سرویس فرهنگ و هنر مشرق - انتخابات آمریکا و پیروزی ترامپ برخلاف باور و فعالیت رسانههای رسمی در این کشور، شوک عجیبی برای این رسانههاست. اینکه هالیوود با همه ستارگانش و برنامههای تلویزیونی و رسانههای پرتعداد نتوانستند هیلاری کلینتون را وارد کاخ سفید کنند، موضوعی است که تحلیلگران امروز درباره آن صحبت میکنند. پدیده ترامپ برخلاف همه نظرسنجیهایی که برساخته ذهن گردانندگان رسانههای آمریکایی بود، توانست پیروز صحنه انتخابات شود. با دکتر الکساندر آزادگان، استاد دانشگاههای آمریکا در رشته مدیریت استراتژیک جهانی و اقتصاد سیاسی بینالمللی درباره دلایل ناکامی هالیوود و پیروزی ترامپ گفتوگو کردیم. آزادگان، تحلیلگر ارشد تلویزیون پرستیوی و اسپوتنیک روسیه است. متن گفتوگو با دکتر الکساندر آزادگان را با وطن امروز در زیر میخوانید.
آقای آزادگان! همانطور که در صحنه انتخابات آمریکا شاهد بودیم، ستارههای آمریکایی، هالیوود و برنامههای آمریکایی در به کرسی نشاندن هیلاری کلینتون ناموفق بودند و جامعه آمریکا ترامپ را انتخاب کرد. به نظر شما دلایل پیروزی ترامپ چه بود؟
***
ترامپ قبل از انتخابات مثلا به CNN میگوید کلینتون نیوز نتوورک، یک تعبیری هم در خود آمریکا داریم با این مضمون که CNN کارتون نیوز نتوورک هست. سیانان فعلی سیانان 30 سال پیش نیست و بشدت سخیف و ضعیف است. الان این شبکه کاملا در دست شرکتهای بزرگ است. 6 شرکت رسانهای 95درصد شبکههای آمریکایی را خریدهاند.
برای همین خبرها خیلی محدود است و حقیقت را نمیتوان از رسانههای اصلی گرفت. جوانان و دانشجویان من آنجا خبرهایشان را از رسانههای مستقل میگیرند. خب! در پاسخ به این سوال که هالیوود چرا لیبرالها را مورد حمایت قرار میدهد میتوان گفت هالیوود همیشه در اختیار لیبرالهای انفعالی است. اینها همیشه به دنبال علنی کردن چیزهای سخیف بودهاند. اینها از کاندیداهای محافظهکار حمایت میکردند.
مثلا دیکاپریو به دنبال ترویج کارهای سخیف است. باوری که آنها دارند در چارچوب لیبرالها راحتتر تعریف میشود. هالیوود خیلی حسابشده این مسیر را میرود. به شکلی روی سبک زندگی تاثیر میگذارد که بعد از 10 سال وقتی همجنسگرایی طبیعی میشود، خودشان هم نمیفهمند چطور این موضوع اینقدر طبیعی شد.
یعنی به شکل کاملا زیرپوستی سبک زندگی خاص خود را ترویج میکند. خب! دولت اوباما قانون همجنسبازی را امضا کرد و جامعه آمریکا حساسیتی نشان نداد. این یعنی روی آنها کار شده است. ارزشهایی که برای هالیوود تعریف شده، خیلی شباهت دارد به عقاید حزب دموکرات. از طرف دیگر آقای ترامپ هم یک جمهوریخواه سنتی نیست.
صریح حرفها را مطرح میکرد. میگفت من یک بیزینسمن بودم و به هرکسی پول میدادم. در عالم سیاست هم خیلیها را خریدم و فروختم. مردم آمریکا به این شخص نگاه میکنند میبینند حداقل این صریح حرف میزند و مثل کلینتون ادا درنمیآورد و دروغ نمیگوید. البته هالیوود و ستارههای آمریکایی به شخص کلینتون کار ندارند. هرکس دیگری از حزب دموکرات بود، پشت او قرار میگرفتند.
*به نظر میرسد ترامپ خودش با حرفهای کلیای که مطرح میکرد یک رسانه بود. آیا این تعبیر درست است؟
ترامپ سوار موج اعتراضی مردم شد. ترامپ تظاهر میکند که دغدغههای مردم فقیر را توجیه میکند. سوار این موج شده و مردم همیشه بین و بد و بدتر انتخاب میکردند. امسال این انتخاب بین بدتر و افتضاح بود. ترامپ حرفهایی میزد که کلینتون نمیزد یا اگر میزد، کسی به خاطر عدم صداقت کلینتون از وی نمیپذیرفت. اتفاق جالبی که افتاد این بود که با اینکه کلینتون برنامههایش را به صورت خیلی جزئی و detail مطرح میکرد اما حرفهای کلی ترامپ رای بیشتری جمع کرد. مردم آمریکا خیلی به مسائل کلی نگاه میکنند، نه خرده خرده. دلیل محبوبیت ترامپ همین بود.
*تعبیری در برخی رسانهها مطرح شده بود که حرارت طرفداران ترامپ بیشتر است. این را چطور تحلیل میکنید؟
طرفداران ترامپ خیلی هیستریکتر، خطرناکتر و پرحرارتتر بودند. مطمئن باشید اگر ترامپ رای نمیآورد وضع خیلی غیرقابل کنترلتر از وضعیت فعلی میشد. این گروه و دستهای که الان در خیابانها هستند لیبرالها و طرفداران حقوق اقلیت و اینها هستند اما طرفداران ترامپ جزو دستهای هستند که معتقدند اگر دولت مرکزی غیردموکراتیک عمل کند باید برکنار شود.
حتی آنها به ماده دوم قانون اساسی آمریکا اشاره میکنند که اجازه داشتن تانک و سلاح را برای مخالفت با دولت مرکزی به آنها میدهد. با انتخاب ترامپ ممکن است آنچه سیستم ایالات متحده مدنظرش بوده در بخشهایی محقق نشود. مثلا در موضوع خاورمیانه برای آنها کلینتون نسبت به ترامپ ارجحیت داشت. کلینتون با گستاخی موضوع جنگ جهانی آخر را مطرح میکرد.
توهین میکرد. درباره سوریه میگفت حتی نباید اجازه پرواز هلیکوپتر را بدهیم. همان کاری که در زمان صدام برای سقوط صدام صورت دادند. ترامپ به خاطر مواضعاش درباره خاورمیانه مورد توجه قرار گرفت، چون میگفت چرا ما اینقدر پول خرج میکنیم.
ترامپ در حرفها و شعارهایش برخلاف حرف کلینتون را مطرح میکرد. شاید برای مخاطبان این حرف عجیب باشد اما مردم آمریکا مردم صلحطلبی هستند. چرا این حرف را میزنم؟ چون در 240سال تاریخ جمهوری آمریکا، 222 سال این کشور درگیر جنگ بوده و برای همین در ژن آمریکاییها و در خون آمریکاییها این وجود دارد که ضدجنگ باشند.
باید دید در عمل ترامپ چهکار میکند. اوباما اوایل سال 2007 حرفهایی میزد که برخی از او به عنوان منجی صلح صحبت میکردند. حتی در یک کار پروپاگاندایی و تبلیغاتی او را برنده جایزه صلح نوبل کردند. اما او کسی بود که باعث بیشترین کشتار در دوره خود شد. آن نوبل را باید از اوباما پس بگیرند.
*برنامهریزی هالیوود و سطحی که در سینما دارد بسیار پیچیده است. آیا این پیچیدگی از سیستم پیچیده کلینتون و واشنگتن حمایت میکند؟
ترامپ پیش از انتخابات اظهارنظر جالبی داشت. او گفته بود: «من همیشه میخواستم از سوی جمهوریخواهان کاندیدای ریاست جمهوری بشوم، چرا که جمهوریخواهها نادان هستند.» این خیلی جای تامل دارد.
دموکراتها اما پیچیدهترند، تحصیلات دارند و با پیشینه کار میکنند. در سوی مقابل مردمی که طرفدار جمهوریخواهها هستند وسطهای آمریکا هستند. سنتیترند و ارزشهای خاص خودشان را دارند، برای همین کاندیدایی میخواهند که ارزشهای اقتصادی و سیاسی سنتی آنها را نمایندگی کند.
ترامپ هم بسیار مصمم بود. اگر جستوجو کنید میبینید از 30-20 سال پیش دنبال این بوده که رئیسجمهور شود. ترامپ هیچ تجربه سیاسی ندارد. یکی از نقاط قوتش همین است، چرا که مردم آمریکا اینقدر از سیستم دولتی و سیاست فاسد متنفر شدهاند، همین که کسی سابقه دولتی و سیاسی نداشته باشد برایش نقطه قوت محسوب میشود.
نظام واشنگتن آنقدر امتحانش را پس نداده است که مردم ناامید شدهاند. محبوبیت آنها بین 12 تا 14 درصد است. مردم هم درباره ترامپ با همین پیشینه ذهنی و خیلی سطحی فکر میکردند چون او را جزو سیستم تلقی نمیکردند و به گمان آنها آلودگی او کمتر از بقیه بود و برای همین به او اقبال نشان دادند.
منظورم این است که گمان آمریکاییها بر این بوده، اگرنه همین حالا گزارشهای جدی از آلودگیهای اقتصادی ترامپ وجود دارد. برای همین بین بدتر و افتضاح به ترامپ رای دادند.
* انتخاب ترامپ برخلاف پیشبینی رسانههای آمریکایی بود. آنها تقریبا در همه نظرسنجیها کلینتون را به عنوان فرد پیروز معرفی میکردند. چرا اتفاقی که افتاد خلاف این نظرسنجیها بود؟
رسانههای آمریکایی پیشبینی نمیکردند، جوسازی میکردند. برای همین شکست کلینتون را نمیتوان برخلاف پیشبینیها دانست. بله! برای سیستم واشنگتن غیرقابل پیشبینی بود اما در جامعه آمریکا معلوم بود چه کسی برنده است.
رسانههای اصلی دست شرکتهای غولپیکر جهانی هستند و اصلا هدفشان خبررسانی نیست. آنها به دنبال جوسازی هستند. آنها میخواستند علیه ترامپ جوسازی کنند. ترامپ هم دست آنها آتو داده بود، چرا که در سالهای قبلتر مشکلات اخلاقی داشت.
* به نظر میرسد کلینتون ادعاهای متناقض زیاد داشت و رسانهها تلاش میکردند روی این موضوع سرپوش بگذارند. آیا همینطور است؟
ترامپ به کلینتون در یکی از مناظرات موضوع جالبی را گفت. کلینتون با ادعای دفاع از حقوق زنان 25میلیون دلار از رژیم قطر گرفته است. ترامپ این موضوع را به رخ کشید و گفت: «چرا برای بنیاد کلینتون از سعودیها پول گرفتید؟ در حالی که آنها شب و روز دارند زنها را سرکوب میکنند.» کلینتون با پرچم دفاع از فمینیستها مذکرانه برخورد میکرد.
*برخی معتقدند ترامپ خودش محصول سبک زندگی آمریکایی ترویجشده در هالیوود است. نظر شما چیست؟
همینطور است. ترامپ خودش یک زندگی هالیوودی دارد. فرد عیاشی بوده و پولهای زیادی در این مسیر خرج کرده است. همسر آخر ترامپ هم که در صنعت «مد» بوده و قرار است بشود lady firstآمریکا.
امروز یکی از چالشها در آمریکا همین است. چون همسر اوباما و همسر بوش سعی میکردند در این سطح خودشان را نشان دهند اما امروز واشنگتن به شرایطی رسیده که این مشکل را در سطح اول خود دارد. البته اگر خانم کلینتون هم رای میآورد «شوهر اول» کاخ سفید هم مساله بود.(با خنده) چون او هم مشکلات اخلاقی جدی دارد که بعضی از آنها افشا شده است.
* درباره برندهای ترامپ از آب معدنی و ساندویچ و... صحبت میکنید؟
خیلیها معتقدند ترامپ اگر میباخت هم در آمریکا برنده بود. بر اساس آماری که علنا مطرح شد، او 1/2 میلیارد دلار تبلیغ مجانی دریافت کرد. در هالیوود میگویند «هیچ تبلیغی منفی نیست حتی اگر علیه شما باشد». این انتخابات برند ترامپ را بشدت قدرتمند کرده است. ترامپ قطعا ثروتمندترین رئیسجمهور آمریکا خواهد شد.
بیل کلینتون با سرمایه بنیاد کلینتون که از همه جا از سعودی تا اروپا پول گرفته است، پیش از این ثروتمندترین رئیسجمهور آمریکا شناخته میشد. تنها جایی که به بنیاد کلینتون پول نمیداد سیستم نظامی روسیه بود.
ترامپ هم ثروتمندترین مردی است که رئیسجمهور شده است. 5 تا 6 میلیارد دلار سرمایه دارد که البته در مقابل سرمایه جورج سوروس صهیونیست و بیل گیتس مایکروسافت چیزی نیست. تد ترنر، بنیانگذار CNN هم از سوپرکاپیتالهاست. وورن بافت هم از جمله این لیبرالهاست. اینها خودشان یک سیستم هستند. مثل 100سال پیش که راکفلرها بودند. امروز سوروس یکی از کسانی است که در خود آمریکا به دنبال انقلاب رنگی است (با خنده). یکی از فرضیههایی که مطرح است این است که او حتی از لحاظ لجستیکی اعتراضات را تقویت و حمایت میکند. شما میبینید که در نیویورک و لسآنجلس که دوربینهای هالیوود حضور جدی دارند، این اعتراضات دامنه بیشتری دارد. برای اینکه به رسانهای شدنش هم فکر میکنند.
* چه فایدهای برای سوروس دارد؟
این جو را ادامه میدهند و هنوز آمار درباره انتخابات ارائه میکنند، برای اینکه جنگ روانی راه بیندازند. برای اینکه به ترامپ رسمیت ندهند و تضعیفش کنند تا باج بگیرند و گاوبندی راه بیندازند. از سویی این رفتارها طبیعی است. خانم کلینتون جوری رفتار میکرد که انگار وارث ریاست جمهوری است، برای همین فضاسازی کرده بود.
* چه نظری درباره شرایط پیشرو دارید؟
100 روز اول در آمریکا خیلی حساس است. شعار دادن راحت است. اوباما خیلی خوب و روان صحبت میکرد اما از همه بیشتر آدم کشت.