گروه اقتصادی مشرق-بر اساس آمار گمرک، در 10 ماه اول امسال نزدیک به 16 میلیون تن سنگ آهن به صورت خام یا با حداقل فرآوری از کشور صادر شده است.
هر تن سنگ آهن به طور متوسط امسال 29 دلار مبادله ای یا 23 دلار آزاد صادر شده است و با توجه به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی افرادی که در جریان این خام‌فروشی قرار دارند باید پاسخگویی این سوال باشند که صادرات 16 میلیون تن سنگ آهن آن هم به قیمت نازل کمتر از 30 دلار چه مفهومی دارد و این در حالی است که سنگ آهن صادراتی با تبدیل به محصولات فولادی حدود تنی 500 دلار وارد کشور میشود.
ایران از لحاظ مواد اولیه تولید فولاد جزو چند کشور برتر جهان است اما به علت عدم توسعه زنجیره استحصال سنگ آهن تا تولید فولاد، همچنان بخش اعظم سنگ آهن استخراج شده از معادن عظیم کشور به صورت خام یا با حداقل فرآوری به خارج صادر می شود که ارزآوری آن در مقابل واردات فولاد و محصولات فولادی کشور، ناچیز است.
طبیعی است اگر زنجیره استحصال سنگ آهن تا تولید فولاد در کشور به اندازه کافی توسعه پیدا کرده بود، هم اکنون نه تنها کشورمان در تولید محصولات فولادی به خودکفایی رسیده بود و صدها هزار شغل در این صنایع ایجاد شده بود، بلکه از صادرات سنگ آهن به قیمت تقریبا مفت به کشورهای خارجی جلوگیری می شد.
بر اساس آمار گمرک، در 10 ماه اول امسال صادرات سنگ آهن به صورت خام یا با حداقل فرآوری به حدود 16 میلیون تن رسیده است. از صادرات این حجم عظیم سنگ آهن، فقط 972 میلیون دلار درآمد نصیب کشور شده است.این حجم عظیم صادرات 16 میلیون تنی شامل 7 میلیون و چهارصد و شصت هزار تن سنگ آهن با خلوص آهن کمتر از 40 درصد (سنگ آهن خام)، 7 میلیون و سیصد هزار تن سنگ آهن با خلوص بالای 40 درصد (سنگ آهن با یک مرحله فرآوری) و مابقی آن دیگر فرآورده های سنگ آهن بوده است.
این در حالی است که اگر زنجیره تولید فولاد در کشورمان به حد کافی توسعه پیدا کرده بود، با این 16 میلیون تن سنگ آهن صادراتی می شد ضمن کاهش چشمگیر واردات فولاد و محصولات فولادی کشور، صدها هزار شغل هم ایجاد کرد.
تداوم صادرات سنگ آهن به خارج از کشور، مصداق عینی خام فروشی منابع کشور است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر ضرورت برنامه ریزی دولت و مجلس برای متوقف کردن این رویه تاکید کرده اند.
وقتی تداوم صادرات سنگ آهن به قیمت نازل به خارج از کشور، بی توجهی به توسعه زنجیره تولید فولاد و نیمه کاره ماندن ده ها کارخانه طرح فولادی در کشور را کنار هم می گذاریم، نمی توان از رد پای رانت جویان میلیاردی صادرات سنگ آهن در این وضعیت نامطلوب، چشم پوشی کرد.
به عنوان مثال در حالی که حدود 30 طرح گندله سازی (یکی از مراحل زنجیره تبدیل سنگ آهن به فولاد) در کشور وجود دارد، به علت عدم حمایت دولت پیشرفت اکثر آنها زیر 50 درصد است.
اکثر این 30 طرح گندله سازی، دولتی هستند و وزارت صنعت به عنوان متولی آنها، عزمی بر تکمیل و پیشرفت آنها نشان نداده است.
متاسفانه در طرح هایی که در اختیار بخش خصوصی هستند نیز وزارت صنعت به جای همکاری برای تکمیل و توسعه آنها، اقدام به سنگ اندازی کرده است.
* توسعه فولادسازی، نان مافیای خام فروشی فولاد را آجر می کند
در همین زمینه دخیل عباس زارع زاده نماینده مردم بافق، بهاباد، خاتم، مهریز و ابرکوه در مجلس با اشاره به این که کسانی که به خام فروشی عادت کرده اند مخالف توسعه صنایع فولادی از جمله فولاد بافق هستند، اظهار داشت: با خام فروشی منفعت زیادی نصیب آن ها می شود. نان خیلی ها در گندله است در نورد نیست. در سنگ خام است زیرا می توانند با عیار آن بازی کنند. و اگر فولاد در بافق زده شود، دستشان از نان کوتاه می شود.
به عنوان مثال معدن کوشک بدون هیچ فرآوری مستقیم به خارج فرستاده می شود حال آنکه کارخانه ذوب و روی بافق فرآوره های مورد نیاز خود را باید از خارج تهیه کند، آیا این خیانت به ایران نیست؟!
وی افزود: در پس تمام این قضایا کسانی دست در دست هم داده اند که مانند زنجیر به هم وصل شده اند و تا زنجیره ی این مافیای فولاد از هم گسسته نشود، این جریان ادامه دارد و باید رانت ها حذف شود تا کشور به پیشرفت دست پیدا کند.
در آینده ای نزدیک منتظر گزارش های مشرق در رابطه با دست های پنهان خام فروشی سنگ آهن و هدر دادن ثروت و ذخایر ملی به قیمت اشتغال زایی برای کارگران چینی باشید.
