اعضای هیئت هشتنفره پارلمان اروپا که صبح شنبه بهمنظور رایزنی با رئیس و نمایندگان مجلس ایران وارد تهران شدند، با علی لاریجانی و علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دیدار کردند. حمایت از مذاکرات هستهای ایران و غرب و اعلام مجدد تمایل پارلمان اروپا برای تأسیس دفتر نمایندگی در جمهوری اسلامی ایران، از مهمترین محورهای این رایزنیها بود. اما موضوع رفتارهای خارج از عرف دیپلماتیک غربیها در کشورمان که مسبوق به سابقه است و تنها به پوشش آنها خلاصه نمیشود، تأسیس دفتر نمایندگی اروپا در کشورمان را با سؤالات مهمی همراه کرده است.
با نگاهی به سابقه حضور هیئتهای پارلمانی اروپایی در کشورمان و تحرکات سیاسی آنان این نگرانیها منطقی به نظر میرسد. در همین رابطه، در بهمنماه سال 1392 بود که کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران آمد تا دیداری با مسئولان کشورمان داشته باشد. اما در میان این ملاقاتها، هیئت پارلمانی اروپا که قرار بود با مسئولین و شخصیتهایی باشد، ناگهان ملاقاتی سرزده در وزارت خارجه یونان صورت گرفت.
دیدار ظریف و تاریا کرونبرگ رئیس هیئت پارلمانی اروپا
ملاقات این هیئت با دو تن از محکومان فتنه ۸۸ در کشورمان و اهدای جایزه ساخاروف چیزی نبود که از چشم رسانهها پنهان بماند و حتی «تاریا کرونبرگ»، رئیس هیئت پارلمانی اروپا در یک نشست خبری به این نکته نیز اشاره میکند که این دیدار، مهمترین دیدار این هیئت در تهران بوده است.[1] در همین زمینه عملکرد ضعیف مقامات مسئول مورد انتقاد شدید برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفت اما کار از کار گذشته بود.
اعطای جایزه ساخاروف به فعالان فتنه سال 88
البته حضور نمایندگان و سیاسیون غربی به همین موارد ختم نمیشود. درست یکسال بعد از سفر هیئت اروپایی، حضور «کلودیا روت» نایب رییس مجلس و عضو حزب سبزهای آلمان در کشورمان بحثبرانگیز شد. اعضای حزب سبز آلمان که برگزاری کنفرانس ضد ایرانی برلین را در کارنامه خود دارند، برای دیدار با فتنه گران و برخی از اعضای فعال فتنه در این سفر برنامهریزی کرده بودند. در همین رابطه کلودیا روت بعد از سفر به ایران و با دهن کجی سیاسی با ترسیم فضای محدود و سیاهی از کشورمان به دویچه وله فارسی نسبت به عدم اجازه برای دیدار با سران فتنه ابراز ناراحتی میکند.[2]
اسلاتری یکی از نمایندگان غربی است که در بهمنماه سال 93 به کشورمان سفر کرده است که البته سفر وی چندان حساسیتبرانگیز نشد. در همین رابطه، جیم اسلاتری ۶۶ ساله و نماینده سابق کنگره آمریکا در سخنانی در شورای آتلانتیک، ضمن اشاره به سفر دسامبر خود به ایران، تأکید کرد: میزبانان ایرانی به وی اطمینان دادهاند که او نخستین نماینده آمریکایی است که از زمان پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم شاه به ایران دعوتشده است.
بیاحترامی تاریا کرونبرگ رئیس هیئت پارلمانی اروپا به هاشمی رفسنجانی
گرچه موضوع ارتباط با کشورهای مختلف از جمله اساس سیاست خارجی کشورمان است اما حضور نمایندگان و سیاسیون غربی بخصوص اروپایی همواره با شائبهها و تحرکات سیاسی بهویژه در قالب دیدار با فتنه و حقوق بشر برای محکوم کردن کشورمان همراه بوده است.
در همین راستا وبگاه یورو ریپورتر، پیش از سفر هیئت پارلمان اروپا در گزارشی از قول «ریچارد هویت» سخنگوی کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا به تشریح اهداف سفر هیئت پارلمانی به ایران پرداخته است. در این گزارش هدف از این سفر برپایی دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران و دیدار با فعالان مدنی و مسئولان حقوق بشر اعلام شده است.
حال با این تفاسیر حضور نمایندگان پارلمان اروپا در کشورمان با توجه به عدم رعایت برخی از موازین دیپلماتیک با شائبههای مختلفی همراه است و این مسئله را در اذهان عموم تداعی میکند که آیا نمایندگان غربی که اصول اولیه دیپلماتیک که نشاندهنده ارزشگذاری بهطرف مقابل است را رعایت نمیکنند ، در دیگر افعال و رفتار سیاسیشان قائل به رعایت قوانین و عرف رایج دیپلماتیک هستند؟
ضمن اینکه متأسفانه عملکرد ضعیف مسئولان ذیربط در دیدار روز شنبه هیئت پارلمان با رئیس مجلس و همچنین تحرکات خارج از عرف دیپلماتیک سابق نمایندگان غربی به این نگرانیها دامن میزند.
در این رابطه، حسین شیخالاسلام، مشاور امور بینالملل رئیس مجلس شورای اسلامی رفتار غیرمعقول نماینده غربی را غیر عامدانه دانسته اما متأسفانه با مرور برخی از تصاویر این دیدارها دیده میشد که این رفتار غیر دیپلماتیک در برخورد با برخی مسئولان ایران به عرف دیپلماتیک اروپاییها تبدیلشده است! این سؤال نیز به وجود میآید که آیا این رفتار غیرعامدانه در برخورد و دیدار این افراد با سران دیگر کشورها نیز اتفاق افتاده و افراد مذکور در این دیدارها هم به این شکل تجاهل کردهاند؟
با این شرایط به نظر میرسد مسئولان ذیربط بایستی نهتنها در اصول اولیه دیپلماتیک بلکه در سایر موارد نیز با توجیه کردن طرف مقابل و همچنین مراقبت از رفتارهای شیطنت آمیز از بروز چنین مسائل تلخی که بعضاً عزت ملی کشورمان را خدشهدار میکند و بر ضد منافع کشورمان است، جلوگیری کنند. چنانچه در رفتار این کشورها با نمایندگان و دیپلماتهای کشورمان نیز این مراقبت و این حساسیت را میتوان شاهد بود.