ویژهنامه جام جهانی مشرق – شمار ستارگانی که میتوانند هواداران خودی و غیرخودی را مجذوب خود کنند، زیاد نیست. یوهان کرایف (Johan Cruijff)، ستاره درخشان فوتبال هلند، بدون شک یکی از این چهرههاست. عده ای بدون در نظر گرفتن نامهای بزرگ و رقبای صاحب سبک وی، او را بهترین فوتبالیست اروپا در قرن بیستم محسوب میکنند.
در روز ۲۵ آوریل ۱۹۴۷ در آمسترادام به دنیا آمد. خانه پدری او در نزدیکی ورزشگاه اختصاصی تیم "آژاکس"، باشگاه پرآوازه آمستردام قرار داشت. یوهان در کودکی پدرش را از دست داد و مادرش مجبور شد برای گذران زندگی بهعنوان نظافتچی، از جمله در باشگاه آژاکس کار کند. همین اتفاقات بودند که سرنوشت یوهان کرویف را رقم زدند.
رینوس میشل او را کشف کرد و بعدها به عنوان یکی از برترین بازیکنان تاریخ فوتبال هلند شناخته شد و افتخارات ریز و درشت زیادی را با لالههای نارنجی کسب کرد. او به نوعی یک مهاجم میانی بود، اما به دلیل سیستم کلی بازی، در همه جای زمین بازی می کرد. گاهی توپ را تا عمق زمین خودی میبرد، گاهی ناگهان با عملی مخرب (برای حریف)، به بال راست یا چپ می رفت. او برای فوتبال یک سنت شکن به تمام معنا بود. درست مانند توتال فوتبال هلند که سبک نوینی از بازی فوتبال را معرفی کرد.
کرویف پیش از هرچیز به خاطر قدرت تکنیکی، سرعت و قدرت رهبریاش شهرت داشت. با این وجود، بزرگترین نقطه قدرت او نگاه کلیاش به بازی بود که او را به عنوان یک بازیساز متمایز میکرد.
حضور او در آژاکس در15 نوامبر سال 1964 در بازی مقابل تیم خرونینخن آغاز شد که او در آن دیدار که تیمش 1 بر 3 بازنده شد، تک گل آژاکس را به ثمر رساند. اما تازه در فصل 66-1965 بود که موفق شد توجه همگان را به خود جلب کند.
بعد از زدن دو گل در بازی مقابل دور ویلسکراخت اشترک در لیگ هلند، تبدیل به بازیکن ثابت تیمش شد. در آن فصل کرویف موفق شد در 25 بازی، 23 گل وارد دروازه حریفان کند و آژاکس با حضور او قهرمان هلند شد.
او سال بعد با آژاکس به هردو قهرمانی لیگ و حذفی دست یافت و با زدن 33 گل، آقای گل مسابقات شد.سال بعد هم موفق شد جام قهرمانی را بالای سر برده و برای دومین بار مرد سال فوتبال هلند شود. او با آژاکس به فینال جام باشگاههای اروپا هم رسید که در آن دیدار با نتیجه 1 بر 4 بازی را به تیم ایتالیایی میلان واگذار کرد.
در فصل 70-1969 برای دومین بار فاتح هر دو جام باشگاهی هلند شد. در فصل بعد برای اولین بار به شدت مصدوم شد. پس از انجام یک عمل جراحی در دیدار مقابل آیندهوون در 30 اکتبر 1970 به میدان بازگشت. در این بازی برای اولین بار، شماره 14 اسطورهای را به تن کرد، چراکه همتیمیاش، گری مورن پیراهن شماره 9 کرایف را تصاحب کرد. از این زمان به بعد، او در بیشتر بازیها با شماره 14 ظاهر شد.
در 29 نوامبر سال 1970 در دیدار مقابل آلکمار که با پپیروزی 8 بر 1 همراه بود، به رکورد 6 گل در یک بازی دست یافت. در همان فصل، آژاکس با پیروزی 2 بر 0 در بازی فینال جام باشگاههای اروپا برابر پاناتینایکوس یونان، برای اولین بار قهرمان باشگاههای اروپا شد. در همان سال، یوهان کرویف هم برای اولین بار مرد سال فوتبال اروپا شد تا افتخاری بزرگ در کارنامه او ثبت شود.
در فصل 72-1971 آژاکس توانست با کرویف از عنوان قهرمانی اروپا مقابل اینتر دفاع کند. در بازی فینال، کرویف هر دو گل آژاکس را وارد دروازه اینتر کرد. در فصل پاییز بعد از آن، آژاکس با برتری مقابل تیم ایندپندنته از آرژانتین، قهرمان جام باشگاههای جهان شد. در ژانویه 1973، با پیروزی 3 بر 2 برابر گلاسکو رنجرز اسکاتلند، قهرمانی سوپرجام اروپا را هم به دست آورد. آژاکس فصل 73-1972 را با سومین قهرمانی پیاپی لیگ به پایان برد. در این فصل، کرویف در دیدار دربی مقابل آمستردام، اولین و نیز آخرین گل به خودی را وارد دروازه تیمش کرد.
در تابستان 1973 یوهان کرویف پس از کسب شش قهرمانی لیگ، چهار قهرمانی حذفی، سه قهرمانی اروپا، یک قهرمانی باشگاهی جهان و یک قهرمانی سوپرجام اروپا، آژاکس را به مقصد بارسلونا ترک کرد. کاتالونیاییها برای این انتقال، تقریبا 6 میلیون گولدن هلند پرداخت کردند.
کرایف از همان بدو ورود به بارسلونا تبدیل به بازیکن محبوب کاتالونیا شد و قبل از هرچیز به خاطر یکی از اظهاراتش در قلب مردم جای گرفت، او گفت: بارسلونا را مقابل رئال مادرید انتخاب کرده ام، چرا که نمیتوانستم در باشگاهی بازی کنم که با دیکتاتور آن زمان اسپانیا، فرانسیسکو فرانکو مرتبط بوده است.
پس از آن هم به دلیل این که پسرش را به شکل نامهای کاتالانی، یوردی نامید بر محبوبیتش افزوده شد. بارسلونا با کرویف برای اولین بار پس از سال 1960 قهرمانی باشگاههای اسپانیا را کسب کرد و در همان سال بازهم کرویف به عنوان مرد سال فوتبال اروپا برگزیده شد.
گل معروف یوهان
در بازی مقابل اتلتیکو مادرید، کرویف به هوا پرید و با وجود این که توپ پشت سرش بود، بدون این که آن را ببیند با پاشنه پای راستش آن را وارد دروازه اتلتیکو کرد.
در سال 1979، زمانی که بیش از 30 سال سن داشت به آمریکا رفت. او قراردادی با باشگاه لس آنجلس آستک به امضاء رساند. در آنجا فقط یک فصل ماند. فصل بعد، یک سال در شهر واشنگتن در تیم واشینگتن بازی کرد.
کرویف در سال 1974 که هلند نایب قهرمان جام جهانی شد، کاپیتان این تیم بود. در آن جام، هلند در نمایشی درخشان با چهار گل آرژانتین را شکست داده و نیز برزیل، مدافع عنوان قهرمانی را با دو گل از پیش رو برداشت. اما در فینال در مقابل آلمان، میزبان بازیها 1 بر 2 مغلوب شد.
وی آخرین بازی ملیاش را در 26 اکتبر سال 1977 در آمستردام در مقدماتی جام جهانی در مقابل بلژیک انجام داد که به پیروزی 1 بر 0 هلند انجامید. بعد از این که کرایف از تیم ملی کنارهگیری کرد، ارنست هاپل که کمی قبل از جام جهانی 1978 آرژانتین از سوی فدراسیون فوتبال هلند به سرمربیگری تیم ملی منصوب شده بود، سعی کرد او را متقاعد به بازگشت به تیم کند، اما موفق نشد. دلیل واقعی تصمیم وی، تا امروز بر کسی آشکار نشده است.
یوهان کرایف در مجموع 48 بازی ملی انجام داد و 33 گل هم زد و تیمش را 33 بار به عنوان کاپیتان در زمین هدایت کرد. به علاوه وی دوبار هم برای تیم منتخب کاتالان بازی کرد که البته گلی به ثمر نرساند.
اگرچه حضور بینالمللی کرویف نسبتا کوتاه بود و این بازیکن استثنایی هرگز موفق نشد به همراه تیم ملی کشورش عنوان قهرمانی جهان را کسب کند یا بر سکوی نخست اروپا بایستد، اما جایگاهی ویژه در آسمان فوتبال دارد. او در سال ۱۹۹۹ به عنوان بهترین فوتبالیست اروپا در قرن بیستم انتخاب شد.