به گزارش مشرق، «ناصر خسرو» آنقدر كه به محلي براي تهيه داروهاي كمياب و ناياب از هر نوع و مدلي مجاز يا غير‌مجاز مشهور است به عنوان يكي از شعرا و نويسندگان پارسي مشهور نيست و قرار است از امروز يك بار ديگر در طرح ويژه مبارزه با قاچاق دارو، مكمل دارويي، لوازم بهداشتي و مواد غذايي ناصر خسرو از عرضه كالاهاي قاچاق پاكسازي شود.
اين در حالي است كه حالا ديگر ناصرخسرو تنها يك شعبه ندارد بلكه شعبه‌هاي سياري براي فروش قاچاقي داروهاي كمياب و ناياب در حول و حوش تمامي داروخانه‌هاي مهم و تك نسخه‌اي و بسياري از بيمارستان‌هايي كه بيماران خاص و صعب‌العلاج به آنها آمد و رفت دارند وجود دارد و اين شبكه‌هاي قاچاق در فضاي مجازي هم فعالند و در واقع ناصرخسروهای اصلی این مافیاهای دارو هستند، درحالی که حمله به ناصرخسرو با اعلام قبلی، در گذشته نیز دردی از دارو دوا نکرده است.
اين اولين باري نيست كه ناصرخسرو پاكسازي مي‌شود. اين بار اما پاكسازي ناصرخسرو با اطلاع قبلي انجام مي‌شود. آنطور كه مسئول روابط عمومي تعزيرات حكومتي استان تهران خبر داده، اجراي طرح تعزيراتي براي برخورد با قاچاقچيان و فروشندگان دارو از امروز كليد مي‌خورد. به گفته وي بنا به ضرورت و دستور رياست سازمان تعزيرات، طرح عملياتي مشترك تعزيرات استان تهران با دستگاه نظارتي تحت عنوان مبارزه با قاچاق كالا و سلامت جامعه اجرايي مي‌شود.
مافياي قدرتمند دارو در ايران
علي‌اكبر حقاني درباره چگونگي اين پاكسازي توضيح مي‌دهد: با استقرار پايگاه ثابت بازرسان دستگاه‌هاي نظارتي همچون قاضي دادسرا، بازرسي گمرك، رئيس شعبه تعزيرات در اين پايگاه در دو شيفت در قالب 10 اكيپ از ساعت 10 تا 15 و 15 تا 20 در آماده‌باش هستند و 10 دستگاه نيسان براي انتقال كالاي قاچاق مكشوفه در محل مستقرند. وي از مردم خواست در صورت گزارش و هرگونه شكايت در خصوص داروهاي قاچاق و مكمل‌هاي دارويي مراتب را به تعزيرات اعلام كنند تا در اسرع وقت به شكايت آنها رسيدگي شود.
به گفته مسئول روابط عمومي تعزيرات حكومتي استان تهران در اين طرح با تخلفات عرضه داروي قاچاق، مكمل‌هاي دارويي و عرضه لوازم آرايشي و بهداشتي، غيربهداشتي و قاچاق برخورد قاطع خواهد شد.
با تمام اينها اما ناصرخسرو تنها يك مكان است كه مي‌تواند در هر جاي ديگري شكل بگيرد. ماجراي قاچاق دارو و عرضه آن از طرق مختلف حكايت از آن دارد كه شبكه واردات، توليد و توزيع دارو در كشورمان نفوذ‌پذير است. همين مسئله هم موجب شده داروهايي كه بر اساس نياز بيماران ثبت و وارد مي‌شود خيلي وقت‌ها به جاي آنكه از طريق شبكه رسمي توزيع و داروخانه‌هاي هلال احمر، آبان و ديگر داروخانه‌هاي مرجع ميان بيماران خاص توزيع شود، سر از بازار سياه و شبكه‌هاي توزيع قاچاق در بيارود؛ موضوعي كه نشان مي‌دهد مافياي دارو در ايران قدرتمند‌تر از چيزي است كه تصور مي‌كنيم.
پيك مرگ يا زندگي؟!
كافي است نسخه به دست به يكي از داروخانه‌هاي اصلي شهر مانند داروخانه هلال احمر يا 13 آبان سري بزنيد. در اطراف اين داروخانه‌ها دلالان دارو اغلب در پوشش پيك‌هاي موتوري پرسه مي‌زنند تا نيازمندان به دارويي را كه داروي خود را در هيچ كجاي شبكه رسمي توزيع دارو پيدا نمي‌كنند ياري كنند! شبكه‌هاي مجازي هم در خدمت اين دلالان قرار دارند و خلاصه اينكه دامنه فعاليت مافياي قاچاق دارو حالا خيلي سال است كه محدود به ناصرخسرو نيست.
بنا به تأكيد رئيس سازمان غذا و دارو طبق آمار سال قبل 8/97 درصد داروهاي مصرفي كشور از توليد داخل تأمين شده اما از ۲ هزار و ۲۰۰ قلم دارويي حدود ۱۵ درصد به‌شكل قاچاق وارد كشور مي‌شود. آن هم در شرايطي كه به گفته وي كمتر از 3 درصد داروهاي مصرفي مردم كشورمان از واردات تأمين مي‌شود. هر چند اين 3 درصد داروي وارداتي 30 درصد اعتبارات را به خود اختصاص مي‌دهد.
وي پيش‌تر از اين گفته بود بخش مهمي از قاچاق دارو به خاطر تحريم‌هاست. حالا اما با وجود توافق هسته‌اي و رفع برخي تحريم‌ها اين قاچاق همچنان ادامه دارد.
داروي قاچاق در داروخانه‌ها
دكتر سيد‌علي فاطمي، عضو هيئت مديره انجمن داروسازان ايران از وجود داروهاي تقلبي در كنار داروهاي قاچاق خبر مي‌دهد. به گفته وي تازه‌ترين آمارهاي مجامع معتبر جهاني نشان مي‌دهد حدود 5 تا 10 درصد داروهاي مصرفي در ايران قاچاق يا تقلبي هستند. سودهاي كلان ميلياردي قاچاق دارو اين حرفه را به لحاظ سود‌آوري هم‌رديف تجارت اسلحه در دنيا كرده است.
به گفته فاطمي، داروهاي قاچاق و تقلبي موجود در بازار مي‌توانند از همه نوع باشند اما بررسي‌ها نشان داده اين بحث در مورد داروهاي بدنسازي، تقويت قواي جنسي، داروهاي چاقي و لاغري و همچنين محصولات آرايشي و بهداشتي بسيار جدي‌تر است. ظاهراً حيطه عرضه اين داروها فقط ماهواره و اينترنت نيست و داروهاي قاچاق و تقلبي توانسته‌اند به مراكز رسمي عرضه دارو يعني داروخانه‌ها هم راه يابند. اين موضوعي است كه اين عضو هيئت مديره انجمن داروسازان افشا مي‌كند. به گفته اين داروساز، متأسفانه در اين بين برخي داروخانه‌ها هم به صورت پنهاني اين قبيل داروها را در اختيار بيمار قرار مي‌دهند تا از بازار پرسود تجارت سياه عقب نمانند.
به گفته دكتر حميد خيري، مسئول روابط عمومي انجمن داروسازان ايران برآورد شده است در سال 91، قاچاق دارو به ايران 75 ميليارد يورو سود‌آوري داشته كه معادل سود قاچاق كوكائين در دنيا است. طبق آمار اعلام شده 70 درصد چرخه داروهاي تقلبي در كشورهاي در حال توسعه است و اين اقدام در اين كشورها فقط با اهداف سودجويانه همراه است. كشورهاي چين و هند بازار توليد داروي تقلبي و قاچاق دنيا را به خود اختصاص داده‌اند. از سويي 47 درصد اين داروها در بازار كشورهاي آسيايي، 21 درصد بازار اروپا و 15 درصد در بازار دارويي ايالات متحده به فروش مي‌رسند. مسئولان نهادهاي بين‌المللي مي‌گويند 80 درصد داروهاي توقيفي در گمركات خاورميانه و آسياي شرقي تقلبي هستند.
سرنخ قاچاق دارو
سرنخ قاچاق دارو در كجاست؟ اين مهم‌ترين سؤالي است كه با پاسخ به آن مي‌توان جلوي اين تجارت مرگ را گرفت. حسينعلي شهرياري، رئيس كميسيون بهداشت مجلس دهم گفته بود سرنخ قاچاق دارو را بايد در سيستم‌هاي دولتي جست‌وجو كنيم. بنا به تأكيد وي متأسفانه در سيستم نظارتي ما مشكل وجود دارد و همين امر باعث قاچاق دارويي مي‌شود و قاچاق دارو بيش از اينكه از خارج به داخل كشور باشد در بازار ناصرخسرو در جريان است، به اين معني كه داروها از كانال قانوني و رسمي به دست بيماران نمي‌رسد. شهرياري در مورد كانال اصلي قاچاق دارو در كشور، گفته بود: اغلب افرادي كه در سيستم‌هاي دولتي كار مي‌كنند يا در داروخانه‌ها مشغول به فعاليت هستند اين تخلفات را انجام می‌دهند.
ناصر خسرو محل عرضه داروهاي غيرقانوني
رئيس سازمان غذا و دارو اما معتقد است ناصرخسرو عمدتاً پاسخگوي نيازهاي افراد خاصي است، كسي كه قصد انجام سقط جنين غيرقانوني دارد، كسي كه قصد استفاده از هورمون‌هاي جنسي، مواد نيروزا و دوپينگ غيرقانوني دارد و كسي كه قصد استفاده از مواد و داروهاي مخدر دارد، به اين بازار مراجعه مي‌كند.
وي بازار ناصرخسرو را محلي براي فعاليت‌هاي مافيايي، زيرزميني و غيرقانوني معرفي مي‌كند و مي‌افزايد: «كمبودهاي دارويي كشور ما بسيار انگشت شمار بوده و محل تأمين آن هم بازار ناصرخسرو نيست، حتي به طور معمول براي اين كمبودهاي دارويي، داروهاي جايگزين وجود دارد و مردم به هيچ عنوان مجبور نيستند كه نياز واقعي خود را از بازار ناصرخسرو تهيه كنند.»/روزنامه جوان
رئيس سازمان غذا و دارو اما معتقد است ناصرخسرو عمدتاً پاسخگوي نيازهاي افراد خاصي است، كسي كه قصد انجام سقط جنين غيرقانوني دارد، كسي كه قصد استفاده از هورمون‌هاي جنسي، مواد نيروزا و دوپينگ غيرقانوني دارد و كسي كه قصد استفاده از مواد و داروهاي مخدر دارد، به اين بازار مراجعه مي‌كند.
