به گزارش مشرق، روزنامه «کیهان» در ویژههای خود نوشت:
این خبرگزاری مینویسد: کسب اطلاع دقیق از میزان صدور نفت خام ایران و آمار دقیق نفتکشهایی که نفت خام ایران را به گوشه و کنار جهان ارسال میکنند؛ امروز به یک راز بدل شده است. منابع نفتی میگویند؛ کشتیهایی که نفت خام ایران را حمل میکنند؛ سیستم ردیابی خود را خاموش میکنند تا ردیابی نشوند. به همین علت نمیتوان یک اطلاع درست و یک جمعبندی صحیح از صدور نفت ایران داشت. به گفته همین منابع؛ مشکل دیگر در این زمینه این است که؛ معلوم نیست آیا خریداران نفت ایران حقیقتاً از تهدیدهای آمریکا میترسند یا نه.
انتظار میرود با شروع تحریم نفتی؛ نفت بیشتری برای ذخیرهسازی وارد انبارها شود. به همین دلیل نمیتوان پردازش کامپیوتری صحیحی در این زمینه داشت.
دولت «ترامپ» دارد همه تلاش خود را میکند تا پس از قطع جریان نفت ایران به بازار؛ قیمت جهانی نفت خام بالا نرود. اینجا هم یک مشکل اساسی بروز میکند. ایران اگر هم موفق شود نفت خود را صادر کند؛ مسلماً در این زمینه شفافسازی نخواهد کرد.
دامنه شک و شبهات در مورد اینکه ایران بعد از آغاز تحریمها تا چه میزان نفت خواهد فروخت؛ بس فراخ است.
یک شرکت دادهپردازی اطلاعات موسوم به «کپلر Kpler» در پاریس در این زمینه توضیح میدهد: «طی چند روز گذشته، حدس و گمانهایی پیرامون میزان صدور نفت خام ایران در نیمه اول اکتبر مطرح شده است و این رقم بین ۱ تا ۲/۲ میلیون بشکه در روز برآورد شده است. مسلماً این میزان، رقمی است بالا.»
دادهپردازی «ریفینیتیو آیکون دیتا Refinitiv Eikon data» تحت نظر «رویترز» هم میگوید که ایران در سه هفته اول اکتبر روزانه ۱/۵۵ میلیون بشکه نفت صادر کرده است که این رقم نسبت به ۱/۳۳ میلیون بشکه در روز که در دو هفته اول همین ماه دیده شده بود بالاتر است.
یکی از منابعی که صادرات نفت را ردیابی میکند نیز برآورد کرده است که ایران در نیمه اول اکتبر به میزان ۱/۸ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرده است.
یک منبع مشابه دیگر نیز این رقم را تا ۲۲ اکتبر به میزان ۱/۶۵ میلیون بشکه در روز تخمین میزند.
یکی دیگر از مشکلات کار؛ تطابقها و تنظیمات برنامه کار نفتکشهاست که هفته به هفته تغییر میکند. این مسئله، محاسبه میزان صادرات نفت خام ایران را دشوار میکند. البته امروز ماهواره هم به کمک آمده است. منتها همچنان کار ردیابی نفتکشها یک کاری است دشوار.
نفتکشهایی که نفت خام ایران را بارگیری و جابجا میکنند؛ اغلب اوقات سیگنال AIS خود را خاموش میکنند. سیگنال AIS یک سیستم ردیابی خودکار کشتیهاست. این نفتکشها فقط وقتی گیرنده AIS خود را روشن میکنند که مراحل پایانی سفر آنهاست و در راه رسیدن به مقصدند. این کار از سال ۲۰۱۲ آغاز شده است. بنابراین نمیتوان تاریخ ورود؛ و یا حتی ساعت دقیق ورود کشتی به اسکله و نیز زمان دقیق تخلیه بار را ثبت کرد. با ارسال ایمیل به «شرکت ملی نفت ایران» و «شرکت ملی نفتکشهای ایران» از آنها تقاضا شد که در این مورد توضیح بدهند اما هر دو از پاسخ دادن امتناع کردند.
به هر حال جلوی ایران را نمیتوان گفت. ایران برنامهریزی کرده که به بعضی از مشتریان خود شامل هند و چین نفت بفرستد تا آنها را مصرف نکنند؛ بلکه ذخیره کنند. با این حساب، باز هم نمیتوان اندازهگیری کرد چه میزان نفت وارد بازار خواهد شد. نفت خامی که ذخیره میشود؛ عموماً برای سنجش میزان نفت موجود در بازار محاسبه نمیگردد. یک منبع آگاه در ایران گفته است: «ما حتی به خاطر اینکه موجودی نفتمان در آن کشورها حفظ شود؛ به آنها نفت خواهیم داد ما این کار را برای چین هم انجام خواهیم داد.»