براساس این گزارش، مجلس خبرگان رهبری از 6 فقیه «واجد شرایط» تشکیل شده است که براساس اصل 107 قانون اساسی کشور، مسئولیت تعیین رهبر جمهوری اسلامی را برعهده دارد. مدت هر دورهٔ مجلس خبرگان رهبری که اعضای آن به‌وسیلهٔ انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب می‌‌شوند، هشت سال است.
طبق مواد 1 و 2 آئین‌نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری، این نهاد 88 عضو دارد.
همچنین، مجلس خبرگان رهبری در سال 1362 تأسیس شده که مرحوم آیتالله علی مشکینی اولین رئیس این نهاد تصمیم‌ساز بوده است. پس از رحلت آیتالله مشکینی در سال 1386، ریاست خبرگان بر عهده آیت الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی قرار داده شد. آیتالله محمدرضا مهدوی‌کنی در سال 1389 جانشین هاشمی‌رفسنجانی برای ریاست خبرگان رهبری شد که پس از رحلت وی در 29 مهر سال 1393 آیتالله محمد یزدی بر کرسی ریاست این خبرگان رهبری تکیه زد.
در حال حاضر آیتالله احمد جنتی رئیس پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری است.
**مجلس خبرگان رهبری چند کمیسیون دارد؟
**کمیسیون تحقیق:
کمیسیون تحقیق به منظور اجرای اصل یک‌صدو یازدهم قانون اساسی و برای نظارت بر استمرار شرایطی که در اصول پنجم و یکصدونهم قانون اساسی برای رهبری نظام ذکر شده و تصمیم‌گیری در موارد فقدان آن، تشکیل می‌شود.
**اصل پنجم قانون اساسی: در زمان غیب حضرت ولی عصر "عجل الله تعالی فرجه" در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و با تقوی، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است که طبق اصل یکصد و هفتم عهده دار آن می‌گردد.
**اصل صدویازدهم قانون اساسی: هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز، فاقد بعضی از شرایط بوده است، از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصدوهشتم می‌باشد. در صورت فوت یا کنارهگیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به طور موقت به عهده میگیرد و چنانچه در این مدت یکی از آنان به هر دلیل نتواند انجام وظیفه نماید، فرد دیگری به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقها، در شورا به جای وی منصوب می‌گردد. این شورا در خصوص وظایف بندهای 1 و 3 و 5 و 10 و قسمتهای ( د ) و ( هـ ) و ( و ) بند 6 اصل یکصدودهم، پس از تصویب سه چهارم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام می‌کند. هرگاه رهبر بر اثر بیماری یا حادثه دیگری موقتاً از انجام وظایف رهبری ناتوان شود، در این مدت شورای مذکور در این اصل وظایف او را عهدهدار خواهد بود.
همچنین، آیتالله مجتهد شبستری عضو مجلس خبرگان رهبری در دوره چهارم و عضو پیشین کمیسیون تحقیق این مجلس در شرح وظایف کمیسیون تحقیق خبرگان رهبری گفته است: «وظیفه‌ای که متوجه ماست این است که مسائل روز اجمالا مطرح شود؛ مسائلی که ممکن است متوجه رهبری شود. کمیسیون تحقیق، کمیسیون خاصی است و در آئین‌نامه آمده است، اولین کمیسیونی که باید با انتخاب مجلس خبرگان باشد، کمیسیون تحقیق است و یک بار برای انتخاب اعضای اصلی رأی‌گیری می‌شود و یک بار هم برای تعیین اعضای علی‌البدل. از دوره اول (که الآن دوره چهارم است) آقایان لطف کرده و در هر دوره به من رأی داده‌اند. در این کمیسیون مسائل مهمی راجع‌به دولتها مطرح شده است.»
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون تحقیق خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله احمد جنتی | رئیس |
| آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی | نایب رئیس اول |
| آیتالله محمدعلی موحدی کرمانی | نایب رئیس دوم |
| آیتالله سید ابراهیم رئیسی | منشی |
| آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری | منشی |
| آیتالله سید احمد خاتمی | مخبر |
**کمیسیون آئین‌نامه:
کمیسیون آئین‌نامه مجلس خبرگان رهبری در راستای اجرای موضوع اصل 108 قانون اساسی و به منظور بررسی و تدوین قوانین مربوط به خبرگان، از جمله انتخابات و آئین‌نامه داخلی این مجلس تشکیل شده است.
**اصل 108 قانون اساسی: قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آئین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقها اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون آئین‌نامه خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله احمد بهشتی | رئیس |
| آیتالله رضا رمضانی | نایب رئیس اول |
| آیتالله محسن اراکی | نایب رئیس دوم |
| آیتالله محسن کازرونی | منشی |
| آیتالله عسکر دیرباز | منشی |
| آیتالله محسن قمی | مخبر |
**کمیسیون اصول 107 و 109 قانون اساسی:
کمیسیون اصول 107 و 109 قانون اساسی دربارهٔ همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبری نظام و دربارهٔ همه کسانی که در مظانّ رهبری قرار دارند، تحقیق و بررسی به عمل می‌آورد و نتایج آن را به هیئت رئیسه ارائه می‌کند. گزارش این کمیسیون، سرّی تلقی است و به صورت اسناد طبقه‌بندی شده، حفاظت می‌شود و بدون تصویب مجلس خبرگان، در اختیار فرد یا افراد دیگری قرار نمی‌گیرد؛ البته ممکن است برحسب لزوم اقدامات این کمیسیون به اطلاع رهبری هم برسد.
**اصل 107 قانون اساسی: پس از مرجع عالیقدر تقلید و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیتاللهالعظمی امام خمینی "قدس سره‌‌الشریف" که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری درباره همه فقها واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصدونهم بررسی و مشورت می‌‌کنند؛ هرگاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصدونهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌‌کنند و در غیر این صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسئولیتهای ناشی از آن را برعهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.
**اصل 109 قانون اساسی: شرایط و صفات رهبر: صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه، عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام، بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری. در صورت تعدد واجدین شرایط فوق، شخصی که دارای بینش فقهی و سیاسی قویتر باشد، مقدم است.
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون اصول 107 و 109 قانون اساسی خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله محمد مؤمن | رئیس |
| آیتالله مرتضی مقتدایی | نایب رئیس اول |
| آیتالله سیدهاشم حسینی بوشهری | نایب رئیس دوم |
| آیتالله سیدابراهیم رییسی | منشی |
| آیتالله ابوالقاسم وافی | منشی |
| آیتالله قربانعلی دری نجف‌آبادی | مخبر |
**کمیسیون بررسی راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه:
بر اساس آنچه اعلام شده است کمیسیون بررسی راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه وظیفه تحقیق، معرفی، تدریس و ترویج اندیشه حکومت اسلامی و ولایت‌فقیه را برعهده دارد.
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله حسن عالمی | رئیس |
| آیتالله محسن حیدری | نایب رئیس اول |
| آیتالله سید ابوالحسن مهدوی | نایب رئیس دوم |
| آیتالله عبدالکریم فرحانی | منشی |
| آیتالله سید رحیم توکل | منشی |
| آیتالله محمود محمدی عراقی | مخبر |
**کمیسیون سیاسی ـ اجتماعی
کمیسیون سیاسی ـ اجتماعی مجلس خبرگان رهبری طبق آئین‌نامه داخلی این نهاد، موظف است مسایل سیاسی اجتماعی در ارتباط با وظایف خبرگان را بررسی کرده و به اطلاع اعضا برساند.
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون سیاسی ـ اجتماعی خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله عبدالمحمود عبداللهی | رئیس |
| آیتالله محمدعلی تسخیری | نایب رئیس اول |
| آیتالله سیدمحمد حسینی شاهرودی | نایب رئیس دوم |
| آیتالله علیرضا اسلامیان | منشی |
| آیتالله سیدمحمدمهدی میرباقری | منشی |
| آیتالله علی معلمی | مخبر |
**کمیسیون امور مالی و اداری:
کمیسیون امور مالی و اداری به منظور بررسی امور مالی و اداری مجلس خبرگان رهبری در این مجلس تشکیل شده است.
***اعضای هیئت رئیسه کمیسیون امور مالی و اداری خبرگان پنجم در دو سال اول:
| نام و نام خانوادگی | سمت |
| آیتالله قربانعلی دری نجف‌آبادی | رئیس |
| آیتالله سیدهاشم بطحایی | نایب رئیس اول |
| آیتالله عباسعلی سلیمانی | نایب رئیس دوم |
| آیتالله عسکر دیرباز | منشی |
| آیتالله علی معلمی | منشی |
| آیتالله سیدمحمد حسینی شاهرودی | مخبر |
همچنین، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری دارای یک مرکز تحقیقات علمی است که ارتباط این نهاد با دانشگاه و مراکز علنی کشور را حفظ می‌کند.
آیتالله احمد جنتی در جلسه چهارم خرداد امسال از مجموع 86 رأی مأخوذه با کسب 51 رأی رئیس مجلس خبرگان رهبری در دوره پنجم شد.
همچنین آیتالله قربانعلی دری‌نجف آبادی نیز با 49 رأی و آیتالله احمد خاتمی با 56 رأی به مدت 2 سال به عنوان منشی‌های هیئت رئیسه خبرگان پنجم انتخاب شدند.
براساس این گزارش، اعضای مجلس خبرگان رهبری در همین جلسه(4 خرداد)، آیتالله سیدهاشم حسینی‌بوشهری را به عنوان کارپرداز فرهنگی و آیتالله سیدابراهیم رئیسی را به عنوان کارپرداز مالی هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری برای دو سال ابتدایی دوره پنجم مجلس خبرگان انتخاب کردند.
