به گزارش مشرق، عروس تنگه‌های ایران، لقب یکی از اعجاب‌انگیزترین دره‌ها به نام «رغز» است. برای رسیدن به این تنگه خارق‌العاده، باید سفری ماجراجویانه و هیجان‌انگیز را آغاز کنید و رهسپار استان فارس شوید تا در نزدیکی شهر تماشایی داراب، این تنگ زیبا و اسرارآمیز را ببیند.
آشنایی با «تنگه رغز»
تنگه رغز، عروس تنگه‌های ایران، مکانی است که آب و سنگ در برخوردی هزاران ساله انواع جلوه‌های زیبای معماری طبیعت را ایجاد کرده‌اند. هر آبشار یا آبگیر با دیگری متفاوت است و هرکدام زیبایی خاص خود را دارد. دیواره‌های بزرگ و عظیم رغز، در طول مسیر گاه سر به هم آورده‌اند و یک غار را تداعی می‌کنند و گاه از هم فاصله می‌گیرند و محوطه‌ای زیبا می‌سازند. صدای دلنشین آبشار، فرود و صعودهای زیبا، شنا در میان حوضچه‌های زلال و دیدن ماهی‌های زیبای قزل‌آلا، همه و همه از جمله دقایق جذاب و به‌یادماندنی حضور در تنگه زیبای رغز است.
آبی که در تنگه رغز جریان دارد، از چشمه‌ای در دل جنگل نشئت می‌گیرد و تا دره جنوبی که به زمین بازمی‌گردد در طول دره‌ای به مسافت پنج کیلومتر جریان دارد و طی مسیر، ۶۰ حوضچه طبیعی زیبا و ده‌ها آبشار و آبگیر کوچک و بزرگ ایجاد می‌کند. حوضچه‌های تنگه رغز عمقی بین شش تا ۲۰ متر دارند که طول آن‌ها به ۱۰۰ متر نیز می‌رسد و دارای دیواره‌های بلند است که در میان آن‌ها سهم کوچکی از آسمان نمایان است. دره رغز، به طول تقریبی چهار کیلومتر در امتداد شمال به جنوب از سرچشمه رغز تا دره جنوب، ۶۴ آبشار و ۱۰۰ حوضچه طبیعی را در خود جای داده است که تنها ۱۴ آبشار و آبگیر دره جنوبی مورد توجه عموم مردم و کوهنوردان بوده است و با رسیدن به آخرین آبشار دره جنوبی به ارتفاع ۳۵ متر، دره جنوبی به بن‌بست می‌رسد.
چرا این تنگه رغز نام دارد؟
رغز به‌معنای راه بکر و لغزنده است. گرچه این نام در بین کوهنوردان و طبیعت دوستان ایران است، اما مردمان محلی به آن تنگ رودخیز می‌گویند که آبی به زلالی اشک چشم دارد.
تنگه رغز کجاست؟
تنگ رغز داراب یا دره رغز که از جاذبه‌های گردشگری استان فارس محسوب می‌شود، در بخش فسارود، در ۳۰ کیلومتری شمال‌غربی شهر داراب و در نزدیکی روستای رغز قرار دارد و یکی از مناطق بکر طبیعت‌گردی ایران است. این تنگه در منطقه‌ای بنام حسن آباد، در جنوب شرقی استان فارس است که از شمال به شهرستان‌های نی‌ریز و استهبان، از غرب به شهرستان فسا، از جنوب به شهرستان لار و زرین‌دشت و از شرق به استان هرمزگان محدود می‌شود.
داراب دیدنی‌های منحصربه‌فرد و متعدد طبیعی و تاریخی دارد که به راستی ناشناخته مانده‌اند. اگر هدف شما بیشتر مناطق طبیعی است، پس نخستین انتخاب، تنگ رغز است که از جاهای دیدنی داراب و یکی از شگفت‌انگیزترین و زیباترین تنگ‌های ایران محسوب می‌شود.
مسیر دسترسی به تنگ رغز
برای رفتن به تنگه رغز، ابتدا خود را باید به شهر داراب استان فارس برسانید، بعد از طی کردن مسافتی، در حدود ۳۵ کیلومتری جاده داراب، شیراز به گردنه دراکویه می‌رسید. مسیر خاکی از اینجا شروع می‌شود. با استفاده از وسایل نقلیه موجود و پس از گذشتن از منطقه کوه درختی در سمت چپ و مسیری در حدود دو ساعت، مسیر خاکی به اتمام می‌رسد و پیمودن ادامه مسیر با پای پیاده آغاز می‌شود.
از سمت راست جاده که شروع به پیاده روی کنید به چشمه بیدک می‌رسید. ادامه مسیر پاکوب بدون شیب است. رفته‌رفته شیب بیشتر می‌شود و سپس سراشیبی است و با عبور از روی سنگ‌های بزرگ، در نهایت در مسیری بدون شیب به چشمه می‌رسید.
پیمایش تنگ رغز
برای رسیدن به منطقه سرچشمه رغز، دو مسیر پیمایش وجود دارد؛ یکی با حدود چهار ساعت کوه‌پیمایی و مسیر دیگری که حدود دو ساعت با خودرو و حدود دو ساعت کوه‌پیمایی دارد. از ابتدای دره که محل مناسبی جهت پارک اتومبیل است تا آخرین آبشار، حدود سه کیلومتر مسیر راه‌پیمایی آن هم در میان آب‌های زلال این دره وجود دارد که در برخی موارد نیاز است حتماً از وسایل و ملزومات خاص صخره‌نوردی و ایجاد کارگاه استفاده شود.
با توجه به آنکه صعود مسیر توأم با طی کردن آبگیرها و آبشارهای متعدد است، صعود در آبشارها یا حرکت در زیر آبشارها نیز به زیبایی و جذابیت کار می‌افزاید. زلالی آب حوضچه‌ها به‌گونه‌ای است که فرد می‌تواند عمق آن‌ها را به‌خوبی تماشا کند. عمق آب در تنگه رغز برخی حوضچه‌ها به ۲۰ متر هم می‌رسد. در حدفاصل منطقه سرچشمه و دره جنوبی رغز، ده‌ها آبشار و آبگیرهای زیبا و طبیعت بکر تنها با استفاده از وسایل فنی امکان پیمایش دارد. از منطقه سرچشمه نیز بدون وسایل فنی امکان بازدید از چندین حوضچه و آبشار میسر است و در نهایت با رسیدن به آبشار بلندی به طول ۲۳ متر، کوه‌پیمایی متوقف می‌شود.
رزرو اقامتگاه اقتصادی
همه آبشارهای تنگه رودخیز احتیاج به کارگاه زدن ندارند و با توجه به شفافیت آب، عمق حوضچه زیر آبشار معلوم است که در این صورت می‌توان در آب پرید که هم لذت‌بخش است هم وقت کمتری را می‌گیرد. سفر در طول این دره بدون داشتن چنین امکاناتی، بسیار سخت و خطرناک خواهد بود. برای سفر بهتر و امن‌تر در این تنگه زیبا بهتر است از راهنمایان مجرب محلی کمک بگیرید. بلندترین آبشار این دره، آبشار آذرخش به ارتفاع ۶۵ متر و آخرین آبشار، آبشار وداع با ارتفاع ۴۶ متر است.
بهترین زمان سفر به تنگه رغز
اکنون با تنگه اسرارآمیز رغز آشنا شدید و تصمیم گرفتید هیجان دره‌نوردی را در این مکان تجربه کنید و آدرنالین خونتان را افزایش دهید؛ پیشنهاد می‌کنیم فصل بهار و تابستان را برای آغاز این سفر ماجراجویانه انتخاب کنید.
بهترین زمان برای سفر به تنگه رغز از اواخر اردیبهشت‌ماه تا اوایل مهرماه است؛ در این هنگام سرچشمه‌های پر آب این تنگه و نسیم برخاسته از آبشارهای متعدد آن، در روزهای گرم این ماه‌های سال خنکی لذت‌بخشی را هدیه می‌کنند.
تجهیزات لازم برای بازدید از تنگه زغر
سفر به تنگ رغز بدون داشتن وسایل ایمنی و فنی امکان‌پذیر نیست. در سفر به تنگ رغز جلیقه نجات، کلاه ایمنی، طناب، هشتی، کارابین (از ابزارهای کوهنوردی)، هارنس (صندلی صعود) را فراموش نکنید و حتماً این وسایل را به‌همراه داشته باشید.
با توجه به گرمای هوا، به‌همراه داشتن یک بیواک (نوعی کیسه خواب) جهت سپری کردن شب کافی است. در ضمن بیواک جای زیادی در کوله نمی‌گیرد و با توجه به کوچکی، ضد آب کردن آن راحت است، اما کیسه خواب هم جا گیر است و هم اگر خوب ضد آب نشده باشد و خیس شود، سنگین می‌شود و حمل کوله‌پشتی را سخت می‌کند. جهت احتیاط می‌توان یک ملافه مخصوص که در داخل بیواک و کیسه خواب استفاده می‌شود نیز می‌توان به‌همراه داشت تا اگر شب هوا سرد شد، بتوان از آن استفاده کرد. این ملافه‌ها کوچک هستند و جای زیادی از کوله‌پشتی را نمی‌گیرند.
آب کل مسیر قابل آشامیدن است، اما بهترین آب همان آبی است که در سرچشمه از دل زمین به بیرون می‌تراود.
به‌علت سردی آب باید لباس مناسب یعنی وت سوت (لباس غواصی) استفاده شود.
برای فرود از آبشار باید از کفش مناسب به‌همراه داشته باشید و بهتر است که از صندل‌های طبیعت‌گردی جلو و پشت بسته استفاده کنید چون ممکن است سنگ‌های درون حوضچه‌ها و صخره‌ها به پاهایتان آسیب برسانند.
برای گذر از تنگ رغز نیازی به هدلامپ (چراغ پیشانی) نیست و در تمام مسیر نور به‌اندازه کافی موجود است، فقط در هنگام اتراق شب است که چراغ قوه نیاز می‌شود.
بهتر است جهت در امان ماندن از نیش پشه‌ها در طول شب اقامت در سرچشمه، یک قلم دافع حشرات به‌همراه داشته باشید.
برای اقامت شب باید دقت کرد، چراکه در طول مسیر نقاط کمی است که فضای مناسب را برای این کار داشته باشند.
وسایل و مواد خوردنی را که قرار است در طول مسیر استفاده کنید، در درون کیسه‌ای جدای آن کیسه در کوله قرار دهید.
به‌ازای هر پنج نفر حداقل یک فلاسک کوچک آب، چای یا نسکافه گرم به‌همراه داشته باشید تا در مواقع لزوم بتوانید از آن بنوشید و گرم شوید.
مناسب‌ترین کوله برای این برنامه کوله‌های مخصوص دره‌نوردی و غارنوردی است، چراکه هم آب به خود نمی‌گیرد، هم آب به‌راحتی از آن خارج می‌شود.
بهتر است یک نفر از افراد کوله‌پشتی به‌همراه نداشته باشد (وسایل خود را در کوله دیگر اعضا قرار دهد) تا بتواند به‌راحتی یکی از طناب‌ها و ابزار مورد نیاز را که در کوله حمل ابزار قرار می‌گیرد، به دوش بگیرد و به‌راحتی آن را به نفرات جلو برساند.
بردن یک گونی یا کیسه زباله برای آوردن زباله‌های گروه به بیرون از دره برای زیبایی محیط مسئله مهمی است.
نکات ایمنی برای بازدید از تنگه رغز
سفر به رغز خالی از خطر نیست و هر ساله افرادی به‌دلیل آشنا نبودن با این تنگه دچار مشکل شده‌اند. بنابراین برای در امان ماندن از خطرات تنگ رغز رعایت نکات ایمنی زیر ضروری است:
توصیه می‌کنیم سفر به تنگ رغز داراب را همراه با تورهای حرفه‌ای و مجرب و راهنمایان بومی و آشنا با محیط این تنگه آغاز کنید و از تنهایی سفر کردن به این مکان خودداری کنید.
اگر شنا بلد نیستید، ترس از ارتفاع دارید و با اصول صخره نوردی نیز آشنا نیستید، توصیه می‌کنیم تنگه رغز را از برنامه سفرتان خارج کنید. برای سفر به این تنگه داشتن این مهارت‌ها الزامی است.
به وضع هوا و پیش‌بینی سازمان‌های هواشناسی توجه داشته باشید و خطر باران را جدی بگیرید.
در برنامه بازدید هرچه تعداد افراد کمتر باشد ایمنی و سرعت برنامه افزایش می‌یابد.
افراد باید به فرود و دست به سنگ مقدماتی آشنا بوده و جسارت و توان بدنی مناسبی داشته باشند. مهارت شنا کردن به شما کمک می‌کند تا از آبشارنوردی لذت بیشتری ببرید.
هنگام شنا کردن از ماهی‌های حوضچه‌ها نترسید.
کبوترها در طول مسیر عبور، در گوشه و کنار، آشیانه دارند و در طول حرکت باید مراقب باشید تا لانه کبوتری را تخریب نکنید یا به جوجه‌های آن‌ها آسیب نرسانید.
مکان‌های دیدنی تنگه رغز
از دیدنی‌های رغز چشمه‌ها، حوضچه‌های پر آب و آبشارهای خروشان است.
در تنگه رغز شیراز حوضچه‌ها و آبشارهای متعددی وجود دارد. در کنار آخرین آبشار نیز یادبودی از کاشفان اولیه این تنگه و همچنین چند کوهنورد سفر کرده، نصب شده است. آبشارهای مهم مسیر که گروه کوهنوردی آذرخش داراب نام گذاری کرده‌اند، به‌ترتیب فرود عبارت است از:
آبشار نگین: ارتفاع ۱۶ متر، عمق آب هشت متر و طول حوضچه ۴۱ متر
آبشار بوم رنگ: به ارتفاع هفت متر، عمق آب هشت متر و طول حوضچه ۳۱ متر
آبشار مسعود: به ارتفاع هشت متر، عمق آب ۱۲ متر و طول حوضچه ۱۵ متر
آبشار گلاب: ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب هفت متر و طول حوضچه ۱۲ متر
آبشار فتح: به ارتفاع هشت متر، عمق آب ۱/۵ متر و طول حوضچه شش متر
آبشار حکمت: به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۱۵ متر و طول حوضچه ۳۲ متر
آبشار کبوتر: به ارتفاع ۲۵ متر، عمق آب ۲۰ متر و طول حوضچه شش متر
آبشار جام: به ارتفاع ۹ متر، عمق آب شش متر و طول حوضچه ۳۶ متر
آبشار دماغه (فراز): به ارتفاع ۱۲ متر، عمق آب دو متر و طول حوضچه چهار متر
آبشار آذرخش: به ارتفاع ۶۵ متر، عمق آب شش متر و طول حوضچه ۱۱ متر
آبشار یادگار: به ارتفاع چهار متر، عمق آب هشت متر و طول حوضچه ۱۱ متر
آبشار وداع: به ارتفاع ۴۶ متر، عمق آب ۱۰ متر و طول حوضچه هفت متر
تور تنگه رغز
اگر تصمیم دارید به تنگه رغز بروید؛ می‌توانید در قالب تور تنگه رغز که توسط آژانس‌ها، مؤسسه‌های گردشگری و راهنمایان مجرب برگزار می‌شود به این مکان دیدنی سفر کنید. برای این منظور کافی است جست‌وجویی در اینترنت داشته باشید و از بین تورهای معتبر، تور مناسب را انتخاب کنید و راهی این سفر ماجراجویانه به قلب دره‌ای حیرت‌انگیز شوید. در ضمن بهتر است بدانید که بعضی از تورهای تنگه رغز به طور معمول در قالب برنامه‌ای دو روزه برگزار می‌شود که روز اول به آموزش پرداخته می‌شود.
برخی از تورها برای گروه‌های خصوصی (خانوادگی، دوستانه) در هر زمانی که شما بخواهید، اجرا می‌شود.
از آنجا که سفر به تنگه رغز نیازمند مهارت‌های خاصی است، برخی از تورهای حرفه‌ای به برگزاری کلاس‌های آموزشی و عملی مثل آموزش تکنیک‌های فرود برای دره‌نوردی، اقدام می‌کنند و شما با انتخاب این تورها و یادگرفتن مهارت‌های لازم، با خیال آسوده‌تر به این سفر خواهید رفت.
تجهیزات لازم مانند لباس غواضی، کارابین، جلیقه نجات و کلاه ایمنی در اختیار افراد قرار داده می‌شود.
۱۰:۱۳ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۵
