به گزارش مشرق، اندیشکده «واشنگتن» در گزارشی به قلم «دنیس راس» مشاور و عضو برجسته این مؤسسه نوشت: هر مسافری به خاورمیانه میتواند موج بیثباتی در منطقه را احساس کند. بیداری عربی اکنون به یک خاطره دور تبدیلشده است و امیدها برای دمکراسی جای خود را به پرچم سیاه القاعده داده است. آنها به مناطق شمالی و جنوبی عراق پیشروی کردهاند، پستهای مرزی که عراق را از سوریه جدا میکنند را از بین بردهاند، خطوط ترانزیتی که نفت عراق را به اردن انتقال میدهد را تهدید میکنند، و احتمالاً اردن و عربستان سعودی را با خطر مواجه میکنند. اکنون آنها خود را نه دولت اسلامی عراق و شام بلکه خلافت اسلامی میخوانند و رهبر خود «ابوبکر البغدادی» را خلیفه مسلمین میخوانند.
متن کامل مقاله دنیس راس مشاور سابق اوباما در ادامه آمده است.
■ابعاد تهدید داعش■
- تغییر توازن قدرت
هرچند این موضع اغراقآمیز است، دلیل خوبی برای نگرانی از این شاخه القاعده به نام داعش، که قلمرو خود را در نواحی سنی نشین عراق و سوریه گسترش داده، وجود دارد. این مناطق، مناطق محروم سنی هستند که داعشیها و همپیمانانشان را قادر ساخت تا ارتش پرشمارتر و مجهزتر عراق را بهزانو درآورند. اگر القاعده از مقر خود در افغانستان میتواند حادثه ۱۱ سپتامبر را به وجود بیاورد، تهدیداتی که داعش از مناطق وسیعتر عراق و سوریه میتواند به وجود بیاورد را تصور کنید. رئیسجمهور «اوباما» در توجه به این تهدید برحق است. اما این توجه باید از داعش درون عراق فراتر رود و نیازمند حمایت از دوستان سنتی عرب ما است.
اما هرچند سعودیها، ترکها، اماراتیها و اردنیها نگران داعش هستند، اگر آنها گمان کنند که این کمکها به تسلط ایران و پیکارجویان شیعه بر سنیها منجر خواهد شد، پاسخگوی درخواستهای آمریکا برای کمک نخواهند بود. سعودیها و دیگران وقتی دچار تردید میشوند که میبینند آمریکا و ایران مشاوران و دیگر گروههای پشتیبانی به عراق میفرستند، عراق را برای مقابله با داعش موردحمایت مادی قرار میدهند، و درعینحال «دولت بشار اسد» مواضع داعش در مرز سوریه با عراق را بمباران میکند.
■در هم تنیدگی جنگهای سوریه و عراق ■
شرکای ما باید ببینند که ما برای تغییر توازن قدرت در جنگ داخلی سوریه– جنگی که بهشدت با جنگ عراق درهمپیچیده است – نهتنها علیه داعش بلکه همینطور علیه حکومت «اسد»، مصمم هستیم. آمادگی آمریکا برای کمک ۵۰۰ میلیون دلاری به اپوزیسیون سوریه کمککننده خواهد بود، اما تنها وقتی بهعنوان بخشی از طرحی منسجم برای تضعیف حکومت «اسد» و گسترش نفوذ ایران و روسیه، نگریسته شود. این فرآیند باید همچنین به تضمین این امر بینجامد که داعش به اردن گسترش نخواهد یافت. اردن پذیرای نزدیک به یکمیلیون آواره سوری است (علاوه بر تعداد زیادی از عراقیهایی که در طول جنگ عراق به این کشور پناهنده شدهاند). چه تعداد از این سوریها و عراقیها مترصد کمک به ورود داعش به اردن خواهند بود. اردن یک ارتش پیشرفته و باانگیزه دارد؛ این کشور مثل عراق از خود ضعف نشان نخواهد داد؛ اما اردنیها در حال مواجهه با دشواریهای پذیرش شمار زیادی از آوارگان هستند، و ما نباید آنطور که در عراق غافلگیر شدیم در اردن نیز غافلگیر شویم.
■ موقعیت اردن و لزوم توجه آمریکا به آن■
- اهمیت اردن
اردن از جنوب به عربستان و از غرب به اسرائیل متصل است. ما باید با اسرائیلیها– و همینطور اردنیها، عربستانیها و اماراتیها- گفتگو و برنامهریزی کنیم. عربستان و امارات میخواهند آمریکا برای مقابله با داعش و تهدیدات احتمالی ایران از منطقه عقب نشینی نکند. اما البته این راهی یکطرفه نخواهد بود. سعودیها و اماراتیها باید چیزی بیش از تأمین مالی انجام دهند. آیا آنها، در صورت لزوم، آمادگی این را دارند که نیروهای خود را به کمک اردن بفرستند یا در مرز جنوبی سوریه با اردن مستقر شوند– و در مقابل از آمریکا چه توقعی دارند؟
نکته این است که ما با خطر بزرگتری در منطقه مواجه هستیم، و رویکرد ما نمیتواند تنها به عراق محدود باشد؛ و به این دلیل که جنگ در سوریه به عراق مرتبط است، رویکرد ما به سوریه باید از محدودیتها بگذرد و جنبهای راهبردیتر بیابد. ما باید تهدیدها نسبت به اردن را پیشبینی کنیم و برای آن آماده شویم. در این راه گزینههای ما نباید به دخالت مستقیم در جنگ یا انجام ندان هیچ کاری محدود باشد.
منبع: اشراف