به گزارش مشرق، رضایت شغلی از دید روانشناسان مجموعه احساسات یا طرز تلقی فرد نسبت به شغلش تعریف می‌شود. در تعریفی دیگر، رضایت شغلی نگرش مثبت و کلی فرد نسبت به شغل معینی است و درجه‌ای را شامل می‌شود که شخص از شغل خود راضی بوده و نسبت به آن احساس و کشش مثبتی را ابراز می‌دارد.
با توجه به اینکه افراد یک‌سوم از شبانه‌روز خود را در محیط کار می‌گذرانند، بنابراین رضایت از شغل می‌تواند بر رفتار و احساسات فرد در باقی روز نیز تاثیر بگذارد. قطعا رضایت از شغل می‌تواند نشاط و شادی و در نتیجه احساس رضایت از زندگی را برای فرد به ارمغان بیاورد.
در ادامه با افرادی با مشاغل مختلف صحبت کردیم تا بررسی کنیم که رضایت و نارضایتی از شغل‌شان چه تاثیری بر زندگی آن‌ها گذاشته و علت اینکه شغلی برخلاف علایق خود انتخاب کردند، چیست و آیا تلاشی برای تغییر شغل و یا سازگاری با آن انجام داده‌اند یا خیر.
مدیر یک شرکت تولیدی
مهدی که از شغل خود به عنوان مدیر یک شرکت تولیدی رضایت دارد، بیان می‌کند: کار من مربوط به رشته تحصیلی‌ام است. من به کار خود علاقه دارم و مهمترین علتش این است که کسب و کار در اختیار خودم است. رضایت از شغلم باعث شده راحتتر با مشکلات کنار بیایم و سختی‌های بازار را تحمل کنم.
وی اضافه می‌کند: این شغل کسب و کار خانوادگی هم شده است. تنها علت نارضایتی من تاثیر نوسانات بازار، تحریم ایران، محدودیت‌های واردات و خروج ارز است. هیچ علاقه‌ای به تغییر شغل ندارم و ترجیح می‌دهم کار خودم را گسترش بدهم.
تعمیرات و فروش سیستم‌های الکترونیکی و امنیتی
محمد که در زمینه تجهیزات الکترونیک، اعم از تعمیرات تا فروش سیستم‌های الکترونیکی و امنیتی فعالیت دارد، عنوان می‌کند: من بر اساس رشته تحصیلی خود مشغول به کار نشده‌ام. علاقه من تنها در حوزه تعمیرات و فروش است و دلیل اینکه در رشته تحصیلی خودم وارد کار نشدم، این بود که از بازار عقب می‌افتم.
وی ادامه می‌دهد: تا حدودی از شغل خود رضایت دارم اما ممکن است در آینده در کنار شغل کنونی خود، مارکتینگ دیگری راه‌اندازی کنم. شغل من باعث استقلال شخصیتم شده است.
عکاس خبری
صادق که یک عکاس خبری است، می‌گوید: من شغلم را بر اساس رشته تحصیلی خود انتخاب کرده‌ام و انتخاب من بر اساس علاقه بوده است.
وی بیان می‌کند: به دلیل مشکلات مالی مجبور به انجام شغل دوم و سوم غیرمرتبط شده‌ام که طبیعتا بیشتر زمان من را درگیر خود خواهد کرد و زمان کمتری در اختیار خانواده خواهم بود.
صادق خاطرنشان می‌کند: ترجیح می‌دهم عکاس خبری بوده و فروش عکس داشته باشم اما قانون کپی‌رایت و هزینه تجهیزات از مهمترین موانع بر سر راه من است. در حال تامین مقدمات برای تغییر شغل خود هستم.
معلم
مانی که معلم آموزش و پرورش است، اظهار می‌کند: به کار آموزش و رفتن سر کلاس علاقه دارم اما از شرایط آموزش و پرورش راضی نیستم. شرایط کاری باعث شده تا حدی عصبی باشم.
وی خاطرنشان می‌کند: متاسفانه آموزش و پرورش اصلا فضا و شرایط کاری مناسبی فراهم نکرده و تقریبا همه معلم‌ها ناراضی هستند.
مانی اضافه می‌کند: در کنار معلمی، به فعالیت خبری علاقه داشتم که چند سالی آن را انجام دادم اما ادامه ندادم. شغل معلمی را به دلیل تعهدی که دارم و علاقه خودم ادامه خواهم داد اما سعی می‌کنم در کنار آن کار دیگری را دنبال کنم.
کار دانشجویی
فاطمه که دانشجو بوده و به عنوان کارشناس اداری سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی مشغول به کار است، بیان می‌کند: شغلم تقریبا با رشته تحصیلی من مرتبط است. شغل من کاملا بر اساس علاقه است و برای کسب رزومه و فعالیت‌های دانشجویی در کنار تحصیل وارد این کار شدم.
وی خاطرنشان می‌کند: شغل من بر روابط اجتماعی و عمومی‌ام تاثیر بسیار زیادی گذاشته است. با توجه به این که رزومه‌های کاری دارم اما ترجیح می‌دهم تا پایان تحصیل در این رشته بوده و دچار سردرگمی نباشم و بعد از آن قطعا به دنبال کار در حوزه تخصصی‌تر رشته خودم هستم.
کارمند
محسن به عنوان یک کارمند که در شغل غیر مرتبط با رشته خود مشغول به کار است، تصریح می‌کند: انتخاب شغل من از روی اجبار و نبود شغل مناسب بوده است. در گذشته رضایتی از شغلم نداشتم اما امروز راضی هستم.
معلم زبان
فاطمه معلم پاره‌وقت آموزشگاه زبان است؛ وی که شغلی غیر مرتبط با رشته دانشگاهی خود انتخاب کرده، بیان می‌کند: کاملا به شغلم علاقه دارم و دلیل انتخابم علاقه به زبان، تدریس و ارتباط با بچه‌هاست.
وی ادامه می‌دهد: من از شغل خود رضایت کامل دارم؛ هر چند از لحاظ درآمد برای من سود چندانی ندارد. رضایت شغلی در درجه اول باعث حس مفید بودن برای من شده و ارتباط با بچه‌ها نیز تاثیر بسیار مثبتی در روحیه من گذاشته است.
کسب و کار اینترنتی
محدثه به کسب و کار اینترنتی که ارتباطی با رشته تحصیلی‌اش ندارد، مشغول به کار است؛ وی می‌گوید: من تا حدودی به این کار علاقه‌مند بودم اما به دلیل کرونا نتوانستم در حوزه‌ای که در آن تخصص دارم و علاقه‌مند هستم، کاری پیدا کنم.
وی ادامه می‌دهد: تا حدودی به کارم علاقه دارم زیرا از مشاغل دیگر بهتر بوده و حداقل کسب و کار خودم است. از یک طرف راضی هستم زیرا هنوز نتوانستم در حوزه تخصصی خویش کاری پیدا کنم و ترجیح من این است که کار خودم را داشته باشم تا کاری غیر مرتبط؛ از طرف دیگر تا حدودی ناراضی هستم زیرا این ترس را دارم مهارت‌هایی که برای رشته تحصیلی‌ام کسب کردم، از یادم برود.
محدثه بیان می‌کند: تمایل داشتم در پرورش گل و گیاه، آشپزی، رفت و آمد به روستاها و ایده‌هایی که برای روستاها دارم، مشغول به کار شوم اما به دلیل عدم اعتماد به نفس، تنهایی انجام دادن کار و نداشتن همراه، نتوانستم مشغول شوم.
آزاد
پوریا که به شغل آزاد مشغول است، عنوان می‌کند: شغل من تقریبا بر اساس رشته تحصیلی‌ام بوده، علاقه و رضایت متوسطی به آن دارم و به دلیل نیاز به کار و داشتن درآمد آن را انتخاب کردم.
وی بیان می‌کند: شغل انتخابی من احساس نسبی امنیت مالی و شغلی برایم ایجاد کرده است. با این وجود باز هم تمایل دارم که شغل خود را تغییر دهم.
ناظر رستوران
مهتاب که ناظر رستوران است، تصریح می‌کند: به دلیل اینکه آزمون استخدامی مرتبط با رشته من نبود، به این کار مشغول شدم. البته از آن راضی هستم و درآمد بیشتر باعث سرمایه‌گذاری بیشتر برای من شده است.
وی اضافه می‌کند: تمایل داشتم مهمان‌دار هواپیما شوم اما به این دلیل که ایرلاین مورد نظر من زوج را با هم استخدام نمی‌کند و ایرلاین دیگری هم استخدامی نداشت، بنابراین به شغل فعلی‌ام مشغول شدم.
مدرس زبان انگلیسی
مریم که مدرس زبان انگلیسی بوده و شغلی متناسب با رشته تحصیلی خود دارد، بیان می‌کند: علاقه من به زبان‌های خارجی و انتقال این علاقه به دیگران دلیل عمده علاقه‌مندی من به تدریس است. جدای از این تعداد زیادی از افراد خانواده و فامیل نزدیک نیز با رضایت شغلی به تدریس در وزارت علوم یا آموزش و پرورش مشغول بودند یا هستند و مسلما این امر نیز بر تصمیم‌گیری من در انتخاب تدریس بی‌اثر نبوده است.
وی ادامه می‌دهد: گرچه بعد از دیپلم همزمان با رشته زبان در رشته دامپزشکی نیز قبول شدم و جدا از زبان و آموزش به حیوانات و حیات وحش هم علاقه‌مند بودم و می‌توانستم دامپزشک باشم اما باز هم تدریس را انتخاب کردم.
مریم بیان می‌کند: از انتخاب تدریس به عنوان یک شغل راضی هستم. به این دلیل که با آموزش به افراد و مشاهده یادگیری آنان به رضایت درونی و احساس سودمندی بیشتر می‌رسم و این امر آرامش و سلامت بیشتر روان را برای من در بردارد.
وی اضافه می‌کند: تنها موردی که باعث نارضایتی من بوده، به تدریس مربوط نمی‌شود و مرتبط با محل کارم است. ندادن حقوق و مزایای من منطبق با قوانین مصوب و منطبق بر قانون کار، رد کردن ناقص بیمه با وجود تمام‌وقت بودن، اخذ مالیات و پروسه نادرست واریز حقوق در پایان هر فصل به جای هر ماه از مسائلی بوده که باعث نارضایتی من شده است. این امر که بهتر است به نام عدم امنیت شغلی از آن یاد کنم، سبب شد برای جبران مقداری از این خسارت و امنیت شغلی، در دو مکان متفاوت دیگر نیز تدریس نمایم.
مریم خاطرنشان می‌کند: به تدریس علاقه‌مند هستم و سعی می‌کنم در وهله اول آن را به عنوان راهی برای تعامل اجتماعی بیشتر با افراد در نظر بگیرم تا یک شغل و این امر دلیل اصلی خسته نشدن من از تدریس بعد از ١٦ سال تجربه کاری است.
وی می‌گوید: تدریس تنش‌های روزانه و روزمرگی را از من دور می‌کند؛ باعث فراموشی مقطعی مشکلات احتمالی در زندگی من می‌شود و گذشت زمان را حین تدریس احساس نمی‌کنم. اگر شانس مجددی برای انتخاب شغل داشته باشم، باز هم تدریس زبان را در وهله اول قرار خواهم داد اما در یک مکان با امنیت شغلی و مزایای کامل.
کارشناس سیستم‌های کیفیت و مربی موسیقی کودک
مبینا با بیان اینکه دو شغل دارد، عنوان می‌کند: من هم کارشناس سیستم‌های کیفیت و هم مربی موسیقی کودک هستم که بر اساس رشته تحصیلی‌ام نیست.
وی بیان می‌کند: شغل اول خود را برای درست کردن مسیر راحتتر برای آینده انتخاب کردم اما شغل دوم از روی علاقه بوده است. از شغل خود راضی هستم زیرا حس پویا بودن به من می‌دهد و استقلالم را بیشتر می‌کند.
کارشناس روابط عمومی
سعید کارشناس روابط عمومی بوده و در خصوص علاقه خود به شغلش می‌گوید: علاقه امری نسبی است که معمولا با کسب توفیقات در کار افزایش می‌یابد. من ابتدا به صورت تفننی وارد کار خبرنگاری شدم اما به مرور به آن علاقه پیدا کردم و همین موضوع موجب شد وارد فعالیت در عرصه روابط عمومی نیز بشوم.
وی ادامه می‌دهد: دلیل انتخاب این شغل پیشنهاد قابل تامل و شرایط مناسب‌تر این شغل نسبت به فعالیت‌های قبلی من بود. رضایت من صددرصد نیست اما تا حدودی از آن راضی هستم.
سعید بیان می‌کند: راضی و ناراضی بودن از شغل امری توامان و در عین حال نسبی است. گاهی اوقات شرایط شغلی وضعیت دشواری را بر من تحمیل می‌کند که ناچار از تحمل و پشت سر گذاشتن آن هستم. همچنین نبود امنیت شغلی یکی دیگر از مشکلات است که برنامه‌ریزی برای آینده را دشوار می‌کند. با این حال مشخص بودن نسبی ساعت کاری و امکان برنامه‌ریزی برای ساعات غیرفعال از مزایای شغل فعلی من است.
وی خاطرنشان می‌کند: شرایط محیط کار، امنیت شغلی پایین، فشارهای ناشی از بروز مسائل غیرمترقبه در کار و همچنین توقعاتی غیر از وظایف محوله موجب بروز نارضایتی شده است. تلاش می‌کنم در یک تعامل مناسب با مدیریت، استرس‌ها، فشارها و توقعات غیرمنطقی را مدیریت کرده و به یک مفاهمه دوجانبه برسم. گاهی اوقات نیز تلاش می‌کنم در برابر بسیاری از این مسائل مقاومت کنم و به نوعی یک سیستم فشار از پایین را با مدیریت مجموعه پیاده‌سازی کنم.
سعید عنوان می‌کند: علاقه‌مند به حضور در محیط قبلی کارم هستم و قلبا آن را دوست دارم. مهمترین مساله‌ای که مانع شده نتوانم در آن محل ادامه کار دهم، نبود امنیت شغلی، درآمد پایین، ساعات کاری نامشخص و همچنین سیستم نامنظم کاری است.
وی اضافه می‌کند: در حال حاضر شرایطی دارم که به راحتی شغل کنونی را ترک گویم. البته در این مدت پیگیر اشتغال در محیط دیگری نبوده‌ام و در حال حاضر متمایل به حفظ ثبات نسبی کنونی هستم، مگر پیشنهادات بهتری ارائه شود.
کارشناس مامایی
نگار به عنوان یک کارشناس مامایی عنوان می‌کند: من در رشته مامایی تحصیل کرده و مرتبط با آن مشغول به کار شدم. به این کار علاقه داشتم و از آن راضی هستم.
وی خاطرنشان می‌کند: من با اشتیاق و علاقه زمان خود را در محل کار می‌گذرانم و با انرژی بیشتر به کارهای خصوصی زندگی‌ام نیز رسیدگی می‌کنم؛ بنابراین تمایلی به تغییر شغل ندارم.
تکنسین آزمایشگاه
عاطفه که تکنسین آزمایشگاه است، تصریح می‌کند: شغلم مرتبط با رشته‌ام است اما به آن علاقه نداشتم و از آن راضی نبودم بلکه برای گذراندن تعهد کاری ناشی از قبولی در رشته علوم آزمایشگاهی به آن مشغول شدم.
وی بیان می‌کند: به دلیل اینکه ناراضی بودم، ادامه تحصیل دادم تا از محیط بالین وارد محیط پژوهشی و آموزشی شوم. قائل نبودن حق و حقوق مناسب در شان رشته مورد نظر من باعث شده که از شغلم ناراضی باشم؛ بنابراین به ادامه تحصیل و خروج از محیط بالینی مشغول شدم.
عاطفه خاطرنشان می‌کند: تمایل داشتم به کارهای پژوهشی و آموزشی مشغول شوم که برای رسیدن به آن در تلاش بوده و در حال ادامه تحصیل هستم.
فریلنسر و یوایکس دیزاینر
امید که دو شغل دارد، یکی شغل تحمیلی و دیگری شغل اصلی، عنوان می‌کند: من دو سال است که به دلیل سربازی شغل تحمیلی دارم و شغلم هم مسئول بازرسی درس کارورزی در دانشگاه است.
وی ادامه می‌دهد: سعی می‌کنم با یاد گرفتن، سرگرم کردن خودم و کار کردن خارج از محیطی که در آن قرار دارم، نارضایتی را کمرنگ کنم. بعد از کار در دانشگاه درگیر هستم؛ بنابراین روزهایم سریع می‌گذرد.
امید بیان می‌کند: من خارج از زمان سربازی، فریلنسر و یوایکس دیزاینر هستم. در خصوص یوایکس دیزاینر باید بگویم که صفحات وب علاوه بر کدنویسی و برنامه‌نویسی، ظاهری دارد که از دو بخش یوآی و یوایکس تشکیل می‌شود. یوآی آن چیزی است که افراد می‌بینند و یوایکس فرایندهایی است که آن‌ها انجام می‌دهند.
وی خاطرنشان می‌کند: من ابتدا یک کسب و کار شکست خورده داشتم که یک استارتاپ بود. علت شکست را بررسی کردم و متوجه شدم در کار خود کاربر را نمی‌دیدم؛ در نتیجه با با یوآر و یوایکس آشنا شدم؛ دوره یوایکس را گذراندم و وارد این کار شدم.
امید اضافه می‌کند: من از کارم راضی هستم و وقتی کار می‌کنم، گذر زمان را متوجه نمی‌شوم. به قدری درگیر کار می‌شوم که فراموش می‌کنم چه ساعتی است. رضایت من بابت منفعت مالی آن نیست زیرا به شدت تحت فشار مالی هستم اما با این وجود باز هم لذت می‌برم که باعث شده به ورزش کردن، غذای سالم و خواب خوب فکر کنم تا بتوانم خوب کار کنم.
خبرنگار
فاطمه که رشته روزنامه‌نگاری خوانده و به خبرنگاری مشغول است، تصریح می‌کند: قبل از اینکه وارد خبرنگاری شوم، از ترم ۳ دانشگاه وارد کار پرسشگری و پژوهشگری شدم. در این مدت با شهرداری، آستان قدس و صداوسیما کار کردم. به این دلیل که علاقه‌ای به این کار نداشتم، حالا در این حوزه‌ها مشغول نیستم.
وی ادامه می‌دهد: وقتی وارد کار خبرنگاری شدم، کار قبلی کمتر شد اما آن را قطع نکردم و الان چند ماهی است که کارهای قبلی را قطع کرده‌ام و بسیار هم از این کار راضی هستم. به شدت به شغل فعلی‌ام علاقه دارم و تمام ۲۴ ساعت را بابت شغل فعلی خودم می‌گذرانم. هم حالم خوب است و هم این کار را دوست دارم.
فاطمه اضافه می‌کند: ۱۴ سالم بود که با این رشته آشنا شدم. رشته دبیرستان و دانشگاهم را به گونه‌ای انتخاب کردم که بتوانم روزنامه‌نگاری را در دانشگاه ادامه دهم. ترم ۳ به سمت پرسشگری و پژوهشگری رفتم و با وجود اینکه حقوق آن کفاف می‌داد اما حالم خوب نبود. الان حالم با شغل جدیدم خوب است. حاضر نیستم شغلم را تغییر بدهم؛ شاید حاضر باشم مکان کاری‌ام را عوض کنم اما می‌خواهم کارم در همین حوزه باشد.
رضایت از شغل به مقدار بسیار زیادی بر رضایت از زندگی افراد تاثیر دارد. افرادی که از شغل خود راضی هستند این رضایت را به سایر جنبه‌های زندگی خود تسری می‌دهند اما نارضایتی از شغل باعث می‌شود افراد در دیگر بخش‌های زندگی خود نیز رضایت چندانی نداشته باشند.
در بین افراد شاغل برخی رشته تحصیلی خود را با مطالعه و بر اساس علاقه انتخاب می‌کنند؛ بنابراین در شغلی متناسب با همان رشته مشغول به کار می‌شوند اما انتخاب نادرست رشته تحصیلی در نهایت منجر به اشتغال در کاری غیر مرتبط با رشته فرد می‌شود.
گاهی نیز رشته انتخابی مورد علاقه فرد بوده اما شغل متناسب با این رشته فراهم نیست یا درآمد چندانی برای فرد ندارد که وی به ناچار باید شغل دیگری برگزیند. برخی افراد نیز در شغل مورد علاقه خود اما در محیطی نامناسب مشغول به کار می‌شوند؛ بنابراین نارضایتی را تجربه می‌کنند.
اکثر افراد با وجود اینکه در محل کار خود از نارضایتی رنج می‌برند اما جرات و یا توان تغییر کار خود را ندارند و یا شغل بهتری متناسب با علایق آن‌ها فراهم نیست؛ بنابراین بهتر است به فکر انجام کارهای جایگزین برای بهبود اوضاع و احوال خود باشند تا این نارضایتی موجب تاثیر منفی بر سایر جنبه‌های زندگی آن‌ها نشود.
۱۵:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۲
