تا چشممان به آگهی هایشان می افتد، کاملا مشخص است که یک جای کار می لنگد، چه قوانین باشد و چه اجراییاتش. کم نیستند در فضای مجازی و مکتوب از ان دست آگهی هایی که اشخاص حقیقی و حقوقی می گویند با سند شما چه کارها که نمی شود کرد یا آنکه دایه های دلسوزتر از مادر می شوند و زندانی آزاد می کنتند.
شرکت هایی که به نظر می رسد خود صاحب سند هستند اما در اصل کاری به جز دلالی ندارند؛ آدم هایی که تنها کارشان وصل کردن صاحب سند یا همان موجر به مستاجرهای مستاصل است که بنا به هر دلیلی از آزادی زندانی تا دریافت وام مجبورند وارد کارزار «اجاره سند» شوند.
با مرام هایی (!) که در روزگاری که برای هر کاری نیاز به ضامن و ضمانت است و کمتر کسی در بین دوستان و اقوام حاضر است سند خانه ای که تنها دارایی اش از مال دنیاست را برای ضمانت وام شما یا آزادی کسی که مثلا میلیون ها تومان کلاه مردم را برداشته است، می خواهد سندش را در گروی دادگاه بگذارد.
سندهای اجاره ای و حکایت مستاجرهای بی نوایی که ناخواسته از چاله به چاه افتاده اند، حکایت دیروز و امرو نیست؛ آدم هایی که برای یک بار بی گدار به آب زدن، باید چندین ماه پله های دادگاه را بالا و پایین بروند و در آخر هم معلوم نیست بتوانند از چاهی که در آن گرفتار شده اند بی دردسر بیرون بیایند یا نه.
اضطراب و نگرانی در چشم های پیرمرد موج می زند. خدا می داند از صبح این چندمین بار است که طول و عرض حیاط دادگاه را رفته و برگشته است. یکسال پیش وقتی پسرش به جرم کلاهبرداری به زندان افتاد، تنها به یک چیز فکر می کرد و آن آزادی مجید از زندان بود. اما حالا مجید دلبندش بیرون از زندان است و پیرمرد باید تاوان تصمیمی را بدهد که از سر ناآگاهی گرفته بود.
بله، داستان سند های اجاره ای حکایت جدیدی نیست، بیرون برخی دادگاه ها وآگهی های روزنامه پر است از موجرهایی که سند هایشان را به مبالغی کلان اجاره می دهند و البته در قبالش از مستاجر اکه هزار و یک تضمین می گیرند.
بابای مجید داستان پر دردی دارد. همه چیز از وقتی شروع شد که آقازاده را به جرم کلاهبرداری گرفتند و قاضی برای آزادی موقتش رای به وثیقه 300 میلیون تومانی داد. خانه مستاجری و اطرافیانی که هیچکدام حاضر به گرو گذاشتن سندشان در دادگاه نشدند، همگی دست به دست هم دادند تا پیرمرد به سراغ «سند اجاره ای» برود. اینطور میشد مجید را از زندان بیرون آورد، حتی اگر مجبور میشد تمام پس اندازی که در بانک گذاشته بود تا از سود ماهیانه اش زندگی بگذراند.
پیرمرد از روزهای سختش می گوید. روزهایی که برای اجاره یک سند به ارزش 300 میلیون تومان مجبور شد 40 میلیون تومانی به یکی از همین آدم هایی که در روزنامه ها آگهی اجاره سند می دهند پرداخت و پسرش را از زندان راهی خانه کند.
او می گوید: همه چیز خیلی خوب پیش رفت، پول را که دادم برگه آزادی را تحویلم دادند و برای ضمانت هم معادل قیمت سند به فردی که سند را از او اجاره کرده بودم سفته پرداخت کردم و قرارمان بر این شد که بعد از حل مشکل و رای قاضی به آزادی سند، سفته ها را پس بگیرم اما حالا که سند آزاد شده برای بازپس دادن سفته ها بازهم از من پول می خواهند و می گویند اگر 20 میلیون دیگر پرداخت نکنی سفته هایت را به اجرا می گذاریم. حالا من مانده ام و چاهی که به آن افتاده ام.
مراقب سند های جعلی و عواقب آن باشید
یکی از وکلا که برای پیگیری پرونده موکلش به دادگاه آمده است درباره سند های اجاره ای و مشکلاتی که ممکن است برای متقاضیان اینگونه سند ها ایجاد شود، می گوید: بارها پیش آمده بود که پس از مدتی مشخص شده سند جعلی بوده و یا سند مربوط به ملکی است که قبلا توقیف شده است. حتی مواردی هم بوده است که یک سند را برای دو پرونده گرو گذاشته بودند اما خوشبختانه با ابتکار مسئولان قضایی حالا دیگر این مشکلات کمتر شده و با توجه به الکترونیکی شدن استعلامات و سایر تمهیدات، کمتر مواردی از این دست رخ می دهد.
وی در عین حال می گوید: با اینحال اجاره کردن سند کار پر ریسکی است چون اجاره دهنده به دنبال کسب منافع بیشتر برای خود است و هیچگاه برای رضای خدا و کمک به دیگران دست به این کار نمی زند.
رضایی که از قضا وکیلی با سابقه نیز هست، می گوید: در طول 20 سال سابقه وکالتی که دارم بارها دیده ام آدم هایی که سندجعلی و حتی سند اراضی ملی یا ملک های مصادره شده را اجاره داده و رفته اند و کسی که سند را اجاره کرده به مشکل افتاده.
در ذهن بسیاری از ما، یک موجر بداخلاق و سر وقت پول بگیر، خوابیده است و هنوز هم خیلی ها آرزو و تصور دارند که با یک حرکت بزرگ، پولی قابل توجه به دست بیاورند، یا در بانک بگذارند و یا با خرید یک خانه یا مغازه، آنرا اجاره دهند.
راستی از یک ملک 500میلیون تومانی ماهیانه چقدر می توان درآمد داشت؟
شاید خیلی ها بگویند هر چقدر اجاره کردند، اجاره می دهیم و مبلغ اجاره بها می شود درآمدمان. اما غافل از اینکه این تنها راه برای کسب درآمد از یک خانه، مغازه یا زمین و ویلا نیست. چون آدم هایی سودجو وجود دارند که علاوه بر اجاره دادن خود ملک، سند آن را هم اجاره می دهند و در بعضی مواقع مبلغی به مراتب بیشتر از اجاره خود ملک به دست می آورند!
آری فضای مجازی و آگهی های روزنامه پر است از اطلاعیه هایی که برای اجاره سند درج شده است؛ آگهی اجاره سند برای وثیقه زندانی و دریافت وام.
با یکی از شماره ها تماس می گیرم. بی مقدمه از شرایط اجاره سند می پرسم و اینکه می خواهم زندانی ام به سرعت آزاد شود. خانم جوانی از آن سوی خط چندین سوال می پرسد و اینکه جرم زندانی تان چیست و قاضی چند میلیون تومان برایش قرار صادر کرده است؟
بی اختیار به خاطر آن مجید دلبند، کلاهبرداری به ذهنم خطور می کند و می گویم جرمش کلاهبرداری است و 500میلیون تومان وثیقه میخواهد. در جوابم می گوید مشکلی نیست و اگر سند تهران بخواهید باید 14 درصد ارزش سند را به صورت نقدی پرداخت کنید و اگر قاضی تاکیدی بر داخل تهران بودن ملک ندارد می توانید از سند های شهرستان ما استفاده کنید و تنها 8 درصد از ارزش ملک را بپردازید.
با چند ثانیه مکث می گوید: اگر سند تهران بخواهید باید 70 میلیون تومان بپردازید و اگر برایتان مهم نیست که ملک در تهران باشد می توانید با 40 میلیون تومان سند ملکی 500میلیون تومانی را در شهرستان در دادگاه وثیقه بگذارید!
از شرایط و مراحل انجام کار که می پرسم می گوید اولین کاری که باید انجام دهید مراجعه حضوری و پرداخت یک میلیون تومان بیعانه است تا پس از آن کارگزار ما سند را برای کارشناسی ببرد و در نهایت نامه آزادی را دریافت کند. پس از اینکه شما 70میلیون تومان را پرداخت کردید نامه آزادی زندانی تحویلتان می شود و می توانید فردا بین ساعت هشت تا ده شب زندانی را آزاد کنید.
قبل از خداحافظی، تاکید می کند که "باید معادل 500میلیون هم به ما سفته بدهید." می پرسم چه ضمانتی است که شما سفته ها را همزمان با رفع اثر از پرونده به من برگردانید؟ اینجاست که کمی مکث می کند و مثل تبلیغات خوش آب و رنگ تلویزیونی می گوید: "شعار ما این است که به تعهداتمان عمل می کنیم!"
بدون دردسر از سند ملکی تان کسب درآمد کنید!
دو دسته از افراد برای دلال های سند، حکم پول دارند؛ یکی کسانی که نیاز به سند دارند و حاضرند هر کاری انجام دهند تا یک نفر حاضر به ضمانتشان شود و دیگری افرادی که می خواهند از سند ملک شان پول درآورند.
این بار در قامت کسی که می خواهد از اجاره دادن سندش کسب درآمد کند به سراغ یکی از این افراد می روم. بعد از چندین بار تماس تلفنی، در نهایت به آقایی جوان وصل می شوم که گویا او همه کاره است و ظاهرا تنها کسی است که می تواند سند ملک را اجاره دهد و برایمان از سند پول بسازد.
تلاش می کنم ساده باورتر جلوه کنم و وقتی می پرسم ببخشید دقیقا شغل شما چیست؟ ابتدا جدی می گوید که "کسب دعای مردم" و بعد هم بلند می خندد؛ شاید اول به جوابش و بعد هم به ریش امثال ما زودباوران یا طمعکاران.
اولین سوال جدی که می پرسد این است که ملک تهران است یا شهرستان؟ سوال بعدی اش که گویا از اولی هم مهمتر است شش دانگ بودن سند و داشتن پایان کار است. همه را که جواب می دهم با اندک لبخند از پشت تلفن می گوید با تضمین سندتان را اجاره می دهم و ضمانت سفت و سخت میگیرم ولی در ازای آن 5 درصد ارزش ملکتان درهر بار اجاره رفتن به شما پرداخت می کنم.
ظاهرا ساده بودنم حسابی برایش عیان شده چون با دلداری دادنم ادامه می دهد: "خیالتان از هر جهت راحت باشد ما از کسانیکه برایشان سند گرو می گذاریم ضمانت محکم میگیریم تا برای شما مشکلی پیش نیاید."
بابای مجید همچنان گرفتار دلالان سند است، درست مثل آنهایی که سندشان را داده اند و دلال ها پس از اجاره آن و به جیب زدن پولها، گم و گور شده اند. چه آنهایی که سند اجاره می کنند چه آنهایی که نادانسته سند ملکشان را به متهمی که معلوم نیست برای ادامه مراحل دادرسی به دادگاه مراجعه کند یا خیر اجاره می دهند، بهتر است پیش از اجاره دادن یا اجاره کردن سند سری به دادگاهها بزنند و از کارشناسان قضایی مشورت بخواهند.
شاید همان بهتر باشد که نقش موجر بداخلاق و سر وقت پول بگیر را در ذهنمان تمرین کنیم تا آنها که با آش نخورده و دهان سوخته، گرفتار دلالان دعای مردم هستند.