سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز یکشنبه ۱۱ دی ماه در حالی چاپ و منتشر شد که بیانات رهبر انقلاب در دیدار خانواده آیت‌الله مصباح یزدی، افتادن دلار در سراشیبی و کاهش قیمت و تحلیل مذاکرات برجامی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

پایین آمدن قیمت دلار همچنان سوژه اول بسیاری از روزنامه‌ها است، دنیای اقتصاد دراین‌باره نوشته است:

در روز نخست هفته جاری، شاخص بازارهای سهام، ارز و سکه کاهشی ثبت شد، تا جامه قرمز بر تن همه بازارها پوشانده شود. ردپای اصلی افت همزمان سه بازار را می‌توان در تغییر جو قیمتی دلار دانست. رئیس کل بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارنظر درباره سیاست‌های ارزی این نهاد تاکید کرد که سیاستگذار حتما در بازار ارز مداخله خواهد کرد. همزمان، او نرخ‌های بالا را برای بازار غیرواقعی خواند. این موضع رئیس کل باعث شد که برخی نگران عرضه قدرتمند در روزهای آینده شوند و سعی در خروج از معاملات ارزی کنند. هرچند برخی معامله‌گران این نوسان کاهشی را زودگذر دانستند. همزمان با کاهش نرخ دلار، نرخ سکه نیز با توجه به تعطیلی بازارهای جهانی تنها از دلار تاثیر گرفت و کاهش یافت. در همین راستا بازار سهام در روز شنبه همراه با سایر بازارها قرمز رنگ شد. در این روز شاخص کل بورس با عقبگرد ۴۵/ ۳درصدی افتی قابل توجه را به ثبت رساند. نکته قابل توجه بازار سهام در خروج قابل توجه پول حقیقی به میزان ۷۴۱میلیارد تومان بوده است.

روزنامه اعتماد نیز به تصمیم جدید بانک مرکزی واکنش منفی نشان داده و برای آن از بورس شاهد آورده است؛ این روزنامه اصلاح‌طلب می‌نویسد:
شاخص کل بورس در نخستین روز هفته با یک افت شدید روبه‌رو شد و کانال ۱.۶ میلیون واحدی را از دست داد. این اتفاق پس از ۵ روز پشت سر هم رشد قدرتمند شاخص رخ داد. بخش بزرگی از افت شاخص بورس به دلیل ریزش «دستوری» نرخ ارز نیمایی صورت گرفت که با اظهارات رییس کل جدید بانک مرکزی رسمی شد. آقای فرزین در بیان برنامه‌های خود برای بازار ارز از تثبیت نرخ دلار سامانه نیما در عدد ۲۸۵۰۰ تومان خبر داد. این در حالی است که پیش از این، برای کم کردن فاصله میان نرخ نیمایی و بازار آزاد، عدد نرخ دلار سامانه نیما حتی ۳۰ هزار تومان نیز شده بود.

در ادامه این گزارش آمده است:

از آنجا که نرخ سامانه نیما برای شرکت‌های بورسی اهمیت بسیار بالاتری دارد؛ روز گذشته، بورس به این اخبار واکنش منفی نشان داد و شاخص کل نزدیک به ۵۷ هزار واحد ریزش کرد و تا سطح یک میلیون و ۵۹۰ هزار و ۴۹۵ واحد پایین آمد. شاخص کل هم‌وزن نیز با افت ۱۱ هزار و ۶۷۴ واحدی در رقم ۴۶۹ هزار و ۷ واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) با کاهش ۲۹۰ واحدی در سطح ۲۰ هزار و ۱۲۶ واحد قرار گرفت. اتفاقات رخ داده در حوزه ارز سامانه نیما موجب شد تا بورس تهران یکی از سنگین‌ترین خروج سرمایه خرد را شاهد باشد.

روزنامه همشهری اما رواینی دیگر از تغییرات روی تابلو بورس داشته و نوشته است:

بررسی‌ها نشان می‌دهد در این بازه زمانی، اغلب بازارها نیز که به‌نوعی جذب‌کننده نقدینگی بوده‌اند، بر مدار تورم رشد کرده‌اند و محرک اصلی افزایش قیمت آنها، پیروی از تغییرات شاخص تورم بوده است. در این میان البته، بازار سرمایه که معادلات پیچیده‌تری نسبت به سایر بازارها دارد، با وجود تلاش برای رشد در مدار تورم، به‌دلیل نگرانی از ابهامات آتیه اقتصاد نتوانسته است پا به پای سایر بازارها رشد کند و عنوان کم‌بازده‌ترین بازار اقتصاد ایران در ۹ماهه۱۴۰۱ را از آن خود کرده است.
کارشناسان اقتصادی، معتقدند در صورت تغییر در سیاست‌های کلان اقتصادی و موفقیت آنها در مهار نرخ تورم، فضای قیمتی اغلب بازارها نیز آرام خواهد شد؛ اما درصورتی‌که روال فعلی استمرار پیدا کند، در بهترین حالت همین شرایط ۹ماهه استمرار پیدا خواهد کرد.
بدیهی است که در این میان، چنانچه شرایط بازارها تغییر کند و نقدینگی، بازار بهتری برای کسب بازدهی پیدا کند، طبیعتا آن بازار پیشرو خواهد شد و شتاب رشد قیمت در سایر بازارها به‌دلیل خروج نسبی نقدینگی حتی از نرخ تورم نیز کمتر خواهد شد.

روزنامه کیهان نیز گزارشی میدانی از تحولات بازار تهیه کرده و خبر از کاهش قیمت‌ها داده است؛ این روزنامه می‌نویسد:

قیمت طلا و ارز از صبح روز شنبه و پس از اعلام سیاست‌های جدید ارزی توسط رئیس کل جدید بانک مرکزی، وارد مدار نزولی شد و همین امر نیز عقب‌نشینی دلار تا کانال ۳۹ هزار تومان و سکه تا کانال ۱۹ میلیون تومان را به همراه داشت. همه فروشنده شدند! مشاهدات میدانی از خیابان فردوسی تهران نشان داد که از صبح دیروز تعداد فروشندگان در بازار طلا و ارز افزایش چشم‌گیری داشت؛ فعالان بازار ارز می‌گفتند روز پنج‌شنبه هیچ‌کس در بازار فروشنده نبود ولی روز شنبه اکثرا فروشنده بودند و خریداری بسیار اندک بود.
دارندگان طلا و ارز دیروز از ترس ریزش بیشتر قیمت‌ها به بازار ارز آمده بودند تا هرچه زودتر طلا و ارز را به ریال تبدیل کنند؛ نکته مهم اینجاست که از بین صراف‌ها و سکه‌فروش‌های خیابان فردوسی تهران به جز دو، سه صرافی، هیچ صرافی دیگری حاضر به خرید سکه از مردم نبودند.
آنها می‌گفتند زمانی که معلوم نیست قیمت‌ها تا چه کانالی قرار است پایین بیاید، خرید به صرفه نیست؛ یکی از سکه‌فروش‌ها می‌گفت: به محض اینکه سکه بخریم باید بفروشیم و اگر سکه را نگه داریم احتمالا ضرر سنگین خواهیم کرد.

روزنامه ایران نیز خبر داده است که دلار آزاد با کاهش ۵ هزار تومانی وارد کانال ۳۹ هزارتومان و سکه با ریزش ۳میلیون تومانی وارد کانال ۱۹ میلیون تومان شد، در گزارش این روزنامه آمده است:

سیگنال تغییر مدیریت و سیاست‌های بانک مرکزی با واکنش مثبت بازار مواجه شده است. از روز پنجشنبه هفته گذشته و همزمان با انتشار خبر رأی اعتماد هیأت دولت به محمد رضا فرزین به‌عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی، قیمت‌ها در بازار ارز و به‌دنبال آن طلا عقب‌نشینی کرد و دیروز هم این روند ادامه یافت. بدین‌ترتیب قیمت دلار در بازار آزاد که تا پیش از این به کانال ۴۴ هزار تومان رسیده بود، روز گذشته با کاهش حدود چهار هزار تومانی به کانال ۳۹ هزار تومان بازگشت. کارشناسان اعتقاد دارند با رخدادهای روزهای اخیر در مدیریت بانک مرکزی و همچنین حذف دامنه نوسان در بازار متشکل ارزی انتظار می‌رود که به‌تدریج نرخ بازار آزاد به بازار رسمی نزدیک شود. این اتفاق باعث می‌شود تا رانت فعلی که از فاصله بالای قیمت دو بازار ایجاد شده و دلالان و مردم عادی را به این بازار کشانده از بین برود و دوباره آرامش به بازار بازگردد.

ایران نوشته است :

پس از کاهش قیمت‌ها در آخرین روز کاری هفته گذشته (پنجشنبه) که به‌دنبال تغییر مدیریتی در بانک مرکزی و واکنش مثبت به سیاست‌های جدید این بانک رقم خورد، دیروز هم روند نزولی قیمت‌ها در بازار ارز و طلا ادامه یافت به‌طوری که قیمت اکثر ارزهای خارجی دراین روز افت داشت. در بازار طلا نیز در کنار انواع سکه طلا نیز کاهشی بود.
قیمت دلار در بازار متشکل، دیروز به ۳۷ هزار تومان رسید که نسبت به ۲ روز پیش، بدون تغییر است. در بازار آزاد دیروز یورو نسبت به ۲ روز پیش، با ۸۲۹ تومان کاهش، ۴۳ هزار و ۲۹۵ تومان نرخ‌گذاری شد. همچنین درهم امارات (حواله) با کاهش ۵.۶۷ درصدی نسبت به ۲ روز پیش، ۱۱ هزار و ۴۵۰ تومان معامله شد. لیر ترکیه در بازار داخلی هم ۲ هزار و ۲۱۰ تومان قیمت خورد. دلار در بازار توافقی با ریزش سنگین نسبت به هفته قبل به قیمت ۳۸ هزار تومان رسید، دلار در بازار هرات به قیمت ۴۰ هزار و ۷۰ تومان معامله شده و در بازار سلیمانیه نیز با افت قیمت جدی به ۴۱ هزار و ۳۵۰ تومان رسید. قیمت دلار در سامانه نیما به قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده و در سامانه سنا نیز به ۲۹ هزار و ۱۳۸ تومان رسید. قیمت یورو نیز در سامانه نیما به قیمت ۳۰ هزار و ۴۷۰ تومان رسیده و در سامانه سنا به قیمت ۳۰ هزار و ۹۴۰ تومان معامله شد.

هاشمی با آشوب‌ها چه برخوردی می‌کرد؟

روزنامه جمهوری اسلامی به نقل از احمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ دولت سیدمحمد خاتمی روایتی عجیب از خلق و خوی هاشمی ارائه داده است! در این یادداشت آمده است:

اگر آقای هاشمی بود، با گروه‌های کف خیابان و خانواده‌های آسیب‌دیده از وقایع اخیر ملاقات و گفتگو می‌کرد و ضمن دلجویی از آن‌ها نظراتشان را می‌شنید و انعکاس می‌داد. اگر آقای هاشمی بود، از ظرفیت مجمع تشخیص مصلحت نظام، که در این قضایا، گرفتار بی‌عملی شد، به شیوه‌ای موثر بهره می‌برد. اگر آقای هاشمی بود ضعف عملکرد دستگاه‌های اجرایی را شفاف می‌کرد تا آن‌ها پاسخ‌گوی گفتار و کردار خود باشند و نوک حمله معترضان به سوی باورهای آیینی و ارکان نظام نرود. یکی از مدیران میانی گفته بود که ما فقط پشتیبان نیروهای خودی هستیم؛ درحالی‌که دولت نماینده کل ملت است؛ حتی آنانی که او را قبول ندارند. اگر آقای هاشمی بود، با گروه‌های کف خیابان و خانواده‌های آسیب‌دیده از وقایع اخیر ملاقات و گفتگو می‌کرد و ضمن دلجویی از آن‌ها نظراتشان را می‌شنید و انعکاس می‌داد. اگر آقای هاشمی بود، از ظرفیت مجمع تشخیص مصلحت نظام، که در این قضایا، گرفتار بی‌عملی شد، به شیوه‌ای موثر بهره می‌برد.

البته این اما و اگرها از شیوه رفتاری هاشمی با روحیات او در تضاد جدی قرار دارد؛ اصلاح‌طلبان پس از مرگ هاشمی سعی کرده‌اند با ساختن یک شخصت فانتزی از هاشمی تحت نام «دولت بابا» از هاشمی یک سیاست‌مدار قدیس بسازند؛ اما واقعیت رفتاری هاشمی با آنچه این روزها از او عرضه می‌شود زمین تا آسمان با هم فرق دارد؛ هاشمی همان فردی است که یکی از اعضای دولت او گفته بود که تحمل نقد حتی درون کابینه را نداشت و هر که با او مخالف بود از رویش رد می‌شد!

اصلاح‌طلبان در اغتشاشات چه وضعیتی داشتند؟

روزنامه جوان در یادداشتی به بررسی کارنامه اصلاح‌طلبان در آشوب‌ها پرداخته و نوشته است:

اصلاح‌طلبان که همواره خود را مدعی خط امام و بازوی نظام جمهوری اسلامی معرفی می‌کنند، در سه‌ماهه التهاب کشور چگونه عمل کردند؟ اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم چه باید بگوییم؟ بدون تردید اصلاح‌طلبان درون کشور دنبال اغتشاش نبودند و از اغتشاش استقبال نکردند، اما همه آنچه انجام دادند بدتر از کار منافقان مدینه در صدر اسلام بود. ابتدا آتش تهیه مهسا امینی را ریختند. این کار در رسانه رسمی و غیررسمی انجام شد. آن‌قدر در این موضوع دمیدند که بزرگانشان همچون محقق داماد و خاتمی نیز بازی خوردند و بیانیه خون‌خواهی صادر کردند و تا زدوخوردها در خیابان شروع شد، گفتند ما با خشونت مخالفیم، اما صرفاً نظام را به خشونت و سرکوب متهم کردند و دیگر هیچ؟ در رسانه رسمی تیترهای تحریک‌کننده می‌زدند و همزمان در توئیتر از نبود آزادی مطبوعات سخن می‌گفتند، برخی خبرنگارانشان برای اینترنشنال تولید محتوا و از علی کریمی حمایت کردند.
فاجعه شاهچراغ شیراز را گردن نظام انداختند (سعید شریعتی و...) شهادت کودک ده‌ساله ایذه‌ای را گردن نظام انداختند.

در ادامه این یادداشت آمده است:

بدون تردید جهت‌گیری‌های فرهنگی این سه ماه در حوزه دین، امربه‌معروف و زنان و فرهنگ به بار نشستن میوه مبارزه ۲۵ ساله اصلاح‌طلبان با جمهوری اسلامی بود، اما کی بود! کی بود! ما نبودیم آنان بلند است. هیچ شایعه‌ای را محکوم نکردند، هیچ دروغی را نفی نکردند، به هیچ دروغگویی (علی دایی و علی کریمی و...) اعتراض نکردند، از قاتلان شهیدان حمایت کردند و علیه قصاص به میدان آمدند. گویی در قبال ۸۱ شهید حتی یک نفر نباید قصاص شود و شتر دیدی جاپایش را هم ندیدی. به‌نظر می‌رسد میدان دادن به این جریان سکولار-دموکراسی خواه خیانت به امام و شهیدان است جمهوری اسلامی اگر نجیبی در این جبهه می‌بیند گلچین کند و پایان عبدالله ابن ابی‌ها را اعلام کند.