سرویس جهان مشرق - اگرچه ایران صدها سال است جنگی علیه هیچ کشوری به راه نینداخته است، اما ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی، قادر به دفاع از مرزهای این کشور و منافع فرامرزی آن در منطقه، و بلکه هر نقطه‌ای از جهان، هستند. گزارش‌های بی‌شماری در رسانه‌های غربی تا کنون توانایی‌ها و جنگ‌افزارهای ایران را بررسی کرده‌اند. پایگاه اینترنتی آمریکایی «۱۹۴۵» که عموماً به مسائل نظامی می‌پردازد، اخیراً طی گزارشی تحت عنوان «۵ سلاح جنگی برتر ایران (یعنی موشک و زیردریایی) [۱]» به قلم «مایا کارلین» دبیر بخش دفاع خاورمیانه در این خبرگزاری، و تحلیلگر اندیشکده‌ی راست افراطی و ضداسلامی «مرکز سیاست امنیتی»، مستقر در واشینگتن، به همین موضوع پرداخته است: از موشک «سجیل» که تهران-تل‌آویو را در هفت دقیقه طی می‌کند تا سلاح‌هایی که ایران با هدف یکسان کردن «حیفا و تل‌آویو» با خاک، آن‌ها را ساخته است.

تصویر منتسب به پهپاد انتحاری  «آرش-۲» مجهز به جست‌وجوگر اپتیکی. ایران می‌گوید این پهپاد را با برد ۲۰۰۰ کیلومتری برای هدف قرار دادن تل‌آویو و حیفا ساخته است. [جزئیات بیش‌تر] (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› پهپاد آرش-۲؛ تل‌آویو و حیفا چگونه با خاک یکسان خواهند شد؟

›› نگرانی اندیشکده آمریکایی از قدرت موشکی ایران

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های محافل رسانه‌ای-اندیشکده‌ای بین‌المللی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

همزمان با کم‌رنگ شدن امیدها به احیای توافق هسته‌ای مشترک ایران و آمریکا[۲]، تهران هم غیرمستقیم و هم علنی آمریکا و دشمن اصلی منطقه‌ای جمهوری اسلامی، یعنی اسرائیل، را تهدید کرده است. اسرائیل و ایران سال‌هاست که درگیر یک «جنگ سایه» هستند. با این حال، حوادث اخیر نشان‌دهنده‌ی افزایش شدید تنش‌هاست. مقامات ایرانی تهدید کرده‌اند که شهر نیویورک را منفجر خواهند کرد[۳] [ادعایی بر اساس یک ویدیو در یک کانال تلگرامی]، شهروندان آمریکایی را در خاک آمریکا برباید[۴] [ادعایی بر اساس گزارش مسیح علی‌نژاد]، و اخیراً درباره‌ی موشک بالستیک جدیدش، که طبق گزارش‌های موجود برای رسیدن به شهر حیفا طراحی شده، به خود می‌بالند [این مورد آخر، واقعیت دارد، هرچند در حقیقت، منظور، پهپاد انتحاری «آرش-۲» است، نه یک موشک بالستیک]. اگرچه بسیاری از ادعاهای رژیم تهران در گذشته اغراق‌آمیز بوده، اما ایران قطعاً دارای سلاح‌هایی هست که هم آمریکایی‌ها و هم اسرائیلی‌ها باید به یک اندازه از آن‌ها نگران باشند. بیایید نگاهی بیندازیم به آن‌چه که به اعتقاد من [نویسنده‌ی گزارش] ۵ سلاح جنگی برتر ایران هستند.

نمایی کلی از پنج سلاحی که نشریه‌ی آمریکایی «۱۹۴۵» آن‌ها را به عنوان سلاح‌های برتر ایران در جنگ برمی‌شمارد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› ژنرال اسرائیلی: اسرائیل دیگر نمی‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را با ابزار نظامی ‌نابود کند

›› مقام سابق اطلاعات ارتش اسرائیل: نمی‌توانیم به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کنیم

◄ خانواده‌ی موشک‌های «سجیل»

«سجیل[۵]» خانواده‌ای از موشک‌های بالستیک میان‌برد با سوخت جامد است. این موشک بالستیک سطح‌به‌سطح برای اولین بار سال ۲۰۰۸ آزمایش شد و به دلیل قابلیت جابه‌جایی بیش‌تر [پیش از پرتاب]، نسبت به همتایان خود در خانواده‌ی «شهاب» [که سوخت مایع دارند]، پیشرفته‌تر است. موشک‌های سوخت جامد قابلیت پرتاب سریع‌تر را دارند که در طول پرتاب نیز از آن‌ها محافظت بیش‌تری می‌کند. منشأ این موشک به دهه‌ی ۱۹۹۰ برمی‌گردد و بسیاری از تحلیلگران معتقدند چین تا اندازه‌ای به ساخت آن کمک کرده است.

پرتاب آزمایشی یک فروند موشک «سجیل» در ماه می سال ۲۰۰۹. سوخت جامد سجیل آن را قادر می‌سازد تا بتوان آن را به‌سرعت به محل پرتاب منتقل و آماده‌ی شلیک کرد. به این ترتیب، احتمال هدف قرار گرفتن موشک پیش از پرتاب یا در مراحل اولیه‌ی پرتاب، کاهش پیدا می‌کند. (+)

بخشی از مشخصات موشک سجیل. در تصویر بزرگ‌تر می‌توانید نوشته‌ها را به شکل واضح بخوانید.  (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› راه ایران به سوی ساخت موشک‌های قاره‌پیما هموار است

›› ایران در تولید موشک‌های بالستیک به نهایت تخصص رسیده است

طبق توضیحات «پروژه‌ی دفاع موشکی[۶]» [اندیشکده‌ی آمریکایی] «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل»، «موشک سجیل ۱۸ متر طول و ۱/۲۵ متر قطر دارد و وزن کل آن در هنگام پرتاب ۲۳,۶۰۰ کیلوگرم است. این موشک می‌تواند محموله‌ای در حدود ۷۰۰ کیلوگرم را تا برد ۲۰۰۰ کیلومتری خود برساند[۷].» با توجه به این‌که سجیل حداکثر بردی حدود ۲۰۰۰ کیلومتر دارد، برخی از کارشناسان عقیده دارند که ایران پس از ساخت سلاح هسته‌ای، از این موشک برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای استفاده خواهد کرد. از آن‌جایی که زمان گریز هسته‌ای ایران [زمان لازم برای ساخت یک سلاح هسته‌ای] به‌سرعت در حال کاهش است[۸]، تهدیدی که سجیل برای دشمنان این کشور ایجاد می‌کند، افزایش یافته است.

بخشی از زرادخانه‌ی موشکی ایران و برد آن‌ها تا ماه آوریل سال ۲۰۲۰ به گزارش «پروژه‌ی دفاع موشکی» اندیشکده‌ی آمریکایی «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل». ایران بخش قابل‌توجهی از دشمنان و رقبای منطقه‌ایش و همچنین امکانات نظامی آمریکایی‌ها را زیر برد موشک‌های خود دارد. شماری از موشک‌های ایران توان هدف قرار دادن تمامی نقاط حاشیه‌ی خلیج فارس و همچنین فلسطین اشغالی، و حتی بخش‌هایی از شرق و جنوب شرقی اروپا را دارند. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› آیا موشک‌های ایران می‌توانند اسرائیل را نابود کنند؟

›› تغییر یارکشی‌ها در خلیج فارس/ اعراب دارند ایران را جایگزین آمریکا می‌کنند

◄ «غدیر» : زیردریایی‌های کوچک ایران

زیردریایی‌های ایرانی «غدیر[۹]»، از کلاس زیردریایی‌های کوچک [«میجت» یا «میدجت»]، برای عبور از آب‌های کم عمق خلیج فارس طراحی شده‌اند و بیش‌تر شناورهای [زیرسطحی] ایران را تشکیل می‌دهند. غدیر[۱۰] دارای جابه‌جایی تقریباً ۱۱۷ تُنی است و ابعاد کوچک‌تر این زیردریایی نیز شناسایی آن را [برای شناورها و رادارهای دشمن] دشوار می‌کند. اگرچه زیردریایی‌های کلاس غدیر ممکن است در ابتدا تهدید ترسناکی[۱۱] به نظر نرسند (به این خاطر که به اندازه‌ی ناوگان کلاس «کیلو» ی این کشور پیشرفته نیستند)، اما این زیردریایی‌های کوچک از قابلیت خاصی برخوردارند که این جنگ‌افزارها را برای نیروی دریایی ایران بااهمیت می‌کند.

نیروی دریایی ایران در امتداد تنگه‌ی هرمز[۱۲] دریانوردی می‌کند؛ پهنه‌ای آبی که از نظر راهبردی حیاتی است و سالانه نزدیک به یک‌پنجم از نفت تولیدی جهان از آن عبور می‌نماید. تنگه‌ی هرمز بی‌اندازه کم‌عمق است و بنابراین کشتی‌های بزرگ‌تر و شناورهای زیرسطحیِ معمولاً پیشرفته‌تر، در عبور از آن با محدودیت مواجه هستند. نظر به همین عامل محدودکننده، زیردریایی‌های کلاس کیلو[۱۳] فقط می‌توانند در یک‌سوم از مساحت خلیج فارس فعالیت کنند. این در حالی است که زیردریایی‌های کلاس غدیر در سرتاسر این منطقه قابلیت عملیات دارند.

یک فروند زیردریایی کلاس «غدیر» در بندرعباس در جنوب ایران در سال ۲۰۱۲. نیروی دریایی ایران، کلاس غدیر را به طور ویژه برای آب‌های کم‌عمق خلیج فارس طراحی کرده و از این زیردریایی‌ها در دریای خزر استفاده نمی‌کند. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› اندیشکده اسرائیلی: فراتر از اسرائیل هم در تیررس موشک‌های ایران است

◄ «موج» : ناوچه‌های مسلح به موشک هدایت‌شونده

سومین ناوچه‌ی ایران از کلاس «موج[۱۴]» سال ۲۰۲۱ وارد خدمت نیروی دریایی ارتش این کشور شد. طبق گزارش‌ها، این خانواده از ناوچه‌ها مجهز به تجهیزات جنگ ضدزیردریایی و سایر سامانه‌هایی هستند که آن‌ها را قادر می‌سازد با تهدیدات سطحی و هوایی نیز مقابله کنند. ناوچه‌های کلاس موج دارایی جابه‌جایی ۱۵۰۰ تُنی است؛ سرعتی معادل ۳۰ گره دریایی دارد؛ و می‌تواند ۱۴۰ خدمه را در خود جای دهد. پایگاه اینترنتی بلژیکی «نیوی رکگنیشن» طی گزارشی توضیح می‌دهد که این ناوچه‌ها مسلح به چهار موشک ضدکشتی «نور» یا «قادر»، و همچنین مهمات دیگر، هستند[۱۵]. علاوه بر این، کلاس موج[۱۶] توانایی شلیک اژدر و رادارهای به‌روز نیز دارد؛ که این ناوچه‌ها را به پیشرفته‌ترین شناورهای نیروی دریایی ایران تبدیل می‌کنند.

ناوچه‌ی «جماران» از کلاس «موج». این کلاس از ناوچه‌ها را پیشرفته‌ترین شناورهای نیروی دریایی ایران می‌دانند. (+)

معرفی کشتی‌های جنگی و شناورهای کوچک‌تر نیروهای دریایی ارتش (پس‌زمینه‌ی سبز) و سپاه پاسداران ایران (پس‌زمینه‌ی صورتی) در راهنمای نیروی دریایی آمریکا، مربوط به ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۱۷ (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› اعراب خلیج فارس هیچ پاسخی مقابل موشک‌ها و سپاه پاسداران ایران ندارند

◄ موشک «خلیج فارس»

موشک[۱۷] بالستیک ضدکشتی «خلیج فارس[۱۸]»، که برخی آن را «هواپیمابَرکُشِ» ایران [قاتل ناوهای هواپیمابر] یاد می‌کنند[۱۹]، نقش مهمی در توانایی‌های دریایی ایران دارد. این موشک شبه‌بالستیک تک‌مرحله‌ای سوخت جامد دارای بردی تقریباً ۳۰۰ کیلومتری است و می‌تواند محموله‌ای ۶۵۰ کیلوگرمی را با خود حمل کند. «خلیج فارس» که بر پایه‌ی موشک «فاتح-۱۱۰» ساخته شده، به سامانه‌ی هدایت با قابلیت «گریز از رهگیری» مجهز است.

موشک بالستیک ضدکشتی «خلیج فارس». برخی این موشک ایرانی را «قاتل ناوهای هواپیمابر» می‌دانند. (+)

خبرگزاری دولتی ایرانی «فارس»، هدف این موشک را «نابودی اهداف و نیروی دشمن در دریا» توصیف می‌کند. با این حال، این موشک به‌راحتی می‌تواند برای هدف قرار دادن نفتکش‌ها در تنگه‌ی هرمز نیز به کار گرفته شود؛ تاکتیکی که رژیم ایران اغلب از آن استفاده می‌کند. چنان‌که مجله‌ی خبری اینترنتی آمریکایی «دیپلمات» توضیح می‌دهد، ایران برای بستن مسیرهای کشتیرانی در تنگه‌ی هرمز احتمالاً از «ترکیبی از موشک‌های ضدکشتی، مین‌های دریایی، و یورش فوجی قایق‌های موتوری کوچک» را مستقر خواهد کرد. در صورت تحقق این سناریو، موشک خلیج فارس به کارزار رژیم ایران کمک چشم‌گیری خواهد کرد.

تصویر ماهواره‌ای تعقیب ناوگروه آمریکایی «آبراهام لینکن» توسط قایق‌های ایرانی [جزئیات بیش‌تر] (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› ایران در آستانه دستیابی به فناوری نظامی هوش مصنوعی و «یورش فوجی»

›› ماجرای «یورش فوجی» قایق‌های سپاه پاسداران به ناوگروه آبراهام لینکلن آمریکا

›› رباتیک و هوش مصنوعی/ مجله آمریکایی: تهران فاصله‌ای با ساخت «تسلیحات خودمختار» ندارد

◄ گروه‌های نیابتی منطقه‌ای ایران

اگرچه شبه‌نظامیان همسو با ایران، در تعریف «سلاح» نمی‌گنجند، اما جنگ نیابتی به یک عنصر اصلی در راهبرد نظامی رژیم این کشور تبدیل شده است[۲۰]. یمن، سوریه، عراق و لبنان همگی میزبان شبه‌نظامیان مرتبط با ایران هستند که به نمایندگی از رژیم تهران، عمل می‌کنند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از طریق عملیات‌های قاچاق زیرزمینی و برون‌مرزی، به نیروهای نیابتی کشور، که اغلب آمریکا، اسرائیل، و دیگر دشمنان منطقه‌ای تهران را هدف قرار می‌دهند، تسلیحات ارسال می‌کند. گروه‌های نیابتی ایران طی چند سال گذشته، حملات خود را در سراسر خاورمیانه افزایش داده‌اند. به عنوان نمونه، از زمان کشته شدن سردار قاسم سلیمانی[۲۱] در سال ۲۰۲۰، گروه‌های وابسته به ایران در عراق دست به انجام ده‌ها حمله‌ی راکتی و پهپادی علیه پرسنل ارتش آمریکا زده‌اند.

بخشی از زرادخانه‌ی راکت‌های غیرهدایت‌شونده‌ی متعلق به گردان‌های «قدس» شاخه‌ی نظامی جهاد اسلامی فلسطین، که به صورت بومی با کمک خارجی، تولید (ستون راست)، به صورت بومی، تقویت (ستون چپ، بالا)، و یا از خارج از نوار غزه تهیه (ستون چپ، پایین) شده‌اند.  (+)

 

در همین‌باره بخوانید:

›› نه تحریم آمریکا و نه بمباران اسرائیل نمی‌تواند مسیر لجستیک محور مقاومت را ببندد

›› دیپلمات آمریکایی: سلیمانی برای مردم خاورمیانه مقدس بود

همزمان، شبه‌نظامیان حزب‌الله، نیروی نیابتی ایران که در لبنان مستقر است، حملات مکرری از آن سوی مرز علیه اسرائیل انجام داده‌اند. شورشیان حوثی [انصارالله] یمن، که آن‌ها نیز با ایران در ارتباط هستند، به نوبه‌ی خود با انجام حملات بی‌وقفه [علیه ائتلاف سعودی] [۲۲]، جنگ داخلی[۲۳] ویرانگر در این کشور را طولانی‌تر می‌کنند. اگرچه دشمنان ایران باید از زرادخانه‌ی موشک‌های بالستیک و زیردریایی‌های مسلح این کشور نگران باشند، اما سلاح نهایی رژیم تهران، کنترلش بر گروه‌های منطقه‌ای است که دسترسی آسان‌تری به اهدافش دارند.

بخشی از زرادخانه‌ی راکت‌های غیرهدایت‌شونده‌ی متعلق به گردان‌های «عزالدین قسام» شاخه‌ی نظامی «حماس» در فلسطین، که به صورت بومی با کمک خارجی، تولید (ستون راست) یا از خارج از نوار غزه، تهیه (ستون چپ) شده‌اند. گروه‌های همسو با ایران از درون فلسطین به‌راحتی می‌توانند نقاط مختلف فلسطین اشغالی را هدف راکت‌های خود قرار دهند. حال اگر این گروه‌ها، موشک‌های هدایت‌شونده داشته باشند، چه می‌شود؟ (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «امنیت جمعی» و «بازدارندگی چتری» / محور مقاومت تبدیل به «اتحاد مقاومت» شده است

›› پاتک غزه: مستند آمریکایی درباره مقاومت فلسطینی‌ها