سرویس سیاست مشرق- حسن روحانی، رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، با حضور در جلسه دوره‌ای با وزیران و معاونان سابقش، انتقادهایی را علیه دولت و مجلس مطرح کرد. جلسات محفلی روحانی از بهار امسال و پس از یک دوره غیبت رئیس دولت تدبیر و اقامت در ویلایی در شمال شهر تهران دوباره آغاز شده است. روحانی پس از پایان دوران ریاست جمهوری نزدیک به دو سال خود را از رسانه‌ها پنهان کرده اما این روزها دوباره سعی دارد به صدر اخبار بازگردد، شواهد نشان می‌دهد این رجوع دوباره به سیاست انگیزه‌های انتخاباتی دارد.

جلسات روحانی با مدیران و مشاورانش نه‌تنها شکل منظمی به خود گرفته بلکه هفته‌به‌هفته داغ‌تر نیز می‌شود، رسم این محفل آن است که رئیس‌جمهور سابق دقایقی سخنرانی کرده و پس‌ازآن اخبار هفتگی و گزارش‌های مختلف از سوی اعضا مورد بررسی قرار می‌گیرد. خواندن برخی «اخبار بولتنی» بخشی دیگر از محتوای این جلسات است که مخاطبان خاصی نیز دارد.

این جلسات هفتگی اگرچه قرار بود تنها محلی برای گردآمدن مدیران دولت تدبیر باشد، اما این روزها نقش ستاد انتخاباتی پیداکرده تا جایی که به تعبیر یکی از اعضای همیشه حاضر در این جلسات روحانی آن را جلسات هفتگی «دولت سایه» بخواند! این جلسات در ابتدا با پیشنهاد اسحاق جهانگیری شکل‌گرفته است، در ابتدا حسن روحانی از حضور در این نشست‌های دوره‌ای امتناع داشته اما به‌مرور متوجه شده است برگزاری آن اثر رسانه‌ای داشته و می‌تواند به «بازسازی گفتمانی» میانه‌روها و اصلاح‌طلبان کمک کند.

با سر شبکه‌های ستاد انتخاباتی روحانی آشنا شوید

روحانی معتقد است که دولت او فاقد دستاورد و کارنامه قابل دفاعی است که بتوان با تکیه‌بر آن دوباره وارد انتخابات شد، اما راه‌اندازی این محفل بوروکراتیک و تکرار برخی کلیدواژه‌های تکراری چون برجام، خالص‌سازی و پاک‌سازی می‌تواند اثر جوهری روی جامعه گذاشته و آن را در آستانه انتخابات شرطی‌سازی سیاسی کند، یک تحلیل ساده از سخنرانی روز گذشته روحانی به‌خوبی این گزاره را تائید می‌کند.

به‌عنوان‌مثال اظهارات روحانی درباره برجام در جلسه روز دوشنبه قابل‌تأمل است، درحالی‌که در دولت روحانی هم در اسفند ۹۹ هم در بهار سال ۱۴۰۰ مجموعه مذاکراتی درباره برجام انجام داده است اما روحانی تنها به مذاکرات گام‌به‌گام اشاره‌کرده و گفته است:

«با نزدیک شدن به اکتبر ۲۰۲۳ که موعد بسیار مهمی در تعهدات برجامی است، علت همه تخریب‌ها علیه برجام روشن‌تر از پیش شده است. در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ یعنی ۲۶ مهر امسال که چهارمین موعد مهم در برجام و ۸ سال پس از روز پذیرش است، همه تحریم‌های موشکی، فناوری‌ها و نهادهای مربوط به آن به‌موجب برجام پایان‌یافته و باید به‌طور اتوماتیک لغو شود و اتحادیه اروپا فهرست بلندی از نهادها و شرکت‌های فعال در حوزه‌های موشکی را از تحریم خارج کند.»

برخی نزدیکان رئیس‌جمهور سابق کشور معتقدند که باید برنامه‌ای منظم برای ارائه یک لیست واحد انتخاباتی با محوریت و حمایت روحانی تدارک دیده شود، گفتگوی مستقیم با آمریکایی‌ها از طریق برجام، مسئله آزادی‌های اجتماعی و اینترنت سه فصل اساسی منشور ستاد انتخاباتی حسن روحانی در دو انتخابات مجلس و خبرگان رهبری خواهد بود، از نگاه روحانی شانس این جریان برای پیروزی در انتخابات مجلس پایین بوده اما می‌توان روی انتخابات مجلس خبرگان رهبری سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داد.

نکته قابل‌توجه درباره ستاد انتخاباتی روحانی مدل ارتباط آن با اصلاح‌طلبان است، جناح چپ که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ دولت روحانی را رحم اجاره‌ای و فرزند نامشروع می‌خواند این روزها در یک تغییر فاز اساسی بار دیگر به دنبال تشکیل یک ستاد واحد در انتخابات است، رابط ستاد روحانی با اصلاح‌طلبان اسحاق جهانگیری بوده و دفتر معاون اول روحانی این روزها محل برو و بیا اصلاح‌طلبانی است که قصد شرکت در انتخابات رادارند. جهانگیری از کانال محمد خاتمی رئیس‌جمهور اصلاحات در تلاش است تا اصلاح‌طلبان ستادی را به‌منظور اثرگذاری روی انتخابات به‌صف کند.

پنج حزب اصلاح‌طلب ازجمله اعتماد ملی، کارگزاران سازندگی، حزب اسلامی کار و خانه کارگر و حزب مردم‌سالاری ازجمله احزابی هستند که از کانال جهانگیری با ستاد روحانی در ارتباط هستند. این خبر را محمدرضا خباز (معاونت امور تقنینی در معاونت پارلمانی دولت روحانی) عنوان کرده و به روزنامه آرمان گفته است که در بین جریان اصلاح‌طلبی دو نگاه حاکم است. یک نگاه، برخورد جبهه اصلاحات است که عده‌ای معتقد بودند باید کاندیدا داد و عده دیگری می‌گفتند نباید کاندیدا معرفی کرد. از طریق سخنگوی جبهه اعلام شد که ثبت‌نام کنید یا خیر، تکلیف با خود افراد است.

خباز افزوده است که اما پنج حزب اصلاح‌طلب مقداری پا را فراتر گذاشتند. حزب اعتماد ملی، حزب کارگزاران، حزب اسلامی کار و خانه کارگر، مردم‌سالاری و حزب دیگری که حضور ذهن ندارم، اعلام کردند که به اعضای خودمان پیشنهاد می‌کنیم اگر احساس می‌کنند رأی دارند و مایل‌اند ثبت‌نام کنند.

در همین حال، مصطفی کواکبیان اعلام کرده است که از اصلاح‌طلب‌های مجلس دهم که آمار گرفتم، حدود ۲۵ نفر ثبت‌نام کرده‌اند، پیش‌ازاین، مهدی آیتی فعال اصلاح‌طلب نیز گفته بود که حزب کارگزاران، شعبه‌های استانی‌اش را فعال کرده است و اگر جبهه اصلاحات لیست ندهد، لیست جداگانه خود را می‌دهد، منظور از این لیست جداگانه فهرستی مشترک اصلاح‌طلبان با اعتدالیون است که در آن حسن روحانی سر لیست آن مجلس خبرگان است.

از نگاه چپ‌های ستادی تحریم انتخابات باعث می‌شود که اصلاح‌طلبان تبدیل به اپوزیسیون غیر مدنی شوند، همکاری مشترک با میانه‌روها و اعتدالیون آن‌ها را از چنین پرتگاهی دور خواهد کرد و به وضعیت ناهم‌سو، پرمخاطره و شکننده اصلاح‌طلبان پایان خواهد داد. تردید خاتمی برای تحریم یا همکاری با حسن روحانی از همین منظر قالب تفسیر است.

آن‌گونه که از اظهارات برخی از افراد نزدیک به روحانی برمی‌آید، ضرورت هم‌افزایی میان طیف اصلاحات و رئیس دولت تدبیر طی پیام‌هایی مورد تأکید قرارگرفته است. برخی افراد نزدیک به روحانی به اصلاح‌طلبان پیشنهاد داده‌اند که در راستای برون‌رفت از شرایط کنونی و لزوم تشکیل مجلسی مطالبه گر و مانع از ادامه دولت رئیسی لازم است یک هم‌افزایی صورت گیرد. گفته می‌شود بر اساس پیام‌های مطرح‌شده تأکید بر رونمایی از جبهه عقلانیت به‌ویژه در سطح استان‌ها می‌بایست پس از اعلام تأیید صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان صورت بپذیرد.

کانال آمد نیوز ۲ را چه کسی مدیریت می‌کند؟

فعال شدن ستاد روحانی برای انتخابات، آرایش طیف‌های مختلف را روشن ساخته است. در حال حاضر دودسته برای انتخابات آتی شکل‌گرفته است، طیفی که معتقد به مشارکت فعال است و طیفی دیگر که به مشارکت خاموش یا غیرفعال اعتقاد دارد. بیانیه جبهه اصلاحات در خصوص پیش ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی به‌خوبی این دو صف را قابل‌شناسایی کرده است.

ستاد انتخاباتی روحانی بر اساس همین آرایش و صف‌بندی خود را مهیای شرکت در انتخابات کرده است. ستاد روحانی در ارزیابی خود به این نتیجه رسیده است که بر اساس کلیت روند و مواضع موجود در فضای سیاسی کشور می‌توان گمانه‌زنی و تحلیلی کلی از طیف‌بندی نیروهای منتقد در مقطع پیش ثبت‌نام انتخابات مجلس دوازدهم ارائه کرد و با مبانی تصمیم‌گیری آن‌ها، برآوردی ازآنچه اسفندماه امسال درصحنه انتخابات رقم خواهد خورد، به دست داد.

بنا بر تأکید ستاد روحانی، دسته مشارکت غیرفعال را می‌توان همان طیفی از نیروهای رادیکال ارزیابی کرد که مرزبندی با نیروهای برانداز نداشته اما همچنان راهبرد «اصلاحات» را بهترین گزینه برای عبور از وضع موجود معرفی می‌کنند، اما بستر و زمینه اجتماعی و سیاسی موجود را برای تکرار روندهایی که طی سال‌های ۱۴۰۰-۱۳۷۶ کم‌وبیش اتخاذ می‌کردند، فراهم نمی‌بینند و درنتیجه، حتی در سطح نامزدی و اقدام به ‌پیش ثبت‌نام هم قائل به مشارکت سیاسی صندوق‌محور نیستند.

از سوی دیگر اما در خصوص «دسته مشارکت فعال» هم می‌توان گفت، باوجود شرایط سیاسی و اجتماعی که بر انتخابات مجلس دوازدهم حاکم است، هنوز هم کم نیستند طیف‌هایی از نیروهای سنتی در جناح چپ که همچنان قائل به مشارکت سیاسی و انتخاباتی هستند و باآنکه امید زیادی هم به پیروزی و در اختیار گرفتن مجلس آینده ندارند، اما بر مبنای همین امید اندک، گام اول را برداشته‌اند و برای پیش ثبت‌نام اقدام کرده‌اند.

از نگاه ستاد روحانی این صف را باید منظم کرده و به آن ترکیبی شامل بخش‌هایی از اصلاح‌طلبان، نیروهای میانه‌رو نزدیک به دولت و بخش‌هایی از جریان راست میانه را باهم ادغام کرد، در این مهندسی انتخاباتی می‌توان نیروهای کمتر شناخته‌شده‌ای هم قرار گیرند که گرچه ممکن است سابقه روشنی در حوزه سیاسی ندارند، اما مخالف روند کنونی اداره کشور هستند و درنتیجه، آمادگی دارند در صف منتقدان دولت قرار گیرند.

در آنالیز نهایی ستاد انتخاباتی حسن روحانی به این نکته نیز اشاره‌شده است که حتی، دور از ذهن نیست اگر با نزدیک شدن به مقطع انتخابات، طیف‌هایی از جریان راست نیز با منتقدان و بخشی از اصلاح‌طلبان وارد تعامل و ائتلاف رسمی نیز شوند!

اما تشکیل چنین جبهه عریض و طویلی از سوی اعتدالیون نیاز به یک موتور محرک بزرگ دارد تا بتواند رخوت موجود را شکسته و عرض بازی را باز کند، مقدمه چنین حرکتی راه انداختن طوفانی از اخبار منفی و جهت‌دار است که دولت و مجلس را ناکارآمد جلوه دهد، سخنان روحانی در سه دیدار اخیر هفتگی با مدیران ستادی کلیدواژه این تحرکات است.

این روزها نقش کانال‌های تلگرامی فله‌ای در داخل و خارج از کشور که هرروز اخبار غیرواقعی به شیوه کانال تروریستی آمدنیوز را با حجم بالایی پمپاژ کرده و آن را به مخاطب تحمیل می‌کنند قابل‌توجه است، ادمین این کانال‌ها (ترمینال ارتباطی داخل و خارج) یک هدف مهم دارد که معدوم نیما زم در اعترافاتش آن را به‌وضوح بیان کرده بود، زم گفته بود که سال ۹۶ به‌واسطه کانال‌های تلگرامی تلاش فراوان کردیم تا روحانی رئیس‌جمهور شود.

معدوم زم گفته بود که تحلیل نهایی آن بود که با انتخاب روحانی می‌توان زمستانی داغی را به‌نظام تحمیل کرد، آشوب‌های دی‌ماه ۹۶ محصول همین تحلیل بود! بازگشت دوباره این کانال‌های قارچی به صحنه سیاسی کشور برای بازتولید زمستان داغ در پیش از انتخابات حکایتی عجیب دارد، آغاز این کنکاش طرح این سؤال است که کدام شبکه داخلی به دشمن سرویس می‌دهد؟