سرویس سیاست مشرق- در آخرین ساعات از شب پنجشنبه ۱۷ تیرماه سال ۷۸ خبر رسید که افرادی با هویت نامعلوم با در دست داشتن پلاکاردهایی با مضمون اعتراض به توقیف روزنامه سلام در مقابل سینمای کوی دانشگاه تجمع کرده و با تحریک دانشجویان و پخش اعلامیه جرقه‌های اولیه آشوب را ایجاد کرده‌اند.

ساعتی بعد این عده با خروج از کوی اقدام به تجمع غیرقانونی و سردادن شعار در خارج از کوی کردند و با حمله به تعدادی خودرو، فضای رعب و وحشت ایجاد کردند. حالا تشنج در خیابان‌های اطراف کوی شدیدتر شده و آشوب‌گران با شکستن شیشه‌های مهدکودکی در مقابل کوی، آتش زدن لاستیک و حمله به خودروها و بستن معابر و هجوم به پلیس و گروگان گرفتن سه سرباز نیروی انتظامی چاشنی درگیری‌های ۱۸ تیر را بیشتر کردند، طبق گزارشات موجود این درگیری‌ها تا صبح ادامه داشت و سخنرانی‌های تحریک‌آمیز اعضای انجمن اسلامی دانشجویان (طیف رادیکال دفتر تحکیم وحدت) بر آتش آشوب‌ها می‌افزود.

عوامل اغتشاش سه سربازی را که گروگان گرفته بودند به زیر زمین ساختمان شماره ۱۴ دانشگاه تهران منتقل کردند. اولین گزارشات اطلاعاتی حکایت از آن داشت که عده‌ای در میان تجمع کنندگان به عنوان لیدر حضور دارند و تحرکات توسط این افراد زبده و آموزش دیده هدایت می‌شود.

در آن شب و صبح نیروی انتظامی تا ساعت ۷ صبح در مقابل کوی دانشگاه می‌ماند ولی به دلیل خستگی شدید و خواب آلودگی بسیار و جهت تجدید قوا به سمت چهارراه جلال آل احمد عقب نشینی می‌کند. دانشجویان تندرو با دیدن عقب نشینی ناجا به داخل کوی می‌روند و با آتش زدن چند موتور سیکلت و تخریب امول کوی دانشگاه خسارات بسیاری را به بار می‌آورند.

رادیکال‌ها بنزین به آتش آشوب می‌ریزند!

ساعتی پس از فروکش کردن موج اول آشوب، با نظر شورای تأمین استان و برای آرام شدن اوضاع در کوی دانشگاه، نیروی انتظامی از صحنه خارج می‌شود، در این شرایط درحالی که برآوردها حکایت از آرام شدن فضا برای ساعات آتی بود حضور چهره‌های رادیکال اصلاحات در میدان و تحریک دانشجویان، بر آتش این ماجرا اضافه کرد.

رفت‌وآمد چهره‌های نزدیک به جریان دوم خرداد مانند اکبر گنجی، تاج‌زاده که آن زمان معاون وزیر کشوربود، محمدرضا خاتمی معاون وزیر بهداشت، مصطفی معین وزیر علوم، فائزه هاشمی نماینده مجلس، عزت‌الله سحابی لیدر جریان ملی- مذهبی، عبد الله نوری، فاطمه کروبی، ابراهیم اصغرزاده و تعدادی دیگر از چهره‌های اصلاح‌طلب، عملاً اوضاع را به نحو دیگری رقم زد تا جایی که صبح ۱۸ تیر، تجمع دیگری از سوی افراد داخل کوی دانشگاه صورت گرفت و دفتر تحکیم وحدت با صدور اعلامیه دیگری، به دروغ مدعی کشته شدن پنج دانشجو در شب قبل از این حادثه شد!

داوود سلیمانی عضو حزب مشارکت که در آن زمان معاون دانشجویی دانشگاه بود، روز هجدهم تیرماه به میان دانشجویان رفت تا فضا را قدری آرام کند اما صحبت‌هایی را مطرح کرد که بلافاصله با واکنش تند دانشجویان منجر شده و فضا را تندتر کرد، او به جای اینکه فضا را آرام کند، خطاب به دانشجویان گفتکه این‌ها ما را که نشسته‌ایم کتک می‌زنند، وای به حال شما که ایستاده‌اید!

عزت الله سحابی نیز با حضور در جمع دانشجویان از آنها درخواست می‌کرد که به داخل دانشگاه رفته و این حرکتها را بصورت دوره‌ای انجام دهند، فائزه هاشمی و فاطمی کروبی نیز آن روزها نقش لجستیک آشوب را بر عهده داشتند.

اما مهمترین عامل تحریک دانشجویان مصطفی تاج‌زاده بود، تاج‌زاده به عنوان معاون سیاسی وزیر کشور دائماً سوار ترک موتور بین وزارت کشور و کوی در حال رفت و آمد بود. این تصاویر از تاج زاده که چندین بار از سوی بسیاری از شاهدان عینی آن زمان تأیید شده، حاکی از خبری بود که حوادث کوی دانشگاه از داخل وزارت کشور هدایت می‌شد.

سید احسان قاضی‌زاده هاشمی عضو شورای مرکزی و دبیرکل وقت جامعه اسلامی دانشجویادر گفت و گویی از مشاهدات خود از اقدامات تاجزاده چنین بیان کرده است:

ما با اینها (دانشحویانی که برای تسخیر وزارت کشور به سمت خیابان فاطمی رفته بودند) به سمت فاطمی رفتیم و من مشاهده کردم که این افراد درب بزرگ آهنی وزارت کشور را از جا کندند که، آقای تاج‌زاده آمد در وسط حیاط وزارت کشور یک صندلی گذاشت و یک جمله کلیدی گفت که نمی‌دانم چرا بعداً بررسی نشد. تاج‌زاده به این جماعت که حدوداً ۵۰۰ الی ۶۰۰ نفری می‌شدند گفت: شما چرا آمده‌اید اینجا؟ شما چرا درب وزارت کشور را از جا می‌کنید؟ اینجا که مال شماست. شما باید جای دیگری بروید و درب آنجا را بکنید؛ و پای بلندگوی دستی مدام می‌گفت: اینجا متعلق به خود شماست و شما اشتباهی آمده‌اید!

تاج‌زاده به دنبال آن بود که دانشجویان و گعده‌های آشوب را به سوی بیت رهبری کشیده تا با تئوری فشار از پایین و چانه زنی از بالا که حجاریان ابداعش کرده بود از نظام امتیاز بگیرد، بعدها خبرهایی در خصوص دستورات تلفنی تاج‌زاده برای به حرکت درآوردن جمعیت از مناطق مختلف به سمت خیابان جمهوری رسید اما متأسفانه هیچ گاه دادگاهی برای تاجزاده در این خصوص تشکیل نشد.

البته حضور فعالان رادیکال اصلاح‌طلب به اینجا ختم نشد و در روزهای بعد از آن هم افرادی همچون عبدالله نوری و محتشمی‌پور هم در بین معترضان حاضر شدند. در این شرایط طبیعتاً از مسئولان دانشجویی انتظار می‌رفت با حضور خود در دانشگاه بتوانند به آرامش بیشتر فضا کمک کنند؛ اما این طیف با اهداف دیگری در دانشگاه حضور پیدا کرده بودند.

روایت ظریف از زاویه فکری رادیکال‌ها

در سال‌های اخیر تحلیل‌های متفاوتی درباره اثر اصلاح‌طلبان تندرو یا همان هسته سخت اصلاحات پیرامون کوی دانشگاه صورت گرفته است، آخرین روایت اما از سوی جواد ظریف صورت گرفته که در جای خود قابل بحث و تحلیل است، اخیراً یک فایل صوتی دیگر از محمدجواد ظریف در فضای مجازی منتشر شده که در آن وزیر سابق خارجه با تندی نسبت به اصلاح‌طلبان رادیکال نقدهایی را بیان می‌کند.

این فایل صوتی که مثل همیشه باز هم توسط یکی از رسانه‌های معاند خارج کشور منتشر شده است، در این فایل ظریف اصلاح‌طلبان رادیکال را متهم به انحصار طلبی و تندروی کرده و با یک برش تاریخی مثال‌هایی نیز درباره آن گفته است، از جمله آنکه ظریف تائید کرده است که افرادی چون تاج‌زاده با کمک لیدرهای میدانی به دنیال کشاندن دانشجویان به بیرون از دانشگاه و هدایت آن‌ها به سوی خیابان آذربایجان بودند!

ظریف دراین‌باره گفته است:

در اعتراضات دانشجویی سال ۷۸ که در پی واقعه حمله به کوی دانشگاه شعله‌ور شد، پشت بی‌سیم گفتند پیش به سوی آذربایجان؛ که ادعایی‌ست تلویحی به هدایت دانشجویان به محل استقرار رهبری... به نظر من جناح چپ توی انحصارطلبی، دست جناح راست رو از پشت می‌بندد. یک بار من به آقای خاتمی گفتم. این رفیق‌های شما وقتی که تند بودن، با ما مخالف بودن؛ می‌گفتن این لیبرال است. الان ز ما لیبرال‌تر شدن، هنوز هم با ما مخالفند.

ظریف در این فایل صوتی لو رفته و جدید به طور مشخص‌تری به سیاست داخلی ایران پرداخته است. از محتوای این فایل صوتی که توسط وب‌سایت ایران‌وایر (رسانه نزدیک به فرقه بهائیت)، چنین برمی‌آید که آقای ظریف در حال «گعده» با چند نفر است و درباره وضعیت سیاسی بعد از انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان صحبت می‌کند، در این گفتگوها چند نکته قابل توجه وجود دارد:

۱- با توجه به مطلب اخیر تاج‌زاده و اصلاح‌طلبان رادیکال مبنی بر تحریم انتخابات و تلاش برای به زیر کشیدن طیف اصلاح‌طلبان مشارکت‌جو، حالا ظریف به میدان آمده تا لیدری طیف میانه‌رو، نهادی و روزنه‌گشا را بر عهده گرفته و با داشتن یک تمایز در سیاست خارجی و داخلی آماده حضور در انتخابات آتی شود.

۲- جنس مطالب مطرح شده از سوی ظریف نشانگر اشغال جناح چپ از سوی رادیکال‌های جریان اصلاحات می‌باشد که به‌وضوح در بردارنده این نکته است که آنان به‌جای رقابت در چارچوب نظام به دنبال مبارزه با نظام می‌باشند، ظریف در برابر این طیف پنجره جدید گشوده است.

۳- ظریف در برابر جناح اصول‌گرا نیز مرزبندی کرده و آماده ائتلاف با طیفی و تقابل با طیف دیگری در این جناح است.

۴- اصلاح‌طلبان نهادی تأکید و تصریح بر حضور در انتخابات داشته و اصرار دارند در صورت عدم مشارکت در انتخابات مجلس، اصلاح‌طلبان حاکمیت را به نزاع با خود فراخوانده و به طور قطع از گردونه سیاست و انتخابات به ویژه در سال ۱۴۰۴ محروم خواهند شد، فایل صوتی جدید از سوی ظریف اولین سیگنال از معرفی یک نامزد انتخاباتی است.

درز یافتن فایل صوتی گفتگوی ظریف در بهار ۱۴۰۰ او را به اغمایی دو ساله برد، حالا باید دید این فایل با سرنوشت او چه می‌کند و آیا می‌تواند بدلی در برابر فایل‌های پیشین باشد. به نظر می‌رسد وزیر سابق خارجه که روزگاری خودش را چشم اسفندیار دولت می‌دانست با واکاوی پشت پرده یکی از آشوب‌ها از حالا برای آینده سیاسی خود اعلام آمادگی کرده است؛ ظریف در اولین گام تاج‌زاده را زیر پای کمپین خود قربانی کرده است!