ماجرای سفیر سابق عربستان موضوع جالب توجهی است، عبداللهیان دراین باره مطرح میگوید: " سفیر عربستان بعد از معرفی، استوارنامه خودشان را گرفتند و وارد کشور شدند و کارشان را شروع کردند. آنچه مقامات عربستان در مورد ترک تهران توسط ایشان بهطور رسمی به ما گفتند، این بود که ایشان برای ماموریت دیگری تعیین شدند و از این تاریخ ماموریتشان در تهران خاتمه پیدا میکند."[1]
اما مساله دیگری که ورود و بعد خروج زودتر از موعد مرسوم و
خارج از عرف دیپلماتیک سفیر عربستان را ابهام آمیز میسازد، دیدار جنجالی وی با
هاشمی رفسنجانی است. در این باره گفته میشود بوسهای که سفیر عربستان در دیدار با
هاشمی بر پیشانی وی زده بود برایش دردسر ساز شد.[2]
آنچه از فحوای کلام عبداللهیان بر میآید اصلیترین دلیلی که باعث شد عربستان سفیرش را به ریاض فراخواند، عدم رعایت پروتکلهای حکومت عربستان ( در ماجرای دیدار با هاشمی) و سئوالاتی است که در این زمینه بوجود آمده است.
عبدالهیان در توضیح این مساله بیان میکند: "در حوزه کشورهای
عربی وقتی در کشوری برای تبریکی به حضور مقام اول آن کشور میرسند، روی بینی او را
میبوسند و بالاتر از بینی، یعنی پیشانی را نمیبوسند و بوسیدن پیشانی، نشاندهنده
جایگاه ویژه و بالایی است که برای برخی از آنها قایل میشوند
. البته اینها چیزهایی است که در افواه
گفته شد و در برخی سایتها دیدیم تصاویری از این دیدار گذاشتند.
بعد از آن ملاقات
هم سفیر عربستان دیداری با من داشت و از محتوای آن گفتوگو خیلی به نیکی یاد کرد.
این ملاقات تاثیر مثبتی در ذهن سفیر عربستان برجای گذاشته بود. مقامات عربستانسعودی صرفا به این بسنده کردند که چون ایشان برای ماموریت دیگری عازم است به ماموریتش در تهران خاتمه داده شده که البته رفتار متعارفی نبود و طبیعیتر این بود که حتی اگر قرار بود این سفیر به ماموریت دیگری اعزام شود، فرصت پیدا میکرد که با مقامات کشورمان بهطور رسمی و در چارچوب پروتکلهای موجود خداحافظی و بهطور طبیعی کشور را ترک کند."[3]
این موضوع بیشتر از پیش مساله نگاه عربستان به مناسبات سیاسی با ایران را مشخص میکند. البته پیش از این رسانههای جریان اصلاحطلب با تحلیلی سادهلوحانه در زمینه نقش و نفوذ هاشمی برای حل مشکلات روابط ایران و عربستان مانور بسیاری میدادند و نفوذ هاشمی را کلید حل رابطه با عربستان قلمداد میکردند.[4]
اما این ماجرا نشان داد که سیطره آمریکا و نگاه و سیاستی که بر عملکرد حکومت آل سعود حاکم است بیش از نفوذ هاشمی تاثیرگذار است و حل مشکلات ریاض و تهران به این سادهگی قابل حل نیست. کما اینکه در ماجرای جنگ نفتی که عربستان علیه ایران و روسیه به راه انداخته است، دستهای پشت پرده غرب و آمریکا دیده میشود. البته هاشمی پیش از این نیز نامهای در زمینه توقیف اعدام شیخ نمر النمر به ملک عبدالله، پادشاه عربستان نوشته بود که البته بیجواب ماند.[5]
بعد از خروج «عبدالرحمن غرمانشهری»، سفیر سابق عربستان از ایران، حدود هشت ماه است که عربستان سفیری به ایران معرفی نکرده است.