به گزارش مشرق، بر اساس عرف معمول در تمامی کشورها و جوامع بشری هرگونه محکومیت و مجازات به دنبال نقض یک هنجار و یا عمل برخلاف قوانین رایج و حاکم در آن منطقه می‌باشد که فرد مجرم را مجبور به تحمل مجازات در نظر گرفته شده برای آن عمل غیرقانونی می‌کند و آن عمل نیز نوعی جنایت تلقی می‌شود.
آنچه طی روزهای گذشته در جمهوری آذربایجان شاهد بودیم؛ صدور حکم حبس، به خاطر اقامه نماز جمعه بوده است که شاید بتوان این رفتار دستگاه قضایی جمهوری آذربایجان را یک اقدام بی‌سابقه در طول تاریخ کشورهای مسلمان دانست که یک فرد را صرفا به دلیل اقامه نماز جمعه مورد مجازات قرار دهند. البته بحث در خصوص ماهیت غیرقانونی اقامه نماز جمعه در کشور مسلمان و شیعی جمهوری آذربایجان جای بسی تامل دارد ولی این بدان معنا نیست که در سایر نقاط این کشور نماز جمعه اقامه نمی‌شود؛ بلکه بحث در این است که چرا علیرغم اینکه در سایر نقاط مختلف این کشور نمازهای جمعه باشکوهی اقامه می‌شود، برپایی نماز جمعه از سوی شیخ سردار جرم و جنایت تلقی می‌گردد؟!
تحقیق در خصوص جنبه‌های دیگر این جرم نانوشته که مختص قوانین داخلی دولت آذربایجان می‌باشد، نشان می‌دهد که حتی نماینده اداره مسلمانان قفقاز در همان شهر نیز تاکید بر قانونی بودن برپایی نماز جمعه داشته و اعلام می‌دارد که این عمل شیخ سردار با درخواست این اداره بوده است.
از سوی دیگر چنانچه جنبه‌های اجتماعی اقامه نماز جمعه از سوی شیخ سردار را بررسی کنیم؛ امنیت اجتماعی حاکم بر شهر «ماساللی» و وحدت و همدلی موجود میان دینداران منطقه جنوب آذربایجان را نیز می‌توان به عنوان شاهدی بر این ادعا معرفی کرد، به طوریکه در میان سخنان وی نه تنها فراخوانی بر علیه دولت و حاکمیت وجود نداشت، بلکه در کنار مباحث دینی، ابعاد مختلف نظم اجتماعی و منافع ملی جمهوری آذربایجان به طور دائم مورد حمایت ایشان بوده است.
به هر حال نتیجه بررسی جنبه‌های مختلف حقوقی و جزایی و حتی قوانین خاص داخلی جمهوری آذربایجان در خصوص اقامه نماز جمعه از سوی شیخ سردار، مستدل و منطقی نبوده و مخاطب خود را به بررسی‌های بیشتر و دقیق‌تری وادار می‌کند. ولی آنچه در این بین مشهود است، شخصیت حقیقی شیخ سردار و نفس اقامه نماز جمعه از سوی وی می‌باشد. شخصیت یک روحانی مستقل، پرنفوذ و تاثیرگذار که از جایگاه اجتماعی ویژه‌ای در میان دینداران آذربایجان برخوردار بوده و با روحیه خستگی‌ناپذیر خود همانند یک مبلغ و روحانی فعال، خود را مصمم به انجام وظیفه ذاتی طلبگی یعنی بسط و گسترش مبانی دین اسلام دانسته و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نبوده است که بی‌تردید این خود نیز به تنهایی نمی‌تواند دلیلی برای حبس 3 ساله شیخ سردار باشد.
شاید به قول وکیل وی که در صفحه شخصی فیس‌بوک خود نوشت: «شیخ، تنها به خاطر نماز خواندن و آگاهی‌بخشی به مردم در حوزه دین به 3 سال حبس محکوم شد، در قرن بیست و یکم، تنها در جمهوری آذربایجان است که یک نفر به خاطر اعتقادات دینی‌اش حبس می‌شود. دادگاه با این تفکر حکم را صادر کرده است که اگر شیخ محبوس نباشد، دوباره نماز خواهد خواند. آنان گمان می‌کنند که با این کار اعتقادات دینی یک نفر را از او خواهند گرفت.»
برای شیخ سردار حاجی حسنلی همین افتخار بس که وی از سوی دینداران آذربایجان ملقب به «زندانی نماز» شده و به خاطر زنده نگه داشتن یک فریضه الهی به زندان محکوم شده است. ولی سوالی که همچنان در اذهان همگان ساری و جاری است این است که چگونه ممکن است کشوری مثل جمهوری آذربایجان که خود را بخشی از جهان اسلام می‌داند و سال 2017 را نیز سال همبستگی اسلامی نامگذاری کرده و میزبانی بازی‌های اسلامی را برعهده می‌گیرد، تحمل برگزاری یک نماز جمعه از سوی یک روحانی را ندارد؟ با این سوال باید منتظر ظهور سردارهای دیگر نیز در جمهوری آذربایجان بود.
