ویژه‌نامه جام جهانی مشرق – روماریو، جواهر ارزنده فوتبال و فرهنگ برزیل که قبل و بعد از خداحفظ رسمی خود با فوتبال فعالیتهای ورزشی، سیاسی و فرهنگی جالب و منحصربه فردی داشته است.
به باور یوهان کرایف، روماریو "نابغه محوطه جریمه" بود. او برای هر فرصت گلزنی، سناریوی ویژه‌ای داشت و مانوئل استبان نویسنده آس اسپانیا او را یگانه ستاره خلاق برزیل توصیف کرده است.

روماریو دوسوزا فاریا 29 ژانویه سال 1966 در ریودو ژانیرو به دنیا آمد. او فعالیت حرفه‌ای خود را در سال 1985 در باشگاه واسکو دوگاما آغاز کرد و با این تیم دو بار قهرمان لیگ منطقه ریودو ژانیرو شد. از سال 1988 تا 1992 برای آیندهوون به میدان رفت. با این تیم نیز در سال‌های 1989، 1991 و 1992 قهرمان باشگاه‌های هلند شد و در سال 1989 به عنوان مرد سال فوتبال این کشور رسید.

روماریو و بارسلونا
او در سال 1993 به بارسلونا پیوست و در این تیم آقای گل باشگاه‌های اسپانیا شد و قهرمانی لیگا را به دست آورد. مربی او یوهان کرایف بود که روماریو را به عنوان "نابغه محوطه جریمه" توصیف ‌می‌کرد. بسیاری از مردم روماریو در لباس باشگاهی را به نام بارسلونا می شناسند و معتقدند که او و بارسلونا به یکدیگر مدیون هستند.


در سال 1995 ابتدا به صورت قرضی به برزیل برگشت و پیراهن باشگاه فلامینگو را به تن کرد. در فصل 1997 - 1996 در والنسیا مشغول فعالیت بود و پس از ‌آن دوباره به فلامینگو بازگشت. از سال 2000 دوباره عضوی از تیم واسکو دوگاما لقب گرفت و با این تیم قهرمان کوپا مرکوسور (جام باشگاهی در آمریکای جنوبی که از سال 1998 تا 2001) شد و قهرمانی باشگاه‌های برزیل را به دست آورد. روماریو در همان سال به عنوان فوتبالیست سال آمریکای جنوبی برگزیده شد.

از سال 2002 تا 2004 در تیم فلومیننسه ریودو ژانیرو توپ می‌‍زد. در همان زمان مدتی کوتاه برای تیم السد قطر بازی کرد که این دوره تنها پس از 10 هفته در آوریل سال 2003 با فسخ پیش از موعد قراردادش به پایان رسید. در اکتبر سال 2004 روماریو که به داشتن طبعی احساساتی و تند معروف بود،‌ پس از اختلاف با مربی فلومیننسه از این تیم اخراج شد و دوباره به واسکو دوگاما بازگشت. در فصل 2005 در سن 40 سالگی 22 گل برای واسکودو گاما زد و به این ترتیب آقای گل لیگ فوتبال برزیل شد. این در حالی بود که وی از ابتدای فصل با انتقادهای شدید رسانه‌ها به عنوان کسی که به پایان دوران اوجش نزدیک شده،‌ مواجه بود.

در اواخر مارس سال 2006 به باشگاه میامی آمریکا پیوست که تحت مالکیت شرکت ورزشی برزیلی ترافیک بود. در پایان ماه سپتامبر قراردادی با تیم دسته اولی آدلاید یونایتد برای انجام چهار بازی در لیگ استرالیا امضا کرد.
این کار باعث شد بسیاری از مردم برزیل دلخور شوند و از او بخواهند دیگر خود را برای خداحافظی آماده کند.


روماریو از ژانویه سال 2007 دوباره با واسکو دوگاما قرارداد بست. او ابتدا از سوی فیفا اجازه بازی نداشت،‌ چرا که طبق قوانین فیفا یک بازیکن در یک فصل حداکثر در دو باشگاه می‌تواند بازی کند. در حالی که پس از میامی و آدلاید، واسکو دوگاما سومین تیم روماریو در یک فصل محسوب می‌شد اما پس از آن فیفا رضایت داد زیرا فصل فوتبال در برزیل با تقویم فوتبال در اروپا مطابق نبود.

هزارمین گل نابغه
در 20 مه 2007 روماریو هزارمین گل خود را در طول مدت فعالیتش به ثمر رساند. در پیروزی 3 بر یک تیمش در مقابل اسپورت رسیف وی با یک ضربه کاشته در دقیقه 48 بازی گل سوم تیمش را زد. البته گل شماری روماریو از سوی فیفا به رسمیت شناخته نشد زیرا وی 98 گلی را هم که در دوره نوجوانی زده به حساب آورده بود؛ در حالی که وی تنها موفق به زدن 902 گل در بازی‌های رسمی شده بود.
در اکتبر سال 2007 در سن 41 سالگی آزمایش دوپینگ وی مثبت و حاوی مصرف ماده فیناسترید اعلام شد. به گفته خودش، او ماه‌ها از این دارو برای جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌کرد که این ماده را در بر داشت. در فوریه سال 2008 روماریو اعلام کرد که در 30 مارس 2008 به فعالیت خود پایان می‌دهد. از آنجایی که او به دلیل استفاده از داروی ریزش مو تا اواسط آوریل 2008 از انجام بازی محروم بود، دیگر در هیچ بازی حضور نداشت. در آغاز فوریه 2008 به عنوان مربی - بازیکنان واسکو دوگاما، بعد از اختلاف با مالک باشگاه، اوریکو میراندا استعفا داد.


بازنشستگی
روماریو پس از اعلام بازنشستگی به عنوان نماینده حامی مالی باشگاه آمریکا اف.سی مشغول کار شد. این تیم هم‌اکنون در لیگ دسته دو در منطقه ریودو ژانیرو بازی می‌کند. در 13 آگوست سال 2009 روماریو که 43 سال داشت، اعلام کرد که می‌خواهد دوباره بازی کند: "می‌خواهم در یک یا دو بازی رسمی به میدان بروم تا آرزوی پدرم را تحقق بخشم." پدر روماریو، اده‌ وایر، هوادار این باشگاه بود!

فعالیت ملی
روماریو در 70 بازی برای تیم ملی برزیل، 55 گل وارد دروازه حریفان کرد و بدین ترتیب پس از پله و رونالدو سومین گلزن موفق تمام دوران تیم ملی برزیل است. او اولین بار در 23 مه سال 1987 در دوبلین مقابل ایرلند به میدان رفت و اولین گلش را پنج روز بعد در هلسینکی برابر فنلاند به ثمر رساند. در بازی‌های المپیک تابستانی 1988 با تیم ملی کشورش به مدال نقره دست یافت و خودش در این تورنمنت 5 گل زد.


در جام جهانی 1990 در ایتالیا فقط در یک بازی به میدان رفت زیرا مقابل اسکاتلند دچار مصدومیت شد. به علاوه با کادر فنی تیم نیز اختلاف داشت. ‌چرا که او و چند بازیکن دیگر با فیزیوتراپ خودشان به مسابقات آمده بودند.

او در جام جهانی 1994 آمریکا نقشی تعیین کننده در قهرمانی برزیل داشت و خود نیز به عنوان بهترین بازیکن جام، برنده توپ طلا شد. پنج گل در این جام زد که یکی از آنها گل تساوی در آخرین بازی مرحله گروهی مقابل سوئد و یکی نیز گل از روی نقطه پنالتی در فینال مسابقات برابر ایتالیا بود. او در کنار زوج خط حمله‌اش، به‌به‌تو در طول جام جهانی خوش درخشید.

پس از جام جهانی رونالدو جوان زوج او در خط حمله تیم ملی برزیل شد. آن دو در فینال جام کنفدراسیون‌ها در سال 1997 در ریاض هرکدام سه گل در پیروزی 6 بر 0 تیمشان به ثمر رساندند. روماریو خود با زدن هفت گل،‌ آقای گل تورنمنت شد. قرار بود در جام جهانی 1998 در فرانسه هم این دو در خط حمله برزیل حضور داشته باشند اما روماریو مصدوم شد و پزشکان گفتند نمی‌تواند تا جام‌جهانی به فرم مطلوب برسد و بدین ترتیب جای خود را به به‌به‌تو داد.

قبل از جام جهانی 2002 و در حالی که 36 سال سن داشت، با بازی‌های عالی و نمایش‌های خوبش، هواداران و رسانه‌ها را وادار کرد که خواستار دعوت او به تیم ملی شوند، این در حالی بود که تیم ملی برزیل در مسابقات انتخابی جام جهانی عملکرد خوبی نداشت و در گروه خود در منطقه آمریکای جنوبی تنها به رتبه سوم بسنده کرده بود اما سرمربی تیم ملی در آن زمان، لوئیز فلیپه اسکولاری از دعوت او امتناع کرد و بدون روماریو راهی ژاپن و کره‌جنوبی شد.

در 27 آوریل سال 2005، تقریبا چهار سال پس از آخرین بازی ملی‌اش بازی خداحافظی‌اش را مقابل گواتمالا انجام داد که به پیروزی 3 بر صفر برزیل انجامید و وی نیز یکی از گل‌های این تیم را به ثمر رساند.

زندگی شخصی
روماریو به کسی که مدام و به طرزی افراطی زندگی‌اش را تغییر می‌دهد، معروف بوده و همین امر هم در تیم ملی و باشگاه‌های مختلفی چون بارسلونا و فلامینگو برایش مشکلاتی ایجاد می‌کرد. او دو فرزند از ازدواج اول و یک فرزند از ازدواج دومش دارد.

ستاره برزیلی در سال 2005 نیز جنجال آفرید و در یک مسابقه فوتبال شرکت کرد که یک قاچاقچی معروف همبازی‌اش بود. روماریو در یک مصاحبه برای چندمین بار علاقمندی خود را برای ورود به دنیای سیاست اعلام کرد.


عناوین و موفقیت‌ها
مدال نقره المپیک: 1988
قهرمانی جهان: 1994
قهرمانی در کوپا آمه‌ریکا: 1989، 1997
قهرمانی در جام کنفدراسیون‌ها: 1997
مقام سوم جام جهانی فوتبال ساحلی: 2005
باشگاهی:
قهرمانی در جام حذفی هلند: 1989، 1990
قهرمانی در لیگ باشگاهی هلند: 1989، 1991، 1992
قهرمانی در لیگ باشگاهی اسپانیا: 1994
قهرمانی در جام مرکوسور: 1999، 2000
قهرمانی در لیگ باشگاهی برزیل: 2000

عناوین و افتخارات شخصی
مرد سال فوتبال جهان: 1994
بهترین بازیکن جام جهانی: 1994
بهترین بازیکن آمریکای جنوبی حاضر در اسپانیا: 1994
آقای گل مسابقات منطقه ریو دوژانیرو: 1986، 1987، 1996، 1997، 1998، 1999، 2000
آقای گل المپیک: 1988
آقای گل لیگ هلند: 1989، 1990، 1991
آقای گل جام حذفی هلند: 1989، 1990
آقای گل لیگ قهرمانان اروپا: 1990، 1993
آقای گل لیگ اسپانیا: 1994
آقای گل جام کنفدراسیون‌ها: 1997

توهین رکیک روماریو به بلاتر
یک سال از آن روز گذشت، روماریو در یک برنامه تلویزیونی نسبت به سپ بلاتر، حرف‌های رکیکی زد. وی که از چند سال قبل به عنوان نماینده مجلس برزیل فعالیت می‌کند و همواره با میزبانی کشورش در مسابقات جام جهانی 2014 مخالفت کرده، با موضع‌گیری تندی اظهار داشت: بلاتر، دزد،‌ رشوه‌خوار و فرزند نامشروع است.

این الفاظ زشت از زبان وی در حالی عنوان شد که در صفحه خود در یک شبکه اجتماعی نوشت: واقعا می‌خواهم بدانم فیفا خارج از قضیه حمایت‌اش از برزیل برای میزبانی جام جهانی،‌ دنبال چه چیزی در این موضوع می‌گردد.

روماریو که با «سلسائو» در جام جهانی 1994 به مقام قهرمانی رسید، در مصاحبه تلویزیونی حرف‌های دیگری هم زد. او بیان کرد: ما مجبور شدیم به خاطر فیفا، هزینه بس گزاف میزبانی جام جهانی را تحمل کنیم. مطمئن باشید از حالا به بعد اوضاع باز هم بدتر خواهد شد.