به گزارش مشرق، «شب شعر»، در ششمین نشست خود، شامگاه دوشنبه 21 آبان، با موضوع «علل پیدایش شعر نو و استمرار آن» با اجرای دکتر محمود اکرامی فر، میزبان دکتر بهروز یاسمی، شاعر، منتقد ادبی ،مدرس شعر و پژوهشگر و استاد حمیدرضا شکارسری، شاعر و منتقد ادبی بود.

پیامد قطعی هر انقلاب سیاسی، انقلاب ادبی است

دکتر یاسمی در مورد دلایل تحول شعر  گفت: «شعر همیشه در مقاطع مختلف تاریخی دچار تحول شده است. ویکتور هوگو می گوید پیامد قطعی هر انقلاب سیاسی، انقلاب ادبی است. شعر دوره سلجوقی با شعر دوره سامانی متفاوت است. تحولات شعر به وقایع اجتماعی وصل است.»

استاد شکارسری در مورد همین مبحث افزود: « نهضت مشروطه تنها یک انقلاب سیاسی نبود بلکه انقلابی فکری، اجتماعی و فرهنگی بود. نیما می گوید در هیچ جا شکل آفرینش های ادبی عوض نشده است مگر اینکه شکل زندگی اجتماعی مردم تغییر کرده باشد.تمام حرکت های سیاسی و فرهنگی از نخبه ها آغاز می شود.»

شکارسری در مورد ریشه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی شعر نو گفت: «تحول از زمانی آغاز شد که نیاز به تغییر حس شد. این تغییر در دو جبهه اتفاق افتاده است. گروه اول کسانی که به تغییر در محتوا عقیده داشتند و گروه دوم کسانی که عقیده داشتند این محتوای نو نیاز به قالب نو دارد. قبل از نیما هم شاعران دیگری، بدون ادعای داشتن سبکی نو، همزمان با دوران مشروطه، شعر نو گفته اند.»

صنعت چاپ، از دلایل نو گرایی ادبی

دکتر یاسمی در تبیین سیر تحول شعر نو  گفت: تحول ادبی قرار است تحول اجتماعی را توضیح بدهد. قبل از صنعت چاپ، شعر نمی توانسته منثور شود و چون مردم آن را حفظ می کردند قافیه مهم بوده است.
شکارچی، پیدا کردن وجهه سیاسی اجتماعی را از تفاوت های شعر معاصربا شعر گذشته دانست و گفت: «به دلیل توجه بیشتر به زندگی عینی در شعر معاصر، طبیعتا شاعر دوست دارد مخاطب بیشتری داشته باشد. مخاطب عام بیشتر به دنبال محتواست و علاقمند به مسائل فرمی و فنی شعر نیست بنابراین طبیعی است که در ذهن مخاطب عام، حس نو ستیزی باشد.»
دکتر یاسمی، در جبهه مخالف سیاسی بودن افراد نخبه را از عوامل جبهه گیری نخبگان مقابل شعر نو ذکر کرد.

آیا جریان شعر نو ، جریانی برون زا و وارداتی است؟

دکتر یاسمی اینگونه پاسخ داد که: زبان باید در خدمت تحولات اجتماعی باشد پس باید به روز شود. شعر مدرن ظرف 20 تا 30 سال به اندازه 400 سال شعر کلاسیک ما مخاطب جذب کرده است. متوقف ماندن آن در مقطعی ریشه های اجتماعی دارد مثل انقلاب اسلامی که جریانی مبتنی برسنت است یا جنگ. نیما عقیده داشت شعر سنتی ما ذهنی بوده است.مناسبات جدید اجتماعی ایجاب می کرد که شعر میان مردم برود.
 وی در ادامه حق شهروندی، آزادی، حوزه شخصی، وطن پرستی، عدالت را از مناسبات جدید اجتماعی دانست.

چرا شعر نیما متفاوت از شعر نو زمان حال است؟

دکتر یاسمی گفت: نیما شاعر دوره گذار است. الزامات شعر مدرن در ادامه و بعد از نیماست. شاملو در دهه 30 وزن نیمایی را کنار می گذارد در حالیکه نیما خودش به وزن معتقد بود.
شکارسری افزود: نیما یک شاعر پیشرو بود اما آوانگارد نبود. تلاش نیما بر این بود که فاصله گیری از سنت تدریجی صورت بگیرد. نیما در بحث زیبایی شناسی شعر سنتی در قدم اول تقارن را می گیرد و توازن را باقی می گذارد.
استاد شکارسری درمورد تفاوت های شعرنو و سنتی  اضافه کرد: شعر سنتی تولید شعر از شعر است اما شعر نو تولید شعر از زندگی است.
دکتر یاسمی در جمع بندی گفت: در شعر امروز ما، بارهای اضافی از شانه شعر برداشته شده است.
 وی همچنین افزود:" هر اثر ادبی ذاتا و ناخودآگاه اجتماعی است."

مجله ادبی «شب شعر» به تهیه کنندگی کوروش انصاری، هر دوشنبه شب در حوزه ادبیات، ساعت 23 روی آنتن شبکه چهار می رود.