به گزارش مشرق به نقل از فارس، طی روزهای گذشته اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه «ابوبکر البغدادی» رهبر داعش (دولت اسلامی عراق و شام) در سخنانی ضبط شده، دستور «ایمن الظواهری» رهبر القاعده مبنی بر جدا شدن 2 بخش عراقی و سوری این گروه را رد و از آن تمرد کرده است.
پیش از این الظواهری فرمانده القاعده با انتشار فیلمی در شبکه الجزیره اعلام کرده بود که امارت اسلامی عراق و شام منحل شده و تنها جبههالنصره شاخهای از القاعده در سوریه خواهد بود و اخباری نیز از سوی رسانهها منتشر شد بر این مبنا که وی قصد سفر به سوریه را دارد تا اوضاع را سامان دهد.
مدتی پیش ابوبکر البغدادی به عنوان رئیس گروه دولت اسلامی عراق بدون رایزنی و هماهنگی با روسای خود، گروه «جبههالنصره» و گروه «دولت اسلامی عراق» را ادغام کرد و «داعش» را تشکیل داد که این کار از نظر ایمن الظواهری یک اشتباه بود.
اما چرا ایمن الظواهری به سرعت وارد میدان شده و دستور بازگشت گروه تکفیری امارت اسلامی عراق را به عراق داد و از جبههالنصره خواست که مستقلاً در سوریه بجنگد؟
باید گفت که از مدتی پیش و با تسلط گروههای سلفی بر برخی مناطق شمالی سوریه نظیر ادلب و حلب و نیز تسلط آنها بر منابع نفتی سوریه دعوا بر سر تقسیم غنائم و افزایش حوزه نفوذ آغاز شد که در این بین جبههالنصره با ارتش آزاد و داعش با ارتش آزاد و گروههای سلفی درگیریهایی را برای اثبات خود داشتند که حاصل آن تضعیف بیش از پیش ارتش آزاد بود، به اندازهای که این گروه که زمانی بیشترین نقش میدانی در سوریه را بازی میکرد امروز بیشتر به یک نظارهگر تبدیل شده و حتی گاهی عنوان میشود که با ارتش سوریه برای نابودی گروههای سلفی همکاری میکند.
از سوی دیگر گروههای سلفی دیگر همچون طوفان شمال، جبههالنصره، احرار الشام، قربا الشام و ... در درگیری با داعش که اینک ادعای آقایی کل شام را دارد یا به شدت تضعیف شده و یا به قدرت این گروه تمکین کردهاند.
اما چرا داعش به این سرعت قدرت یافته و تحولات میدانی مخالفان سوریه را به دست گرفت؟
برای این سوال 2 پاسخ وجود دارد اول اینکه گروه سلفی تروریستی موسوم به داعش تشکیل شده از تروریستهایی است که عراقی بوده و یا در عراق طی دوران اشغال این کشور جنگیدهاند. آنها تجربه زیادی در جنگهای پارتیزانی داشته و کار با انواع سلاحهای سبک و سنگین و بمبهای دستساز را به خوبی میدانند. این گروه برخلاف اغلب گروههای مشغول جنگ در سوریه کاملاً با تاکتیکهای نظامی به واسطه درگیریهای چندین ساله با ارتش آمریکا و پس از آن دولت عراق آشنا هستند و علاوه بر آن قساوت زیادی در پیشبرد اهداف خود به خرج میدهند که شامل دشمنان و حتی دوستان نیز میشود.
نکته دوم اینکه داعش از همان ابتدای شکلگیری در عراق از سوی سرویس اطلاعاتی عربستان حمایت شده و زیر نظر بندر بن سلطان سیاست خارجی عربستان در عراق و پس از آن سوریه را دنبال میکرده است.
این گروه از آموزشهای لازم بهره برده و نیز اطلاعات و تسلیحات خود را از سعودیها دریافت میکند. مجموعه این موارد باعث شکلگیری گروهی شده که از نظر تجربه، امکانات و حمایت لجستیکی و مالی و سیاسی از همه گروههای جنگجو در سوریه یک گام جلوتر است.
همچنین این گروه برعکس سایر گروهها ریشه اخوانی نداشته و بر همین مبنا سرمایهگذاری زیادی از سوی دولت سعودی را جذب کرده است، موضوعی که به مذاق ترکیه خوش نیامده و بر همین مبنا شاهد حملات گاه و بیگاه ارتش ترکیه به مناطق تحت تسلط داعش هستیم.
ایمن الظواهری اما با مشاهده درگیریهای بین جریانات سلفی در سوریه که باعث کاهش قدرت آنها شده و زمینه را برای افزایش پیروزیهای ارتش سوریه فراهم کرده، بلافاصله واکنش نشان داده و خواستار کنار کشیدن داعش از فضای جغرافیایی سوریه و ادامه فعالیت آن در عراق شده است که این موضوع میتوانست علاوه بر جلوگیری از شدت درگیریها بین آنها، فضای امنیتی عراق را نیز دچار مشکلات جدی کند.
اما البغدادی که با انتشار بیانیههایی بر تابعیت این گروه از روحانیون وهابی صحه گذاشته و با قدردانی از خادمان «حرمین شریفین» اثبات کرده که در راستای سیاست سعودی حرکت میکند حاضر نیست دستورات ایمن الظواهری را اجرایی کند.
به نظر میرسد که باید منتظر عمیقتر شدن شکاف بین جبهه النصره و داعش که همان القاعده و عربستان سعودی است باشیم چرا که حکومت سعودی بدون توجه چندانی به نقشهها و اهداف ایمنالظواهری و فرماندهان القاعده به دنبال پیشبرد سیاستهای یکجانبه خود در سوریه است که آموزش هزاران عضو طالبان در اردن و گسیل آنها به سوریه برای ادامه جنگ طی ماههای آینده ناشی از همین اختلاف نظر درباره سوریه است.