به گزارش مشرق، یکی از فعالیتهای مهم کبد، ذخیره سازی و سوخت و ساز چربی ها در بدن است. کبد طبیعی حاوی حدود 5 گرم چربی در 100 گرم وزن خود است. هرگاه مقدار چربی بیش از 5 درصد وزن آن افزایش یابد، به این حالت «کبد چرب» گفته می شود. به استناد مطالعات و تحقیقات دکتر علویان، کبد چرب، بیماری شایعی در جامعه است و در نتیجه‌ی بسیاری از بیماری ها و یا حالت های تغذیه ای در بدن ایجاد می شود. انباشته شدن چربی در سلول های کبدی می تواند به التهاب این سلول ها منجر شود.

*علل و علائم کبد چرب

در اکثر موارد، چاقی و اختلال در چربی های خون از علل کبد چرب هستند؛ علل دیگری که می تواند موجب بروز این حالت در کبد شوند، عبارتند از: بیماری دیابت (مرض قند)، مصرف مشروبات الکلی، بدغذایی و سوءتغذیه، بیماری های مزمن نظیر بی کفایتی پمپاژ قلب، هپاتیت مزمن سی و سل ریوی. کبد نقش مهمی در سوخت و ساز و شکستن چربی ها در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربی در کبد رسوب می کند و موجب بروز کبد چرب می شود.
در بیماری کبد چرب، کبد معمولاً علامت خاصی ندارد و به دنبال انجام آزمایش های دوره ای، اختلال در آنزیم های آن مشخص می شود و یا اینکه در زمان انجام سونوگرافی به علل دیگر، وجود کبد چرب نیز تشخیص داده می شود. البته اختلالات آنزیمی در کبد چرب معمولاً خفیف است و در اکثر موارد موجب افزایش مختصر در آنزیم های کبدی می شود. در برخی موارد این بیماری با علائمی نظیر خستگی و احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم همراه است.
در صورت وجود اختلال در آنزیم های کبدی، قبل از آنکه علت کبد چرب تشخیص داده شود، در ابتدا لازم است سایر علل، که موجب بروز اختلال در این آنزیم ها می گردند، رد شوند. همچنین بررسی لازم از نظر منفی بودن هپاتیت بی و هپاتیت سی انجام شود. بهترین راه تشخیص این بیماری انجام نمونه برداری از کبد و بررسی میکروسکوپی آن است.

*درمان

مهمترین روش درمانی در این بیماری، رفع علت زمینه ای بروز بیماری است. کاهش وزن در افراد چاق، عدم مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی های خون (تری گلیسیرید) و تغییر در شیوه زندگی و فعالیت، مهمترین اصول درمان این بیماری است. در صورت درمان کبد چرب، می توان مانع پیشرفت ضایعه کبدی شد. با کاهش وزن (در افراد چاق) یا تغییر در شیوه زندگی (افزایش فعالیت جسمانی، پیاده روی و غیره)، اصلاح رژیم غذایی، قطع مصرف مشروبات الکلی، کنترل دقیق قند خون با کمک پزشک می توان در جهت درمان این بیماری نتیجه مطلوب به دست آورد. البته ذکر این نکته ضروری است که علی رغم تجویز دارو، هنوز هم کاهش وزن و تغییر در شیوه زندگی از ارکان اصلی درمان بیماری کبد چرب به شمار می روند. در برخی موارد برای کنترل این بیماری، با توجه به شدت عارضه، از دارو استفاده می شود. در اکثر موارد، این حالت خطرناک نیست. در صورت عدم درمان به موقع، در درازمدت مقادیر زیادی چربی در کبد رسوب می کند و موجب بروز التهاب کبدی می شود؛ لذا نباید نسبت به این عارضه بی تفاوت بود.

*چاقی و کبد چرب

کبد چرب در افراد چاق شایع است. عواملی چون عدم تکامل جسمانی، توسعه تکنولوژی، زندگی ماشینی، شهرگرایی، تن آسایی، رفاه مادی، مصرف بی رویه مواد غذایی و غیره عواملی می باشند که موجب شده اند تا چاقی روز به روز بیشتر شود. این که چاقی به چه معنایی است باید توجه داشت که بر اساس قد و سن افراد می توان وزن ایده آل را از روی جداول بررسی کرد. هنگامی که انرژی ورودی (کالری) بیش از حد مصرفی باشد، کالری اضافه در بافت چربی ذخیره می شود و اگر این حالت طولانی مدت باشد، چاقی حاصل خواهد شد. افراد چاق نسبت به افراد دارای وزن طبیعی نسبت به بو یا مزه غذا به میزان بیشتری پاسخ می دهند. باید توجه داشت که زیاد خوردن یک علت مهم چاقی است، ولی تنها علت نیست؛ بلکه عوامل دیگری نظیر تأثیرات محیطی، فرهنگی و ژنتیکی همگی در بروز چاقی دخالت دارند. 
برای کاهش وزن باید در قدم اول به شیوه زندگی فرد توجه داشت و رژیم غذایی با محدودیت کالری را به اجرا در آورد، ولی رژیم های غذایی سخت و طاقت فرسا سبب عدم همکاری بیمار می شود. مشکل عمده در درمان چاقی، کاهش وزن نیست بلکه حفظ وزن کاهش یافته است. متأسفانه تعداد معدودی از بیماران به طور دائم کاهش وزن خود را حفظ می کنند. کبد چرب در افراد چاق شایع است و در 80 تا 90 درصد موارد چاقی مفرط دیده می شود. بدیهی است که مرض قند و بالا بودن چربی های خون در افراد چاق نیز دیده می شود و این دو عامل به بروز کبد چرب کمک می کنند.

*مبارزه با چاقی

آیا می خواهید اضافه وزن خود را از دست دهید؟ آیا می خواهید با کسب وزن ایده آل، شادابی خود را به دست آورید. حقیقت این است که شما ابتدا باید تصمیم بگیرید و اراده کنید. بسیاری از شما این جمله را بیان می کنید که من از فردا رژیم غذایی خود را رعایت خواهم کرد و در واقع کار امروز را به فردا می اندازید! آیا در آینه به خود نگاه کرده اید! آیا از آنچه می بینید خوشتان می آید؟ آیا متوجه شده اید که برخی لباس های قدیمی شما دیگر به تنتان نمی رود و برای شما کوچک شده اند! یک دوست خوب و یا یک فامیل دلسوز می تواند شما را تشویق به کاهش وزن نماید و اگر به شما بگوید که عزیز من! چه خوب بود که چند کیلوگرم وزن کم می کردید! و آن را به صورت مکرر بیان کند، تأثیر خود را خواهد گذاشت. آنچه مهم است این است که حالا تصمیم بگیرید، گذشته ها گذشته! 

انجام تمرینات ورزشی، مختص گروه یا قشر خاصی از جامعه نیست. جوانان، افراد پیر، مردان، زنان و غیره، همه باید ورزش کنند. ورزش تأثیر جدی در جلوگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها و حفظ سلامت و حتی روح آدمی دارد. وزن ایده آل با تمرینات ورزشی، تنها همراه با یک رژیم غذایی مناسب و صحیح به دست می آید. ورزش، هر چند به میزان اندک، ولی مداوم و روزانه در طول یک سال موجب کاهش وزن قابل توجهی در افراد چاق می شود.

*خار علیص

خار علیص یا داروی سیلیمارین، یکی از گیاهان شناخته شده طبی در درمان بیماری های کبدی است که از دو هزار سال پیش اثرات مفید آن بر کبد شناخته شده است. عصاره ریشه و برگ این گیاه به صورت مایع سفید شیری رنگ است. در حال حاضر این دارو به صورت کپسول و شربت تهیه می شود و برای پیشگیری از تشدید ضایعه کبدی به کار می رود. این دارو باعث مهار رادیکال های آزاد اکسیژن می شود و با این اثرات از تخریب سلولی جلوگیری می کند. خوشبختانه عارضه مهمی در اثر مصرف این دارو ذکر نشده است. از این دارو در درمان کبد چرب نیز استفاده می شود.

منبع: خبرگزاری علم و فناوری