سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** برجام هم‌ردیف فتح خرمشهر است!

«غلامرضا ظریفیان» معاون وزیر علوم در دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه آرمان گفت:

«حتی اگر امروز تمام کشورهایی که در برجام هستند از آن خارج شوند آنچه در برجام رخ داد و نتایجی که به همراه داشت یکی از بهترین و بزرگترین دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در کنار دستاوردهای خوبی چون فتح خرمشهر است».

متاسفانه دولت آقای روحانی و روزنامه‌های اصلاح طلب در یک اشتباه فاحش، برجام را از یک رفتار تاکتیکی در حوزه دیپلماسی، به یک راهبرد مقدس تغییر دادند. بنابراین بی دستاوردی این توافق- که از ابتدا نیز مشخص بود- «قوزِ بالا قوز» شده و حالا به هر طریقی تلاش می‌کنند تا جنازه برجام را بزک کنند.

به دلیل اینکه در برجام از طرف مقابل تضمینی گرفته نشد و اجرای تعهدات همزمان و متوازن نبود، این توافق به «اقدامات یکطرفه از سوی ایران» خلاصه شد و در نهایت و دستاوردی برای کشورمان در پی نداشت.

این در حالی بود که اصلاح طلبان و دولتمردان در سال ۹۴ با ایجاد دوگانه دروغین «معیشت-هسته ای» با جنجال رسانه‌ای مدعی شدند که اقتصاد ایران بعد از توافق هسته‌ای در فاصله کوتاهی شکوفا خواهد شد و مشکل ازدواج، رکود، بیکاری، تورم و آب خوردن مردم بعد از امضا و اجرای برجام رفع شده و سرمایه‌های خارجی به کشور سرازیر می‌شود.

نتیجه دوگانه دروغین «معیشت- هسته‌ای» یک تجربه پرهزینه برای دولت و عموم مردم بود. توان هسته‌ای کشور متوقف شد اما تحریم‌ها پابرجا ماند. به عبارت دیگر پس از برجام نه چرخ کارخانه‌ها چرخید و نه چرخ سانتریفیوژها. اصلاح طلبان و دولتمردان باید به جای بزک جنازه برجام، ضمن عذرخواهی از مردم، یکبار هم شده به ظرفیت‌های عظیم داخلی توجه کرده و چشم دوختن به نقطه‌های خیالی و معلق نگه داشتن اقتصاد کشور به پای برجام را متوقف کنند.

** شرق: اروپا نمی‌تواند تعهدات برجامی را انجام دهد

روزنامه شرق در یادداشتی با عنوان «برجام و انگشتان کم توان اروپا» نوشت:

«مدتی است که اروپا با صحبت از احیای قوانین مسدودکننده تحریم‌ها مربوط به دهه ۱۹۹۰ در تلاش برای ساخت دیواری به منظور محافظت از ارتباط کاری و مالی شرکت‌های خود در برابر تحریم‌های آمریکاست. اما در حقیقت این قوانین که به‌تازگی بر سر زبان‌ها و در تیتر رسانه‌ها می‌چرخند، کم‌رمق‌تر از آن به نظر می‌رسند که بتوانند برجام را از چنگال آمریکا، سالم به درآورند...با وجود تلاش دیپلماتیک و حقوقی اتحادیه اروپا برای به‌حداقل‌رساندن آسیب تحریم‌ها و جریمه‌های آمریکا بر شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی به دلیل کار و سرمایه‌گذاری در ایران، میزان منافع و سرمایه‌های آن کشورها در خاک آمریکا و وابستگی تجاری آنها به آمریکا آن‌قدر بزرگ است که فضای زیادی برای امیدواری به توان اروپا برای ایستادگی در برابر تصمیم یک‌طرفه آمریکا به لغو برجام بر جای نمی‌گذارد. باید واقع‌بینانه پذیرفت که اتحادیه اروپا ابزار کافی را برای محافظت از خود در برابر زورگویی آمریکا  ندارد».

در روزهای گذشته «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سوالی درخصوص ارائه تضمین از سوی اروپا به ایران برای اجرای تعهدات برجامی گفت: «تضمین نمی‌دهیم».

«امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه نیز در روزهای گذشته در حاشیه نشست غیررسمی سران اروپا در بلغارستان گفت: «به خاطر مسئله ایران، علیه شرکت‌های آمریکایی جنگ تجاری یا راهبردی راه نخواهیم انداخت. این کار منطقی نیست. ثانیاً، شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور نخواهیم کرد».

«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان نیز در حاشیه نشست غیررسمی سران اروپا در بلغارستان گفت: «اروپا می‌تواند از شرکت‌های کوچک و متوسط همکار با ایران حمایت کند، اما نباید این توهم را ایجاد کرد که می‌تواند تمام خسارات ناشی از تحریم‌ها را جبران کند».

علاوه بر این بعد از خروج آمریکا از برجام، شرکت‌های اروپایی بدون توجه به تعهدات خود برای خروج از ایران صف کشیدند.

«حسین راغفر» کارشناس اقتصادی حامی دولت چندی پیش گفته بود: «اروپایی‌ها نشان دادند با یک تهدید آمریکا به سهولت راضی می‌شوند تمام شرکت‌های خود را از ایران جمع کنند و بروند. این امر طبیعی نیز هست، آمریکا همواره همه شرکت‌ها را در مقابل دوراهی انتخاب میان همکاری با خود یا ایران می‌گذارد. هر چند اقتصاد آمریکا آینده روشنی ندارد، اما حداقل تا چند دهه آینده یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان خواهد بود و بازار مصرف سودآور و باثبات‌تر این کشور، می‌تواند برای هر فعال اقتصادی جذاب باشد. اروپایی‌ها نیز با آگاهی از این ماجرا به شکل باج‌گیرانه‌ای با ایران برخورد می‌کنند. مثلاً انتظار فرانسه این است که بازسازی اقتصاد خود را با انرژی ارزان ایران و امتیازهای مالی سنگین پیش ببرد».

روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد نیز چندی پیش در مطلبی نوشته بود: «باید پذیرفت در مجموع آنچه در آمریکا دنبال می‌شود در اروپا با ادبیاتی دیگر بدان توجه می‌شود و آنچه آشکارا آمریکا از آن می‌گوید، اروپا در نهان و با هزینه‌های بیشتری از ایران می‌خواهد. در نهایت اگر اروپا قرار بر انتخاب بین ایران و آمریکا داشته باشد حتی در عصر ترامپ نیز اروپا و آمریکا چسبندگی بیشتری با یکدیگر دارند».

** تحفظ پذیری لایحه پالرمو، ترفندی برای بستن دهان منتقدان

روزنامه ایران در گزارشی نوشت:

«با وجود تأکید بر تحفظ پذیری لایحه پالرمو و تأکید مسئولان که نه این لایحه و نه دیگر لوایح مرتبط با FATF خللی در روابط ایران با گروه‌های مقاومت ایجاد نمی‌کند، اما منتقدان دولت مانند هر اقدام دیگر دولت، در اینجا نیز یک قدم از مخالفت‌های خود کوتاه نیامدند».

گفتنی است ایران الحاق به کنوانسیون پالرمو را با قید ۵ شرط (حق تحفظ) پذیرفته است.

اما از سوی دیگر بر اساس ماده ۱۹ کنوانسیون ۱۹۶۹ وین که به قانون اساسی حقوق معاهدات شهرت دارد «حق تحفظ یا شرط در یک معاهده بین‌المللی فقط هنگامی قابل پذیرش است که با موضوع و هدف معاهده ناسازگار -Incompatable- نباشد». موضوع کنوانسیون پالرمو قطع منابع مالی و مراکز پشتیبان گروه‌های تروریستی است. بنابراین وقتی شرط ما آن است که تعریف کنوانسیون درباره تروریسم و مصداق گروه‌های تروریستی را نمی‌پذیریم، این شرط، به زعم آنان با موضوع کنوانسیون مغایرت دارد. بر این اساس شروط ۵ گانه دولت و مجلس در حد و اندازه یک اعلامیه سیاسی است و فاقد اثر و الزام حقوقی می‌باشد.

آنطور که مشخص است، جنجال رسانه‌های حامی دولت درخصوص تحفظ پذیری لایحه پالرمو، بیشتر به ترفندی برای بستن دهان منتقدان شبیه است تا یک دلیل منطقی!

روزنامه حامی دولت: تورم نقطه به نقطه ۲۲ درصد افزایش یافته

روزنامه جهان صنعت در گزارشی با عنوان «آهنگ رشد تورم تند شد» نوشت:

«شاید کمی عجیب به نظر برسد برای دولتی که تنها بیانیه‌اش، دفاع از سیاست‌های کاهش تورمی بوده است، امروز در حال زیرپا گذاشتن سیاست‌های ضدتورمی‌اش باشد و دیگر توان مقابله با افزایش قیمت‌های روزانه را نداشته باشد. روز گذشته بانک مرکزی، نرخ تورم اردیبهشت را ۱/۹ اعلام کرد. این نرخ در مقایسه با تورم یک ماه پیش معادل ۱/۰ درصد کاهش داشته است. هرچند در آمارهای اعلامی نرخ‌ها کاهش نشان می‌دهند اما در زوایای پنهان آمارهای اعلامی موضوع چیز دیگری است. اگر به شاخص کالاها و خدمات مصرفی سال ۹۷ و مقایسه آن با سال پیش دقت کنیم، افزایش ملموس در شاخص‌ها کاملاً مشخص خواهند شد...کار سختی نیست اگر بخواهیم با چند محاسبه آماری پی به این موضوع ببریم که تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل چیزی حدود ۲۲ درصد افزایش داشته است. چنین برآوردی نشان می‌دهد که شاخص‌های قیمتی در اردیبهشت‌ماه با افزایش‌هایی همراه بوده است که تأثیر مستقیم آن را می‌توان در قدرت خرید اقشار مختلف جامعه به وضوح مشاهده کرد. اگر سری به گزارش‌های هفتگی متوسط قیمت‌های خرده‌فروشی برخی از مواد خوراکی بزنیم، می‌بینیم که در هفته‌های منتهی به اردیبهشت، متوسط قیمت بیشتر خوراکی‌ها افزایش داشته است. نگاه اقتصادی به این آمارها حکایت از این دارد که هرچه رو به جلو حرکت می‌کنیم، شاهد پایین آمدن قدرت خرید خانوارها و اقشار ضعیف جامعه می‌شویم».

این روزنامه حامی دولت در ادامه نوشت:

«اگر کمی دقیق شویم متوجه می‌شویم که در طول دوره چهار ساله دولت تدبیر و امید، اغلب فعالیت‌های تولیدی در کشور فدای سیاست‌های ضدتورمی دولت شد و سایه رکودهای عمیق و گسترده روز به روز بیشتر و سنگین‌تر شد...دولت در حال رها کردن فنر تورم است و به نظر می‌رسد حتی در ماه‌های آتی باید شاهد افزایش‌های بیشتری در شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی باشیم».

در روزهای گذشته روزنامه شرق در گزارشی مشابه نوشته بود: «هر ماه تورم در خروجی‌های بانک مرکزی و مرکز آمار زیر ۱۰ درصد ثبت می‌شود؛ عددی که از استمرار دستاورد دستیابی به تورم تک‌رقمی دولت می‌گوید، اما از اینکه افزایش قیمت کالاهای مصرفی و گرانی مسکن و خوراکی‌ها در کجای این تورم تک‌رقمی ثبت می‌شود، حرفی زده نمی‌شود و اعداد اعلامی به ارقام ناملموس برای مردم و کارشناسان تبدیل شده‌اند...در سه‌ماهه پایانی سال ۹۶ قیمت مسکن ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد و در برخی کلان‌شهرها مانند تهران و شیراز این رقم به ۴۰ درصد رسید، اما در آمارهای تورم هیچ نمودی از آن نیست».

متاسفانه آمارهای دولتی با جیب مردم و سفره‌های خانواده‌های ایرانی تطابق ندارد.