سرویس جنگ نرم مشرق- دونالد ترامپ، بر خلاف باراک اوباما، از همان روز اول، دشمنی سرسختانهاش با ایران را علناً افشا و استراتژی خصمانه خود علیه جمهوری اسلامی را رسماً اعلام کرد. یکی از مهمترین نمودهای این استراتژی در موضوع مخالفت با برجام و تلاش برای پایان دادن به تعلیق موقت تحریمهای هستهای علیه ایران تجسم پیدا کرده است. دولت یکساله آمریکا همچنین در مدت حکومتش بر این کشور از کنار هیچ فرصت و بهانهای هم برای ابراز دشمنی با دولت و ملت ایران (به عقیده ترامپ[۱]، «ملتی تروریست، و از این نظر، کمنظیر[۲]») به سادگی نگذشته است.
ترامپ طی اظهاراتی وقیحانه، ایرانیها را «ملتی تروریست، و از این نظر، کمنظیر» میخواند
یکی از فرصتهای نادری که کاخ سفید اخیراً به دست آورد، اعتراضات اقتصادی و اغتشاشات پس از آن در برخی شهرهای ایران بود که طبق اسناد و مدارک موجود، دولت ترامپ در دامن زدن به آنها نقش فعالی داشت؛ «نفیض مصدق احمد» خبرنگار تحقیقی برجسته، کارشناس انگلیسی مسائل بینالملل و بنیانگذار و سردبیر پایگاه اینترنتی «اینسرج اینتلیجنس»، طی گزارشی مفصل تحت عنوان «وزارت خارجه آمریکا ۳ میلیون دلار برای سوءاستفاده از شورش در ایران هزینه کرد[۳]» در این پایگاه، به همین موضوع پرداخته و بودجه تخصیصی وزارت خارجه آمریکا برای پیگیری سیاست «تغییر حکومت» در ایران و اقدامات ضدایرانی واشینگتن تحت پوشش برنامههای «ترویج دموکراسی» را بررسی کرده است.
مشرق قصد دارد تا طی دو گزارش مجزا، اسناد و مدارک ارائهشده توسط نفیض احمد درباره جدیدترین اقدامات کاخ سفید برای پیگیری سیاست تغییر حکومت در ایران را خدمت مخاطبان محترم ارائه دهد. در گزارش حاضر به بخشی از پروژههای براندازی واشینگتن در ایران، از جمله تخصیص بودجهای هنگفت به سیاست تغییر حکومت و استفاده دولتهای متوالی آمریکا، به ویژه دولت ترامپ، از کهنهبازیگران جنگ نرم و طراحان و مجریان انقلابهای رنگی کاخ سفید، نظیر «آژانس توسعه بینالمللی آمریکا» (USAID)، «موقوفه ملی دموکراسی» (NED) و، خصوصاً درباره جمهوری اسلامی، «رادیو فردا» و سرویس فارسی «صدای آمریکا»، با هدف براندازی در ایران پرداخته میشود. بخش بعدی این گزارش که به زودی در مشرق منتشر خواهد شد، به طور خاص، موضوع سوءاستفاده دولت دونالد ترامپ از «بحران کمآبی» و مسئله دریاچه ارومیه و همینطور دروغپردازی کاخ سفید درباره نقض حقوق بشر در ایران، و توسل به این بهانهها برای تلاش در جهت تغییر حکومت در این کشور را بررسی خواهد نمود.
سخنرانی کامل ترامپ و معرفی استراتژی جدید دولت وی علیه ایران در سال ۲۰۱۷
برنامه «ترویج دموکراسی»، یکی از ابزارهای براندازی واشینگتن
مدیر اجرایی اندیشکده «مؤسسه توسعه و تحقیق سیاستی» گزارش خود را با اشاره به اعتراضات اوایل دیماه ۹۶ در ایران آغاز میکند و مینویسد که این اعتراضات به ترامپ فرصت داد تا در تاریخ ۱۲ ژانویه (۲۲ دیماه) اعلام کند در آخرین گزارش سهماهانه خود به کنگره، «برای آخرین بار» تعلیق تحریمها تحت برجام را تأیید خواهد کرد و اگر «نواقص فجیع» این توافق برطرف نشود، آمریکا از آن کنارهگیری خواهد کرد.
دولت ترامپ دارد اقداماتش برای تضعیف حکومت ایران از طریق فشار دیپلماتیک، تعدی نظامی و تأمین مالی گروههای اپوزیسیون را تشدید میکند.این خبرنگار سابق و باسابقه نشریات شناختهشدهای نظیر گاردین، ایندیپندنت، فارنپالسی، آتلانتیک و لوموند، پس از این مقدمه، به توصیف اسنادی میپردازد که از نظر وی نشان میدهند «دولت ترامپ دارد اقداماتش برای تضعیف حکومت ایران از طریق ترکیبی از فشار دیپلماتیک، تعدی نظامی و تداوم تأمین مالی گروههای اپوزیسیون را تشدید میکند.» وی مینویسد: «طیفی از اسناد رسمی جدید، از تحقیقات کنگره گرفته تا گزارشهای مالی درباره کمکهای خارجی آمریکا، رویکرد دولت ترامپ و علاقه دائم واشینگتن به ایجاد جرقه برای تغییرات عمده سیاسی در ایران با هدف وارد کردن این کشور به مدار منافع آمریکا را نشان میدهند. این اقدامات شامل بهرهبرداری احتمالی از ناآرامیهای سیاسی و بحرانهای دیگر (از جمله بحران روبهوخامت آب) برای شوراندن افکار عمومی علیه حکومت در ایران میشود.»
دولت ترامپ تا به امروز بیش از ۱ میلیون دلار و دولتهای متوالی آمریکا سالانه دهها میلیون دلار برای فعالیتهای ضدحکومتی در ایران هزینه کردهاند.«احمد» توضیح میدهد: «وزارت خارجه آمریکا به دنبال بهرهبرداری از این بحرانها به منظور تضعیف مشروعیت حکومت ایران از طریق تأمین مالی گروههای اپوزیسیون و همچنین پخش برنامههای ضدحکومتی با بودجه سالیانه دهها میلیون دلاری بوده است. به عنوان مثال، یکی از اسناد بودجهای وزارت خارجه آمریکا به پروژهای مبنی بر استفاده از بحران روبهرشد آب در ایران به منظور تحریک خشم عمومی علیه «سوءمدیریت» حکومت این کشور اشاره دارد. گزارشهای دولت آمریکا نشان میدهد که دولت ترامپ از سال ۲۰۱۶ تا به امروز بیش از ۱ میلیون دلار برای فعالیتهای ضدحکومتی در ایران هزینه کرده است. البته این سیاست، سیاست جدیدی نیست. روی هم رفته، از سال ۲۰۰۶ تا کنون، دولتهای متوالی آمریکا هر ساله دهها میلیون دلار در برنامههای ترویج دموکراسی در ایران، به عنوان پوششی برای آرمانهای بلندمدت واشینگتن در جهت «تغییر حکومت» در این کشور، سرمایهگذاری کردهاند.»
این کارشناس انگلیسی مسائل امنیتی در تأیید نظریه خود درباره برنامههای «تغییر حکومت» آمریکا در ایران، به سند دیگری هم اشاره میکند که «کنث کتزمن» تحلیلگر سابق سیآیای در امور ایران، عراق و کشورهای خلیج فارس، آن را برای کنگره تدوین کرده است. در این سند مورخ ۱۷ فوریه ۲۰۱۷ (۲۹ بهمن ۹۵)، یعنی اولین روزهای ریاستجمهوری ترامپ، آمده است: «دولت ترامپ موضع خود در اینباره را اعلام نکرده است که آیا به دنبال تغییر حکومت ایران هست یا خیر، اما توصیف ایران به عنوان دشمن آمریکا میتواند به این نکته اشاره داشته باشد که این دولت ممکن است از اقدام به منظور سرنگون کردن حکومت ایران حمایت نماید، البته اگر فرصتهای انجام این کار به وجود بیایند.» به نظر «احمد» این فرصتهای مدنظر واشینگتن، شامل مسائل ژئوپلتیک، اقتصادی و داخلی در ایران میشود.
کنگره و دولتهای متوالی آمریکا از طریق برنامههای «ترویج دموکراسی» و تحریمها علیه نقض حقوق بشر در ایران، به دنبال تغییر حکومت در این کشور هستند.«احمد» به نقل از گزارش کتزمن ادامه میدهد:
«در غیاب پیگیری همهجانبه سیاست تغییر حکومت در ایران توسط واشینگتن، کنگره و دولتهای متوالی آمریکا از طریق «ترویج دموکراسی» و تحریمها علیه نقض حقوق بشر در ایران، به دنبال ایجاد تحول سیاسی در این کشور بودهاند.» نویسنده گزارش سپس اینگونه نتیجهگیری میکند: «اگرچه دولت آمریکا هنوز سیاست مستقیم تغییر حکومت در ایران را دنبال نکرده است، اما اِعمال فشار برای ایجاب تغییرات در سیاستهای داخلی توسط دولت این کشور، دارد از طریق برنامههای «ترویج دموکراسی» پیگیری میشود.
بودجه دولت آمریکا برای پروپاگاندای ضدحکومتی در ایران
بودجه «ترویج دموکراسی در ایران» از طریق وزارت خارجه آمریکا و با همکاری «آژانس توسعه بینالمللی آمریکا» به موضوع تبادلات فرهنگی، دیپلماسی عمومی و پخش برنامه در ایران اختصاص داده میشود.برنده جایزه «پروژه سانسورشده» توضیح میدهد که مطابق قوانین کنگره، بودجه «ترویج دموکراسی در ایران» از طریق «دفتر امور دموکراسی، حقوق بشر و کار» و «دفتر امور خاور نزدیک» درون وزارت خارجه آمریکا و با همکاری «آژانس توسعه بینالمللی آمریکا» (USAID) تخصیص داده میشود و بخشی از این بودجه نیز برای تبادلات فرهنگی، دیپلماسی عمومی و پخش برنامه در ایران مورد استفاده قرار میگیرد[۴]. چنانکه «احمد» تصریح میکند: «برنامههای «ترویج دموکراسی» وزارت خارجه آمریکا به شکلی فعالانه با هدف تضعیف مشروعیت حکومت ایران در داخل این کشور پیگیری شدهاند.»
در ادامه گزارش میخوانیم:
«بر اساس اسناد کنگره، برنامههای «ترویج دموکراسی» دولت آمریکا در ایران به شدت روی «نفوذ از طریق اطلاعات» متمرکز بودهاند. یکی از پروژههای مربوطه در این حوزه «رادیو فردا»ست که کار خود را به عنوان زیرمجموعه «رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی» در سال ۲۰۰۲ و با همکاری «صدای آمریکا» آغاز کرد. رادیو فردا که در «پراگ» [پایتخت جمهوری چک] مستقر است، ۲۴ ساعته برنامه پخش میکند و ۵۹ کارمند تماموقت دارد. بودجه این شبکه رادیویی، حدود ۱۱ میلیون دلار در سال است.»
دولت آمریکا سالانه دستکم ۳۳ میلیون دلار برای پروپاگاندای نرم فقط از طریق «رادیو فردا» و سرویس فارسی «صدای آمریکا» هزینه میکند تا «جوانان ضدحکومت» در ایران را به حمایت واشینگتن امیدوار کند.«احمد» ادامه میدهد: «گزارشهای صدای آمریکا تأیید میکنند که سرویس مستقل فارسی این شبکه، که قبلاً «شبکه خبر فارسی» نامیده میشد «حدود ۲۰ میلیون دلار در سال» هزینه دارد. خدمات این سرویس شامل یک پایگاه اینترنتی، روزانه یک ساعت برنامه رادیویی و شش ساعت بازپخش برنامههای تلویزیونی در طول روز است. ماه آگوست سال ۲۰۱۴، مسئولین شبکه صدای آمریکا به سرویس تحقیقات کنگره گفتند تلاشهای خود را برای تأثیرگذاری بر «ایرانیهای جوان، تحصیلکرده و ضدحکومتی که به دنبال نشانههای پشتیبانی رسمی آمریکا هستند» تقویت کردهاند.» نویسنده توضیح میدهد که بنابراین «دولت آمریکا در حال حاضر دستکم ۳۳ میلیون دلار در سال برای پروپاگاندای نرم از طریق رادیو فردا و سرویس فارسی صدای آمریکا با هدف تضعیف ایران از داخل، هزینه میکند.»
هزینه بیش از ۱ میلیون دلاری دولت ترامپ برای براندازی در ایران
کاخ سفید تلاش کرده تا با تأسیس «دفتر امور ایرانیان» و استخدام دیپلماتهای آمریکاییِ فارسیزبان، عضویت ایرانیها در برنامههای «ترویج دموکراسی» واشینگتن و تأمین مالی اپوزیسیون در این کشور را تسهیل کند.سردبیر نشریه اینسرج اینتلیجنس تصریح میکند:
«این سند همچنین اثبات میکند که برنامههای «ترویج دموکراسی» وزارت خارجه آمریکا [علیه ایران] از سال ۲۰۰۶ به بعد تشدید شدهاند و از جمله آنها تلاش برای افزایش «حضور دیپلماتهای آمریکاییِ فارسیزبان در هیأتهای دیپلماتیک آمریکا در سراسر ایران» به ویژه با هدف «تسهیل عضویت ایرانیها در برنامههای ترویج دموکراسی آمریکا» بوده است. وزارت خارجه آمریکا اوایل سال ۲۰۰۶ «دفتر امور ایرانیان[۵]» را تأسیس کرد تا منابع مالی در نظر گرفته شده را به گروههایی اختصاص دهد که بتوانند به گروههای اپوزیسیون در ایران کمک کنند. مطابق اسناد جدید کنگره، این دفتر «بنا به گزارشهای موجود، با گروههای تبعیدی [ایرانی] مستقر در آمریکا در ارتباط است.»
دولت ترامپ از طریق «موقوفه ملی دموکراسی» بیش از یک میلیون دلار بودجه در اختیار سازمانهای غیردولتی اپوزیسیون در ایران گذاشته است.نویسنده در ادامه توضیح میدهد که به اذعان اسناد بودجهای کاخ سفید و گزارشهای وزارت خارجه و آژانس توسعه بینالمللی آمریکا، واشینگتن علاوه بر تخصیص دهها میلیون دلار بودجه سالانه به «عملیاتهای نفوذ اطلاعاتی» از طریق رسانهها در ایران، طی سالهای اخیر بودجه مشخصی را نیز برای «ترویج دموکراسی» در ایران در نظر گرفته است. به عنوان مثال، دولت ترامپ طی سال ۲۰۱۶ و بخشی از سال ۲۰۱۷، دستکم ۱,۱۴۶,۱۹۶ دلار بودجه در اختیار سازمانهای غیردولتی اپوزیسیون در ایران گذاشته است. بودجهای که نویسنده تأکید میکند «توسط وزارت خارجه آمریکا و از طریق «موقوفه ملی دموکراسی[۶]» (NED) تأمین شده بود.»
«احمد» برای آنکه مخاطبان آمریکاییاش اهمیت این میزان تخصیص بودجه توسط دولت ترامپ به براندازی در ایران را بهتر درک کنند، یادآور میشود: «این میزان بودجه، به مراتب بیشتر از آن چیزی است که گفته میشود عوامل وابسته به روسیه، در مجموع، به توئیتر، فیسبوک و گوگل پرداختهاند (حداکثر حدود ۴۴۷,۱۰۰ دلار) تا در انتخابات آمریکا دخالت کنند.» وی در معرفی موقوفه ملی دموکراسی نیز توضیح میدهد:
«موقوفه ملی دموکراسی یک سازمان غیرانتفاعی است که سال ۱۹۸۳ با هدف حمایت از جنبشهای سیاسی خارجی ضدشوروی تأسیس شد و در حال حاضر از طریق وزارت خارجه توسط کنگره تأمین مالی میشود.»
مدیر وقت سیآیای، «موقوفه ملی دموکراسی» را پوششی برای براندازی در کشورها میدانست.گزارش در بیان پشت پرده تأسیس موقوفه ملی دموکراسی نیز اینگونه توضیح میدهد:
«اسناد سابقاً محرمانه منتشرشده توسط کتابخانه ریاستجمهوری ریگان اثبات میکنند که «ویلیام کیسی» مدیر وقت سیآیای، نقشی محوری را در تأسیس موقوفه ملی دموکراسی ایفا کرد و این سازمان را راهی برای مشروعیت بخشیدن به اقدامات پوششی در راستای تأمین بودجه گروههایی میدید که باید دولتهای خارجیِ تهدیدکننده منافع آمریکا را تضعیف یا سرنگون میکردند.»
سردبیر اینسرج اینتلیجنس مینویسد: «در حال حاضر «جودی شلتون» ریاست موقوفه ملی دموکراسی را به عهده دارد. شلتون کسی است که طی رقابتهای انتخاباتی ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶، در تیم مشاوره مالی ترامپ مشغول به کار بود... بودجه «ترویج دموکراسی» دولت ترامپ، ادامه سیاست ممتدی است که توسط دولتهای متوالی دموکرات و جمهوریخواه دنبال شده است. دولت اوباما بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ در مجموع ۱,۸۰۲,۵۳۷ دلار در همین زمینه هزینه کرده بود. بنابراین دولتهای اوباما و ترامپ بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ از طریق وزارت خارجه برای تأمین بودجه اکتیویستهای اپوزیسیون در ایران و با هدف ترویج یک دیدگاه همجهت با منافع استراتژیک آمریکا از «دموکراسی» در این کشور، حدود ۳ میلیون دلار (دقیقاً ۲,۹۴۸,۷۳۳ دلار) هزینه کردند.»
یکی از نکات مهم و قابلتأمل در گزارش نفیض احمد، اشاره وی به برنامههای گسترده دولت آمریکا برای سوءاستفاده از «بحران کمآبی» در ایران و مسائلی نظیر دریاچه ارومیه با هدف پیگیری سیاست براندازی و تغییر حکومت در این کشور است. اگرچه در گزارش فوق اشاره مختصری به این موضوع شد، اما بخش بعدی گزارش مشرق، مستندات این توطئه دولت ترامپ و جزئیات بیشتری درباره استفاده ابزاری واشینگتن از بحران کمآبی در ایران برای شوراندن مردم علیه حکومت در ایران را خدمت مخاطبان محترم ارائه خواهد کرد.