به گزارش مشرق، 16 آبان 93 که از راه برسد، مدت زمان 10 سال و پنج ماه و 13 روزه ریاست سیدعزتالله ضرغامی بر سازمان صداوسیما به پایان میرسد. سوم خرداد 83 بود که او از سوی مقام معظم رهبری پس از علی لاریجانی به عنوان رییس سازمان صدا و سیما منصوب شد و با پایان دوره پنج ساله، چند ماه بعد حکم ریاست او در 16 آبان 88 از سوی رهبر معظم انقلاب تمدید شد.
در نشست تقدیر مدیران کمیته ملی المپیک از ضرغامی که به نظر میرسید آخرین حضور خبری او در دوران ریاستش باشد، خواستیم مهمترین اقدامات 10 سال اخیر خود را در سرفصلهایی برشمرد و او پیشنهاد داد به جای پاسخ کوتاه شفاهی، پاسخ مفصل خود را به صورت مکتوب در اختیار ما بگذارد و این اجازه را داد که این اطلاعات را به نقل از او منتشر کند.
البته بخشی از این توضیحات مقدمه ضرغامی بر کتاب «راوی صادق» است که به گزارش عملکرد 10 ساله او در سازمان صداوسیما میپردازد.
در این گزارش هم از توضیحات مکتوب ضرغامی بهره گرفتهایم و هم به صورت سرفصلوار مهمترین اقدامات او در 10 سال گذشته در حوزه سیاستهای کلان، معاونت سیما، معاونت صدا، معاونت امور استانها، معاونت برون مرزی، معاونت سیاسی، معاونت آموزش و پژوهش، معاونت رسانههای مجازی، مرکز امور بینالملل، مرکز موسیقی و سرود و معاونت توسعه و فناوری رسانه بررسی کردهایم.
رسانه ملی اکنون جایگاهی حاکمیتی و چند وجهی دارد
ضرغامی در توضیحات مکتوب خود میگوید: فراز و نشیب حوادث 10 ساله گذشته در سطح ملی و جهانی و نحوه مواجهه رسانه ملی با آنها، نشان میدهد نقش این سازمان در پهنه ملی و بینالمللی تا چه میزان حساس و تعیین کننده است. جایگاه امروز صدا و سیما در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاهی حاکمیتی و بسیار گسترده و چند وجهی است.
وی میافزاید: امروز، رسانه ملی در اداره کشور و تنظیم معادلات قدرت تاثیر به سزایی دارد و در جایگاه یک وزنه تعادلی بین قوا عمل میکند. به عبارت دیگر از نقش محوری صدا و سیما در ایجاد هماهنگی و رفتار متوازن قوای سه گانه نباید غافل ماند؛ نقشی که ریشه در اتصال مستقیم این سازمان با مقام معظم رهبری دارد. رسانه ملی به دلیل ارتباط بی واسطه با رهبر معظم انقلاب، مهمترین عامل برای تثبیت مسیر راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران و جلوگیری از انحرافات و جهت گیریهای نادرست است.
مهار بحرانهای خطیر با هدایتهای رهبرانقلاب
رییس سازمان صدا و سیما تصریح میکند: رسانه ملی با تکیه بر تجارب سالیان طولانی در دل حوادث و رخدادهای پرفراز و نشیب انقلاب اسلامی، اینک به قدرت مدیریت و مهارکنندگی بسیار بالایی در قبال عملیات روانی دشمن دست یافته است. در فتنه سال 1388 و در مقابله با کنشگران متنوع و متعدد و پرقدرتی که در صحنه سیاسی پرتلاطم آن روز ایفای نقش میکردند و عملا آب در آسیاب دشمن میریختند، صدا و سیما ثابت کرد که با اتکا به لطف الهی و هدایتهای رهبری معظم میتواند به تنهایی بحرانهای بسیار خطیر را مهار و مدیریت کند.
وی ادامه میدهد: سازمان صدا و سیما عامل مهم و قدرتمندی در بسیج عمومی مردم و کشور در بزنگاههای حساس تاریخ معاصر این مرز و بوم است و با عملکرد خود نشان داده که ظرفیتهای دینی و فرهنگی جامعه را میشناسد. امروزه، صدا و سیما از یک ساختار قدرتمند، متمرکز و هوشمند برای جریانسازی و تولید گفتمان متناسب با شرایط انقلاب در حوزه تولیدات فرهنگی و هنری برخوردار است و رسانه ملی با توجه به تولیدات فراوان هم افزایی خود این قابلیت و قدرت را دارد که با تولیدات همسو با اهداف ارزشمند نظام، در هدایت مردم و خنثیسازی جریانهای منحط و منحرف، موفق و موثر ظاهر شود.
ارتباط ماموریتهای خطیر رسانهملی با سرنوشت ملت
ضرغامی اضافه میکند: بنابراین اگر ما امروز از صدا و سیما صحبت میکنیم، در واقع از پدیدهای جدید و منحصر به فرد در جمهوری اسلامی ایران سخن میگوییم که علاوه بر وظایف معمولی و طبیعی یک سازمان رادیویی و تلویزیونی، ماموریتهای بسیار سنگین و خطیری از آن انتظار میرود که با کیان نظام و سرنوشت ملت ارتباط پیدا میکند.
رییس صدا و سیما توصیههایی نیز برای مدیران این سازمان دارد: مدیران و کارشناسانی که در رسانه ملی کار میکنند باید بهتر از هر کسی به ابعاد، اهمیت و حساسیت ماموریت خود آگاه باشند، در غیر این صورت سامانه و ظرفیت بسیار عظیمی که برای ثبات و هدایت کشور طراحی شده است، به یک مجموعه کم اثر و کم خاصیت و صرفا برای ایجاد سرگرمی و یا بعضی آموزشهای خاص تقلیل مییابد.
وی ادامه میدهد: یکی از ظرایف مدیریت در رسانه ملی، رفع تزاحم میان ارزشها است. گاه در تمشیت امور رسانه دو راهیهایی بروز میکند که قدرت تشخیص بالا و بصیرت لازم ـ که ما از آن به «اجتهاد رسانهای» تعبیر میکنیم ـ مورد نیاز است. عبور سالم از این بزنگاههای اندیشه سوز و مسئولیت آفرین، هنر یک مدیر رسانه است. ذکر یک نمونه در این زمینه کافی است تا اهمیت این موضوع به درستی درک شود.
ضرغامی در توضیحات بیشتر میگوید: در سال 88 و در جریان حوادث فتنه، حادثه شوم پاره کردن تصویر حضرت امام (ره) و نیز آتش زدن تکیه عزاداری حضرت امام حسین (ع) به وقوع پیوست. در برخورد با این رخداد، یک دو راهی و چالش جدی به وجود آمد. از یک سو به مقدسات این ملت توهین شده بود و انعکاس آن در رسانه موجب اشاعه پلشتی و اسائه ادب به ساحت امام (ره) و حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) بود و از سوی دیگر لازم بود مردم از این حادثه سوء مطلع شوند تا به عمق فاجعه ای که در کمین انقلاب بود، پی ببرند.
چگونگی مدیریت رسانه ای اتفاقات سال 88
وی تصریح میکند: اما به درستی چگونه میشد اجازه داد این هتک حرمت در منظر یک ملت قرار بگیرد. دو راهی طاقت سوزی در مسیر تصمیم گیری به وجود آمد. لکن سرانجام با تکیه به تشخیص و اجتهاد رسانهای در صحنه و علیرغم مخالفت برخی از مسئولان کشور تصمیم گرفته شد این هتک حرمت به نمایش درآید. از آنجا که اخلاص در این کار وجود داشت بحمدالله نتیجه این تصمیم سخت به بار نشست و موجب اطلاع و آگاهی عمومی جامعه نسبت به عمق فاجعه و خطر شد و نهایتا حماسه شیرین و غرورآفرین 9 دی را به دنبال آورد. پیش بینی این شیرینی در قبال آن تلخی سهمگین کار آسانی نبود. مدیریت در رسانه ملی به یک معنا عبور از این گردنه های سخت و طاقت فرساست.
او یادآور میشود: برگزاری مناظرههای انتخاباتی با توجه به سبک و شیوه جمهوری اسلامی ایران یک کار کاملا جدید و دارای پیام در سطح جهانی بود. حوادثی که در سال 88 روی داد، خیلیها را به این نتیجه رساند که به منظور جلوگیری از مسائل مشابه امنیتی، مناظرههای انتخاباتی در سال 1392 برگزار نشود. اما صدا و سیما علیرغم این نگرانی ها و با اعتماد به نفس کامل، با طراحی بسیار دقیق اقدام به برگزاری مناظره 8 نفره میان نامزدهای کرد و برای اولین بار عدالت رسانهای را در حد ثانیه در یک گستره طولانی و بیش از 10 ساعت مناظره در مقابل چشم جهانیان قرار داد.
در حوزه معاونت سیما، ضرغامی کارنامه بهتری ارائه کرده که به صورت خلاصه میتوان از ایجاد نسل دوم شبکههای تلویزیونی و شبکههای دیجیتال نام برد.
راه اندازی شبکه قرآن و معارف که زمانی برنامههای آن در قالب یک ساعت و بعدها 6 ساعت در روز از شبکه دو سیما روی آنتن میرفت، در دومین سال حضور ضرغامی در رسانه ملی صورت گرفت و این شبکه از مهر سال 1384 به صورت 24 ساعته روی آنتن مستقل، پخش برنامههای خود را آغاز کرد.
راهاندازی 11 شبکه جدید سراسری
اما نهضت راهاندازی پشت سر هم شبکههای نسل دوم از اسفند 89 و با افتتاح رسمی شبکه مستند سیما آغاز شد. شبکهای که ضرغامی آن زمان پیشبینی کرده بود یکی از پر بینندهترین شبکهها خواهد شد. شبکه «شما» نیز در فاصله کوتاهی پس از این افتتاح شد.
در ادامه شبکه «بازار» بود که پخش رسمی خود را در 29 آبان 90 آغاز کرد. شبکه سراسری «نمایش» نیز پس از این در بهمن 90 به دست رییس جمهور وقت راه اندازی شد.
محمود احمدی نژاد همچنین بعد از این در مراسم افتتاح همزمان دو شبکه جدید دیگر با نامهای ورزش و پویا حضور داشت و در 28 تیر 91، مصادف با ایام شعبانیه این دو شبکه به فهرست شبکههای تلویزیون ایران اضافه شدند.
شبکه بعدی که راهاندازی شد، «سلامت» بود که به صورت دیجیتالی و با محوریت اصلی پزشکی و سلامت جامعه و خانواده و بهداشت فردی به صورت تخصصی، از 12 اسفند 91 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
از آن زمان زمزمههایی برای راهاندازی شبکه اختصاصی سریال و همچنین تاسیس شبکهای با محوریت نشاط و سرگرمی به گوش میرسید و این خبرها ابتدا با راهاندازی رسمی شبکه «تماشا» همزمان با شبکه سلامت و بعد با افتتاح شبکه «نسیم» در اردیبهشت سال 93 رسمیت پیدا کرد. مراسم افتتاح این شبکه در استان کردستان برگزار شد.
ضرغامی کدام شبکهها را افتتاح رسمی نکرد
اینها پایان فعالیتهای معاونت سیمای سازمانی که ضرغامی هدایت آن را برعهده داشت نبود و شبکه افق سیما همزمان با ماه رمضان امسال پخش آزمایشی خود را آغاز کرده و شبکه HD نیز از خرداد 93 با پخش آزمایشی مسابقات لیگ جهانی والیبال و جام جهانی فوتبال 2014 فعالیت خود را آغاز کرده است. گرچه ضرغامی در آخرین ماههای ریاستش در صداوسیما، اصراری به افتتاح رسمی این دو شبکه پیش از آمادگی کاملشان نداشت و در عوض کانال کردی شبکه سحر را افتتاح کرد.
تولید و پخش 1400 فیلم تلویزیونی از جمله دیگر فعالیتهای 10 ساله سازمان صدا و سیما است و همچنین میتوان از رشد 5 برابری تولید انیمیشن، رشد 61 درصدی تولید مجموعههای نمایشی در ژانرهای پربیننده، رشد سه برابری مجموعههای نمایشی با موضوع انقلاب اسلامی، رشد 4 برابری تولیدات نمایشی دفاع مقدس، تولید و پخش 20 سریال فاخر تاریخی، نوآوری در تولید مجموعههای نمایشی بلند شبانه براساس داستان واحد، رشد 2.5 برابری تولیدات طنز، رشد 6.3 برابری برنامههای سلامت محور، رشد 7 برابری برنامههای ورزشی، رشد 5.2 برابری برنامههای قرآنی و معارفی، رشد 2.4 برابری تولیدات مستند، راهاندازی 56 عنوان برنامه جدید ترکیبی و گفتگومحور جریان ساز، رشد 2.5 برابری برنامههای خانواده، رشد 2.3 برابری برنامههای علمی و خانواده و رشد 4.2 برابری برنامههای کودک و نوجوان به عنوان توفیقات تلویزیون نام برد.
بنیانگذاری جشنواره بینالمللی تلویزیونی جام جم سیما، برگزاری طرح ملی و چند رسانهای قرآنی 1441 تا 1448، راهاندازی سیستم راهنمای الکترونیکی برنامهها (EPG) در شبکه ها، روتوسکوپی، ساماندهی مجریان، راهیان نور و برکشیدن فرهنگ مشاعره و تحول در عرصه شعر و ادبیات فارسی نیز از جمله دیگر فعالیتهای قابل توجه سیما در 10 سال اخیر است.
ابتکار در حوزه سریالسازی و ایجاد ژانر ماورایی
ضرغامی در زمینه این فعالیتها نیز اظهار میکند: نهضت تولید فیلمهای تلویزیونی یکی از اقدامات رسانه طی دهه گذشته برای افزایش مزیتهای رقابتی آن بوده است. امروز بالغ بر 2000 فیلم تلویزیونی که معادل تولید تمام تاریخ سینمایی کشور است، تولید شده است. برخی از این فیلمها به لحاظ ویژگیهای حرفهای در سطح بالایی قرار دارند و علیرغم هزینه تولید پایین، بسیاری از آنها توانستند در جشنوارههای مهم ملی و بین المللی، امتیازات بالایی را کسب کنند. با شکلگیری این نهضت، فیلمهای ماندگاری خلق شد و گردش مالی در حوزه سینمای کشور افزایش یافت، هزاران شغل ایجاد شد و سینمایی که دچار ورشکستگی و رکود بود، رونق یافت.
از «او یک فرشته بود» و «کمکم کن» تا «رستگاران» و «نرگس»
وی ادامه میدهد: با توجه به نیاز مخاطبان، پرداختن به بحثهای عمیقتر معارفی در دستور کار قرار گرفت. ژانری با پرداختن به موضوعات خاص اعتقادی و ماورایی نظیر برزخ، معاد، شیطان و... به وجود آمد و سریالهایی نظیر «او یک فرشته بود»، «اغما»، «آخرین گناه»، «صاحبدلان»، «روز حسرت»، «کمکم کن» و... تولید و با استقبال فراوان مواجه شد.
ضرغامی یادآور میشود: در حوزه کارهای نمایشی پرمخاطب شبانه، با تکیه بر متنهای غنی، مجموعههای 60 و حتی 90 قسمتی به صورت یک درام پیوسته و نه اپیزودیک (داستانهای منقطع و مستقل) تولید شد. مجموعههایی نظیر «رستگاران»، «دلنوازان»، «نرگس»، «ترانه مادری»، «فاصله» و... از این زمرهاند. همچنین به مجموعههای نمایشی با موضوع انقلاب و تاریخ معاصر ایران توجه ویژهای شد و بیش از 30 سریال در این زمینه تولید شد و به روشنگری درباره دوران تاریک دیکتاتوری وابسته پهلوی اول و دوم پرداخته شد. فقط در 5 سال اول، بالغ بر 2 برابر کل تولیدات گذشته سازمان با موضوع پهلوی، تولید و پخش شد.
رییس سازمان صداوسیما یادآور میشود: در حوزه پویانمایی و تولید انیمیشن که اهمیت خاصی در تربیت فرزندان و نوباوگان کشور دارد و خود یک ساختار مهم برنامه سازی است، سرمایه گذاری ویژهای صورت گرفت و تولید انیمیشن در تهران و استانها به 20 هزار دقیقه در سال رسید که حاکی از رشد 7 برابری است. در این زمینه اقدامات و سرمایه گذاریهای لازم اعم از آموزش نیروها در سراسر کشور، آموزشهای فنی و ایجاد امکانات رایانهای صورت گرفت. مراکزی که قبلا تنها چند دقیقه انیمیشن میساختند، امروز دَهها ساعت تولید دارند و برخی از آنها به قطب تولید انیمیشین کشور تبدیل شدهاند. در حال حاضر برخی از مراکز صداوسیما در استانها به تنهایی معادل بعضی از کشورهای دنیا انیمیشین تولید میکنند. تولید فیلمهای سینمایی فاخر صبا فیلم در دستور کار قرار گرفت و با راهاندازی شبکه پویا بستر مناسبی برای جذب مخاطب کودک، نوجوان و حتی خانوادههای ایرانی و نیز استفاده موثر از این تولیدات فراهم شد.
سریالهای فاخری که ساخته شدند
ضرغامی ادامه میدهد: مجموعههای نظیر «یوسف پیامبر»، «مختارنامه»، «بشارت منجی»، «دکتر قریب»، «در چشم باد»، «کلاه پهلوی»، «شیخ بهائی»، «نردبانی بر آسمان»، «مدار صفر درجه»، «شهریار» و... با سرمایه گذاری و مساعی فراوان تولید شد و برخی از این سریالها توفیقات فراوانی در سطح جهانی و منطقهای پیدا کردند.
وی یادآور میشود: در حال حاضر عملکرد سیما در حوزه برنامههای نمایشی به بیش از 2500 ساعت در سال رسیده که البته توان و ظرفیت موجود تولید به مراتب بیش از این مقدار است.
تاسیس 15 شبکه رادیویی سراسری در فرصت 10 ساله
به گزارش مهر، در حوزه معاونت صدا نیز فعالیتهای قابل ذکر رادیو با تاسیس شبکه صدای آشنا در سال 83 آغاز شد و به مرور با تاسیس 15 شبکه دیگر از جمله ندای اسلام، اقتصاد، آوا، رادیو اینترنتی ایرانصدا، نوا، تلاوت، نمایش، فصلی، کتاب، دانش، خانواده، صبا، گلچین و کودک و نوجوان ادامه پیدا کرد.
افزایش تنوع برنامهها از 300 عنوان به 1222 عنوان برنامه، راهاندازی موزه رادیو، برگزاری 10 دوره مسابقه «قرآن کتاب زندگی»، جهانی شدن صدا، ساماندهی و دستهبندی موضوعی 50 هزار قطعه موسیقی، تدوین کتاب «اطلس محتوایی»، تأسیس نهاد «نغمات آیینی»، تدوین بیش از 20 جلد کتاب «راهنمای برنامه سازی صدا»، قرار گرفتن 20 شبکه رادیویی با راهنمای EPG بر گیرندههای دیجیتال و تولید 250 برنامه در سال با موضوعیت شعر و ادبیات نیز از دیگر اقدامات مهم رادیو در دوران 10 ساله حضور ضرغامی است.
فرمان خاموشی به سیستمهای آنالوگ
اتفاقات مهم در معاونت توسعه و فناوری سازمان صدا و سیما، رویدادهایی بودند که تاثیر محسوس آنها را در خارج از سازمان نیز میتوان حس کرد. به ویژه گذر از سیستم آنالوگ به دیجیتال که با نصب و راهاندازی 203 استودیویی رادیویی و 139 استودیوی تلویزیونی رخ داد. تبدیل 64 فرستنده لامپی AM به ترانزیستوری، گسترش فرستندههای تلویزیونی آنالوگ از 10 هزار و 300 به 26 هزار و 800 دستگاه و گسترش فرستندههای رادیویی FM از 2هزار و 50 به پنج هزار و 100 دستگاه نیز دیگر حرکت موثر در این معاونت بود.
انقلاب «تلویزیون دیجیتال» با 84 درصد پوشش جمعیتی کشور، راهاندازی ماهواره «ایرانست» با حفظ نقطه مداری 26 درجه، افزایش ناوگان (SNG) از 7 به 31 دستگاه و راهاندازی 42 سامانه آپ لینک جدید را نیز میتوان جزو دیگر اقدامات قابل ذکر معاونت توسعه و فناوری رسانه نام برد.
از جمله فعالیتهای دیگر معاونت توسعه که مجالی برای توضیح هر کدام از سرفصلهای آن در این گزارش وجود ندارد، میتوان از طراحی و راهاندازی زیرساختهای تولید انیمیشن در تهران و 26 مرکز، ایجاد 17 استودیوی ویژه تولید موسیقی در تهران و مراکز، بهکارگیری فناوری پیشرفته استودیوی مجازیدر 20 مرکز تولید، تحویل بنیادین در بهرهگیری از ظرفیتهای ماهوارهای، ایجاد زیرساخت راهبردی سیگنال رسانی زمینی بر بستر فیبر نوری، احداث مجموعه 12 اسفند برای شبکههای جدید نسل سوم با فناوری پیشرفته، راهاندازی و مدیریت 530 پایگاه صوتی و تصویری، پخش زنده شبکههای رادیو تلویزیونی بر بستر شبکه جهانی اینترنت، راهاندازی و به کارگیری سامانه اتوماسیون در 112 استودیوی رادیویی و تلویزیونی، ایجاد زیرساخت فنی برای راهاندازی 36 شبکه جدید رادیویی و تلویزیونی و توسعه و ساخت 162 هزار متر مربع سازه ویژه فنی، طراحی و اجرای چرخه ایمن سیگنال رسانی، طراحی و اجرای پروژه ایمنسازی برق، تحقیق، تولید و خودکفایی در ساخت تجهیزات پیشرفته فنی، انتخاب بهترین فرمت پخش تلویزیونی براساس مطالعات دقیق علمی، طراحی پلان فرکانس تلویزیون دیجیتال و ثبت آن در ITU، بومیسازی دانش فنی دیجیتال و کادرسازی و آموزش متناسب با آن، تغییر پلان فرکانسی رادیو FM کشور، مهندسی مجدد و بازآرایی پلان فرکانسی ماهوارهها، طراحی، نمونهسازی و آزمایش پروژههای مهمی مانند دیش ملی و...، مطالعات راهبردی و تدوین استراتژی توسعه فنی سازمان و آینده پژوهی برای انتشار صداو تصویر بر بستر شبکه پهن باند نام برد.
ضرغامی در این زمینه نیز اظهاراتی دارد: اقدام مهم دیگر، طراحی و اجرای موفق پروژه بسیار عظیم گذر از آنالوگ به دیجیتال است. با وجود هزینه سنگین این پروژه و علیرغم همکاری ضعیف دولتهای وقت، صداوسیما تلاش کرد با برنامه ریزی فشرده در سه حوزه «تولید»، «انتشار» و «دریافت» بسترهای لازم را در این عرصه فراهم کند. در مدت پنج سال عملا پروژه ملی «گذر از آنالوگ به دیجیتال» به اجرا درآمد و هم اینک بیش از 84 درصد مردم از خدمات تلویزیون دیجیتال استفاده میکنند.
راهاندازی شبکههای تخصصی در رادیو و تلویزیون
وی تأکید میکند: راه اندازی سیستم دیجیتال در کشور، این امکان را فراهم کرد تا با توجه به رویکرد رقابتی سازمان و نیز با توجه به نیازهای متنوع مخاطبان، اقدام به راهاندازی شبکههای تخصصی شود؛ اقدامی که بر بستر تلویزیون دیجیتال همزمان دو هدف را نشانه گرفت؛ افزایش کیفیت پخش دیجیتال در مقایسه با آنالوگ و نیز ارائه محتواهای خاص و تخصصی برای بخشها و انواع مختلف مخاطبان. خوشبختانه صدا و سیما در این عرصه به موقع و موفق عمل کرد و با تولید محتوای پاک و مناسب و نمایش آن بر بستر شبکههای موضوعی نظیر قرآن و معارف، مستند، نمایش، پویا، بازار، ورزش، سلامت، تماشا، نسیم، افق و نیز شبکه HD موفق شد هم بر حجم مخاطبان خود و هم بر ضایتمندی آنان بیفزاید.
رییس رسانه ملی متذکر میشود: در اینجا لازم است به حوزه صدا نیز اشاره شود. در بخش رادیو، افزایش شبکههای رادیویی و شکلگیری شبکههای موضوعی نمایش، گفتگو، کتاب، نوا، اقتصاد، خانواده، صدای آشنا، ندای اسلام، دانش صبا، تلاوت، گلچین، کودک و نوجوان و رادیو اینترنتی ایران صدا بر بستر دیجیتال محقق شد. در حال حاضر بیش از 84 درصد مردم میتوانند با تهیه یک دستگاه ست تاپ باکس به بیش از 23 شبکه تلویزیونی و نیز 20 شبکه رادیویی دیجیتال شامل انواع شبکههای عمومی و موضوعی دسترسی داشته باشند.
ضرغامی میافزاید: نظرسنجیهای مرکز تحقیقات صدا و سیما نشان میدهد که با شکلگیری چنین آرایش رسانهای بالغ بر هشت درصد از بینندگان ماهواره کم شده است.
در معاونت امور استانهای صدا و سیما نیز در دوران ریاست ضرغامی شبکههای جدیدی راهاندازی شدند که از جمله آنها میتوان به اشراق (شبکه استانی سیمای زنجان)،جهان بین (چهارمحال و بختیاری)، بوشهر، سبز (گلستان)، ایلام، قزوین، دنا (کهگیلویه و بویر احمد)، اترک (خراسان شمالی)، خاوران (خراسان جنوبی)، البرز (کرج) اشاره کرد.
همچنین شبکههای تعاملی چون نگاه، نما و ندا شکل گرفتند و برای پخش گلچین تمام شبکههای استانی شبکه «شما» در میان دیگر کانالها جای گرفت.
سازمان دوم رسانه ملی در مراکز استانها
تکمیل رادیوهای استانی و با بهرهگیری از ظرفیت شبکههای رادیو و تلویزیونی استانها ایجاد سازمان دوم رسانه ملی، استفاده از فرصت تنوع قومیتی و فرهنگی در تولیدات استانی، جریانسازی رسانهای در استانها بر اساس مصالح و نیاز ملی، مناسک سازی و تدوین کتاب جامع اطلس فرهنگی استان از دیگر برنامههایی است که در معاونت امور استانها به آنها جامه عمل پوشانده شده است.
ضرغامی در این زمینه معتقد است: امروز ما شاهد تولد سازمان دوم رسانه ملی هستیم که منظومهای از 30 شبکه رادیویی و 30 شبکه تلویزیونی 24 ساعته مراکز را شامل میشود. در حال حاضر این مراکز توان تولید بسیار بالایی دارند و از ظرفیتهای استانی در جهت تقویت فرهنگ محلی و ملی بهره میجویند. امروز یکی از بهترین منابع استفاده مردم در داخل و خارج کشور، شبکههای استانی هستند که بر روی ماهوارهها قرار دارند. در صورت تامین اعتبار، در آینده این شبکهها به صورت دیجیتال و پخش زمینی در اختیار مردم قرار میگیرد. مراکز استانها به دلیل دستیابی به سطوح کیفیتر تولید موفق شدهاند به جوایز و افتخارات قابل توجهی در جشنوارههای ملی و بین المللی دست پیدا کنند.
ضرغامی همچنین در مدت زمان فعالیت خود در سازمان، دستور راهاندازی چندین شبکه در معاونت برون مرزی رسانه ملی را صادر کرد که IFILM عربی و IFILM انگلیسی از جمله آنها هستند. شبکه هیسپان تی وی، پرس تی وی، الکوثر و سحر نیز از دیگر شبکههای تاسیس شده در این معاونت به حساب میآیند.
در دوره ضرغامی رادیوییهای آران و تالشی نیز تاسیس شد و در این معاونت تلاش فراوانی صورت گرفت تا با افزایش سه برابری تولید و پخش برنامههای رادیویی و تلویزیونی، استفاده گسترده و موفقی نیز از فناوریهای جدید صورت بگیرد.
حضور جریانساز شبکههای برونمرزی در بیداریاسلامی
ایجاد پدپده رسانهای «سایت پرس تی وی» با مراجعه 100 میلیونی در ماه، تولید 650 عنوان مستند، راه اندازی 34 وبسایت رادیویی ویژه و طراحی و تولید ویژه تفسیر قرآن به 30 زبان و حضور موثر شبکههای برون مرزی در بیداری اسلامی را میتوان به عنوان دیگر نقاط قابل توجه کارنامه عزتالله ضرغامی ثبت کرد.
تولید برنامههایی با هدف آشنایی مخاطبان جهانی با فرهنگ و تمدن ایرانی، تدوین سیاستهای سالانه برنامهای برای همه کشورها و مناطق مهم دنیا و تغییر رویکرد از قالب «خبری سیاسی» به انواع قالبهای پرنفوذ رسانهای در این سالها انجام شد.
در این سالها شبکههای برون مرزی در مقابل مجموعهای از شبکههای صهیونیستی و وابسته به استکبار و ارتجاع منطقه نقش تاریخی و موثری ایفا کردند. در این دوره با سرمایه گذاریهایی که انجام گرفت، قدرت تاثیرگذاری شبکههای برون مرزی برای همه مخاطبان با توجه به زبانها و سلایق مختلف گسترش پیدا کرد.
ضرغامی در این باره تأکید میکند: راهاندازی شبکه خبری انگلیسی زبان Press TV توانست معادلات خبری جهان را در مناطق هدف تغییر دهد. شواهد بسیاری وجود دارد که در مقاطع مختلف تاریخی و سیاسی که شبکههای رسانهای نظام سلطه تلاش میکردند تا سوژههای مهمی چون جنبش ضد وال استریت را مخفی نگه دارند و یا منحرف کنند، حضور پرقدرت شبکه Press TV باعث شد که شبکههای رقیب مجبور به پخش بعضی از واقعیات شوند. در حال حاضر سایت این شبکه، با مراجعه 100 میلیونی در ماه به یکی از پرنفوذترین و پرمخاطب ترین منابع خبری در فضای مجازی تبدیل شده است. در زمانی که شبکه پرس تی وی از ماهواره قطع شد، این سایت توانست با قدرت بیشتری در سطح جهانی اطلاع رسانی کند. قطع مکرر شبکه Press TV از ماهوارههای مختلف بر اثر فشار آمریکاییها و صهیونیستها با وجود قراردادهای حقوقی متقن به تنهایی حاکی از تاثیرگذاری فوق العاده این شبکه بر فضای خبری بین المللی است.
ضرغامی درباره دیگر شبکه راهاندازی شده در این معاونت هم میگوید: راه اندازی شبکه Hispan به زبان اسپانیولی برای مخاطبان آمریکایی لاتین اقدام مهم دیگر رسانه ملی در صحنه بین المللی است. در واقع جمهوری اسلامی تا قبل از این در نیمی از کره زمین به ویژه کشورهای آمریکای لاتین که حیات خلوت آمریکا محسوب میشد، به لحاظ رسانهای نفوذی نداشت؛ با ایجاد شبکه Hispan که در سطح بالای حرفهای راه اندازی شد بخش زیادی از مردم دنیا در این منطقه جغرافیایی تحت پوشش رسانه جمهوری اسلامی قرار گرفتند.
نوآوری در 20:30
معاونت سیاسی سازمان صداوسیما نیز در 10 سال اخیر، خالی از تحول و اتفاقات مثبت نبود و تولید و پخش مستندهای فاخر سیاسی، رشد 51 درصدی بخشهای خبری، افزایش 17 برابری مستندهای سیاسی، افزایش 72 درصدی گزارشهای خبری تلویزیونی و رشد 96 درصدی تولید محصولات خبری از جمله افزایش آماری عملکرد این معاونت است.
در این 10 سال در معاونت سیاسی 15 میلیون و 494 هزار و 418 دقیقه برنامه و گزارش خبری تولید و 16 پایگاه چند رسانهای خبر راهاندازی شد و این تلاش صورت گرفت تا در ارائه بخشهای خبری متفاوت مانند خبر 20:30 نوآوری صورت بگیرد.
تاسیس دانشگاه صداوسیما
از جمله اقدامات مهمی که در معاونت آموزش و پژوهش شکل گرفته میتوان به تأسیس دانشگاه صدا و سیما و یا به عبارتی تبدیل دانشکده صداوسیما به دانشگاه اشاره کرد و از مرجعیت یافتن نظرسنجیهای رسانهملی در کشور نام برد.
در عرصه رسانههای مجازی نیز میتوان از اقداماتی چون راهاندازی سامانه «ارم» (ابر رسانه ملی)، راهاندازی شبکه تلویزیونی جهاننما درفضای مجازی، راهاندازی سامانه «رسا محله» و تاسیس معاونت جدیدی با همین عنوان یعنی رسانههای مجازی نام برد.
در مرکز امور بینالملل صداو سیما شاهد افزایش بیش از دو برابری گزارشهای خبری تصویری بودیم. جهش 167 درصدی میزان حضور تولیدات در شبکهها، فرهنگسازی جهانی با پخش سریالهای یوسف پیامبر، مختارنامه و...، حضور گسترده و اثرگذار در سازمانهای تخصصی بینالمللی و محوریت یافتن فعالیتهای بینلمللی رسانهای در داخل کشور از جمله دیگر اهم فعالیتهای مرکز امور بینالملل است.
مرکز موسیقی و سرود صداو سیما نیز در فرصت 10 ساله اخیر، نهاد تولید نماهنگ را با 3 هزار قطعه بنیانگذاری کرد. در این سالها شاهد رشد سه برابری انواع تولیدات موسیقی بودیم و تاسیس سامانه دیجیتال با 40 هزار قطعه موسیقی، تاسیس بانک تخصصی شعر، تدوین کتاب شعر «نسیم شیدایی»، تولید انواع سمفونی، کلیپ و آثار موسیقایی حاسی، انقلابی و دفاع مقدس، اقدامات 10گانه برای هدایت، حمایت و نظارت برآثار موسیقی و ذائقه سازی و ترویج موسیقی محلی و مقامی نیز در کارنامه فعالیتهای مثبت این مرکز در دوران ضرغامی قرار میگیرد.
برگزاری 39 مراسم افق رسانه
یکی دیگر از اظهارات او در گزارش عملکرد 10 سالهاش اینگونه است: به جرات میتوان گفت که سازمان صدا و سیما جزو اولین نهادهای کشور بود که اقدام به برنامه ریزی استراتژیک کرد و طی 2 سال مطالعه و پژوهش و با بهره گیری از ظرفیت علمی اساتید برجسته رشته مدیریت کشور و نیز ظرفیت علمی و تجربی مدیران و کارشناسان خود موفق شد در نیمه سال 1383 سند افق رسانه را تولید کند. در این سند راهبردی ضمن تحلیل دقیق محیط داخلی و خارجی و احصاء نقاط قوت و ضعف سازمان صدا و سیما و نیز فرصتها و تهدیدهای محیطی، «بیانیه ماموریت»، «چشم انداز ده ساله»، «اهداف کلان سازمان» و «راهبردهای رسانه ملی» و برنامههای کوتاه مدت و بلند مدت تدوین شد. در پرتو تولید این سند جلسات علمی، آموزشی و مدیریتی افق رسانه هر سه ماه یک بار تشکیل شد که تا به امروز که چهلمین نشست افق رسانه در پیش است.
البته مشخص نیست که آیا چهلمین نشست افق رسانه نیز با حضور خود ضرغامی برگزار میشود یا این نشست با حضور جایگزین وی که گمانهزنیها درباره او به یک گزینه یکسان رسیده و برخی معتقدند رییس جدید بعد از عاشورا حکم خود را میگیرد، برگزار خواهد شد؟
در نشست تقدیر مدیران کمیته ملی المپیک از ضرغامی که به نظر میرسید آخرین حضور خبری او در دوران ریاستش باشد، خواستیم مهمترین اقدامات 10 سال اخیر خود را در سرفصلهایی برشمرد و او پیشنهاد داد به جای پاسخ کوتاه شفاهی، پاسخ مفصل خود را به صورت مکتوب در اختیار ما بگذارد و این اجازه را داد که این اطلاعات را به نقل از او منتشر کند.
البته بخشی از این توضیحات مقدمه ضرغامی بر کتاب «راوی صادق» است که به گزارش عملکرد 10 ساله او در سازمان صداوسیما میپردازد.
در این گزارش هم از توضیحات مکتوب ضرغامی بهره گرفتهایم و هم به صورت سرفصلوار مهمترین اقدامات او در 10 سال گذشته در حوزه سیاستهای کلان، معاونت سیما، معاونت صدا، معاونت امور استانها، معاونت برون مرزی، معاونت سیاسی، معاونت آموزش و پژوهش، معاونت رسانههای مجازی، مرکز امور بینالملل، مرکز موسیقی و سرود و معاونت توسعه و فناوری رسانه بررسی کردهایم.
رسانه ملی اکنون جایگاهی حاکمیتی و چند وجهی دارد
ضرغامی در توضیحات مکتوب خود میگوید: فراز و نشیب حوادث 10 ساله گذشته در سطح ملی و جهانی و نحوه مواجهه رسانه ملی با آنها، نشان میدهد نقش این سازمان در پهنه ملی و بینالمللی تا چه میزان حساس و تعیین کننده است. جایگاه امروز صدا و سیما در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاهی حاکمیتی و بسیار گسترده و چند وجهی است.
وی میافزاید: امروز، رسانه ملی در اداره کشور و تنظیم معادلات قدرت تاثیر به سزایی دارد و در جایگاه یک وزنه تعادلی بین قوا عمل میکند. به عبارت دیگر از نقش محوری صدا و سیما در ایجاد هماهنگی و رفتار متوازن قوای سه گانه نباید غافل ماند؛ نقشی که ریشه در اتصال مستقیم این سازمان با مقام معظم رهبری دارد. رسانه ملی به دلیل ارتباط بی واسطه با رهبر معظم انقلاب، مهمترین عامل برای تثبیت مسیر راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران و جلوگیری از انحرافات و جهت گیریهای نادرست است.
مهار بحرانهای خطیر با هدایتهای رهبرانقلاب
رییس سازمان صدا و سیما تصریح میکند: رسانه ملی با تکیه بر تجارب سالیان طولانی در دل حوادث و رخدادهای پرفراز و نشیب انقلاب اسلامی، اینک به قدرت مدیریت و مهارکنندگی بسیار بالایی در قبال عملیات روانی دشمن دست یافته است. در فتنه سال 1388 و در مقابله با کنشگران متنوع و متعدد و پرقدرتی که در صحنه سیاسی پرتلاطم آن روز ایفای نقش میکردند و عملا آب در آسیاب دشمن میریختند، صدا و سیما ثابت کرد که با اتکا به لطف الهی و هدایتهای رهبری معظم میتواند به تنهایی بحرانهای بسیار خطیر را مهار و مدیریت کند.
وی ادامه میدهد: سازمان صدا و سیما عامل مهم و قدرتمندی در بسیج عمومی مردم و کشور در بزنگاههای حساس تاریخ معاصر این مرز و بوم است و با عملکرد خود نشان داده که ظرفیتهای دینی و فرهنگی جامعه را میشناسد. امروزه، صدا و سیما از یک ساختار قدرتمند، متمرکز و هوشمند برای جریانسازی و تولید گفتمان متناسب با شرایط انقلاب در حوزه تولیدات فرهنگی و هنری برخوردار است و رسانه ملی با توجه به تولیدات فراوان هم افزایی خود این قابلیت و قدرت را دارد که با تولیدات همسو با اهداف ارزشمند نظام، در هدایت مردم و خنثیسازی جریانهای منحط و منحرف، موفق و موثر ظاهر شود.
ارتباط ماموریتهای خطیر رسانهملی با سرنوشت ملت
ضرغامی اضافه میکند: بنابراین اگر ما امروز از صدا و سیما صحبت میکنیم، در واقع از پدیدهای جدید و منحصر به فرد در جمهوری اسلامی ایران سخن میگوییم که علاوه بر وظایف معمولی و طبیعی یک سازمان رادیویی و تلویزیونی، ماموریتهای بسیار سنگین و خطیری از آن انتظار میرود که با کیان نظام و سرنوشت ملت ارتباط پیدا میکند.
رییس صدا و سیما توصیههایی نیز برای مدیران این سازمان دارد: مدیران و کارشناسانی که در رسانه ملی کار میکنند باید بهتر از هر کسی به ابعاد، اهمیت و حساسیت ماموریت خود آگاه باشند، در غیر این صورت سامانه و ظرفیت بسیار عظیمی که برای ثبات و هدایت کشور طراحی شده است، به یک مجموعه کم اثر و کم خاصیت و صرفا برای ایجاد سرگرمی و یا بعضی آموزشهای خاص تقلیل مییابد.
وی ادامه میدهد: یکی از ظرایف مدیریت در رسانه ملی، رفع تزاحم میان ارزشها است. گاه در تمشیت امور رسانه دو راهیهایی بروز میکند که قدرت تشخیص بالا و بصیرت لازم ـ که ما از آن به «اجتهاد رسانهای» تعبیر میکنیم ـ مورد نیاز است. عبور سالم از این بزنگاههای اندیشه سوز و مسئولیت آفرین، هنر یک مدیر رسانه است. ذکر یک نمونه در این زمینه کافی است تا اهمیت این موضوع به درستی درک شود.
ضرغامی در توضیحات بیشتر میگوید: در سال 88 و در جریان حوادث فتنه، حادثه شوم پاره کردن تصویر حضرت امام (ره) و نیز آتش زدن تکیه عزاداری حضرت امام حسین (ع) به وقوع پیوست. در برخورد با این رخداد، یک دو راهی و چالش جدی به وجود آمد. از یک سو به مقدسات این ملت توهین شده بود و انعکاس آن در رسانه موجب اشاعه پلشتی و اسائه ادب به ساحت امام (ره) و حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) بود و از سوی دیگر لازم بود مردم از این حادثه سوء مطلع شوند تا به عمق فاجعه ای که در کمین انقلاب بود، پی ببرند.
چگونگی مدیریت رسانه ای اتفاقات سال 88
وی تصریح میکند: اما به درستی چگونه میشد اجازه داد این هتک حرمت در منظر یک ملت قرار بگیرد. دو راهی طاقت سوزی در مسیر تصمیم گیری به وجود آمد. لکن سرانجام با تکیه به تشخیص و اجتهاد رسانهای در صحنه و علیرغم مخالفت برخی از مسئولان کشور تصمیم گرفته شد این هتک حرمت به نمایش درآید. از آنجا که اخلاص در این کار وجود داشت بحمدالله نتیجه این تصمیم سخت به بار نشست و موجب اطلاع و آگاهی عمومی جامعه نسبت به عمق فاجعه و خطر شد و نهایتا حماسه شیرین و غرورآفرین 9 دی را به دنبال آورد. پیش بینی این شیرینی در قبال آن تلخی سهمگین کار آسانی نبود. مدیریت در رسانه ملی به یک معنا عبور از این گردنه های سخت و طاقت فرساست.
او یادآور میشود: برگزاری مناظرههای انتخاباتی با توجه به سبک و شیوه جمهوری اسلامی ایران یک کار کاملا جدید و دارای پیام در سطح جهانی بود. حوادثی که در سال 88 روی داد، خیلیها را به این نتیجه رساند که به منظور جلوگیری از مسائل مشابه امنیتی، مناظرههای انتخاباتی در سال 1392 برگزار نشود. اما صدا و سیما علیرغم این نگرانی ها و با اعتماد به نفس کامل، با طراحی بسیار دقیق اقدام به برگزاری مناظره 8 نفره میان نامزدهای کرد و برای اولین بار عدالت رسانهای را در حد ثانیه در یک گستره طولانی و بیش از 10 ساعت مناظره در مقابل چشم جهانیان قرار داد.
در حوزه معاونت سیما، ضرغامی کارنامه بهتری ارائه کرده که به صورت خلاصه میتوان از ایجاد نسل دوم شبکههای تلویزیونی و شبکههای دیجیتال نام برد.
راه اندازی شبکه قرآن و معارف که زمانی برنامههای آن در قالب یک ساعت و بعدها 6 ساعت در روز از شبکه دو سیما روی آنتن میرفت، در دومین سال حضور ضرغامی در رسانه ملی صورت گرفت و این شبکه از مهر سال 1384 به صورت 24 ساعته روی آنتن مستقل، پخش برنامههای خود را آغاز کرد.
راهاندازی 11 شبکه جدید سراسری
اما نهضت راهاندازی پشت سر هم شبکههای نسل دوم از اسفند 89 و با افتتاح رسمی شبکه مستند سیما آغاز شد. شبکهای که ضرغامی آن زمان پیشبینی کرده بود یکی از پر بینندهترین شبکهها خواهد شد. شبکه «شما» نیز در فاصله کوتاهی پس از این افتتاح شد.
در ادامه شبکه «بازار» بود که پخش رسمی خود را در 29 آبان 90 آغاز کرد. شبکه سراسری «نمایش» نیز پس از این در بهمن 90 به دست رییس جمهور وقت راه اندازی شد.
محمود احمدی نژاد همچنین بعد از این در مراسم افتتاح همزمان دو شبکه جدید دیگر با نامهای ورزش و پویا حضور داشت و در 28 تیر 91، مصادف با ایام شعبانیه این دو شبکه به فهرست شبکههای تلویزیون ایران اضافه شدند.
شبکه بعدی که راهاندازی شد، «سلامت» بود که به صورت دیجیتالی و با محوریت اصلی پزشکی و سلامت جامعه و خانواده و بهداشت فردی به صورت تخصصی، از 12 اسفند 91 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
از آن زمان زمزمههایی برای راهاندازی شبکه اختصاصی سریال و همچنین تاسیس شبکهای با محوریت نشاط و سرگرمی به گوش میرسید و این خبرها ابتدا با راهاندازی رسمی شبکه «تماشا» همزمان با شبکه سلامت و بعد با افتتاح شبکه «نسیم» در اردیبهشت سال 93 رسمیت پیدا کرد. مراسم افتتاح این شبکه در استان کردستان برگزار شد.
ضرغامی کدام شبکهها را افتتاح رسمی نکرد
اینها پایان فعالیتهای معاونت سیمای سازمانی که ضرغامی هدایت آن را برعهده داشت نبود و شبکه افق سیما همزمان با ماه رمضان امسال پخش آزمایشی خود را آغاز کرده و شبکه HD نیز از خرداد 93 با پخش آزمایشی مسابقات لیگ جهانی والیبال و جام جهانی فوتبال 2014 فعالیت خود را آغاز کرده است. گرچه ضرغامی در آخرین ماههای ریاستش در صداوسیما، اصراری به افتتاح رسمی این دو شبکه پیش از آمادگی کاملشان نداشت و در عوض کانال کردی شبکه سحر را افتتاح کرد.
تولید و پخش 1400 فیلم تلویزیونی از جمله دیگر فعالیتهای 10 ساله سازمان صدا و سیما است و همچنین میتوان از رشد 5 برابری تولید انیمیشن، رشد 61 درصدی تولید مجموعههای نمایشی در ژانرهای پربیننده، رشد سه برابری مجموعههای نمایشی با موضوع انقلاب اسلامی، رشد 4 برابری تولیدات نمایشی دفاع مقدس، تولید و پخش 20 سریال فاخر تاریخی، نوآوری در تولید مجموعههای نمایشی بلند شبانه براساس داستان واحد، رشد 2.5 برابری تولیدات طنز، رشد 6.3 برابری برنامههای سلامت محور، رشد 7 برابری برنامههای ورزشی، رشد 5.2 برابری برنامههای قرآنی و معارفی، رشد 2.4 برابری تولیدات مستند، راهاندازی 56 عنوان برنامه جدید ترکیبی و گفتگومحور جریان ساز، رشد 2.5 برابری برنامههای خانواده، رشد 2.3 برابری برنامههای علمی و خانواده و رشد 4.2 برابری برنامههای کودک و نوجوان به عنوان توفیقات تلویزیون نام برد.
بنیانگذاری جشنواره بینالمللی تلویزیونی جام جم سیما، برگزاری طرح ملی و چند رسانهای قرآنی 1441 تا 1448، راهاندازی سیستم راهنمای الکترونیکی برنامهها (EPG) در شبکه ها، روتوسکوپی، ساماندهی مجریان، راهیان نور و برکشیدن فرهنگ مشاعره و تحول در عرصه شعر و ادبیات فارسی نیز از جمله دیگر فعالیتهای قابل توجه سیما در 10 سال اخیر است.
ابتکار در حوزه سریالسازی و ایجاد ژانر ماورایی
ضرغامی در زمینه این فعالیتها نیز اظهار میکند: نهضت تولید فیلمهای تلویزیونی یکی از اقدامات رسانه طی دهه گذشته برای افزایش مزیتهای رقابتی آن بوده است. امروز بالغ بر 2000 فیلم تلویزیونی که معادل تولید تمام تاریخ سینمایی کشور است، تولید شده است. برخی از این فیلمها به لحاظ ویژگیهای حرفهای در سطح بالایی قرار دارند و علیرغم هزینه تولید پایین، بسیاری از آنها توانستند در جشنوارههای مهم ملی و بین المللی، امتیازات بالایی را کسب کنند. با شکلگیری این نهضت، فیلمهای ماندگاری خلق شد و گردش مالی در حوزه سینمای کشور افزایش یافت، هزاران شغل ایجاد شد و سینمایی که دچار ورشکستگی و رکود بود، رونق یافت.
از «او یک فرشته بود» و «کمکم کن» تا «رستگاران» و «نرگس»
وی ادامه میدهد: با توجه به نیاز مخاطبان، پرداختن به بحثهای عمیقتر معارفی در دستور کار قرار گرفت. ژانری با پرداختن به موضوعات خاص اعتقادی و ماورایی نظیر برزخ، معاد، شیطان و... به وجود آمد و سریالهایی نظیر «او یک فرشته بود»، «اغما»، «آخرین گناه»، «صاحبدلان»، «روز حسرت»، «کمکم کن» و... تولید و با استقبال فراوان مواجه شد.
ضرغامی یادآور میشود: در حوزه کارهای نمایشی پرمخاطب شبانه، با تکیه بر متنهای غنی، مجموعههای 60 و حتی 90 قسمتی به صورت یک درام پیوسته و نه اپیزودیک (داستانهای منقطع و مستقل) تولید شد. مجموعههایی نظیر «رستگاران»، «دلنوازان»، «نرگس»، «ترانه مادری»، «فاصله» و... از این زمرهاند. همچنین به مجموعههای نمایشی با موضوع انقلاب و تاریخ معاصر ایران توجه ویژهای شد و بیش از 30 سریال در این زمینه تولید شد و به روشنگری درباره دوران تاریک دیکتاتوری وابسته پهلوی اول و دوم پرداخته شد. فقط در 5 سال اول، بالغ بر 2 برابر کل تولیدات گذشته سازمان با موضوع پهلوی، تولید و پخش شد.
رییس سازمان صداوسیما یادآور میشود: در حوزه پویانمایی و تولید انیمیشن که اهمیت خاصی در تربیت فرزندان و نوباوگان کشور دارد و خود یک ساختار مهم برنامه سازی است، سرمایه گذاری ویژهای صورت گرفت و تولید انیمیشن در تهران و استانها به 20 هزار دقیقه در سال رسید که حاکی از رشد 7 برابری است. در این زمینه اقدامات و سرمایه گذاریهای لازم اعم از آموزش نیروها در سراسر کشور، آموزشهای فنی و ایجاد امکانات رایانهای صورت گرفت. مراکزی که قبلا تنها چند دقیقه انیمیشن میساختند، امروز دَهها ساعت تولید دارند و برخی از آنها به قطب تولید انیمیشین کشور تبدیل شدهاند. در حال حاضر برخی از مراکز صداوسیما در استانها به تنهایی معادل بعضی از کشورهای دنیا انیمیشین تولید میکنند. تولید فیلمهای سینمایی فاخر صبا فیلم در دستور کار قرار گرفت و با راهاندازی شبکه پویا بستر مناسبی برای جذب مخاطب کودک، نوجوان و حتی خانوادههای ایرانی و نیز استفاده موثر از این تولیدات فراهم شد.
سریالهای فاخری که ساخته شدند
ضرغامی ادامه میدهد: مجموعههای نظیر «یوسف پیامبر»، «مختارنامه»، «بشارت منجی»، «دکتر قریب»، «در چشم باد»، «کلاه پهلوی»، «شیخ بهائی»، «نردبانی بر آسمان»، «مدار صفر درجه»، «شهریار» و... با سرمایه گذاری و مساعی فراوان تولید شد و برخی از این سریالها توفیقات فراوانی در سطح جهانی و منطقهای پیدا کردند.
وی یادآور میشود: در حال حاضر عملکرد سیما در حوزه برنامههای نمایشی به بیش از 2500 ساعت در سال رسیده که البته توان و ظرفیت موجود تولید به مراتب بیش از این مقدار است.
تاسیس 15 شبکه رادیویی سراسری در فرصت 10 ساله
به گزارش مهر، در حوزه معاونت صدا نیز فعالیتهای قابل ذکر رادیو با تاسیس شبکه صدای آشنا در سال 83 آغاز شد و به مرور با تاسیس 15 شبکه دیگر از جمله ندای اسلام، اقتصاد، آوا، رادیو اینترنتی ایرانصدا، نوا، تلاوت، نمایش، فصلی، کتاب، دانش، خانواده، صبا، گلچین و کودک و نوجوان ادامه پیدا کرد.
افزایش تنوع برنامهها از 300 عنوان به 1222 عنوان برنامه، راهاندازی موزه رادیو، برگزاری 10 دوره مسابقه «قرآن کتاب زندگی»، جهانی شدن صدا، ساماندهی و دستهبندی موضوعی 50 هزار قطعه موسیقی، تدوین کتاب «اطلس محتوایی»، تأسیس نهاد «نغمات آیینی»، تدوین بیش از 20 جلد کتاب «راهنمای برنامه سازی صدا»، قرار گرفتن 20 شبکه رادیویی با راهنمای EPG بر گیرندههای دیجیتال و تولید 250 برنامه در سال با موضوعیت شعر و ادبیات نیز از دیگر اقدامات مهم رادیو در دوران 10 ساله حضور ضرغامی است.
فرمان خاموشی به سیستمهای آنالوگ
اتفاقات مهم در معاونت توسعه و فناوری سازمان صدا و سیما، رویدادهایی بودند که تاثیر محسوس آنها را در خارج از سازمان نیز میتوان حس کرد. به ویژه گذر از سیستم آنالوگ به دیجیتال که با نصب و راهاندازی 203 استودیویی رادیویی و 139 استودیوی تلویزیونی رخ داد. تبدیل 64 فرستنده لامپی AM به ترانزیستوری، گسترش فرستندههای تلویزیونی آنالوگ از 10 هزار و 300 به 26 هزار و 800 دستگاه و گسترش فرستندههای رادیویی FM از 2هزار و 50 به پنج هزار و 100 دستگاه نیز دیگر حرکت موثر در این معاونت بود.
انقلاب «تلویزیون دیجیتال» با 84 درصد پوشش جمعیتی کشور، راهاندازی ماهواره «ایرانست» با حفظ نقطه مداری 26 درجه، افزایش ناوگان (SNG) از 7 به 31 دستگاه و راهاندازی 42 سامانه آپ لینک جدید را نیز میتوان جزو دیگر اقدامات قابل ذکر معاونت توسعه و فناوری رسانه نام برد.
از جمله فعالیتهای دیگر معاونت توسعه که مجالی برای توضیح هر کدام از سرفصلهای آن در این گزارش وجود ندارد، میتوان از طراحی و راهاندازی زیرساختهای تولید انیمیشن در تهران و 26 مرکز، ایجاد 17 استودیوی ویژه تولید موسیقی در تهران و مراکز، بهکارگیری فناوری پیشرفته استودیوی مجازیدر 20 مرکز تولید، تحویل بنیادین در بهرهگیری از ظرفیتهای ماهوارهای، ایجاد زیرساخت راهبردی سیگنال رسانی زمینی بر بستر فیبر نوری، احداث مجموعه 12 اسفند برای شبکههای جدید نسل سوم با فناوری پیشرفته، راهاندازی و مدیریت 530 پایگاه صوتی و تصویری، پخش زنده شبکههای رادیو تلویزیونی بر بستر شبکه جهانی اینترنت، راهاندازی و به کارگیری سامانه اتوماسیون در 112 استودیوی رادیویی و تلویزیونی، ایجاد زیرساخت فنی برای راهاندازی 36 شبکه جدید رادیویی و تلویزیونی و توسعه و ساخت 162 هزار متر مربع سازه ویژه فنی، طراحی و اجرای چرخه ایمن سیگنال رسانی، طراحی و اجرای پروژه ایمنسازی برق، تحقیق، تولید و خودکفایی در ساخت تجهیزات پیشرفته فنی، انتخاب بهترین فرمت پخش تلویزیونی براساس مطالعات دقیق علمی، طراحی پلان فرکانس تلویزیون دیجیتال و ثبت آن در ITU، بومیسازی دانش فنی دیجیتال و کادرسازی و آموزش متناسب با آن، تغییر پلان فرکانسی رادیو FM کشور، مهندسی مجدد و بازآرایی پلان فرکانسی ماهوارهها، طراحی، نمونهسازی و آزمایش پروژههای مهمی مانند دیش ملی و...، مطالعات راهبردی و تدوین استراتژی توسعه فنی سازمان و آینده پژوهی برای انتشار صداو تصویر بر بستر شبکه پهن باند نام برد.
ضرغامی در این زمینه نیز اظهاراتی دارد: اقدام مهم دیگر، طراحی و اجرای موفق پروژه بسیار عظیم گذر از آنالوگ به دیجیتال است. با وجود هزینه سنگین این پروژه و علیرغم همکاری ضعیف دولتهای وقت، صداوسیما تلاش کرد با برنامه ریزی فشرده در سه حوزه «تولید»، «انتشار» و «دریافت» بسترهای لازم را در این عرصه فراهم کند. در مدت پنج سال عملا پروژه ملی «گذر از آنالوگ به دیجیتال» به اجرا درآمد و هم اینک بیش از 84 درصد مردم از خدمات تلویزیون دیجیتال استفاده میکنند.
راهاندازی شبکههای تخصصی در رادیو و تلویزیون
وی تأکید میکند: راه اندازی سیستم دیجیتال در کشور، این امکان را فراهم کرد تا با توجه به رویکرد رقابتی سازمان و نیز با توجه به نیازهای متنوع مخاطبان، اقدام به راهاندازی شبکههای تخصصی شود؛ اقدامی که بر بستر تلویزیون دیجیتال همزمان دو هدف را نشانه گرفت؛ افزایش کیفیت پخش دیجیتال در مقایسه با آنالوگ و نیز ارائه محتواهای خاص و تخصصی برای بخشها و انواع مختلف مخاطبان. خوشبختانه صدا و سیما در این عرصه به موقع و موفق عمل کرد و با تولید محتوای پاک و مناسب و نمایش آن بر بستر شبکههای موضوعی نظیر قرآن و معارف، مستند، نمایش، پویا، بازار، ورزش، سلامت، تماشا، نسیم، افق و نیز شبکه HD موفق شد هم بر حجم مخاطبان خود و هم بر ضایتمندی آنان بیفزاید.
رییس رسانه ملی متذکر میشود: در اینجا لازم است به حوزه صدا نیز اشاره شود. در بخش رادیو، افزایش شبکههای رادیویی و شکلگیری شبکههای موضوعی نمایش، گفتگو، کتاب، نوا، اقتصاد، خانواده، صدای آشنا، ندای اسلام، دانش صبا، تلاوت، گلچین، کودک و نوجوان و رادیو اینترنتی ایران صدا بر بستر دیجیتال محقق شد. در حال حاضر بیش از 84 درصد مردم میتوانند با تهیه یک دستگاه ست تاپ باکس به بیش از 23 شبکه تلویزیونی و نیز 20 شبکه رادیویی دیجیتال شامل انواع شبکههای عمومی و موضوعی دسترسی داشته باشند.
ضرغامی میافزاید: نظرسنجیهای مرکز تحقیقات صدا و سیما نشان میدهد که با شکلگیری چنین آرایش رسانهای بالغ بر هشت درصد از بینندگان ماهواره کم شده است.
در معاونت امور استانهای صدا و سیما نیز در دوران ریاست ضرغامی شبکههای جدیدی راهاندازی شدند که از جمله آنها میتوان به اشراق (شبکه استانی سیمای زنجان)،جهان بین (چهارمحال و بختیاری)، بوشهر، سبز (گلستان)، ایلام، قزوین، دنا (کهگیلویه و بویر احمد)، اترک (خراسان شمالی)، خاوران (خراسان جنوبی)، البرز (کرج) اشاره کرد.
همچنین شبکههای تعاملی چون نگاه، نما و ندا شکل گرفتند و برای پخش گلچین تمام شبکههای استانی شبکه «شما» در میان دیگر کانالها جای گرفت.
سازمان دوم رسانه ملی در مراکز استانها
تکمیل رادیوهای استانی و با بهرهگیری از ظرفیت شبکههای رادیو و تلویزیونی استانها ایجاد سازمان دوم رسانه ملی، استفاده از فرصت تنوع قومیتی و فرهنگی در تولیدات استانی، جریانسازی رسانهای در استانها بر اساس مصالح و نیاز ملی، مناسک سازی و تدوین کتاب جامع اطلس فرهنگی استان از دیگر برنامههایی است که در معاونت امور استانها به آنها جامه عمل پوشانده شده است.
ضرغامی در این زمینه معتقد است: امروز ما شاهد تولد سازمان دوم رسانه ملی هستیم که منظومهای از 30 شبکه رادیویی و 30 شبکه تلویزیونی 24 ساعته مراکز را شامل میشود. در حال حاضر این مراکز توان تولید بسیار بالایی دارند و از ظرفیتهای استانی در جهت تقویت فرهنگ محلی و ملی بهره میجویند. امروز یکی از بهترین منابع استفاده مردم در داخل و خارج کشور، شبکههای استانی هستند که بر روی ماهوارهها قرار دارند. در صورت تامین اعتبار، در آینده این شبکهها به صورت دیجیتال و پخش زمینی در اختیار مردم قرار میگیرد. مراکز استانها به دلیل دستیابی به سطوح کیفیتر تولید موفق شدهاند به جوایز و افتخارات قابل توجهی در جشنوارههای ملی و بین المللی دست پیدا کنند.
ضرغامی همچنین در مدت زمان فعالیت خود در سازمان، دستور راهاندازی چندین شبکه در معاونت برون مرزی رسانه ملی را صادر کرد که IFILM عربی و IFILM انگلیسی از جمله آنها هستند. شبکه هیسپان تی وی، پرس تی وی، الکوثر و سحر نیز از دیگر شبکههای تاسیس شده در این معاونت به حساب میآیند.
در دوره ضرغامی رادیوییهای آران و تالشی نیز تاسیس شد و در این معاونت تلاش فراوانی صورت گرفت تا با افزایش سه برابری تولید و پخش برنامههای رادیویی و تلویزیونی، استفاده گسترده و موفقی نیز از فناوریهای جدید صورت بگیرد.
حضور جریانساز شبکههای برونمرزی در بیداریاسلامی
ایجاد پدپده رسانهای «سایت پرس تی وی» با مراجعه 100 میلیونی در ماه، تولید 650 عنوان مستند، راه اندازی 34 وبسایت رادیویی ویژه و طراحی و تولید ویژه تفسیر قرآن به 30 زبان و حضور موثر شبکههای برون مرزی در بیداری اسلامی را میتوان به عنوان دیگر نقاط قابل توجه کارنامه عزتالله ضرغامی ثبت کرد.
تولید برنامههایی با هدف آشنایی مخاطبان جهانی با فرهنگ و تمدن ایرانی، تدوین سیاستهای سالانه برنامهای برای همه کشورها و مناطق مهم دنیا و تغییر رویکرد از قالب «خبری سیاسی» به انواع قالبهای پرنفوذ رسانهای در این سالها انجام شد.
در این سالها شبکههای برون مرزی در مقابل مجموعهای از شبکههای صهیونیستی و وابسته به استکبار و ارتجاع منطقه نقش تاریخی و موثری ایفا کردند. در این دوره با سرمایه گذاریهایی که انجام گرفت، قدرت تاثیرگذاری شبکههای برون مرزی برای همه مخاطبان با توجه به زبانها و سلایق مختلف گسترش پیدا کرد.
ضرغامی در این باره تأکید میکند: راهاندازی شبکه خبری انگلیسی زبان Press TV توانست معادلات خبری جهان را در مناطق هدف تغییر دهد. شواهد بسیاری وجود دارد که در مقاطع مختلف تاریخی و سیاسی که شبکههای رسانهای نظام سلطه تلاش میکردند تا سوژههای مهمی چون جنبش ضد وال استریت را مخفی نگه دارند و یا منحرف کنند، حضور پرقدرت شبکه Press TV باعث شد که شبکههای رقیب مجبور به پخش بعضی از واقعیات شوند. در حال حاضر سایت این شبکه، با مراجعه 100 میلیونی در ماه به یکی از پرنفوذترین و پرمخاطب ترین منابع خبری در فضای مجازی تبدیل شده است. در زمانی که شبکه پرس تی وی از ماهواره قطع شد، این سایت توانست با قدرت بیشتری در سطح جهانی اطلاع رسانی کند. قطع مکرر شبکه Press TV از ماهوارههای مختلف بر اثر فشار آمریکاییها و صهیونیستها با وجود قراردادهای حقوقی متقن به تنهایی حاکی از تاثیرگذاری فوق العاده این شبکه بر فضای خبری بین المللی است.
ضرغامی درباره دیگر شبکه راهاندازی شده در این معاونت هم میگوید: راه اندازی شبکه Hispan به زبان اسپانیولی برای مخاطبان آمریکایی لاتین اقدام مهم دیگر رسانه ملی در صحنه بین المللی است. در واقع جمهوری اسلامی تا قبل از این در نیمی از کره زمین به ویژه کشورهای آمریکای لاتین که حیات خلوت آمریکا محسوب میشد، به لحاظ رسانهای نفوذی نداشت؛ با ایجاد شبکه Hispan که در سطح بالای حرفهای راه اندازی شد بخش زیادی از مردم دنیا در این منطقه جغرافیایی تحت پوشش رسانه جمهوری اسلامی قرار گرفتند.
نوآوری در 20:30
معاونت سیاسی سازمان صداوسیما نیز در 10 سال اخیر، خالی از تحول و اتفاقات مثبت نبود و تولید و پخش مستندهای فاخر سیاسی، رشد 51 درصدی بخشهای خبری، افزایش 17 برابری مستندهای سیاسی، افزایش 72 درصدی گزارشهای خبری تلویزیونی و رشد 96 درصدی تولید محصولات خبری از جمله افزایش آماری عملکرد این معاونت است.
در این 10 سال در معاونت سیاسی 15 میلیون و 494 هزار و 418 دقیقه برنامه و گزارش خبری تولید و 16 پایگاه چند رسانهای خبر راهاندازی شد و این تلاش صورت گرفت تا در ارائه بخشهای خبری متفاوت مانند خبر 20:30 نوآوری صورت بگیرد.
تاسیس دانشگاه صداوسیما
از جمله اقدامات مهمی که در معاونت آموزش و پژوهش شکل گرفته میتوان به تأسیس دانشگاه صدا و سیما و یا به عبارتی تبدیل دانشکده صداوسیما به دانشگاه اشاره کرد و از مرجعیت یافتن نظرسنجیهای رسانهملی در کشور نام برد.
در عرصه رسانههای مجازی نیز میتوان از اقداماتی چون راهاندازی سامانه «ارم» (ابر رسانه ملی)، راهاندازی شبکه تلویزیونی جهاننما درفضای مجازی، راهاندازی سامانه «رسا محله» و تاسیس معاونت جدیدی با همین عنوان یعنی رسانههای مجازی نام برد.
مرکز موسیقی و سرود صداو سیما نیز در فرصت 10 ساله اخیر، نهاد تولید نماهنگ را با 3 هزار قطعه بنیانگذاری کرد. در این سالها شاهد رشد سه برابری انواع تولیدات موسیقی بودیم و تاسیس سامانه دیجیتال با 40 هزار قطعه موسیقی، تاسیس بانک تخصصی شعر، تدوین کتاب شعر «نسیم شیدایی»، تولید انواع سمفونی، کلیپ و آثار موسیقایی حاسی، انقلابی و دفاع مقدس، اقدامات 10گانه برای هدایت، حمایت و نظارت برآثار موسیقی و ذائقه سازی و ترویج موسیقی محلی و مقامی نیز در کارنامه فعالیتهای مثبت این مرکز در دوران ضرغامی قرار میگیرد.
برگزاری 39 مراسم افق رسانه
یکی دیگر از اظهارات او در گزارش عملکرد 10 سالهاش اینگونه است: به جرات میتوان گفت که سازمان صدا و سیما جزو اولین نهادهای کشور بود که اقدام به برنامه ریزی استراتژیک کرد و طی 2 سال مطالعه و پژوهش و با بهره گیری از ظرفیت علمی اساتید برجسته رشته مدیریت کشور و نیز ظرفیت علمی و تجربی مدیران و کارشناسان خود موفق شد در نیمه سال 1383 سند افق رسانه را تولید کند. در این سند راهبردی ضمن تحلیل دقیق محیط داخلی و خارجی و احصاء نقاط قوت و ضعف سازمان صدا و سیما و نیز فرصتها و تهدیدهای محیطی، «بیانیه ماموریت»، «چشم انداز ده ساله»، «اهداف کلان سازمان» و «راهبردهای رسانه ملی» و برنامههای کوتاه مدت و بلند مدت تدوین شد. در پرتو تولید این سند جلسات علمی، آموزشی و مدیریتی افق رسانه هر سه ماه یک بار تشکیل شد که تا به امروز که چهلمین نشست افق رسانه در پیش است.
البته مشخص نیست که آیا چهلمین نشست افق رسانه نیز با حضور خود ضرغامی برگزار میشود یا این نشست با حضور جایگزین وی که گمانهزنیها درباره او به یک گزینه یکسان رسیده و برخی معتقدند رییس جدید بعد از عاشورا حکم خود را میگیرد، برگزار خواهد شد؟