این مسئله موجب شده بود تعداد قابل توجهی از صاحب‌نظران ائتلاف اصلاح‌طلبان با شخصی همچون حسن روحانی را نه وحدتی استراتژیک بلکه ائتلافی تاکتیکی قلمداد کنند که تکیه‌گاهی جز خواست هر دو طرف برای نزدیک‌تر شدن به پایگاه قدرت ندارد و از همین روی این خانه وحدت سخت "سست بنیاد" است. با این حال جدّ و جهد ویژه تئوریسین‌های اصلاح‌طلب و حتی دولتی‌ها در ماه‌های ابتدایی دولت بر آن بود که هیچگاه چنین "معنایی" از چنان ائتلافی به ذهن‌ها متبادر نشود.
سعید حجاریان از چهره‌های مطرح جناح موسوم به اصلاح‌طلبان در همان ایام طی گفت‌وگویی با ویژه‌نامه روزنامه اعتماد، جریان متبوعش(اصلاح‌طلبان) را"ستون فقرات" دولت یازدهم خواند و تاکید کرد که اگر اصلاح‌طلبان بشکنند، دولت نیز خواهد شکست!
نقش ستون فقرات یا ستون مهره‌ها در آناتومی انسان، حمایت از کل بدن، توانایی در خم شدن و چرخیدن در تمام مسیرها، و نیز حمایت از ساختمانهای حیاتی بدن مثل اعصاب و نخاع است. و احتمالاً این گفته حجاریان دو پیام را در ضمن خود دارد. اول آنکه نسبت اصلاح‌طلبان با دولت روحانی از چنین استحکام و خصلت تفکیک‌ناپذیری برخوردار است و ثانیاً اگر دولت روحانی بخواهد در آینده سفره‌اش را از اصلاح‌طلبان جدا کند، رسماً "فلج" خواهد شد!
حجاریان در جایی دیگر نیز می‌گوید که اصلاح‌طلبان حاضرند "دندانه‌های کلید" روحانی باشند. تعبیری که بازهم با واکنش‌های متفاوتی روبرو و اینچنین تفسیر شد که "دندانه" کلید یعنی "همه‌ی کلید"
البته در این میان، بودند سیاستمداران کمتر پیچیده‌تری در طیف اصلاح‌طلبان همانند ابراهیم اصغرزاده، که حرف‌های صریح‌تر و باورپذیرتری می‌زدند. اصغرزاده نسبت دولت روحانی به اصلاح‌طلبان را به یک "رحم‌اجاره‌ای" تشبیه کرده بود. وی در پاسخ به این سوال روزنامه قانون که «ادعا میشود اصلاح‌طلبان چون می‌دانستند در انتخابات 92، آقای عارف نمی‌تواند رای بیاورد، او را کنار می‌گذارند و از روحانی حمایت می‌کنند. این در شرایطی انجام شده است که سیاست‌های روحانی مورد پسند اصلاح‌طلبان هم نبود. آیا این ادعا صحت دارد؟» می‌گوید: تصور می‌کنم حرف مهمی است و چندان هم غلط نیست. چند وقت پیش به دوستانی به شوخی گفتم این رحم اجاره‌ای برای پرورش یک نطفه است.
با این حال تلاش گسترده نامحسوسی در میان رسانه‌های اصلاح‌طلبان وجود داشت برای آنکه اینچنین اظهارات بی‌پروا و بی‌تعارف، همچون گفته‌های اصغرزاده، حداقل تا هنگامی که اصلاح‌طلبان از دولت روحانی به یک استغنای لازم دست نیافته و توانایی زیست مستقل به دست نیاورده‌اند، چندان پژواک نیابد. احتمالاً بر همین مبناست که سعید حجاریان موکداً تعبیر اصغرزاده درباره دولت را "زشت" توصیف و توصیف خود را بهتر می‌داند.
اما در همان زمان، تحلیل‌گر دیگری در طیف اصلاح‌طلبان آناتومی دیگری برای اصلاح‌طلبان و دولت قائل بود. پرویز امینی در گفت‌وگوی خود با سایت فردا، اصلاح‌طلبان را نه ستون فقرات دولت و دولت را نه رحم اجاره‌ای اصلاح‌طلبان، بلکه اصلاح‌طلبان را در حکم "آپاندیس"ی برای دولت خواند که ممکن است در آینده‌ای نزدیک به خاطر مضرات آن از سوی دولت کنده و به دور انداخته شوند.
پرویز امینی در تفسیر خود از نسبت اصلاح‌طلبان با دولت، ضمن بیان کارکرد آپاندیس برای بدن می‌گوید: "آپاندیس در دوره دو تا سه سال اول زندگی نقش ایمنی برای بدن کودکان دارد و بعد از آن یک زائده خنثی در بدن است که در شرایطی باعث مشکلاتی میشود که باید با جراحی از بدن خارج شود."
این کارشناس مسائل سیاسی ماه‌ها بعد و پس از حصول توافق هسته‌ای در وین نیز در تحلیلی درباره تاثیرات این توافق بر آرایش گروه‌های سیاسی در کشور تاکید کرد که "دولت در دوره پیشا توافق به دلیل خلأ و ضعف پایگاه اجتماعی و تشکیلات سیاسی به جریان اصلاحات اتکای بیشتری داشت اما با توافق و پر کردن خلأ اجتماعی خود و کسب یک پایگاه اجتماعی مستقل ولو موقت، استقلال دولت از این جریان بیشتر خواهد شد ... بنابراین وزن چانه‌زنی اصلاحات برای «سهم‌بری» بیشتر در انتخابات مجلس آینده کاسته خواهد شد و روحانی در تصمیم‌گیری‌ها برای انتخابات مجلس دست بالا را دارد. حتی در این حد که شراکت لاریجانی (رئیس مجلس کنونی) با دولت روحانی در انتخابات بر شراکت روحانی با اصلاح‌طلبان ترجیح پیدا کند."
مسائل و مباحث این روزها، فیمابین اصلاح‌طلبان و دولت، فرصت مهمی برای تعیین تکلیف نهایی این معماست. شواهد مهمی در صحنه سیاسی کشور گواه آن است که دولت بلافاصله پس از توافق هسته‌ای خیز مهمی برای منفک کردن خود از اصلاح‌طلبان و به تعبیری دیگر نشاندن اصلاح‌طلبان در جای مناسبشان برداشته است.
هفته گذشته روزنامه آرمان طی گزارشی در تیتر یک خود رسماً شائبه‌های جدی جدایی دولت از اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس آتی را تایید کرد و پس از آن در گزارشی دیگر درباره گفت‌وگوی کرباسچی با روزنامه شرق و اظهارات وی مبنی بر لزوم "قرض گرفتن از اصلاح‌طلبان" نوشت که "کارگزاران به حامیان دولت بسیار نزدیک است. در نتیجه پس از جدا شدن حامیان دولت از اصلاح‌طلبان، احتمالاً کارگزاران هم ندای جدایی سر دهد و از ائتلاف خارج شود. اگر حامیان دولت با کارگزاران بخواهند لیست مشترک دهند بنابراین باید این گمانه را مدنظر داشت که یک لیست به موازات اصلاح‌طلبان با همان دیدگاه‌ها در انتخابات عرضه خواهد شد".
در اظهارنظر دیگری، محمدرضا عارف رئیس شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نیز در موضع هشدارگونه‌ای که بیش از هرچیز حکایت از بروز شکاف جدی و واقعی میان دولت و اصلاح‌طلبان در انتخابات اسفندماه داشت، تاکید کرد: ساز جدایی هواداران دولت یا اصلاح طلبان در انتخابات مجلس یعنی مواجهه با مشکلات جدی!
به هر حال، به نظر می‌رسد
هنگامه عمل آپاندیسیت دولت فرا رسیده و دولت بر مبنای یک احساس استغنا
نسبت به اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی(که پس از توافق هسته‌ای شدت گرفته
است)، در پی نواختن سرود جدایی است. و از سوی دیگر نیز در حال تنظیم و
نت‌نویسی ملودی آرامی در راستای ائتلاف با بخشی از اصولگرایان از جمله علی
لاریجانی است.
