۰ برابری قیمت انرژی در اروپا
عدم توجه سران اروپا به هشدارها موجب شده طی ۶ ماه گذشته قیمت حاملهای انرژی در کشورهای این قاره رشدی چندبرابری را تجربه کند و این در حالی است که گفته میشود زمان اوج قیمتهای انرژی، هنوز فرا نرسیده است. بر اساس گزارش «فرانس ۲۴» قیمت هر مگاوات ساعت برق در قرارداد سال پیشرو در آلمان به ۹۹۵ یورو و در فرانسه به ۱۱۰۰ یورو رسیده و این یعنی افزایش بیش از ۱۰ برابری نسبت به پارسال. بر اساس این گزارش یکپنجم برق اروپا توسط نیروگاههای گازی تولید میشود و کاهش عرضه گاز از سوی روسیه باعث این گرانیها شده است. در انگلیس هم سازمان تنظیمکننده انرژی اعلام کرده که سقف قیمت برق و گاز را از اول اکتبر (۹ مهر) تقریبا دو برابر خواهد کرد.
به نوشته نشریه «دی سایت» آلمان، در انگلیس مصرف کنندگان باید از ماه اکتبر(۹ مهر ) ۸۰ درصد بیشتر از قبل برای هزینه برق و گاز بپردازند. نهاد تعیین سقف قیمت انرژی در انگلیس روز جمعه آخرین سقف قیمتی را اعلام کرد که شرکتهای برق اجازه دارند از مشتریان خود شارژ کنند. بر این اساس، خانوارها سالانه به طور متوسط ۳۵۴۹ پوند (۴۲۰۵ یورو) برای گرمایش و برق پرداخت خواهند کرد که افزایش ۸۰ درصدی را نشان میدهد.این سقف قیمت قرار است دوباره در ژانویه(دی) افزایش یابد- و احتمالاً به بیش از ۴۰۰۰ پوند برسد. در ماهآوریل(فروردین)، هزینه انرژی سالانه برای یک خانوار متوسط حدود ۵۴ درصد افزایش یافته بود. سقف هزینه انرژی در آن زمان ۱۹۷۱ پوند بود. زمستان گذشته سقف انرژی به ۱۲۰۰ پوند رسید.
شورشهای مردمی
در انگلیس نگرانیها در مورد پیامدهای اجتماعی افزایش شدید قیمت انرژی لحظه به لحظه در حال افزایش است. برخی نشانههای بروز شورش از همین الان در حال نمایان شدن است. در« گلاسکو» مردم با ریختن به خیابانها قبضهای برق خود را به آتش کشیدهاند و ۱۱۸هزار انگلیسی نیز در طوماری اعلام کردهاند که قبض خود را پرداخت نخواهند کرد. در برخی از پمپ بنزینها نیز مردم عصبانی از گرانی سوخت به پمپ بنزینها حمله کرده و به آنها آسیب زدهاند. «جانی مارشال» از کارشناساناندیشکده «رزولوشن» هشدار میدهد:« فاجعه در زمستان امسال رخ میدهد، زیرا قبضهای انرژی میتواند آسیبهای فیزیکی و مالی جدی به خانوادهها در سراسر انگلیسن وارد کند.»«سیتیبانک» پیشبینی کرده است که تورم در اوایل سال آینده در انگلیس به ۱۸ درصد برسد.این کشور در ۷۰ سال گذشته تنها سه بار تورم دو رقمی را تجربه کرده است، یک بار در طول جنگ کره در دهه ۱۹۵۰ و پس از دو شوک قیمت نفت در دهه ۱۹۷۰.تا کنون، دولت انگلیس بسته کمکی ۳۷ میلیارد پوندی برای کمک به مصرف کنندگان را مد نظر قرار داده است. بر این اساس همه خانوارها در زمستان امسال ۴۰۰ پوند برای قبض انرژی دریافت خواهند کرد و افراد کم درآمد نیز ۶۵۰ پوند دیگر دریافت خواهند کرد. با این حال، این اقدامات از طرف مخالفان به عنوان ناکافی مورد انتقاد قرار گرفته است. سازمانهای خیریه و سلامت قبلاً نسبت به عواقب گرانی انرژی بهویژه برای فقرا هشدار دادهاند. بر این اساس بسیاری از خانوارها در این شرایط باید بین گرم کردن خانه یا خرید مواد غذایی یکی را انتخاب کنند.
کارکنان پستی انگلیس نیز در میان مناقشات جاری بر سر افزایش حقوق و شرایط کار، اعتصابی گستردهای را به راهانداختهاند.اعضای اتحادیه کارگران ارتباطات انگلیس با پیشنهاد افزایش ۲ درصدی حقوق موافقت نکرده و به شکلی گسترده محل کار خود را ترک کردهاند.در یکی از بیانیههای این اتحادیه آمده است: مناقشه حقوق چیز پیچیدهای نیست. اعضای ما اعتصاب میکنند تا افزایش حقوقی متناسب با هزینههای زندگی امروز به دست آورند. اعضای ما به این افزایش حقوق نیاز دارند و مستحق آن هستند. شرکت (پست سلطنتی انگلیس) میتواند از پس هزینههای آن بربیاید.اعتصاب آنها به عنوان بزرگترین اعتصاب سال جاری انگلیس شناخته میشود. ۱۱۵ هزار تن از اعضای این صنف اعتصاب کردهاند.
ترس و نگرانی آلمانیها
در آلمان نیز نگرانیها درباره افزایش قیمت انرژی و افزایش تورم به سرعت در حال افزایش است.خبرگزاری آلمانی «دویچه وله» در گزارشی در همین زمینه نوشت:
« در میان تورم فزاینده در آلمان، مردم این کشور در حال تلاش برای ذخیره باقیمانده درآمدشان برای احتمال افزایش شدید هزینه انرژی در زمستان هستند و نتایج بررسیها نشان میدهد سطح توقع اقتصادی آلمانیها به کمترین میزان در سه دهه اخیر رسیدهاست.» به گزارش ایرنا، در گزارش دویچه وله آمده است: «نتایج به دست آمده از بررسیهای شرکت پژوهش بازار آلمان نشان میدهد، بحران انرژی و نرخ بالای تورم در این کشور، اعتماد مصرف کنندگان به قدرت خرید آنها را به پایینترین سطح در ۳۰ سال اخیر کاهش داده است».«رولف بورکل» کارشناس بخش مصرفکننده این شرکت در این باره گفت:« هرچه هزینههای موادغذایی و انرژی بیشتر شود، قدرت مالی مردم برای دیگر مصارف کمتر خواهد شد.»وی هشدار داد:« تورم برای آلمانها در نقطه بسیار حساسی قرار دارد».براساس این گزارش، با نزدیک شدن نیمه سرد سال نگرانیهای دولت آلمان از قطع کامل صادارت گاز توسط روسیه در واکنش به تحریمهای شدید اتحادیه اروپا علیه مسکو، رو به افزایش است. در ماههای گذشته میزان صادرات گاز روسیه به آلمان در پارهای از اوقات به صورت «قطره چکانی» بودهاست. یک پژوهش جداگانه توسط مجله «بیزینس اینسایدر» که به تازگی نتایج آن منتشر شد، نشان داد که بیش از نیمی از آلمانیها از چندی پیش در حال صرفهجویی به منظور کاهش هزینههای انرژی خانوار هستند.
فرآیند صرفهجویی در بخشهای صنعتی آلمان نیز شکل گرفتهاست، به طوریکه، آژانس شبکه فدرال این کشور که در حوزه انرژی فعالیت دارد در روزهای گذشته از افت ۲۱.۳ درصدی مصرف بخش صنعتی در ماه ژوئیه(تیر) در مقایسه با میانگین زمان مشابه در سال گذشته خبر داد.دولت آلمان نیز برای صرفهجویی در مصرف انرژی قانون محدودکنندهای برای گرمایش ساختمانهای دولتی تصویب کرده است. در قانون جدید آلمان بسیاری از ساختمانهای عمومی مثل تالارها و سالنهای راهآهن ممکن است به صورت محدودی گرم شوند.در همین حال، پیشبینیها نشان میدهد نرخ تورم برای آلمانیها همچنان افزایشی خواهد بود.بوندس بانک (بانک مرکزی آلمان) هفته گذشته در گزارش ماهانه این بانک اعلان کرد که احتمال وقوع رکود در این کشور بسیار بالاست و افزایش تورم همچنان ادامه خواهد یافت و این احتمال وجود دارد در پائیز امسال حتی از ۱۰ درصد هم فراتر رود.
گدایی نفت و گاز از سوی ماکرون
در حالی که وضعیت اروپا به لحاظ انرژی روز به روز فاجعه بارتر میشود. خبرها و گزارشها از ادامه تلاش سران اروپا برای گدایی انرژی حکایت دارد. رئیسجمهور فرانسه در سفرش به الجزائر مدعی شده که «گاز هدف اصلی سفر او نیست اما منابع گازی الجزائر میتواند معادلات انرژی جهانی را تغییر دهد. ». اما روزنامه رای الیوم در سرمقاله خود با رد اظهارات ماکرون نوشت:«بسیاری از جمله ما انکار هدف سفر رئیسجمهور فرانسه به الجزایر را باور نمیکنیم.»
رای الیوم نوشت:«حرفهای امانوئل ماکرون را باور نمیکنیم که گفته بود هدفش از این سفر«گدایی» گاز نیست. انکاری که با حرف آن را تقویت کرده است که گاز سهماندکی از مجموع منابع انرژی فرانسه را شکل میدهد و از ۲۰ درصد بیشتر نیست.اگر اروپا به گاز و نفت نیاز نداشت ماکرون رئیسجمهور فرانسه هرگز به این سفر اقدام نمیکرد»
اطرافیان رئیسجمهور فرانسه مدعی هستند که دیدارهای این سفر با محوریت جوانان برنامهریزی شده و هدف آن غلبه بر بیگانگی و تنشی است که نزدیک به یک سال بین دو کشور حاکم شده است با این وجود رسانهها و کارشناسان نوشته و گفتهاند که هدف اصلی وی چاره جویی برای بحران انرژی در غرب است.
نشست اضطراری اتحادیه اروپا
همزمان با تشدید بحران انرژی در اروپا روزنامه فایننشال تایمز نیز از نشست اضطراری وزیران انرژی اروپا خبر داد به گزارش ایرنا، فایننشال تایمز نوشت: نشست وزیران انرژی اتحادیه اروپا درحالی برگزار میشود که قیمت گاز در کشورهای این حوزه به بالاترین حد خود رسید و ادامه این وضعیت اقتصاد منطقه را به سمت یک رکود عمیق سوق خواهد داد.«پیتر فیالا» نخستوزیر جمهوری چک روز جمعه گفت که کشورش به عنوان رئیسدورهای شورای اروپا، از وزیران انرژی اتحادیه دعوت کرده تا با حضور در این نشست درباره اقدامات اضطراری خاص برای رسیدگی به وضعیت انرژی بحث و گفتوگو کنند.«جوزف سیکلا» وزیر بازرگانی جمهوری چک نیز گفت که کشورش باید «در نخستین تاریخ ممکن» این جلسه را تشکیل دهد.دعوت از وزیران انرژی اتحادیه اروپا برای شرکت در این نشست در حالی مطرح شده که قیمت گاز در اروپا در روز جمعه به بالاتر از ۳۴۳ یورو در هر مگاوات ساعت رسیده که نشانه تهدیدی جدی برای صنایع متکی بر انرژی است.
مردم آمریکا باید تاوان بپردازند
در آمریکا نیز درحالی که کارشناسان اقتصادی، امکان ورود به یک رکود اقتصادی را برای اقتصاد این کشور پیشبینی میکنند، «جروم پاول» رئیسبانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) هشدار داد برای مقابله با تورم، شهروندان آمریکایی ناگزیر به پرداخت تاوان آن هستند.